Zeige Revision 23 erzeugt am 11/12/2019 von Cihan Ekmekçi.

1. Titel:
   Genetik harika çağı
2. Beschreibung:

   CRISPR gibi gen düzenleme teknolojileri yaşamı en basit seviyede programlamamıza izin veriyor. Ancak bu bazı soruları da beraberinde getiriyor: Eğer sıfırdan yeni türler meydana getirebilirsek, bu ne olmalı? İnsanlığı da yeniden programlamalı mıyız? Juan Enriquez, genetik düzenleme çalışmalarının olası geleceği, uçsuz bucaksız bilinmezliği ve sınırları hakkında öngörülerde bulunuyor.

3. Sprecher:
   Juan Enriquez
4. 1134 0:01 - 0:04
   Roy Amara ile başlayalım.
5. 4350 0:04 - 0:06
   Roy yeni teknolojilerin etkilerinin
6. 6455 0:06 - 0:09
   başlangıçta abartılmaya müsait olduğunu
7. 8585 0:09 - 0:11
   ama zaman içinde
   onlara alışmamız nedeniyle
8. 10983 0:11 - 0:14
   küçümsenmeye başladığını iddia ediyor.
9. 13797 0:14 - 0:17
   Mucize ve merak dolu günler.
10. 16991 0:17 - 0:19
    Paul Simon'ın müthiş şarkısını hatırlayın.

    ¶

11. 20238 0:20 - 0:21
    İki dizesi vardı.
12. 21288 0:21 - 0:25
    Olağanüstü olduğunu düşündüren şey neydi?
13. 26104 0:26 - 0:28
    Nesneleri yavaşlatmak
14. 29002 0:29 - 0:31
    ve uzak mesafeleri aramak.
15. 32059 0:32 - 0:34
    Çünkü tabii ki aramalarınızı bölüp size,
16. 34141 0:34 - 0:35
    "Uzun mesafe görüşmesi.
17. 35250 0:35 - 0:37
    Kapatmak ister misiniz?"
18. 36526 0:37 - 0:38
    diyen operatörlere alışkınsınız.
19. 38141 0:38 - 0:40
    Artık dünya çapında bir şey aramıyoruz.
20. 40798 0:41 - 0:44
    Aslında okuma ve programlama dünyasında da
21. 43538 0:44 - 0:46
    benzer şeyler gerçekleşiyor olabilir.
22. 46454 0:46 - 0:49
    Ama bu konuyu açmadan önce
23. 48984 0:49 - 0:52
    teleskoplar üzerine konuşalım.
24. 53276 0:53 - 0:55
    Teleskoplar fazlasıyla abartılmıştı.

    ¶

25. 57133 0:57 - 0:59
    Bu Galileo'nun ilk modellerinden biri.
26. 60090 1:00 - 1:03
    İnsanlar bunun tüm dinleri
    yok edeceğini düşünmüşlerdi.
27. 63473 1:03 - 1:05
    (Gülüşmeler)

    ¶

28. 66862 1:07 - 1:10
    Anladığınız üzere teleskoplara
    o kadar da önem vermiyoruz.

    ¶

29. 70628 1:11 - 1:15
    Şüphesiz on sene önce çıkmış teleskoplarla
30. 74734 1:15 - 1:18
    bu Volkswagen'i aya yollayabilir
31. 77749 1:18 - 1:24
    ve Volkswagen'in üstündeki ışıkların
    ayı aydınlatmasını görebilirdiniz.
32. 86090 1:26 - 1:30
    İşte bu size uzak güneşlerin etrafında
    dolanan minik toz parçalarını görmeyi
33. 89992 1:30 - 1:32
    mümkün kılacak türde
    bir çözünürlük kuvveti.
34. 92220 1:32 - 1:36
    Varsayalım ki bu bir milyar ışık yılı
    uzaklığındaki bir güneş
35. 96310 1:36 - 1:39
    ve onun önünde küçük bir toz parçası var.
36. 99566 1:40 - 1:42
    Güneş sisteminin dışında
    bir gezegen öyle keşfedilir.
37. 103268 1:43 - 1:47
    Havalı olan kısmıysa
    şimdiki teleskoplar
38. 108138 1:48 - 1:51
    Ay'ın üstünde yanan bir mumu dahi
    görmenizi sağlayabilir.
39. 112279 1:52 - 1:55
    Bir plakayla teleskobu bölmüş olsaydınız
40. 115131 1:55 - 1:58
    aynı mesafede birbirinden bağımsız
    iki mum görebilirdiniz.
41. 119124 1:59 - 2:02
    O minik toz zerreciğini fotoğraflamak,

