Garth Lenz: Prawdziwa cena ropy naftowej

Jak faktycznie wygląda dewastacja środowiska?
Podczas TEDxVictoria fotograf Garth Lenz prezentuje szokujące zdjęcia z projektu wydobywczego Alberta Tar Sands...
Jak również piękne (i jeszcze żywe) zagrożone ekosystemy. (Nakręcony podczas TEDxVictoria.)

Największe i najbardziej szkodliwe
dla środowiska

przedsięwzięcie przemysłowe

ma miejsce w samym sercu

największego dziewiczego lasu na świecie

- kanadyjskiej tajgi.

Rozciąga się ona poprzez północną Kanadę
po płw. Labrador.

Nad rzeką George zamieszkuje

najliczniejsze na świecie stado
dzikich karibu

- ok. 400 000 zwierząt.

Niestety, nie spotkałem tam ani jednego,

ale można znaleźć ich poroża.

Całą tajgę pokrywają wspaniałe mokradła.

Mokradła należą do najbardziej
zagrożonych ekosystemów na świecie.

Mokradła należą do najbardziej
zagrożonych ekosystemów na świecie.

Odgrywają kluczową rolę:

oczyszczają powietrze i wodę,

wychwytują ogromne gazów cieplarnianychz atmosfery.

Dają schronienie
wielu gatunkom zwierząt.

Tajga to również dom

dla prawie połowy gatunków
ptaków Ameryki Płn.,

migrujących na północ,
żeby wychować młode.

W prowincji Ontario tajga sięga

północnego wybrzeża Jeziora Górnego.

Niezwykłe piękno lasów borealnych

zainspirowało powstanie
słynnych dzieł sztuki.

Kanadyjscy malarze z "Grupy Siedmiu"

znajdowali inspirację w tym krajobrazie.

Zatem tajga jest nie tylko

częścią dziedzictwa naturalnego,

ale też ważną częścią kultury.

To zdjęcie z wschodniego
brzegu jeziora Winnipeg, w Minatobie.

Znajduje się tu nowy obiekt

listy światowego dziedzictwa UNESCO.

W Saskatchewan,
podobnie jak w całej tajdze,

płyną nasze najsłynniejsze rzeki

i wspaniałe jeziora

o których uczy się w szkołach:

rzeka Peace, jeziora Athabaska,
Churchill czy Mackenzie.

Były to też historyczne szlaki

podróżników i "gońców leśnych",

pionierów zachodniej kolonizacji
północnej Kanady.

Wykorzystując technologię Indian,

używali łodzi kanu, aby wyznaczyć

szlak handlowy - tzw. Przejście Północno-Zachodnie
do handlu futrami.

Na Północy, tajgę otacza tundra

a poniżej, w Jukonie

jest wspaniała Dolina Tombstone.

Dolina Tombstone zamieszkuje
stado dzikich reniferów karibu.

Zapewne słyszeliście o tym,
że karibu Granta

rozmnażają się na obszarze

Arktycznego Narodowego
Rezerwatu Zwierząt.

Bardzo ważna kwatera zimowa zwierząt

również nie jest chroniona

i grozi jej eksploatacja

dla wydobycia gazu
i surowców mineralnych.

Zachodnią granicę tundry Kolumbii Brytyjskiej

wyznaczają Góry Nadbrzeżne,

a po drugiej stronie gór rośnie

największy ocalały las deszczowy
strefy umiarkowanej

znany jako Puszcza Wielkiego Niedźwiedzia.

Opowiem o niej więcej za chwilę.

Cały teren tajgi zamieszkują

liczne ludy tubylcze

o bogatej i różnorodnej kulturze.

Wydaje mi się że jednym z powodów

zachowania przez te grupy więzi z przeszłością,

znajomości ich rodzimych języków,

pieśni, tańców, tradycji,

myślę, że jednym z powodów jest życie na odludziu,

przestrzeń i dzika przyroda,
jaka otacza ich otacza

na nietkniętym w 95% ekosystemie.

