Return to Video

စစ်ဆန့်ကျင်ရေးဝါဒီမှ သူလျှိုဖြစ်သွားသူ။ ဒုတိယ ကမ္ဘာစစ်ကြီးရဲ့ အံ့အားသင့်ဖွယ် သူလျှို။ Shrabani Basu

  • 0:07 - 0:11
    Noor Inayat Khan ဟာ ကြံမိကြံရာ
    ထွက်ပေါက်လမ်းကို ရှာကြံနေခဲ့တယ်။
  • 0:11 - 0:14
    မဟာမိတ် သူလျှိုအဖြစ် သူ့လုပ်ဆောင်မှုတွေ
    အတွက် အကျဉ်းချခံခဲ့ရပေမဲ့
  • 0:14 - 0:17
    ဝက်အူလှည့်တစ်ချောင်းနဲ့ အခြား
    ထောင်သားနှစ်ဦးရဲ့အကူအညီနဲ့
  • 0:17 - 0:20
    ပါရီ ကြယ်တွေအောက်မှာ
    ပြန်ရောက်ခဲ့တယ်။
  • 0:20 - 0:21
    ပြေးစဉ်မှာ အတွေးတွေက
  • 0:21 - 0:25
    သူ့ကို ဒီကို ခေါ်ဆောင်လာခဲ့တဲ့ အဖြစ်အပျက်
    တွေရဲ့လေဝဲဆီ ခုန်ပေါက်သွားတယ်။
  • 0:25 - 0:31
    ၁၉၁၄ ခု၊ မော်စကိုမှာ အိန္ဒိယမူဆလင် ဖခင်နဲ့
    အမေရိကန် မိခင်တို့မှ မွေးဖွားခဲ့ပြီး
  • 0:31 - 0:34
    Noor ဟာ ထူးထူးခြားခြား အေးချမ်းတဲ့
    အိမ်မှာ ကြီးပြင်းခဲ့တယ်။
  • 0:34 - 0:36
    သူ့မိဘတွေဟာ ဂီတနဲ့ ကရုဏာရဲ့စွမ်းအားကို
  • 0:36 - 0:39
    ယုံကြည်မှုထားတဲ့ ဆူဖီ စစ်ဆန့်ကျင်ရေး
    ဝါဒီတွေပါ။
  • 0:39 - 0:41
    ပါရီကို ပြောင်းခဲ့ပြီး
  • 0:41 - 0:45
    အဲဒီမှာ Noor ဟာ ကလေး စိတ်ပညာကို
    လေ့လာပြီး ကလေးစာအုပ်တွေ ထုတ်ဝေခဲ့တယ်။
  • 0:45 - 0:49
    ဒါပေမဲ့ ဒုတိယ ကမ္ဘာစစ် စတင်မှုနဲ့အတူ
    ဒါတွေအားလုံး ပြောင်းလဲသွားခဲ့တယ်။
  • 0:49 - 0:53
    ၁၉၄၀ မေလမှာ ဂျာမန် စစ်တပ်က
    ပါရီကို သိမ်းပိုက်ဖို့ အသင့်ဖြစ်မှုနဲ့အတူ
  • 0:53 - 0:56
    Noor နဲ့ သူ့အကိုဟာ ခက်ခဲတဲ့
    ရွေးချယ်မှုတစ်ခု ကြုံခဲ့ရတယ်။
  • 0:56 - 1:00
    စစ်ဆန့်ကျင်ရေးဝါဒီတွေဆိုတော့ အငြင်းပွားမှု
    အကြမ်းမဖက်ဖြေရှင်းသင့်တယ်လို့ ယုံကြည်တယ်။
  • 1:00 - 1:03
    ဒါပေမဲ့ ဥရောပတစ်လွှားက
    ပျက်စီးမှုကို တွေ့ရှိရခြင်းက
  • 1:03 - 1:07
    ဘေးစည်းမှာ ရပ်နေတာဟာ ရွေးချယ်မှု
    တစ်ခုမဟုတ်ဘူးလို့ သူတို့ ဆုံးဖြတ်လိုက်တယ်။
  • 1:07 - 1:08
    အင်္ဂလန်ကို ခရီးထွက်ကာ
  • 1:08 - 1:11
    Noor ဟာ အမျိုးသမီး အရံ
    လေတပ်မှာ စေတနာ့ထန်ထမ်းလုပ်ကာ
  • 1:11 - 1:13
    ရေဒီယို အော်ပရေတာအဖြစ် သင်ယူခဲ့တယ်။
  • 1:13 - 1:17