    ¶

42. 121961 2:02 - 2:04
    Güneş'in etrafında dolanırken
43. 124453 2:04 - 2:06
    mavi-yeşil bir iz bırakıp
    bırakmadığını görmek için
44. 125763 2:06 - 2:08
    ihtiyacınız olan çözünürlük işte bu kadar.
45. 129120 2:09 - 2:11
    Eğer mavi-yeşil bir iz bırakıyorsa
46. 131215 2:11 - 2:13
    bu evrende yaşam olduğu anlamına gelir.
47. 133459 2:13 - 2:18
    Uzak bir gezegende mavi-yeşil bir
    iz gördüğünüz ilk anda
48. 137679 2:18 - 2:20
    orada fotosentez olduğunu,
49. 139696 2:20 - 2:21
    su olduğunu anlarsınız.
50. 141001 2:21 - 2:27
    Fotosentezin olduğu başka bir gezegeni
    görme ihtimaliniz sıfıra yakındır.
51. 147108 2:27 - 2:29
    Takvimleri değiştirecek bir etkinlik.
52. 149670 2:30 - 2:32
    Evrende yalnız oluşumuzun
    öncesi ve sonrası var:
53. 152446 2:32 - 2:35
    kıtaların keşfini falan unutun.
54. 156751 2:37 - 2:38
    Siz bunun hakkında düşündükçe
55. 158355 2:38 - 2:41
    evreni hayal edebilmeye başlıyoruz.
56. 161281 2:41 - 2:44
    Bu mucize ve harikayla dolu bir an.
57. 163559 2:44 - 2:46
    Bunu bahşedilmiş olarak algılıyoruz.
58. 167562 2:48 - 2:49
    Hayatta da benzer bir şeyler oluyor.

    ¶

59. 169501 2:50 - 2:53
    Hayatı küçük ıvır zıvırlar olarak duyarız.
60. 172563 2:53 - 2:55
    CRISPR ve CRISPR teknolojisi hakkında
61. 175245 2:55 - 2:57
    bir şeyler duymuşuzdur.
62. 176935 2:57 - 3:00
    Ancak en temelinde hayat kodlara dönüşür.
63. 181900 3:02 - 3:06
    Kodlarla yaşam önemli bir kavramdır
64. 185874 3:06 - 3:09
    çünkü bir cümleyi İngilizce, Fransızca
65. 189108 3:09 - 3:12
    veya Çincede yazdığınız
    gibi yazabileceğiniz,
66. 193146 3:13 - 3:16
    kopyalayabileceğiniz,
67. 196076 3:16 - 3:19
    düzenleyebileceğiniz,
68. 198626 3:19 - 3:21
    yazdırabileceğiniz anlamına gelir.
69. 201000 3:21 - 3:24
    Bunları yaşam üzerinde de
    yapmaya başlamak üzereyiz.
70. 205237 3:25 - 3:29
    Bu dili nasıl okuyabileceğimizi
    öğrenmeye başlamak üzereyiz.
71. 208772 3:29 - 3:32
    Bu portakalın kullandığı bir dil.
72. 212702 3:33 - 3:35
    Peki portakal bu kodu nasıl çalıştırdı?

    ¶

73. 214702 3:35 - 3:36
    Bilgisayarların yaptığı gibi
74. 216254 3:36 - 3:38
    bir ve sıfırlar kullanarak değil.
75. 217964 3:38 - 3:40
    Portakallar bir ağaçta asılı dururlar
76. 219763 3:40 - 3:42
    ve bir gün pat diye düşerler!
77. 221569 3:42 - 3:43
    Bu çalıştır demektir.
78. 223149 3:43 - 3:46
    AATCAAG: bana minik bir kök yap.
79. 227057 3:47 - 3:50
    TCGACC: bana minik bir gövde yap.
80. 229583 3:50 - 3:53
    GAC: bana birkaç yaprak yap.
    AGC: bana birkaç çiçek yap.
81. 233045 3:53 - 3:56
    Son olarak GCAA: bana daha çok
    portakal yap.
82. 236984 3:57 - 4:01
    Eğer bir kelime işlemcisinde
    İngilizce bir cümleyi düzenlersem

