Showing Revision 7 created 12/13/2020 by Cihan Ekmekçi.

1. Title:
   Bir pandemiyi alt etmek için ne gerek
2. Description:

   Etili bir Kovid-19 aşısı pandemiyi sonlandırmanın sadece ilk adımı, diyor küresel sağlık strateji uzmanı Johanna Benesty. Bu aydınlatıcı konuşmada, "adil erişimin" çeşitli engellerini keşfediyor -- Kovid-19 tedavi biliminin herkese erişilebilir kılınmasını sağlamak -- ve aşıların adil, verimli bir şekilde ve küresel bir oranda dağıtıldığından emin olabilecek araştırma ve geliştirmelerin yaratıcı bir yaklaşımını paylaşıyor.

3. Speaker:
   Johanna Benesty
4. 1722 0:02 - 0:04
   Oğlum 2020 Ocak ayında doğdu,
5. 3898 0:04 - 0:06
   Paris'teki karantinadan
   kısa bir süre önce.
6. 6169 0:06 - 0:08
   Maske takan insanlardan hiç korkmadı
7. 8236 0:08 - 0:10
   çünkü ona normal gelen buydu.
8. 10306 0:10 - 0:14
   Üç yaşındaki kızım ise
   "gel hydro-alcoolique" diyebiliyor.
9. 14482 0:14 - 0:18
   Bu kelime, hidroalkolik
   el antiseptiğinin Fransızcası.
10. 17531 0:18 - 0:20
    Benden daha iyi telaffuz edebiliyor.
11. 20763 0:21 - 0:23
    Ama kimse maske takmak

    ¶

12. 22951 0:23 - 0:27
    veya her 20 saniyede bir ellerini
    el dezenfektanıyla yıkamak istemiyor.
13. 26605 0:27 - 0:29
    Hepimiz çaresizce
    araştırma ve geliştirmelerin
14. 28757 0:29 - 0:31
    bir çözüm bulmalarını bekliyoruz:
15. 30527 0:31 - 0:32
    Yani aşıyı.
16. 32157 0:32 - 0:38
    Aşının keşfini, Kutsal Kaseymiş gibi
    düşünmemiz gerçekten ilginç.

    ¶

17. 38825 0:39 - 0:42
    Ancak ayrıntılarına inmek istediğim
    birkaç kısayol var.
18. 42277 0:42 - 0:45
    Doktor değilim, sadece danışmanım.
19. 44670 0:45 - 0:47
    Müşterilerim
    sağlık hizmetlerine odaklanıyor --
20. 46858 0:47 - 0:51
    Biyofarmasötik şirketleri, tedarikçiler,
    küresel sağlık kurumları --
21. 51021 0:51 - 0:53
    ve beni de eğittiler.
22. 53769 0:54 - 0:56
    Kovid'le savaşmak için araçlar bulmalıyız
23. 56489 0:56 - 0:59
    ve onları herkese erişilebilir kılmalıyız.
24. 59796 1:00 - 1:04
    İlk olarak, tek bir aşı
    bizi bu durumdan kurtarmayacak.

    ¶

25. 63988 1:04 - 1:06
    İhtiyacımız olan şey,
    bu araçların bir deposu.
26. 66277 1:06 - 1:10
    Çeşitli nüfuslarda Kovid vakalarını
    önleyebilmek, belirlemek
27. 70094 1:10 - 1:13
    ve tedavi ettiğimizden emin olmak için
28. 73258 1:13 - 1:17
    aşıya, tedavi
    ve teşhis bilimine ihtiyacımız var.
29. 76956 1:17 - 1:21
    İkinci olarak, mesele
    sadece bir araç bulmak değil.

