De zonnige toekomst van energie

In een uur komt er meer zon op de aarde dan de mens in een heel jaar nodig heeft. Hoe kunnen we deze energie voor iedereen overal toegankelijk maken?
Solar-ontwerper Marjan van Aubel laat ons zien hoe ze alledaagse voorwerpen zoals laptops en ramen van gebrandschilderd glas verandert in elegante zonnecellen -- en ze geeft haar visie op het veranderen van allerlei oppervlaktes in energieleveranciers.

Afgelopen zomer was ik aan het wandelen
in de bergen van Oostenrijk.

Ik zag daarboven deze prachtige,
afgelegen stenen hut.

Er zaten zonnepanelen op.

Altijd als ik zonnepanelen zie,
wordt ik heel enthousiast.

Het is de techniek die met zonlicht,
dat gratis en beschikbaar is,

elektriciteit maakt.

Deze hut lag heel afgelegen
op een prachtige plek,

en was zelfvoorzienend.

Maar waarom zijn
zonnepanelen altijd zo lelijk?

Mijn naam is Marjan van Aubel
en ik ben solar-ontwerper.

Ik werk binnen de driehoek
ontwerp, duurzaamheid en techniek.

Ik streef naar superefficiëntie,

wat betekent dat ik materialen ontwikkel
die in oppervlakte toenemen

of werk met zonnecellen die gebruikmaken
van kleureigenschappen

om elektriciteit te genereren.

Musea over de hele wereld
hebben werk van mij, zoals MoMA.

Alles ging best goed,

maar ik voelde altijd een soort gemis.

Totdat ik het boek 'Solar Revolution' las,

waarin staat dat we in een uur
genoeg zonlicht ontvangen

om de hele wereld een heel jaar
van stroom te kunnen voorzien.

Een uur.

Toen besefte ik dat ik me
moest richten op solar.

Wetenschappers uit de hele wereld
hebben zich erop gericht

om de panelen efficiënter
te maken en goedkoper.

De prijs van solar is dus enorm gedaald.

Dat komt omdat China
ze grootschalig ging maken.

Ze worden ook steeds efficiënter.

Ze hebben nu zelfs
een efficiëntie van 44,5 procent.

Maar als het gaat
om hoe zonnecellen eruit zien,

dan is er in de laatste 60 jaar
weinig veranderd.

Nog steeds de techniek
die ergens op gemonteerd is.

Zonnecellen moeten veel beter
worden geïntegreerd in hun omgeving.

Klimaatverandering is
het grootste probleem van deze tijd.

We moeten niet vertrouwen op anderen --
de overheid, technici --

voor positieve verandering.

We kunnen allemaal
bijdragen aan verandering.

Ik ben dus een ontwerper

en ik wil dingen veranderen met design.

Ik laat wat voorbeelden
van mijn werk zien.

Ik werk samen met Swarovski,
het kristalbedrijf.

Als je kristal op een
bepaalde manier slijpt,

kan je het licht buigen
en richten op een bepaalde plek.

Ik gebruik deze kristallen om het licht
te richten op een zonnepaneel,

om het efficiënter te maken,
maar dan wel esthetisch.

Je zet de zonnekristal in het licht,

er zit een batterij in,

je plaatst dat in een houder

en je kan dan deze
kroonluchters laten branden.

Het brengt letterlijk
het licht naar binnen.

Ik was gelijk verkocht aan solar
toen ik de techniek tegenkwam

die 'dye-sensitized'-zonnecel heet,

gekleurde zonnecellen,

gebaseerd op fotosynthese in planten,

waarbij groene chlorofyl
licht omzet in suiker voor planten,

en die cellen zetten licht
om in elektriciteit.

Het mooiste is dat ze
zelfs binnenshuis werken.

De efficiëntie verschilt per kleur,

afhankelijk van hun plaats
in het spectrum.

Zo is rood bijvoorbeeld
efficiënter dan blauw.

Als ik dat als ontwerper hoor,

een gekleurd oppervlak, van glas,

kleur, dat vooral voor
de esthetiek wordt gebruikt,

en nu een extra functie krijgt --
elektriciteit opwekken --

dan denk ik: waar kan je dat toepassen?

Dit is Current Table,

waarbij het hele tafelblad
van die gekleurde zonnecellen is.

Er zitten batterijen in de poten,

waarmee je je mobiel
kan opladen via een USB-poort.

