ကင်ဆာကိုတိုက်ဖို့ ဘက်တီးရီးယားတွေကို ခိုင်းစေခြင်း - Tal Danino
-
0:06 - 0:11၁၈၈၄ တုန်းက လူနာတစ်ယောက်ရဲ့
အခြေအနေဟာ ဆိုးနေရင်းကနေ ပိုဆိုးလာခဲ့တယ်။ -
0:11 - 0:14သူ့လည်ပင်းမှာ အမြန်ကြီးထွားလာနေတဲ့
ကင်ဆာကျိတ်တစ်ခု ဖြစ်နေသလို -
0:14 - 0:19ဘာမှမဆိုင်တဲ့ အရေပြားပိုးကြောင့်
ကူးစက်ရောဂါတစ်ခု တိုးဖြစ်လာခဲ့တယ်။ -
0:19 - 0:22သို့သော် မကြာမီမှာ မျှော်လင့်မရခဲ့တာ
ဖြစ်ပျက်လာခဲ့ပါတယ်။ -
0:22 - 0:27ကူးစက်ရောဂါ ပျောက်သွားတာနဲ့
ကင်ဆာကျိတ်ဟာလည်း လျော့သွားခဲ့ပါတယ်။ -
0:27 - 0:32နောက်ခုနှစ်နှစ်အကြာမှာ William Coley
ဆိုတဲ့ သမားတော်က ပြန်စစ်တဲ့အခါ -
0:32 - 0:34ကင်ဆာလက္ခဏာ လုံးဝမရှိတော့တာကို
အံ့သြဖွယ် တွေ့ရှိရပါတယ်။ -
0:34 - 0:37Coley ဟာ ယခုလို မှန်းဆမိပါတယ်။
-
0:37 - 0:41ဘက်တီးရီးယားပိုးဟာ ကင်ဆာကိုတိုက်မယ့်
လူနာရဲ့ ခုခံအားစနစ်ကို -
0:41 - 0:44လှုံဆော်လိုက်တာလို့ ထင်မိပါတယ်။
-
0:44 - 0:47ဒီအဖြစ်ကနေပြီး Coley က ကံထူးစွာပဲ
-
0:47 - 0:51ကင်ဆာအတွက် ဘက်တီးရီးယားထိုးကုတဲ့နည်းကို
ပထမဆုံး ရှာဖွေတွေ့ရှိခဲ့ပါတယ်။ -
0:51 - 0:56ဆယ်စုနှစ်တစ်ခုကြာမှာ ဖန်တီးဇီဝပညာရှင်တွေဟာ
ပိုကောင်းတဲ့နည်းကို ရှာတွေ့ခဲ့ပါတယ်။ -
0:56 - 0:59ဒီဘက်တီးရီးယားပိုးတွေကတဆင့် ဆေးကို
-
0:59 - 1:04ကင်ဆာကျိတ်ရှိရာဆီ
တိုက်ရိုက်သယ်ဆောင်စေတာပါ။ -
1:04 - 1:08ကင်ဆာဆိုတာဟာ သာမန်ဆဲလ်တွေရဲ့
ပုံမှန်တာဝန်ကနေ ဆင့်ကဲပြောင်းလဲပြီး -
1:08 - 1:13လျှင်မြန်စွာ ပွားများလာရာကနေ
အကျိတ်ဖြစ်လာတာမျိုးပါ။ -
1:13 - 1:17ဓာတ်ရောင်ခြည်ကုသမှု၊ ဆေးသွင်းကုသမှု၊
ခုခံအားကုသမှုတွေက တဆင့် -
1:17 - 1:20ကင်ဆာဆဲလ်တွေကို သတ်ဖို့ကြိုးစားရာမှာ
တကိုယ်လုံးကိုပါ ထိခိုက်စေပါတယ်။ -
1:20 - 1:23ပုံမှန်ကျန်းမာနေတဲ့ ဆဲလ်တွေပါ
ထိခိုက်လာပါတယ်။ -
1:23 - 1:26သို့သော် E.Coli လို ဘက်တီးရီးယားဟာ
-
1:26 - 1:32အကျိတ်ထဲမှာ သွားရောက်ကြီးထွားနိုင်တဲ့
စွမ်းရည် ရှိနေပါတယ်။ -
1:32 - 1:35အကျိတ်ဟာ ဘက်တီးရီးယားအကြိုက်