Zwłaszcza teraz,

podczas kryzysu w ochronie przyrody,

możemy się wiele nauczyć od ludzi,

którzy prowadzą zrównoważony styl życia

już od ponad 10 tys. lat.

W sercu tego ekosystemu
leży antyteza

wszystkich wartości o których tu mowa.

Uważam, że należą one do rdzennych wartości,

które pozwalają nam czuć dumę
z bycia Kanadyjczykami.

To piaski smołowe Alberty,

tu znajdują się największe
rezerwy ropy naftowej świata

poza Arabią Saudyjską.

Uwięzione pod terenami borealnego lasu

i mokradeł pokrywających
obszar północnej Alberty

znajdują się złoża kleistych, podobnych do smoły,
bitumin.

Ich wydobycie i eksploatacja

jest przyczyną ogromnej
dewastacji ekologicznej.

Zaprezentuję jak wielkie straty
przynosi jej wydobywanie.

Prezentowana śmieciarka,

jest największą tego typu maszyną
na całej planecie.

Jej pojemność wynosi 400 ton,

długość to ok 13,5 metra,

szerokość to 10,5 metra,
a wysokość 7,7 metra.

Gdybym stanął obok,

moja głowa sięgałaby
zaledwie dolnej części

żółtej karoserii.

W przestrzeni, jaką zajmuje,

można by z łatwością zbudować dom
o powierzchni 278 metrów kwadratowych.

Przeliczyłem to.

Zamiast samochodem,

można ją nazwać
budynkiem na czterech kołach.

Budynkiem całkiem sporych wymiarów.

Wyobraźmy sobie
jak te budynki na kołach

ustawiają się w rzędzie,
od dolnej części mapy

aż do samej góry.

Zdamy sobie sprawę z tego jak wielki
jest ten niewielki wycinek kopalni.

Analogicznie możecie zastosowac to porównanie

w tym przypadku.

W miarę jak wzlatujemy wyżej i wyżej,

ciężarówki zaczynają wyglądać
jak małe kropki.

Ponownie wyobraźmy sobie,
jak wypełniają okolicę.

Ale dokładnie jak wielka
jest ta część kopalni?

Odpowiada rozmiarowi
ogromnej metropolii,

dużo większej niż miasto Victoria.

A to zaledwie jedna z wielu odkrywek.

Obecnie znajduje się tu
10 podobnych kopalni.

To pojedyncza sekcja
jednego kompleksu wydobywczego.

Kolejne 40-50 takich kompleksów
czeka na zezwolenie budowy.

Nie zdarzyło się jeszcze, żeby rząd odmówił
budowy kopalni tego typu.

To tylko kwestia czasu.

Innym sposobem wydobywania
jest metoda in-situ

W tej metodzie olbrzymie ilości wody

podgrzewa się powyżej punktu wrzenia
i przepompowuje przez grunt

rozległą siecią złożoną z rur

linii sejsmicznych,
ścieżek wiertniczych i stacji ciśnień.

Mimo że nie wygląda to tak odrażająco

jak kopalnie,
jest to nawet bardziej szkodliwe.

Skutki w postaci fragmentacji
ekosystemu i wymierania

90 procent spośród istotnych gatunków,
jak karibu czy niedźwiedzie grizzly,

odczuwa lokalna przyroda.

Metoda in-situ spala
jeszcze więcej energii, wody

i produkuje co najmniej tyle samo
gazów cieplarnianych co odkrywki.

Więc rozwijanie in-situ
jest przynajmniej tak samo

szkodliwe dla środowiska co kopalnie.

Ropa naftowa uzyskiwana
którąkolwiek z tych metod

przyczynia się do powstania większej ilości gazów cieplarnianych niż wydobywana w inny sposób.

Z tego powodu nazywa się ją

najbrudniejszą ropą świata.

Jest to również powód

największego i najszybciej
wzrastającego źródła

węgla w Kanadzie,

i powód, dla którego Kanada
jest na trzecim miejscu

w światowym rankingu
produkcji węgla na jedną osobę.

Stawy osadowe są największym agregatem toksycznych substancji na całej planecie.

Piaski bitumiczne...
Powinienem powiedzieć - smołowe...