    ¶

30. 81798 1:22 - 1:27
    Klinik deneyler bu aracın etkili olduğunu
    gösterdiğinde ne olacağını düşünüyorsunuz?
31. 87178 1:27 - 1:30
    Hepimizin yakındaki eczaneye koşup,
32. 89747 1:30 - 1:32
    ürünü alıp, maskelerimizi çıkarıp
33. 91746 1:32 - 1:35
    Fransız öpücüğüne
    geri dönebileceğimizi mi düşünüyorsunuz?
34. 94520 1:35 - 1:36
    Hayır.
35. 96557 1:37 - 1:40
    Etkili bir araç bulmak, bu büyük savaştaki
    adımlardan sadece biri
36. 100177 1:40 - 1:45
    çünkü bir ürünün varlığı ile
    o ürüne olan erişim arasında bir fark var.
37. 105902 1:46 - 1:47
    Şimdi şöyle düşünebilirsiniz:

    ¶

38. 107327 1:47 - 1:50
    "Yani diğer ülkelerin beklemesi
    gerektiğini kastediyor."
39. 110741 1:51 - 1:53
    Hayır, demek istediğim bu değil.
40. 112568 1:53 - 1:54
    Sadece diğerleri değil,
41. 114467 1:54 - 1:57
    herhangi birimiz
    beklemek zorunda olabilir.
42. 117240 1:57 - 1:59
    Kovid'deki aşağılayıcı şey,
43. 118918 1:59 - 2:02
    hızı ve şiddeti;
44. 121844 2:02 - 2:04
    hepimizi aynı mücadeleye maruz bırakıyor
45. 124487 2:04 - 2:08
    ve alışık olmadığımız
    mücadelelerin bir tadını veriyor.
46. 128064 2:08 - 2:11
    Çin'in karantinaya girdiği zamanı
    hatırlıyor musunuz?
47. 130634 2:11 - 2:15
    Birkaç hafta sonra aynı durumda
    olabileceğinizi hayal etmiş miydiniz?
48. 135016 2:15 - 2:17
    Ben kesinlikle etmemiştim.
49. 137057 2:17 - 2:21
    Hadi şimdi de bir aşımız olduğunu
    varsaydığımız teorik ana gidelim.

    ¶

50. 141240 2:21 - 2:25
    Bu durumda, sonraki erişim mücadelesi
    tedarik konusunda olacak.
51. 145355 2:25 - 2:27
    Dünya halkının şu anki tahmini,
52. 147510 2:28 - 2:30
    2021'nin sonuna kadar --
53. 149557 2:30 - 2:33
    ki bu, aşının keşfinden sonraki
    bir yılı aşkın zamana tekabül ediyor --
54. 152887 2:33 - 2:36
    gezegenimizdeki 8 milyar insanın
55. 155845 2:36 - 2:38
    1 ile 2 milyarına yetecek kadar
    dozumuz olacak.
56. 158798 2:39 - 2:40
    Peki kim beklemek zorunda kalacak?
57. 160907 2:41 - 2:44
    Tedariğin az olduğu bir zamanda
    erişim hakkında ne düşünüyorsunuz?
58. 164759 2:45 - 2:46
    1. senaryo:

    ¶

59. 166164 2:46 - 2:48
    Piyasa güçlerine izin veririz
60. 168146 2:48 - 2:52
    ve en yüksek fiyatı ödeyenler
    ya da anlaşmalarını en hızlı yapanlar
61. 171889 2:52 - 2:54
    ürüne ilk olarak erişim sağlayacak.
62. 174339 2:54 - 2:56
    Hiç adil değil
63. 175817 2:56 - 2:58
    ama olması muhtemel bir senaryo.
64. 178444 2:58 - 3:00
    2. senaryo:

    ¶

65. 179785 3:00 - 3:02
    Halk sağlığı mantığına dayanarak
66. 181623 3:02 - 3:04
    hepimiz ürünü ilk kimin
    alacağına karar verebiliriz.
67. 184163 3:04 - 3:07
    İlk olarak sağlık çalışanlarının,
    sonra yaşlıların
68. 187263 3:07 - 3:11
    ve daha sonra genel nüfusun
    alacağında hemfikiriz diyelim.
69. 190687 3:11 - 3:13
    Şimdi biraz daha kışkırtıcı olayım.