နေရာဒေသတစ်ခုဖြစ်ပြီး -
1:35 - 1:39လူ့ကိုယ်ခံအားဆဲလ်တွေဆီက ပုန်းကွယ်ရာ၊
စိတ်ကြိုက်ပွားများနိုင်တဲ့နေရာ ဖြစ်ပါတယ်။ -
1:39 - 1:41ဘက်တီးရီးယားတွေကို
-
1:41 - 1:45ရောဂါတွေဖြစ်ပွားစေမယ့်အစား
ကင်ဆာဆေးတွေကို သယ်ဆောင်ခိုင်းနိုင်ပါတယ်။ -
1:45 - 1:50ကင်ဆာကိုအတွင်းကနေပြန်တိုက်နိုင်မယ့်
သဘောပါပဲ။ -
1:50 - 1:55ဒီလိုဘက်တီးရီးယားတွေကို
မိမိလိုရာခိုင်းစေနိုင်ဖို့ဟာ -
1:55 - 2:00ဖန်တီးဇီဝဗေဒပညာရပ်ရဲ့
အဓိကရည်မှန်းချက်ဖြစ်ပါတယ်။ -
2:00 - 2:02သို့သော် ဘက်တီးရီးယားတွေကို
ဘယ်လိုခိုင်းမှာလဲ? -
2:02 - 2:05အဓိကသော့ချက်က
သူတို့တွေရဲ့ DNA ကို လိုအပ်သလိုပြင်ဖို့ပါ။ -
2:05 - 2:08ဘက်တီးရီးယားတွင်းကို
ပြင်ဆင်ထားတဲ့ မျိုးရိုးဇီဝကို ထည့်လိုက်ရင် -
2:08 - 2:12သူတို့ဟာ ကင်ဆာဆဲလ်ပွားတာကို
တားဆီးနိုင်မယ့် မော်လီကျူးတွေနဲ့ -
2:12 - 2:15သွားရောက်ဓာတ်ပြုနိုင်ပါတယ်။
-
2:15 - 2:18ဒီလိုနည်းတွေသာမက သူတို့ဟာ
-
2:18 - 2:21ဇီဝပတ်လမ်းတွေ အဖြစ်လည်း
အသုံးဝင်နေပါတယ်။ -
2:21 - 2:25သူတို့တွေ ရှိခြင်း၊ မရှိခြင်းနဲ့
ဓာတ်ပေါင်းခြင်းတွေက -
2:25 - 2:28ဒီလို ခြားနားဖြစ်စဉ်တွေအတွက်
အရေးပါပါတယ်။ -
2:28 - 2:32ဥပမာ - အကျိတ်ဟာ
အောက်ဆီဂျင်နဲ့ pH နိမ့်နေပြီး -
2:32 - 2:35မော်လီကျူးတွေအများအပြား ထုတ်နေတယ်
ဆိုပါစို့။ -
2:35 - 2:39ဖန်တီးဇီဝပညာရှင်က ဘက်တီးရီးယားမှာ
ဒါတွေကိုထောက်လှမ်းနိုင်တဲ့စနစ်တွေ -
2:39 - 2:44တပ်ပေးခြင်းဖြင့် သာမန်ဆဲလ်တွေကိုရှောင်ပြီး
ကင်ဆာဆဲလ်တွေဆီ ရောက်အောင်သွားပါလိမ့်မယ် -
2:44 - 2:50synchronized lysis circuit (SLC) ဆိုတဲ့
ဇီဝလမ်းကြောင်းတစ်ခုဟာဆိုရင် -
2:50 - 2:56ဘက်တီးရီးယားတွေကို ဆေးသယ်ခိုင်းယုံမက
ဆေးပေးချိန်ကိုပါ ညှိလို့ရပါတယ်။ -
2:56 - 2:58ပထမဆုံး သူက
ပုံမှန်ဆဲလ်တွေကို ရှောင်မယ်။ -
2:58 - 3:02ဘက်တီးရီးယားတွေ ပွားလာတာနဲ့အမျှ
ကင်ဆာဆေးတွေကို ထုတ်မယ်။ -
3:02 - 3:05ကင်ဆာကျိတ်အတွင်းမှာပေါ့။
-
3:05 - 3:08ဆေးတွေထုတ်ပြီးချိန်
-
3:08 - 3:11သတ်မှတ်ထားတဲ့