Piaski bitumiczne to termin
stworzony na potrzeby PR-u,

po to by firmy naftowe nie wspominały w materiałach promocyjnych i reklamach

o tej "klejącej, smolistej substancji",

która jest, jak już mówiliśmy,
najbrudniejszą postacią ropy.

Dlatego nadano im nazwę
piasków bitumicznych.

Ich wydobywanie pochłania więcej wody
niż jakikolwiek inny podobny proces.

3 do 5 baryłek wody jest pobieranych,
zanieczyszczanych

i wylewanych do stawów osadowych,

największego zlewu toksycznej
cieczy na naszej planecie.

SemCrude, zaledwie jeden
z licencjobiorców,

w tylko jednym z ich stawów osadowych,

każdego dnia zrzuca
250 000 ton toksycznej mazi.

Tak powstają największe zbiorniki toksyn

w historii naszej planety.

Tych toksyn wystarczyłoby już,

by pokryć warstwą grubości 30 cm
taflę jeziora Erie.

Stawy osadowe
dochodzą do 9 000 akrów.

To dwie trzecie powierzchni
wyspy Manhattan.

Odcinek jak od Wall Street
do południowej krawędzi Manhattanu,

może nawet do 120 ulicy.

To absolutnie...

Jeden z największych stawów osadowych.

Ile to może mieć ? Około połowy
powierzchni Manhattanu.

Jak widać w kontekście reszty terenu,

to tylko względnie mały wycinek

jednego z 10 istniejących kompleksów
kopalnianych i kolejnych 40-50,

które czekają na pozwolenia budowy.

Oczywiście, stawy osadowe...

Niewiele stawów można zobaczyć
z przestrzeni kosmicznej

a te można, może zatem powinniśmy
przestać nazywać je stawami...

Te ogromne, toksyczne
nieużytki tworzone są

na brzegach rzeki Athabaski jawnie.

Rzeka Athabaska spływa w kierunku

siedlisk tubylczej ludności.

W Forcie Chippewa żyje 800 osób,

które odnajdują te toksyny
w miejscowej żywności.

Potwierdziły to badania.

Toksyny pozostające z wydobycia ropy
przedostają się do łańcucha pokarmowego,

a to przyczynia się
do wzrostu zachorowań na raka.

Miejscowa ludność choruje 10 razy częściej
niż pozostali obywatele Kanady.

Pomimo tego, by przetrwać, ludzie ci

muszą jeść tą żywność.

Niewiarygodnie wysoka cena

transportów żywności
do północnych regionów Kanady

i wysoki odsetek bezrobocia

sprawia, że jest to podstawowy
warunek przetrwania.

Niedawno pożyczyłem łódź
od jednego z miejscowych mężczyzn.

Powiedział, "Kiedy wypłyniesz na rzekę,

pod żadnym pozorem nie zjadaj ryb.

Są rakotwórcze".

Pomimo tego,
na ganku tego mężczyzny,

widziałem ich cztery.
Musi wyżywić rodzinę.

Jako rodzic...
Nawet nie mogę sobie tego wyobrazić...

To właśnie robimy.

Las borealny to również

naszą potencjalna najlepsza ochrona przeciw efektowi cieplarnianemu i zmianom klimatycznym.

Las borealny przetwarza więcej węgla,

niż jakikolwiek inny ziemski ekosystem.

To absolutnie kluczowe.

A my niszczymy

jeden z najgęstszych pochłaniaczy
gazów cieplarnianych.

Akr lasu borealnego przetwarza
dwa razy więcej gazu cieplarnianego

niż akr tropikalnych lasów deszczowych.

A my niszczymy

tą przeciw-węglową ochronę.
Zmieniamy ten teren w węglową bombę.

Zastępujemy las największym

projektem przemysłowym
w dziejach naszej planety,

produkującym ropę, która tworzy
największą ilość wysokowęglowego

gazu cieplarnianego w skali światowej.

A robimy to dzięki drugiej największej

rezerwie ropy naftowej na planecie.