    ကြိုးမဲ့ လုပ်ဆောင်မှုနဲ့ မော့စ်ကုဒ်မှာ
    နှစ်မြှပ်ထားခဲ့ပြီး
  • 1:17 - 1:21
    လျှို့ဝှက်အဖွဲ့အစည်းတစ်ခုရဲ့
    စောင့်ကြည့်ခံနေရတာကို သတိမထားမိခဲ့ဘူး။
  • 1:21 - 1:24
    ဗြိတိသျှ အထူး လုပ်ဆောင်ရေး အမှုဆောင်အဖွဲဟာ
    နာဇီတွေ သိမ်းပိုက်ထားတဲ့
  • 1:24 - 1:28
    နိုင်ငံတွေက ဂျာမန်တွေကို တမင်
    ဖျက်ဆီးဖို့ တည်ထောင်ခဲ့တာပါ။
  • 1:28 - 1:32
    ပါရီအကြောင်း ကောင်းကောင်းသိ၊ပြင်သစ်စကား
    ကျွမ်းတဲ့ လေ့ကျင့်ထားတဲ့ရေဒီယို အော်ပရေတာ
  • 1:32 - 1:34
    Noor ဆွဲဆောင်မှုရှိတဲ့ တပ်သားသစ်တစ်ဦးပါ။
  • 1:34 - 1:38
    သူ့ရဲ့တွေဆုံခန်းမှာ ကြိုးမဲ့ လုပ်ငန်းဟာ
    ထောက်လှမ်းရေးနယ်ပယ်မှာ
  • 1:38 - 1:41
    အန္တရာယ်အကြီးဆုံးအလုပ်တွေထဲက
    တစ်ခုလို့ သတိပေးခံရတယ်။
  • 1:41 - 1:45
    အော်ပရေတာတွေဟာ ရန်သူ့ ပိုင်နက်ကိုဖြတ်ပြီး
    ကြီးမားတဲ့ အသံလွင့်စက်ကိုသယ်ထားဖို့လိုပြီး
  • 1:45 - 1:49
    လျှို့ဝှက် အေဂျင်စီဟာ
    သူ အဖမ်းခံရရင် ကာကွယ်မပေးနိုင်ဘူး။
  • 1:49 - 1:53
    Noor ဟာ တာဝန်ပေးချက်ကို
    မဆိုင်းမတွ လက်ခံခဲ့တယ်။
  • 1:53 - 1:57
    တတ်နိုင်သလောက် သူ့ရဲ့ စစ်ဆန့်ကျင်ရေး
    မူဝါကို လိုက်နှာဖို့ ပိုင်းဖြတ်ထားပေမဲ့
  • 1:57 - 2:00
    Noor ဟာ ထောက်လှမ်းရေးပညာကို
    သင်ယူရတယ်။
  • 2:00 - 2:03
    ထောက်လှမ်းရေး ကွန်ရက်တွေကို
    ဆက်သွယ်ပုံ၊ သော့ဖွင့်ပုံ၊
  • 2:03 - 2:06
    စစ်မေးတာ ခုခံပုံ၊သေနတ်
    ပစ်ပုံတွေ သင်ယူရတယ်။
  • 2:06 - 2:10
    ၁၉၄၃ ဇွန်လမှာ ပါရီတောင်ပိုင်းက
    Angers မှာ ဆင်းသက်ခဲ့ပြီး
  • 2:10 - 2:14
    နိုင်ငံကူးလက်မှတ် အတုတစ်ခု၊ ပစ္စတိုတစ်လက်၊
  • 2:14 - 2:17
    ပြင်သစ် ဖရန့်ငွေ အနည်းငယ်ကိုင်ပြီး
    မြို့ဆီသွားခဲ့တယ်။
  • 2:17 - 2:19
    ဒါပေမဲ့ သူ့ကွန်ရက်က ညှိထားတာပါ။
  • 2:19 - 2:21
    သူ့ရဲ့တပ်ဖြန့်မှု တစ်ပတ်အတွင်းမှာ
  • 2:21 - 2:25
    သူ့အဖော် သူလျှိုတွေ အဖမ်းခံရပြီး
    Noor ကို ပြန်လာဖို့ ခေါ်ခဲ့တယ်။
  • 2:25 - 2:28
    သူ့ကို နေခွင့်ပြုဖို့ ကြီးကြပ်သူတွေကို
    သူ စည်းရုံးခဲ့တယ်၊
  • 2:28 - 2:32
    ဆိုလိုတာက ရေဒီယို အော်ပရေတာ ခြောက်ယောက်