ဘက်တီးရီးယားအရေအတွက်ကို ရောက်လာတာနဲ့ -
3:11 - 3:14ဘက်တီးရီးယားတွေဟာ
ပေါက်ကွဲသေဆုံးသွားလိမ့်မယ်။ -
3:14 - 3:18ဒီဖြစ်စဉ်ကြောင့် ဆေးရရှိယုံမက
ဘက်တီးရီးယားအရေအတွက်လည်း နည်းသွားလိမ့်မယ်။ -
3:18 - 3:23သို့သော် ဘက်တီးရီးယားပမာဏအနည်းငယ်ကတော့
နောက်တစ်ကြိမ်ပြန်စဖို့ -
3:23 - 3:25မသေပဲ ကျန်ရှိနေလိမ့်မယ်။
-
3:25 - 3:29ထပ်ပွားနေပြီး သတ်မှတ်ထားတဲ့အရေအတွက်မှာ
ထပ်ပြီး သေကြလိမ့်မယ်။ -
3:29 - 3:31ဒီလိုနဲ့ သံသရာလည်နေလိမ့်မယ်။
-
3:31 - 3:35ဒီသံသရာကို ကင်ဆာကိုတိုက်မယ့်
အကောင်းဆုံးအနေအထားထိရောက်အောင် -
3:35 - 3:38အသေးစိတ် ချိန်ညှိပေးနိုင်တယ်။
-
3:38 - 3:42ဒီစမ်းသပ်မှုဟာ ကြွက်တွေမှာ
အောင်မြင်ကြောင်း သက်သေပြနိုင်ခဲ့ပါတယ်။ -
3:42 - 3:47Lymphoma အကျိတ်တွေကို
အောင်မြင်စွာရှင်းလင်းနိုင်ခဲ့ယုံမက -
3:47 - 3:51ထိုးသွင်းလိုက်တဲ့ ဘက်တီးရီးယားတွေဟာ
ကိုယ်ခံစွမ်းအားကိုပါ မြှင့်တင်ပေးသလို -
3:51 - 3:56ခုခံအားဆဲလ်တွေကိုပါ Lymphoma ကိုတိုက်ဖို့
အဆင်သင့်ဖြစ်စေပါတယ်။ -
3:56 - 3:58ကြွက်တွေဆီမှာပေါ့။
-
3:58 - 4:02တခြားကုထုံးတွေနဲ့ မတူတာကတော့ သူတို့ဟာ
ကင်ဆာကျိတ်တစ်ခုတည်းကို ဦးတည်တာမဟုတ်ပဲ -
4:02 - 4:08တခြားလက္ခဏာတူ အကျိတ်တွေကို
လိုက်ရှာနိုင်တာ ဖြစ်ပါတယ်။ -
4:08 - 4:12ဒါ့ကြောင့် ဘက်တီးရီးယားတွေဟာ
လက်ရှိကင်ဆာကို ရှင်းထုတ်ယုံတင်မက -
4:12 - 4:15နောက်အနာဂတ်မှာ ကင်ဆာဖြစ်လာနိုင်တဲ့
နေရာတွေအားလုံးကို -
4:15 - 4:18ရှာဖွေညွှန်ပြပေးနိုင်ပါတယ်။
-
4:18 - 4:22ဒီကျန်းမာရေးအထောက်အကူပြု ဘက်တီးရီးယားတွေဟာ
ကျွန်တော်တို့အူအတွင်းမှာနေပြီး -
4:22 - 4:25ရောဂါတွေကို လက္ခဏာမပြခင်မှာပဲ
ထောက်လှမ်း၊ ကာကွယ်ပြီး -
4:25 - 4:28ကုသပေးနိုင်လိမ့်မယ်။
-
4:28 - 4:32နည်းပညာတိုးတက်မှုတွေကြောင့်
ဆေးပေးကုသပေးမယ့် နာနိုစက်ရုပ်လေးတွေနဲ့ -
4:32 - 4:36စိတ်လှုပ်ရှားဖွယ် အနာဂတ်တွေ
ရှိနေပါပြီ။ -
4:36 - 4:38ဒါပေမယ့် တကယ်တမ်းတော့
ဒီလိုဖြစ်လာတာဟာ -
4:38 - 4:40လွန်ခဲ့တဲ့နှစ်သန်းထောင်ချီကတည်းက