    ¶

83. 243153 4:03 - 4:07
    bir kelimeden diğer kelimeye geçebilirim.
84. 248134 4:08 - 4:10
    Eğer bu portakalda bir şeyi düzenlersem
85. 250294 4:10 - 4:15
    ve CRISPR veya başka bir teknolojiyi
    kullanarak GCAAC'nin içine koyarsam
86. 256261 4:16 - 4:18
    bu portakal bir limona
87. 258957 4:19 - 4:21
    ya da greyfurta
88. 260529 4:21 - 4:22
    veya bir mandalinaya dönüşür.
89. 263102 4:23 - 4:25
    Binlerce harften birini değiştirirsem
90. 265144 4:25 - 4:28
    bugün yanınızdaki insana dönüşebilirsiniz.
91. 268757 4:29 - 4:30
    Oturduğunuz yere dikkat edin.
92. 270301 4:30 - 4:31
    (Gülüşmeler)

    ¶

93. 273014 4:33 - 4:36
    Sorun şu ki bu çalışması
    oldukça pahalı bir teknolojiydi.

    ¶

94. 276513 4:37 - 4:38
    Uzun mesafe telefon görüşmesi gibi.
95. 279113 4:39 - 4:43
    Ancak fiyatı Moore yasasından
    %50 daha hızlı düşüyor.
96. 283909 4:44 - 4:48
    İlk 200$ tam genomu dün Veritas duyurdu.
97. 288494 4:48 - 4:51
    Bu sistemlere bakıyoruz,
98. 290648 4:51 - 4:54
    önemsiz , önemsiz,
    önemsiz ve sonra önemli.
99. 294474 4:54 - 4:58
    Size bunun haritasını göstereyim.

    ¶

100. 298973 4:59 - 5:02
     Bu büyük bir keşif.
101. 301556 5:02 - 5:03
     Burada 23 kromozom var.
102. 303503 5:04 - 5:05
     Güzel.
103. 305287 5:05 - 5:09
     Şimdi bir teleskop uyarlaması
     kullanalım fakat teleskop yerine
104. 308990 5:09 - 5:11
     kromozomların yetersizliklerine,
105. 311334 5:11 - 5:13
     yani Y kromozomuna
106. 313430 5:13 - 5:15
     odaklanmak için mikroskop kullanalım.
107. 316432 5:16 - 5:19
     Y kromozomu, X kromozomunun
     üçte biri büyüklüğündedir.
108. 319223 5:19 - 5:21
     Çekiniktir ve mutasyonludur.
109. 320723 5:21 - 5:23
     Fakat sadece bir erkek.
110. 324914 5:25 - 5:27
     Bunlara baktıkça
111. 327218 5:27 - 5:31
     mesela bu ülkeler düzeyinde,
112. 330692 5:31 - 5:33
     400 baz çift çözünürlük
     düzeyinde görüntüdür.
113. 332920 5:33 - 5:36
     Önce 550 kez yakınlaştıralım.
     Daha sonra 850 kez yakınlaştıralım.
114. 336363 5:36 - 5:40
     Yakınlaştırdıkça daha çok
     geni tanımlamaya başlarsınız.
115. 340249 5:40 - 5:43
     Sonra eyaletler
     seviyesine yaklaştırırsanız,
116. 343473 5:43 - 5:46
     kimin lösemisi olduğunu,
     lösemiye nasıl yakalandıklarını,
117. 347543 5:48 - 5:51
     ne çeşit lösemileri olduğunu,
118. 350591 5:51 - 5:53
     neyin nereden nereye
     kaydığını söyleyebilirsiniz.
119. 353330 5:53 - 5:56
     Sonra Google sokak görünümü
     seviyesinde yakınlaştırırsınız.
120. 357387 5:57 - 6:00
     Eğer kolon kanseriniz varsa
     ortaya bu görüntü çıkar.
121. 360084 6:00 - 6:04
     Bu görüntü bir hastanın
     harf harf çözünürlükteki görüntüsüdür.
122. 366148 6:06 - 6:09
     Yaptığımız, bilgileri bir araya getirerek