    ¶

70. 192761 3:13 - 3:14
    3. senaryo:
71. 195619 3:16 - 3:19
    Pandemiyi iyi bir şekilde
    yönettiklerini gösteren ülkeler
72. 199142 3:19 - 3:21
    ürüne ilk olarak erişim sağlayacak.
73. 202055 3:22 - 3:24
    Biraz tahmini yürütülmüş bir senaryo
74. 203961 3:24 - 3:26
    ancak tam bir bilim kurgu değil.
75. 206233 3:26 - 3:31
    Yıllar önce, yüksek kaliteli ikinci sıra
    tüberküloz ilacının tedariği sınırlıyken
76. 210992 3:31 - 3:33
    ürünlerin düzgünce dağıtıldığından
77. 212716 3:33 - 3:36
    ve hastaların tedavi planlarını uygun
    şekilde takip ettiğinden emin olmak için
78. 216486 3:36 - 3:39
    hangi ülkelerin yeterince güçlü
    sağlık sistemleri olduğuna
79. 219271 3:39 - 3:43
    karar verecek özel bir komite kurulmuştu.
80. 222624 3:43 - 3:45
    O seçilmiş ülkelere
    ilk olarak erişim sağlandı.
81. 226782 3:47 - 3:48
    4. senaryo:

    ¶

82. 228225 3:48 - 3:50
    Rastgele bir kuralda karar kılabiliriz;
83. 230106 3:50 - 3:53
    örneğin, insanlar
    doğum günlerinde aşı olurlar.
84. 234108 3:54 - 3:56
    Size şunu sorayım:

    ¶

85. 236201 3:56 - 4:01
    Aşının var olduğu
    ancak o ürüne erişiminiz olmadığı için
86. 240637 4:01 - 4:05
    hala maske takmak zorunda olduğunuz,
    çocuklarınızı okula gönderemediğiniz
87. 245045 4:05 - 4:08
    ve işe istediğiniz şekilde gidemediğiniz
88. 247708 4:08 - 4:10
    bir geleceği düşünmek nasıl hissettiriyor?
89. 251593 4:12 - 4:15
    Geçen her gün
    çekilmez hissettirir, değil mi?
90. 255309 4:15 - 4:17
    Ama tahmin edin ne oldu?
91. 257067 4:17 - 4:21
    Tedavisi ve hatta çaresi olan
    birçok hastalık var
92. 261243 4:21 - 4:25
    ama yine de insanlar her sene
    enfekte olmaya ve ölmeye devam ediyor.
93. 266310 4:26 - 4:28
    Tüberkülozu ele alalım:

    ¶

94. 268479 4:28 - 4:31
    Her yıl 10 milyon insan enfekte oluyor,
95. 270987 4:31 - 4:33
    1,5 milyon insan ölüyor,
96. 273969 4:34 - 4:36
    hem de yıllardır tedavisi olmasına rağmen.
97. 276096 4:36 - 4:39
    Bunun nedeni ise
    erişim sorunlarının bazı kilit noktalarını
98. 278948 4:39 - 4:41
    tam olarak çözemeyişimiz.
99. 282495 4:42 - 4:45
    Adil erişim yapılacak doğru şey