In mijn werk is het altijd belangrijk

de balans te zoeken
tussen efficiëntie en esthetiek.

Daarom is de tafel oranje,

want dat is een heel
stabiele kleur voor binnen.

Dit is altijd de meestgestelde vraag:

"Mooi, maar hoeveel mobieltjes
kan ik ermee opladen?"

Dus om de ingewikkelde
communicatie te voorkomen --

waar staat de tafel, is er genoeg licht,

staat hij bij het raam? --

heb ik de tafel nu sensoren gegeven
die de lichtintensiteit meten.

Met een door ons ontwikkelde app

kan je letterlijk volgen
hoeveel licht erop komt

en hoe vol de accu is.

Ik ben er best trots op, omdat we
gisteren een tafel hebben neergezet

bij Stichting Doen in Amsterdam,

en precies nu

laadt koningin Maxima haar
mobiele telefoon op via de tafel.

Geweldig.

(Applaus)

Dank je wel.

Hoe meer oppervlak je hebt,
hoe meer energie je opwekt.

Dit zijn Current Windows,

waar we alle vensters in een galerie
in Soho hebben vervangen

met deze moderne versie van gehard glas.

Mensen op straat
konden hun telefoon opladen

via de kozijnen.

Ik geef dus extra functies aan voorwerpen.

Een raam hoeft niet meer
alleen raam te zijn.

Het kan ook best een kleine
elektriciteitscentrale zijn.

Maar kijk mij nou praten
over waarom ik zoveel van solar houd,

terwijl ik zelf geen
zonnepanelen op mijn dak heb.

Ik woon middenin Amsterdam.

Het huis is niet van mij,
het is een monument.

Het is dus niet mogelijk of toegestaan.

Hoe kan je dan zonnecellen
maken voor iedereen,

en niet alleen voor mensen die
een duurzame levensstijl kunnen betalen?

We hebben nu de kans

solar toe te passen op plekken
waar we het nodig hebben.

Er zijn zoveel mooie
technische toepassingen.

Als ik rondkijk,
zie ik elk oppervlak als kans.

Ik reed bijvoorbeeld met de trein
door het Westland,

het gebied in Nederland waar kassen staan.

Ik zag dat glas en dacht:

als we daar nou eens
transparant solarglas gebruiken?

Als we traditionele landbouw,

die veel energie gebruikt,

nou eens combineren met high-tech?

Met dat idee in gedachten
heb ik Power Plant gemaakt.

Ik had een team
van architecten en technici,

maar ik zal eerst uitleggen hoe het werkt.

We gebruiken transparant solarglas

voor stroom binnenshuis.

We gebruiken hydrocultuur
dat voedzaam water rondpompt,

en zo 90 procent water bespaart.

Door te stapelen, kan je meer
oogsten per vierkante meter.

Extra licht, naast zonlicht,
dat van deze gekleurde leds komt,

bevordert ook de plantengroei.

Als steeds meer mensen
die in grote steden wonen

Power Plants op hun dak plaatsen,

hoeft je het niet van
de andere kant van de aarde te halen,

maar kan je het kweken op de plek zelf.

De grote droom is om
deze stand-alone plekken te bouwen,

waar geen toegang is
tot water en elektriciteit,

als een onafhankelijk ecosysteem.

Voor de Design Biënnale van dit jaar

heb ik de eerste Power Plant
van vier meter hoog gemaakt,

zodat je binnen kan gaan
om te zien hoe planten groeien.

Dan heb je twee keer wat aan het zonlicht:

zowel voor de zonnecellen
als voor de planten.

Zoiets als een toekomstige plantentuin,

waar we alle moderne techniek vieren.

Het grootste compliment dat ik kreeg,
was: "Waar zijn de zonnepanelen?"

Dat is een teken van een goed ontwerp,

als het onzichtbaar wordt
en je het niet ziet.

Ik geloof in zonne-democratie:

zonne-energie voor iedereen, overal.

Mijn doel is om alle oppervlaktes
productief te maken.

Ik wil huizen bouwen waar alle ramen,
gordijnen, muren productief zijn,

zelfs de vloeren stroom leveren.

Denk groot:

in steden zijn zoveel oppervlaktes.

De zon is er nog steeds voor iedereen.

Met solar op plekken
waar we het nodig hebben,

maken we het toegankelijk voor iedereen.

Ik wil solar met jullie
dichtbij de mensen brengen,

maar wel mooi en goed ontworpen.

Dank je wel.