-
4:40 - 4:44ဘက်တီးရီးယားတွေရဲ့ ဇီဝပုံစံတွေ
ပြောင်းလဲလာခဲ့တာကြောင့်လဲ ပါပါတယ်။ -
4:44 - 4:47ဒီအခြေအနေကိုဖန်တီးဇီဝဗေဒနဲ့
ပေါင်းစပ်လိုက်တဲ့အခါ -
4:47 - 4:50မကြာမီမှာ ဘာတွေဖြစ်လာမလဲဆိုတာ
ဘယ်သူပြောမရနိုင်ပါ။
- Title:
- ကင်ဆာကိုတိုက်ဖို့ ဘက်တီးရီးယားတွေကို ခိုင်းစေခြင်း - Tal Danino
- Speaker:
- Tal Danino
- Description:
-
more » « less
သင်ခန်းစာ အပြည့်အစုံ - https://ed.ted.com/lessons/hacking-bacteria-to-fight-cancer-tal-danino
၁၈၈၄ ခုနှစ်က ကံဆိုးလှတဲ့လူနာတစ်ယောက်ဟာ လည်ပင်းမှာ ကင်ဆာကျိတ်တစ်ခု အမြန်ကြီးထွားလာယုံမက ဘာမှမဆိုင်တဲ့ ဘက်တီးရီးယားပိုးဝင်လာခဲ့သေးတယ်။ ပိုးဝင်တာပျောက်သွားတဲ့အခါ ထူးထူးဆန်းဆန်း ကင်ဆာကျိတ်ကပါ လျော့သွားခဲ့ပါတယ်။ ဒီပိုးဝင်တာဟာ လူနာရဲ့ ကိုယ်ခံအားစနစ်ကို လှုံ့ဆော်လိုက်လို့ပါ။ ယနေ့ခေတ်မှာတော့ ဖန်တီးဇီဝပညာရှင်တွေဟာ ကင်ဆာကျိတ်တွေဆီ ကင်ဆာဆေးသယ်ဖို့ ဘက်တီးရီးယားပိုးတွေကို ခိုင်းပါလိမ့်မယ်။ ဒါတွေဘယ်လို ဖြစ်နိုင်မှာလဲ? Tal Danino က စူးစမ်းထားပါတယ်။
သင်ခန်းစာပို့ချသူ - Tal Danino
စီစဥ်ညွှန်ကြားသူ - Chris Bishop - Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 04:51
|
Myo Aung approved Burmese subtitles for Hacking bacteria to fight cancer | |
|
|
Myo Aung edited Burmese subtitles for Hacking bacteria to fight cancer | |
|
|
Myo Aung accepted Burmese subtitles for Hacking bacteria to fight cancer | |
|
|
Myo Aung edited Burmese subtitles for Hacking bacteria to fight cancer | |
|
Ko Ko Oo edited Burmese subtitles for Hacking bacteria to fight cancer | |
|
|
Ko Ko Oo edited Burmese subtitles for Hacking bacteria to fight cancer | |
|
|
Ko Ko Oo edited Burmese subtitles for Hacking bacteria to fight cancer | |
|
|
Ko Ko Oo edited Burmese subtitles for Hacking bacteria to fight cancer |