    ¶

100. 285801 4:46 - 4:48
     ancak bu insani argümanın ötesinde
101. 288417 4:48 - 4:50
     bunu bizzat deneyimlediğimize göre
102. 290183 4:50 - 4:53
     adil erişim konusundaki
103. 292591 4:53 - 4:56
     sağlık ve ekonomik argümana
     umarım daha duyarlı olabiliriz.
104. 297104 4:57 - 5:01
     Sağlık argümanına göre
     virüs bir yerlerde aktif olduğu sürece
105. 300712 5:01 - 5:03
     hepimiz bildirilmemiş vakaların
     riski altındayız.
106. 303909 5:04 - 5:05
     Ekonomik argümana göre,
107. 305488 5:05 - 5:09
     ülke ekonomilerinin
     birbirlerine bağlılığından dolayı
108. 308939 5:09 - 5:14
     diğerleri de düzelemezse hiçbir yerli
     ekonomi tam olarak yeniden başlayamaz.
109. 314971 5:15 - 5:17
     Küresel hareketliliğe bağlı olan
     sektörleri düşünün,
110. 317410 5:17 - 5:20
     havacılık ve uzay
     ya da seyahat ve turizm gibi.
111. 320082 5:20 - 5:23
     Dünyanın sınırlarını aşan
     tedarik zincirlerini düşünün,
112. 322659 5:23 - 5:25
     tekstil ve otomotiv gibi.
113. 324539 5:25 - 5:28
     Gelişmekte olan piyasaların
     ekonomik büyümesinin payını düşünün.
114. 328719 5:29 - 5:30
     Gerçek şu ki
115. 330261 5:30 - 5:34
     tüm ülkelerin uyumlu bir şekilde
     pandemiyi alt etmesine ihtiyacımız var.
116. 335155 5:35 - 5:38
     Dolayısıyla adil erişim
     sadece yapılacak doğru şey değil,
117. 338164 5:38 - 5:40
     aynı zamanda yapılacak akıllı şey de.
118. 341263 5:41 - 5:43
     Peki bunu nasıl yaparız?
119. 344032 5:44 - 5:47
     "Erişimin" ne anlama geldiği konusunda
     hemfikir olduğumuzdan emin olalım.

     ¶

120. 347467 5:47 - 5:50
     Ürünün var olduğu;
121. 349955 5:50 - 5:53
     yeterince iyi işe yaradığı;
122. 352568 5:53 - 5:55
     yerel yetkililer tarafından onaylandığı;
123. 355446 5:55 - 5:57
     uygun fiyatlı olduğu
124. 357255 5:57 - 5:59
     ama aynı zamanda
     ihtiyaç duyan tüm nüfuslarda
125. 359398 5:59 - 6:01
     işe yaradığının kanıtı olması
126. 361259 6:01 - 6:06
     ve hamile kadınların, immunodepresif
     insanların ya da çocukların dahil olduğu;
127. 365929 6:06 - 6:11
     hastaneler, kırsal klinikler,
     sıcak ya da soğuk iklimler gibi
128. 370527 6:11 - 6:14
     çeşitli çevrelerde dağıtabildiği
129. 374368 6:14 - 6:17
     ve doğru oranda ürettiğimiz
     anlamına geliyor.
130. 377266 6:17 - 6:19
     Çok uzun bir kontrol listesi, farkındayım
131. 379345 6:19 - 6:21
     ve krizsiz bir durumda
132. 381304 6:21 - 6:26
     bu sorunları birer birer
     sırasıyla ele almalıyız,
133. 385658 6:26 - 6:27
     bu çok uzun zaman alsa da.
134. 388423 6:28 - 6:30
     Peki ne yapıyoruz?
135. 390609 6:31 - 6:33
     Erişim konusu,
     yeni bir mücadele olmaktan çok uzak

     ¶

136. 393148 6:33 - 6:35
     ve Kovid durumunda ise
137. 394683 6:35 - 6:38
     söylemeliyim ki uluslararası kuruluşların,
138. 397515 6:38 - 6:41
     sivil toplumun, endüstrinin
     ve diğerlerinin erişimi hızlandırmak için
139. 400811 6:41 - 6:43
     olağanüstü bir birlik içinde
     olduklarını görüyoruz;
140. 403380 6:43 - 6:45
     işleri paralel olarak hallediyorlar,
141. 405232 6:45 - 6:47
     düzenleyici süreçleri hızlandırıyorlar,
142. 407272 6:47 - 6:49
     tedarik mekanizmasını düzenliyorlar,
143. 409005 6:49 - 6:53
     tedariği güvence altına alıyorlar,
     kaynakları hareketlendiriyorlar gibi gibi.
144. 412632 6:53 - 6:57
     Ama aşının, diyelim ki,
     eksi 80 santigrat derecede
145. 417096 6:57 - 7:00
     sürekli muhafaza edimesi gerektiği
146. 420079 7:00 - 7:05
     ya da tedavinin uzman bir sağlık çalışanı
     tarafından yürütülmesi gerektiği
147. 424788 7:05 - 7:08
     ya da teşhisin gelişmiş bir laboratuvarda
     analiz edilmesi gerektiği
148. 428265 7:08 - 7:11
     durumla yüzleşmemiz çok olası.
149. 431873 7:12 - 7:14
     Peki daha fazla ne yapabiliriz?
150. 435265 7:15 - 7:20
     Küresel sağlık topluluğunun yıllardır
     desteklendiği mantığının ötesinde