    အလုပ်ကို တစ်ယောက်တည်းလုပ်တာပါ။
  • 2:32 - 2:33
    နောက်လတွေမှာ
  • 2:33 - 2:37
    ပြင်သစ် တော်လှန်ရေးဆီ အထောက်အပံ့တွေ
    ခြေရာခံပြီး ပို့ဆောင်ပေးခဲ့တယ်၊
  • 2:37 - 2:40
    နာဇီလှုပ်ရှားမှု အစီရင်ခံစာ ပြန်ပို့ပြီး
  • 2:40 - 2:43
    မဟာမိတ် တပ်သားတွေအတွက်
    ဘေးကင်းတဲ့ လမ်းကြောင်းကို စီစဉ်ပေးခဲ့တယ်။
  • 2:43 - 2:46
    ဒီအလုပ်က ပြင်သစ် တော်လှန်ရေးနဲ့
    မဟာမိတ် ထောက်လှမ်းရေး ကွန်ရက်တွေ
  • 2:46 - 2:48
    တည်ဆောက်ရာမှာနဲ့
  • 2:48 - 2:51
    နောက်ဆုံး စစ်အဆုံးသတ်ရေးမှာ မရှိမဖြစ်ပါ။
  • 2:51 - 2:54
    သူ့ရဲ့ လျှင်မြန်တဲ့ စဉ်းစာမှုနဲ့
    ဩဇာတိက္ကမ အကာအကွယ်ကြောင့်သာ
  • 2:54 - 2:57
    မေးခွန်းမေးတာကို မကြာခဏ
    လှည့်ပတ်ရုန်းထွက်ခဲ့တာပါ။
  • 2:57 - 2:59
    နာဇီလျှို့ဝှက်ရဲတွေက ရထားပေါ်မှာ
    သူ့ကိုရှာတဲ့အခါ
  • 2:59 - 3:02
    သူတို့ကို သူ့ရဲ့ရုပ်ရှင်ပြစက်ကို
    သမန်ကာလျှံကာ ကြည့်ခိုင်းလိုက်တယ်။
  • 3:02 - 3:05
    အရာရှိတစ်ယောက်က ချိတ်ထားတဲ့
    သူ့ဧရီယာတိုင်ကိုမြင်တော့
  • 3:05 - 3:08
    သူ့ရဲ့ ရေဒီယိုကလာတဲ့ ဂီတကို
    စွဲလမ်းမှုအကြောင်း လေပေါပြီး
  • 3:08 - 3:11
    ကြေးနန်းကြိုးတပ်ဆင်တာကူညီဖို့
    အရာရှိကို ဆွဲဆောင်လိုက်တယ်။
  • 3:11 - 3:13
    သူ့ရဲ့လေးလလုံးလုံး သက်တမ်းမှာ
  • 3:13 - 3:16
    သူ့ရဲ့ ထက်မြက်တဲ့ ဇဝနဉာဏ်နဲ့
    ခြေလုံတာ တစ်ခုမျှ မပျက်ကွက်ခဲ့ဘူး။
  • 3:16 - 3:19
    ဒါပေမ့ဲ့ ညှို့ဓာတ်က သေလောက်တဲ့
    မနာလိုမှုကို စေ့ဆော်ပေးတယ်။
  • 3:19 - 3:22
    ၁၉၄၃ အောက်တိုဘာလမှာ လုပ်ဖော်တစ်ဦးရဲ့
    ညီမဟာ Noor ကို ချစ်တဲ့
  • 3:22 - 3:25
    သူလျှိုတစ်ယောက်နဲ့ ချစ်မိခဲ့ပြီး
  • 3:25 - 3:28
    သူ့ရဲ့လိပ်စာကို နာဇီလျှို့ဝှက်ရဲကို
    ရောင်းစားလိုက်တယ်။
  • 3:28 - 3:30
    Noor ဟာ သတင်းအချက်အလက်ပေးဖို့
    ငြင်းဆန်ခဲ့ပြီး
  • 3:30 - 3:32
    ဒီအစား သူ့လွတ်လမ်းကို အာရုံစိုက်နေခဲ့တယ်။
  • 3:32 - 3:35
    အစောင့်တွေဆီက ဝက်အူလှည့်တစ်ခု
    တိတ်တိတ်ကလေးယူပြီး
  • 3:35 - 3:38
    လသာပေါက်ကို ဖြုတ်ပြီး
    ညထဲကို လစ်တွက်လာနိုင်ခဲ့ကြတယ်။