     ¶

123. 369282 6:09 - 6:12
     büyük boyutta bir bilgi havuzu oluşturmak.
124. 371822 6:12 - 6:15
     Bu evrendeki en geniş veri havuzudur.
125. 374720 6:15 - 6:17
     Bu veri havuzu
     onları depolayabileceğimiz bilgisayarlar
126. 377372 6:17 - 6:20
     inşa edebilmemizden daha hızlı büyür.
127. 380063 6:20 - 6:23
     Bunlarla akıl almaz haritalar
     oluşturabilirsiniz.
128. 383122 6:23 - 6:26
     Vebanın ne olduğunu
     ve neden bir türün hıyarcıklı olduğunu
129. 385987 6:26 - 6:27
     anlamak istersiniz,
130. 386967 6:27 - 6:29
     diğeri farklı bir tür veba
131. 388535 6:29 - 6:30
     ve diğeri de farklı bir tür veba?
132. 390339 6:30 - 6:32
     İşte bu bir veba haritası.
133. 393037 6:33 - 6:35
     Bazıları insanlar için ölümcül,
134. 394881 6:35 - 6:36
     bazıları değil.
135. 396486 6:36 - 6:39
     Dikkat edin, haritanın aşağısına indikçe
136. 399106 6:39 - 6:41
     vebanın tüberkülozdan farkı nedir?
137. 401708 6:42 - 6:45
     Tüberküloz ve farklı vebalar
     arasındaki fark budur.
138. 405361 6:45 - 6:48
     Bu haritayla
     dedektifçilik oynayabilirsiniz.
139. 407720 6:48 - 6:50
     Mesela Haiti'yi etkilemiş
140. 410219 6:50 - 6:52
     bir kolerayı ele alabilir;
141. 412377 6:52 - 6:54
     hangi ülkeden geldiğine,
142. 414033 6:54 - 6:57
     hangi bölgeden geldiğine,
     hangi askerin onu muhtemelen
143. 417496 6:57 - 7:02
     bir Afrika ülkesinden
     Haiti'ye taşıdığına bakabilirsiniz.
144. 425133 7:05 - 7:07
     Uzaklaştırın.

     ¶

145. 426669 7:07 - 7:08
     Sadece yakınlaşmıyor.
146. 429042 7:09 - 7:12
     Bu insanlık tarihinin en harika haritası.
147. 432446 7:12 - 7:16
     Bilim insanları bildikleri tüm türlere ait
148. 435526 7:16 - 7:17
     tüm bilgileri aldılar,
149. 437031 7:17 - 7:20
     yakınlaştırıp uzaklaştıracağınız
     tek bir sayfada,
150. 440081 7:20 - 7:22
     tek bir yaşam ağacında topladılar.
151. 442484 7:22 - 7:26
     Bu ortaya çıkan ilk şey onun
     nasıl çeşitlendiği, nasıl dallandığı,
152. 445735 7:26 - 7:27
     genomun ne kadar geniş olduğu
153. 447393 7:27 - 7:29
     ve hepsi tek bir sayfada.
154. 449619 7:30 - 7:32
     Dünya'daki hayatın evreni
155. 451706 7:32 - 7:34
     ve düzenli olarak
     güncellenip tamamlanıyor.
156. 454982 7:35 - 7:37
     Bu haritaya baktığınızda
     en önemli değişikliğin

     ¶

157. 457315 7:37 - 7:40
     eski biyolojinin tepkisel olması
     olduğunu görebilirsiniz.
158. 460240 7:40 - 7:44
     Eskiden mikroskopları, büyüteçleri
     mercekleri olan birçok biyoloğumuz vardı
159. 464004 7:44 - 7:46
     ve bu biyologlar
     hayvanları inceliyorlardı.
160. 466897 7:47 - 7:49
     Yeni biyoloji önetkindir.
161. 469433 7:49 - 7:52
     Olayları sadece gözlemlemezsiniz,
     olayları siz yaparsınız.
162. 473135 7:53 - 7:55
     Bu çok büyük bir gelişme
163. 474807 7:55 - 7:58
     çünkü bunun gibi şeyler
     yapmamıza izin verir.
164. 478559 7:59 - 8:01
     Biliyorum ki resim için
     çok heyecanlısınız.
165. 481050 8:01 - 8:02
     (Gülüşmeler)