     ¶

151. 439719 7:20 - 7:23
     yardımcı olabileceğini düşündüğüm
     ek bir şey daha var.
152. 443855 7:24 - 7:29
     Ürün geliştirme ve imalatında
     "Tasarım-Maliyet" denen bir kavram var.
153. 448585 7:29 - 7:32
     Temel fikir, ürünün ilk olarak tasarlanıp
154. 451612 7:32 - 7:34
     sonra maliyetin düşürülmesi için
     çalışmasının aksine
155. 454496 7:34 - 7:39
     maliyet yönetimi görüşmelerinin ürünün
     tasarlandığı sırada gerçekleşmesidir.
156. 459854 7:40 - 7:44
     Maliyet, bir ürün için öncelikli
     bir kriter olarak tanımlandığında
157. 464259 7:44 - 7:49
     ilk günden bir hedef yapıldığından emin
     olmaya yardımcı olan basit bir yöntem.
158. 469386 7:49 - 7:52
     Sağlık ve erişim bağlamında ise

     ¶

159. 472019 7:52 - 7:55
     tıpkı imalatçıların
     "Tasarım-Maliyet"de yaptığı gibi
160. 474799 7:55 - 7:57
     araştırma ve geliştirmeden erişime kadar
161. 477190 7:57 - 7:59
     bence yararlanılmayan bir potensiyel var.
162. 480012 8:00 - 8:04
     Bu, bir ürünü geliştirip
163. 484019 8:04 - 8:08
     sonra adil erişimi sağlamak için
     ürünü uyarlamaya çalışmak yerine
164. 488372 8:08 - 8:11
     bahsettiğim kontrol listesindeki
     tüm maddelerin
165. 490623 8:11 - 8:14
     baştan beri araştırma ve geliştirme
     sürecine imal edilmesi anlamına geliyor
166. 494142 8:14 - 8:16
     ve bu aslında hepimizin yararına olur.
167. 496477 8:16 - 8:18
     Örneğin,

     ¶

168. 498122 8:18 - 8:22
     eğer bir ürünü adil erişimle geliştirirsek
169. 501657 8:22 - 8:25
     ölçek büyütmeyi daha hızlı
     en uygun hale getirebiliriz.
170. 505436 8:25 - 8:27
     Benim deneyimlerime göre,
171. 506766 8:27 - 8:30
     ilaç geliştiricileri genellikle
     işe yarayan dozu bulmaya odaklanırlar
172. 510296 8:30 - 8:34
     ve bunu dozu en uygun hale getirdikten
     veya düzeltmeler yaptıktan sonra yaparlar.
173. 514555 8:35 - 8:37
     Etkin maddesi nadir bir kaynak olan
174. 517125 8:37 - 8:40
     aday bir ürün hakkında
     konuştuğumuzu hayal edin.
175. 520044 8:40 - 8:44
     Peki ya bu etkin maddeyi
     olabildiğince az miktarda kullanan
176. 523659 8:44 - 8:47
     bir tedavi geliştirmeye
     odaklansaydık ne olurdu?
177. 527802 8:48 - 8:50
     Daha fazla doz üretmemize
     yardımcı olabilirdi.
178. 530834 8:51 - 8:53
     Başka bir örneği ele alalım.