  • 3:38 - 3:41
    ဒါပေမဲ့ ထောင်သားတွေ အသက်လုပြီး
    စပြေးနေစဉ်မှာပဲ
  • 3:41 - 3:44
    ဖမ်းသူတွေကို လေကြောင်းတိုက်ခိုက်မှု
    ဥသြသံကအချက်ပေးခဲ့တယ်။
  • 3:44 - 3:47
    Noor ဟာ တစ်ခါပြန် အဖမ်းခံရပြီး
    ဂျာမန်ထောင်တစ်ခုထဲ အပို့ခံရတယ်။
  • 3:47 - 3:51
    ဒီနောက် Dachau စစ်အကျဉ်းစခန်းဆီကိုပါ။
  • 3:51 - 3:54
    အနှိပ်စက်ခံရ၊ ဆင်းရဲဒုက္ခခံရ၊
    သီးခြားခွဲခံရပေမဲ့
  • 3:54 - 3:55
    Noor ဟာ ဘာသတင်းမှ မပေးခဲ့ဘူး။
  • 3:55 - 3:58
    သူ့ကို မကွပ်မျက်ခင် အချိန်လေးအတွင်းမှာ
  • 3:58 - 4:01
    "လွတ်လပ်မှု"လို့ သူအော်ခဲ့တယ်လို့ ထင်ရတယ်။
  • 4:01 - 4:03
    သူ့ရဲ့ရဲရင့်တဲ့ စွန့်လွှတ်မှုကြောင့်
  • 4:03 - 4:08
    Noor ကို ရန်သူ့နောက်ကျောမှာ လျှို့ဝှက်
    တိုက်ပွဲဆင်တဲ့၊ အသက်တစ်ချောင်းမျှမသတ်ပဲ
  • 4:08 - 4:11
    လွတ်လပ်မှုအတွက် လမ်းဖွင့်ပေးတဲ့
    သူရဲကောင်းအဖြစ် ဂုဏ်ပြုခဲ့ကြတယ်၊
Title:
စစ်ဆန့်ကျင်ရေးဝါဒီမှ သူလျှိုဖြစ်သွားသူ။ ဒုတိယ ကမ္ဘာစစ်ကြီးရဲ့ အံ့အားသင့်ဖွယ် သူလျှို။ Shrabani Basu
Speaker:
Shrabani Basu
Description:

သင်ခန်းစာ အပြည့်အစုံကို https://ed.ted.com/lessons/from-pacifist-to-spy-wwii-s-surprising-secret-agent-shrabani-basu တွင်ကြည့်ရှုပါ။
၁၉၄၀ မေလမှာ ဂျာမန်စစ်တပ်ဟာ ပါရီကို သိမ်းပိုက်ဖို့ အဆင်သင့်ဖြစ်နေမှုနဲ့အတူ Noor Inayat Khan ဟာ ခက်ခဲတဲ့ ရွေးချယ်မှုတစ်ခုနဲ့ ရင်ဆိုင်နေရတယ်၊ ဘေးစည်းမှာ ရပ်နေတာ သို့မဟုတ် နာဇီတွေကို တိုက်ခိုက်ဖို့ မဟာမိတ်အဖွဲ့တွေနဲ့ ပူးပေါင်းတာပေါ့။ ဥရောပတစ်လွှားက အလုံးစုံပျက်စီးမှုကို မျက်မြင်ကိုယ်တွေ့ဖြစ်ပြီးနောက်မှာတော့ သူလျှိုလုပ်တဲ့ အတတ်ပညာကိုသင်ယူဖို့ သူဟာ အင်္ဂလန်ကို ခရီးထွက်ခဲ့တယ်။ Shrabani Basu ကနေပြီး စစ်ဆန့်ကျင်ရေးဝါဒီတစ်ဦးအဖြစ်ကနေ ဖက်ဆစ် အစိုးရကို ဖြုတ်ချခဲ့တဲ့ တော်လှန်ရေးတစ်ခု တည်ဆောက်ရာမှာ ကူညီပေးခဲ့တဲ့ သူလျှိုဖြစ်သွားပုံကို အသေးစိတ်တင်ပြထားပါတယ်။
သင်ခန်းစာကို Shrabani Basu က ပြုစုပြီး Franz Palomares က ရိုက်ကူးထားပါတယ်။

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:12

Burmese subtitles

Revisions