To jeden z powodów dla których Kanada,

pierwotnie orędowniczka walki
ze zmianami klimatycznymi...

Byliśmy jednym z pierwszych krajów,
które podpisały porozumienie z Kioto.

Teraz jesteśmy krajem, który ma własnych
"pełnoetatowych" lobbystów,

w Unii Europejskiej i w Waszyngtonie,

straszącymi wojnami handlowymi.
Kiedy te państwa

rozmawiają o wprowadzeniu legislacji

ograniczającej import
paliw wysokowęglowych,

emisji gazów cieplarnianych
i tym podobnym

na międzynarodowych konferencjach

czy to w Kopenhadze, czy to w Kankun,

czy na międzynarodowych konferencjach
w sprawie zmian klimatycznych,

to my jesteśmy państwem,
które dostaje monstrualną nagrodę

za tworzenie największych utrudnień

blokujących postępy w tej sprawie.

70 mil w dół rzeki

znajduje się największa
słodkowodna delta na świecie -

delta Peace - Athabaska.

Jedyna delta na spojeniu wszystkich
4 szlaków migracyjnych ptactwa.

Te mokradła, to punkt
o światowym znaczeniu,

możliwie, że są najważniejszym
tego typu terenem naszej planety.

To niesamowite środowisko
chroni połowę gatunków ptactwa

Północnej Ameryki.
Właśnie tu przylatują.

To również ostatnie schronienie
dla ogromnego stada dzikich bizonów,

a także, niezastąpiony ekosystem
dla całej gamy innych gatunków.

Im również zagraża pobór ogromnej

ilości wody z Athabaski,

która zasila mokradła,

oraz przez masywne zanieczyszczenie
toksycznymi odpadami

z tych odkrytych, największych na świecie
zbiorników toksycznych odpadów,

które przedostają się
do łańcucha pokarmowego

wszystkich gatunków żyjących
w dole Athabaski.

Już wygląda to źle,

a sytuacja będzie się tylko pogarszać.

Oto jak wygląda dzisiaj infrastruktura.

A to planuje się około 2015.

Jak widać, rurociąg Keystone,

który ma transportować surowe piaski i ropę,
aż na południowe wybrzeże USA

wybijając rurociąg w serce

rolniczego centrum Ameryki Północnej, USA,

zabezpieczając kontrakt
na najbrudniejsze paliwo świata,

poprzez skonsolidowanie
jego konsumpcji z Stanach.

Zdecydowanie nie zachęcając

dla poszukiwania stabilnego, czystego źródła energii
dla przyszłych pokoleń Amerykanów.

Tu widzimy szlak wiodący w dół
doliny Mackenzie.

Tu pojawiłby się rurociąg przewodzący naturalny gaz

z morza Beauforta przez centrum

trzeciego na świecie pod względem wielkości słodkowodnego zbiornika

jedynego, który jak dotąd jest 95 procentach niesfragmentowany.

A budowa rurociągu z dodatkową, przemysłową autostradą

spowodowałaby nieodwracalne straty
w tym niesamowitym i unikatowym

ekosystemie.
Stanowiącym prawdziwą rzadkość.

Puszcza Wielkiego Niedźwiedzia znajduje się

za tamtym wzgórzem,
w ciągu zaledwie kilku mil przechodzimy obok

suchych lasów borealnych
i ich stuletnich drzew

rosnących w odstępach, może 25 cm.

Chwile później wchodzimy w przybrzeżny,
umiarkowany las deszczowy,

gdzie obfite opady zalewają
1000 letnie drzewa

rosnące w odstępach 50 cm,
tworzące zupełnie inny ekosystem.

Puszczę Wielkiego Niedźwiedzia uważa się

za największy przybrzeżny,
umiarkowany las deszczowy

na świecie.

Znajdują tam największe skupiska

pewnych najrzadszych, najbardziej zagrożonych
gatunków na naszej planecie,

a mimo tego proponuje się
budowę lini,

która przeprowadzać będzie olbrzymie tankowce,
10 razy większe niż Exxon Valdez,

po najtrudniejszych
dla nawigacji wodach świata

gdzie tylko parę lat temu,

przepływał jedynie prom British Columbia.