     ¶

179. 532792 8:53 - 8:56
     Eğer bir ürünü adil erişimle geliştirirsek
180. 535679 8:56 - 8:59
     toplu dağıtımı daha hızlı
     en uygun hale getirebiliriz.
181. 539788 9:00 - 9:01
     Yüksek gelirli ülkelerde,
182. 541275 9:01 - 9:03
     güçlü sağlık sistemi kapasitesi var.
183. 543436 9:03 - 9:06
     Ürünleri istediğimiz şekilde
     her zaman dağıtabiliriz.
184. 546039 9:06 - 9:10
     Ürünlerin ısı-kontrollü ortamlarda
     muhafaza edilebilmesini
185. 550267 9:10 - 9:14
     ya da uygulaması için çok yetenekli
     bir sağlık çalışanı gerektirmesinin
186. 553603 9:14 - 9:16
     değerini genellikle hafife alıyoruz.
187. 555698 9:16 - 9:20
     Tabii ki de ısı-kontrollü ortamlar
     ya da çok yetenekli sağlık çalışanları
188. 559531 9:20 - 9:22
     her yerde mevcut değil.
189. 561901 9:22 - 9:24
     Araştırma ve geliştirmeye
190. 563912 9:24 - 9:27
     daha zayıf sağlık sistemlerinin
     kısıtlamalarıyla yaklaşırsak
191. 567028 9:27 - 9:29
     yaratıcı olabilir
192. 568566 9:29 - 9:32
     ve daha çabuk, örneğin,
     ısı sorunu olmayan ürünler
193. 572510 9:33 - 9:35
     ya da vitamin gibi
     kolayca alınabilen ürünler
194. 575378 9:35 - 9:39
     ya da dozları tekrarlamak yerine
     uzun ömürlü formülasyon geliştirebiliriz.
195. 579832 9:40 - 9:45
     Böyle basitleştirilmiş araçlar
     üretebilir ve geliştirebilirsek
196. 585160 9:45 - 9:48
     hem yüksek hem de düşük gelirli ülkelerde
197. 588010 9:48 - 9:51
     hastanelere ve sağlık sistemlerine
     daha az baskı uygulamak gibi
198. 590998 9:51 - 9:53
     bir fayda eklemiş de olabiliriz.
199. 593894 9:54 - 9:58
     Virüsün hızını ve yüzleştiğimiz sonuçların
     şiddetini göz önünde bulundurursak

     ¶

200. 597758 9:58 - 10:00
     Kovid'le ve ve gelecek pandemilerle
     savaşmak için
201. 600248 10:00 - 10:04
     ürün yapmanın daha hızlı yolunu bulmak
     ve herkese erişilebilir kılmak için
202. 603729 10:04 - 10:06
     bence kendimizi zorlamaya devam etmeliyiz.
203. 606501 10:07 - 10:08
     Benim bakış açıma göre,

     ¶

204. 607876 10:08 - 10:10
     virüs kaybolmadığı sürece
205. 609762 10:10 - 10:12
     bu hikayenin bittiği iki yol var.
206. 612288 10:12 - 10:14
     Ya birimler tek yöne yönelir --
207. 614148 10:14 - 10:16
     sadece bazılarımız ürüne erişim sağlar
208. 616181 10:16 - 10:19
     ve Kovid hepimiz için
     bir tehdit oluşturmaya devam eder --
209. 618942 10:19 - 10:21
     ya da birimleri dengeleriz,
210. 620720 10:21 - 10:23
     hepimiz doğru silaha erişim sağlar
211. 623085 10:23 - 10:25
     ve hepimiz birlikte
     hayatımıza devam ederiz.
212. 626331 10:26 - 10:29
     Yenilikçi araştırma ve geliştirme
     Kovid'i tek başına yenemez
213. 629153 10:29 - 10:32
     ama araştırma ve geliştirmenin
     yenilikçi yönetimi yardımcı olabilir.
214. 632341 10:32 - 10:34
     Teşekkür ederim.

     ¶