Return to Video

Kiedy następuje koniec pandemii?

  • 0:06 - 0:10
    Przyjmijmy ten niestety
    znajomy scenariusz.
  • 0:10 - 0:15
    Kilka miesięcy temu wysoce zaraźliwy,
    a nawet śmiertelny wirus dróg oddechowych
  • 0:15 - 0:18
    zainfekował człowieka po raz pierwszy.
  • 0:18 - 0:20
    Rozprzestrzenił się szybciej
  • 0:20 - 0:23
    niż służba zdrowia umiała go powstrzymać.
  • 0:23 - 0:26
    Światowa Organizacja Zdrowia (WHO)
    ogłosiła pandemię,
  • 0:26 - 0:29
    co oznacza, że wirus
    rozprzestrzenił się na cały świat.
  • 0:29 - 0:34
    Liczba ofiar śmiertelnych wzrasta
    i każdy zadaje sobie to pytanie:
  • 0:34 - 0:37
    kiedy skończy się pandemia?
  • 0:37 - 0:40
    WHO najprawdopodobniej
    ogłosi koniec pandemii,
  • 0:40 - 0:43
    kiedy wirus będzie pod kontrolą,
  • 0:43 - 0:47
    a wskaźniki zachorowań
    wyraźnie spadną na całym świecie.
  • 0:47 - 0:53
    Moment, kiedy to nastąpi
    zależy od tego, co postanowią rządy.
  • 0:53 - 0:55
    Mają trzy możliwości:
  • 0:55 - 0:56
    przechorowanie,
  • 0:56 - 0:59
    odroczenie i szczepienie
  • 0:59 - 1:00
    lub koordynację i atak.
  • 1:00 - 1:05
    Jedną z nich uważa się za najlepszą
    i to niekoniecznie tę, o której myślisz.
  • 1:05 - 1:06
    W pierwszym wypadku
  • 1:06 - 1:08
    rządy i społeczeństwo nie robią nic,
  • 1:08 - 1:10
    żeby przeciwdziałać zachorowaniom,
  • 1:10 - 1:13
    przez co dużo ludzi jest narażonych
    na wirusa w krótkim czasie.
  • 1:13 - 1:15
    Przez brak czasu na zbadanie wirusa,
  • 1:15 - 1:18
    lekarze nie wiedzą, jak ratować pacjentów,
  • 1:18 - 1:21
    a szpitale są przeciążone
    praktycznie od razu.
  • 1:21 - 1:26
    Miliony lub setki milionów ludzi umierają
  • 1:26 - 1:30
    od wirusa albo od zapaści służby zdrowia.
  • 1:30 - 1:33
    Wkrótce większość ludzi jest zainfekowana,
  • 1:33 - 1:38
    następnie umrze albo przetrwa chorobę
    dzięki wzmocnieniu układu odpornościowego.
  • 1:38 - 1:41
    Mniej więcej wtedy
    osiągamy zbiorową odporność,
  • 1:41 - 1:44
    a wirus nie ma na kogo przeskoczyć.
  • 1:44 - 1:49
    Pandemia szybko wygasa.
  • 1:49 - 1:52
    Istnieje inny sposób
    na osiągnięcie zbiorowej odporności
  • 1:52 - 1:54
    bez aż tylu ofiar śmiertelnych.
  • 1:54 - 1:59
    Wróćmy do momentu,
    w którym WHO ogłasza pandemię.
  • 1:59 - 2:02
    Tym razem rządy i społeczności na świecie
  • 2:02 - 2:06
    spowalniają rozprzestrzenianie się wirusa,
    dając naukowcom czas
  • 2:06 - 2:08
    na opracowanie szczepionki.
  • 2:08 - 2:13
    Zyskują na czasie dzięki taktyce
    polegającej na powszechnych badaniach,
  • 2:13 - 2:16
    identyfikacji i kwarantannie nosicieli,
  • 2:16 - 2:18
    oraz osób, z którymi miały styczność
  • 2:18 - 2:21
    i dzięki zachowaniu społecznego dystansu.
  • 2:21 - 2:25
    Mimo tych środków ostrożności
    wirus się powoli rozprzestrzenia,
  • 2:25 - 2:28
    powodując setki tysięcy zgonów.
  • 2:28 - 2:33
    Niektórym miastom udaje się
    opanować chorobę i wracają do normalności
  • 2:33 - 2:34
    tylko po to, by przeżyć nawrót
  • 2:34 - 2:38
    i wrócić do dystansowania się,
    gdy tylko pojawi się nowy przypadek.
  • 2:38 - 2:40
    W ciągu kilku lat
  • 2:40 - 2:46
    jedna lub kilka szczepionek
    wejdzie w użycie
  • 2:46 - 2:49
    dzięki ogólnoświatowemu wysiłkowi.
  • 2:49 - 2:52
    Kiedy 40%-90% populacji je otrzyma,
  • 2:52 - 2:55
    w zależności od wirusa,
  • 2:55 - 3:00
    wkracza zbiorowa odporność
    a pandemia wygasa.
  • 3:00 - 3:05
    Cofnijmy czas po raz ostatni,
    żeby przyjrzeć się ostatniej strategii:
  • 3:05 - 3:07
    koordynacji i ataku.
  • 3:07 - 3:11
    Zakłada ona całkowite wygłodzenie wirusa
  • 3:11 - 3:15
    przez kombinację kwarantanny,
    dystansu społecznego
  • 3:15 - 3:17
    i ograniczenia podróży.
  • 3:17 - 3:20
    Kluczowym czynnikiem