Jeśli jeden z tych tankowców
pełny bitumicznego piasku

najbrudniejszej ropy świata i
10 razy większych niż Exxon Valdez

uderzy kiedyś w skałę i zatonie,

spotka nas najgorsza katastrof ekologicznych

jaką kiedykolwiek widziała nasza planeta.

A tutaj mamy plany na rok 2030.

Proponuje się tu prawie
czterokrotne zwiększenie produkcji,

co jest równoznaczne z uprzemysłowieniem
powierzchni wielkości Florydy.

Usuniemy tym samym

wielką część naturalnej ochrony
przed gazem cieplarnianym

jednocześnie zastępując ją
przemysłem produkującym ropę

emitującą największą ilość
gazu cieplarnianego.

Świat nie potrzebuje więcej
kopalni bitumicznych.

Nie potrzebuje również więcej rurociągów,

żeby przypieczętować nasze
uzależnienie od paliw kopalnianych.

A już na pewno, świat nie potrzebuje

powiększania i namnażania największych
światowych zbiorników toksyn

i stwarzania dalszych zagrożeń
dla lokalnych ludności.

Spójrzmy prawdzie w oczy, w erze
globalnego ocieplenia i zmian klimatycznych.

wszyscy żyjemy w strefie zagrożonej.

Potrzebujemy działać wspólnie,

tak, by Kanada uszanowała

ogromne słodkowodne zbiorniki

znajdujące się na jej terenie.

Musimy chronić te mokradła i lasy,

które są naszą najlepszą,
największą i najbardziej istotną

obroną przeciw efektowi cieplarnianemu.

Musimy upewnić się, że nie wypuścimy
więcej węglowych bomb w atmosferę.

Musimy wszyscy solidarnie

powiedzieć "NIE" smolistym kopalniom.

Możemy to zrobić.
Dysponujemy olbrzymią siecią ludzi

na całym świecie walczących
o zatrzymanie tego projektu.

Uważam również, że nie jest to kwestia

o której powinno decydować się
jedynie w Kanadzie.

Wszyscy w tym pokoju, wszyscy w Kanadzie,

wszyscy ogladający to wystąpienie
mają do odegrania ważną rolę

i odpowiedzialność do wzięcia.

Ponieważ to co tu robimy

zmieni naszą wspólną historię.

Od tego zależy czy uda nam się przetrwać,

i czy uda się przetrwać naszym dzieciom,

oraz czy będziemy mieli bogatą przyszłość.

Las borealny jest niewyobrażalnie cennym darem.

Mamy niepowtarzalną okazję by zachować

naszą najlepszą ochronę
przed zmianami klimatu.

Ale możemy pozwolić,
by ta szansa została zmarnowana.

Piaski biutumiczne mogą zagrozić

nie tylko dużej części lasów borealnych.

Stawiają w sytuacji zagrożenia
życie i zdrowie

niektórych z nieuprzywilejowanych
i bezbronnych obywateli Kanady

regionalne społeczeństwa, od których
tak wiele moglibyśmy się nauczyć.

To może zniszczyć Deltę rzeki Athabaski,

największą i prawdopodobnie najzasobniejszą
słodkowodną deltę naszej planety.

Może zniszczyć Puszczę Wielkiego Niedźwiedzia -

największy las deszczowy
strefy umiarkowanej na świecie.

Mogą wywrzeć olbrzymi wpływ

na przyszłość centrum rolniczego
Ameryki Północnej.

Jeśli poruszyła was ta prezentacja,
mam nadzieję, że

przyłączycie się do rosnącej
międzynarodowej społeczności

walczącej o to, by Kanada
dorosła do swej odpowiedzialności,

i powróciła na stanowisko orędownika
w walce z efektem cieplarnianym

zamiast stawać się klimatycznym złoczyńcą,

aby powiedziała "NIE" bitumicznym piaskom,

mówiąc "TAK" czystym źródłom energii
zapewniającym przyszłość wszystkim.

Dziękuję bardzo.

(Brawa)