Jak działa giełda? - Oliver Elfenbaum

Zobacz całą lekcję: https://ed.ted.com/lessons/how-does-the-stock-market-work-oliver-elfenbaum

Na początku XVII wieku Holenderska Kompania Wschodnioindyjska najęła setki statków, żeby handlować towarami na całym świecie. W celu sfinansowania wypraw, kompania zwróciła się do osób prywatnych po wsparcie finansowe na ich zorganizowanie w zamian za udział w zysku. W ten sposób nieświadomie wynaleźli giełdę papierów wartościowych. Jak więc dziś firmy i inwestorzy korzystają z giełdy? Wyjaśnia Oliver Elfenbaum.

Lekcja: Oliver Elfenbaum, reżyseria: Tom Gran i Madeleine Grossi.

Na początku XVII wieku

Holenderska Kompania Wschodnioindyjska
najęła setki statków,

żeby handlować złotem, porcelaną,
przyprawami i jedwabiem na całym świecie.

Tak wielkie przedsięwzięcie
nie było jednak tanie.

Żeby sfinansować kosztowne wyprawy,

kompania zwróciła się do osób prywatnych,

którzy mogli w nie inwestować

w zamian za udział w zysku statku.

Praktyka ta umożliwiła kompanii
sfinansowanie jeszcze większych wypraw,

zwiększając zyski zarówno dla siebie,
jak i dla obrotnych inwestorów.

Sprzedając udziały w kawiarniach
i portach całego kontynentu,

Holenderska Kompania Wschodnioindyjska
wynalazła pierwszą na świecie giełdę.

Odtąd firmy czerpały fundusze
od chętnych inwestorów

na wsparcie różnych przedsięwzięć.

Dziś giełdzie poświęcone są szkoły,
zawody, a nawet kanały telewizyjne

pozwalające ją zrozumieć.

Ale nowoczesna giełda
jest zdecydowanie bardziej skomplikowana

niż jej pierwotna wersja.

Jak więc firmy i inwestorzy
korzystają dziś z giełdy?

Wyobraźmy sobie nowego producenta kawy,
który wchodzi na giełdę.

Najpierw firma wychodzi z reklamą
skierowaną do dużych inwestorów.

Jeśli uznają ją za dobry pomysł,

wyłożą pierwsze fundusze,

a potem sfinansują IPO firmy,
czyli jej pierwszą ofertę publiczną.

To wprowadza firmę
na oficjalny rynek giełdowy,

gdzie każda osoba fizyczna lub prawna
sądząca, że firma może przynieść zysk,

będzie mogła kupić akcje.

Zakup akcji czyni inwestorów
częściowymi właścicielami biznesu.

Ich inwestycje pomagają firmie w rozwoju,

a kiedy osiągnie sukces,

więcej kupców może dostrzec jej potencjał
i zacząć wykupywać akcje.

Skoro popyt na akcje wzrasta,

wzrasta również ich cena,
zwiększając koszta dla przyszłych kupców

i tym samym wartość akcji,
które są już czyjąś własnością.

Zwiększone zainteresowanie
pomaga firmie znaleźć nowych inwestorów,

podnosząc jej całkowitą
wartość rynkową przez pokazanie,

jak wielu jest ludzi gotowych
zainwestować w ich plan.

Jednak jeśli firma z jakiegoś powodu
zacznie wydawać się mniej dochodowa,

może mieć miejsce odwrotna sytuacja.

Gdy inwestorzy pomyślą,
że jej wartość rynkowa będzie spadać,

wyprzedadzą akcje
z nadzieją na jakikolwiek zarobek,

zanim firma straci bardziej na wartości.

W miarę sprzedaży akcji
popyt na nie zmniejsza się,

ich cena spada,

a wraz z nią wartość rynkowa firmy.

Inwestorzy mogą dużo stracić,

jeśli firma nie zacznie znów
wyglądać na dochodową.

Na wahania podaży i popytu
wpływa wiele czynników.

Firmy pozostają pod wpływem
nieuniknionych sił rynkowych,

takich jak zmienne ceny materiałów,

zmiany w sposobie produkcji

i kosztach siły roboczej.

Inwestorzy mogą martwić się
rotacjami w zarządach,

antyreklamą czy makroczynnikami
jak prawo i polityka handlu.

Wielu inwestorów gotowych jest po prostu
sprzedać wartościowe akcje

dla osobistych korzyści.

Wszystkie te zmienne codziennie
mają swoje odbicie na giełdzie,

która sprawia, że firmy wyglądają
na mniej lub bardziej rokujące.

Na giełdzie pozory tracenia na wartości

często prowadzą
do utraty inwestorów, i w efekcie,

do faktycznego spadku wartości.

Ludzkie przekonania na giełdzie
mogą powodować wszystko,

od boomów ekonomicznych
po kryzysy finansowe.

Ten trudny do uchwycenia czynnik sprawia,

że większość ekspertów przedkłada
wiarygodne inwestycje długoterminowe

nad próby szybkiego wzbogacenia się.

Nie ustają oni jednak
w tworzeniu narzędzi,

które mogłyby podwyższyć
ich szanse na sukces

w tym nieprzewidywalnym systemie.

Ale giełda jest nie tylko
dla bogatych i wpływowych.

Dzięki powstaniu Internetu

zwykli inwestorzy mogą kupować akcje

prawie tak samo,
jak zrobiłby to duży inwestor.

A skoro więcej ludzi uczy się
tego skomplikowanego systemu,

też mogą kupować akcje,

wspierać przedsięwzięcia, w które wierzą,

i osiągać własne cele finansowe.

Wystarczy tylko się zaangażować.