    jest synchronizacja działań.
  • 3:20 - 3:23
    Podczas typowej pandemii,
    gdy jeden kraj osiąga szczyt zachorowań,
  • 3:23 - 3:26
    w innym pojawiają się pierwsze przypadki.
  • 3:26 - 3:30
    Tutaj zamiast reagować
    na każdy obszar osobno,
  • 3:30 - 3:36
    przywódcy państw powinni
    traktować świat jako jedną całość.
  • 3:36 - 3:40
    Przy dobrej koordynacji
    ta strategia zakończy pandemię
  • 3:40 - 3:41
    w zaledwie kilka miesięcy,
  • 3:41 - 3:44
    z małą stratą w ludziach.
  • 3:44 - 3:46
    Nawet jeśli wirus
    jest kompletnie zniszczony,
  • 3:46 - 3:48
    co jest mało prawdopodobne,
  • 3:48 - 3:53
    to ryzyko ponownego wybuchu pandemii
    jest nadal wysokie.
  • 3:53 - 3:57
    Czynniki takie jak nosicielstwo wirusa
    przez zwierzęta i przenoszenie go
  • 3:57 - 4:01
    może zniszczyć nasz ciężki wysiłek.
  • 4:01 - 4:06
    Która strategia przeciwko śmiertelnemu
    wirusowi dróg oddechowych jest najlepsza?
  • 4:06 - 4:08
    Przechorowanie to szybka sprawa,
  • 4:08 - 4:10
    ale może doprowadzić
    do globalnej katastrofy
  • 4:10 - 4:14
    i może wcale nie zadziałać,
    jeśli wyzdrowienie nie oznacza odporności.
  • 4:14 - 4:19
    Niszczenie wirusa przez samą koordynację
    skraca czas pandemii,
  • 4:19 - 4:24
    ale działa wyłącznie dzięki prawdziwej,
    prawie niemożliwej globalnej współpracy.
  • 4:24 - 4:30
    Właśnie dlatego szczepienie
    i ogólnoświatową koordynację
  • 4:30 - 4:33
    uważa się za zwycięską strategię.
  • 4:33 - 4:37
    Jest powolna, stabilna i sprawdzona.
  • 4:37 - 4:42
    Nawet jeśli pandemia się skończy
    przed opracowaniem szczepionki,
  • 4:42 - 4:47
    wirus może powracać sezonowo,
    więc szczepionki będą chronić ludzi.
  • 4:47 - 4:50
    Choć opracowanie jej może zająć wiele lat,
  • 4:50 - 4:55
    utrudnienia w życiu większości ludzi
    nie będą trwały tyle, co sama pandemia.
  • 4:55 - 4:58
    Przełomy w leczeniu i zapobieganiu objawom
  • 4:58 - 5:01
    mogą sprawić, że wirusy staną się
    znacznie mniej niebezpieczne,
  • 5:01 - 5:05
    a co za tym idzie, będą wymagały
    mniej ekstremalnych środków ochronnych.
  • 5:05 - 5:08
    Głowa do góry, pandemia się skończy.
  • 5:08 - 5:11
    Jej skutki będą długotrwałe,
    ale nie wszystkie będą takie złe:
  • 5:11 - 5:15
    przełomów, usług i systemów,
    które opracowujemy,
  • 5:15 - 5:18
    będzie można użyć ku korzyści wszystkich.
  • 5:18 - 5:20
    Jeśli zainspirujemy się sukcesami
  • 5:20 - 5:23
    i wyciągniemy wnioski z porażek,
  • 5:23 - 5:26
    to kolejną potencjalną pandemię
    będziemy mieć pod kontrolą,
  • 5:26 - 5:30
    a dzieci naszych dzieci
    nawet nie będą znały jej nazwy.
Title:
Kiedy następuje koniec pandemii?
Speaker:
Alex Rosenthal
Description:

Zobacz całą lekcję: https://ed.ted.com/lessons/when-is-a-pandemic-over

Przyjmijmy taki scenariusz: wysoce zaraźliwy, a nawet śmiertelny wirus dróg oddechowych zainfekował człowieka po raz pierwszy. Rozprzestrzenia się szybko na cały świat, a WHO ogłasza pandemię. Liczba ofiar śmiertelnych wzrasta i każdy zadaje sobie to pytanie: kiedy skończy się pandemia? Alex Rosenthal opisuje trzy główne sposoby, na jakie rządy mogą opanować i zakończyć pandemię.

Lekcja: Alex Rosenthal, reżyseria: Visorama.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
05:35
Rysia Wand approved Polish subtitles for When is a pandemic over?
Rysia Wand accepted Polish subtitles for When is a pandemic over?
Rysia Wand edited Polish subtitles for When is a pandemic over?
Agnieszka Fijałkowska edited Polish subtitles for When is a pandemic over?
Agnieszka Fijałkowska edited Polish subtitles for When is a pandemic over?
Agnieszka Fijałkowska edited Polish subtitles for When is a pandemic over?
Agnieszka Fijałkowska edited Polish subtitles for When is a pandemic over?

Polish subtitles

Revisions