     ¶

166. 482185 8:02 - 8:05
     Bu resmi yapmak sadece dört yılımızı

     ¶

167. 484583 8:05 - 8:06
     ve 40 milyon dolarımızı aldı.
168. 486209 8:06 - 8:07
     (Gülüşmeler)

     ¶

169. 487463 8:07 - 8:12
     Bir hücredeki tüm genetik kodu çıkardık --

     ¶

170. 492590 8:13 - 8:15
     sadece tek bir geni değil,
171. 494665 8:15 - 8:17
     tüm genetik kodu çıkardık--
172. 498016 8:18 - 8:20
     tamamıyla yeni bir genetik kod yaptık,
173. 500825 8:21 - 8:22
     bu kodu hücreye yerleştirdik,
174. 502424 8:22 - 8:25
     hücrenin bu kodu çalıştırmasını sağladık
175. 505380 8:25 - 8:28
     ve yeni bir tür meydana getirdik.
176. 508884 8:29 - 8:31
     Bu dünya üzerindeki ilk insan yapımı tür.
177. 513810 8:34 - 8:36
     Peki onunla ne yapıyoruz?

     ¶

178. 516430 8:36 - 8:39
     Bu dünyayı değiştirecek türden bir şey.
179. 519417 8:39 - 8:41
     Size üç kısa vadeli trendi tanıtayım
180. 521380 8:41 - 8:44
     ve dünyayı değiştireceklerini göstereyim.
181. 524269 8:44 - 8:47
     Yeni bir endüstriyel devrimi göreceğiz.

     ¶

182. 527674 8:48 - 8:49
     Tam anlamıyla endüstriyel devrim.
183. 529992 8:50 - 8:54
     İsviçre, Almanya ve Britanya'nın
184. 534507 8:55 - 8:58
     makinelerle dünyayı değiştirmesi
185. 539537 9:00 - 9:01
     ve güç oluşturması gibi,
186. 541273 9:01 - 9:04
     CERN yeni aletler kullanarak
     dünyayı ve evreni değiştirecek.
187. 544191 9:04 - 9:07
     Aynı şekilde programlanabilir
     yaşam formları da
188. 547308 9:07 - 9:10
     dünyayı değiştirecek.
189. 551810 9:12 - 9:14
     Bilgisayar çipinizi
     programlayabildiğiniz gibi
190. 554209 9:14 - 9:16
     bir hücreyi programlayabilirseniz
191. 557736 9:18 - 9:19
     her şeyi yapabilirsiniz.
192. 560369 9:20 - 9:23
     Bilgisayar çipiniz fotoğraflar üretebilir;

     ¶

193. 563172 9:23 - 9:25
     müzikler, filmler, aşk mektupları,
194. 565269 9:25 - 9:27
     tablolar üretebilir.
195. 567322 9:27 - 9:31
     Bunlar sadece ortalıkta dolanan
     birler ve sıfırlardan ibarettir.
196. 570604 9:31 - 9:33
     Eğer ATCG'ler oradan oraya uçuşabilirse
197. 574123 9:34 - 9:37
     bu yazılım kendi donanımını
     oluşturmaya başlar
198. 577201 9:37 - 9:39
     ve çok kolay ölçeklenebilir.
199. 580487 9:40 - 9:42
     Ne olursa olsun,
200. 581668 9:42 - 9:45
     eğer bir cep telefonunu
     yatağınızın kenarında bırakırsanız
201. 584584 9:45 - 9:47
     ertesi sabah milyarlarca
     cep telefonuyla uyanmazsınız.
202. 587489 9:47 - 9:52
     Fakat aynısını yaşayan
     organizmalara yaparsanız
203. 593222 9:53 - 9:56
     bir süre sonra daha çok
     yaşayan organizmanız olur.
204. 597390 9:57 - 10:00
     2025 itibariyle yapabileceğiniz
     şeylerden biri de
205. 599956 10:00 - 10:03
     ticari değeri olan
     karbon salınımı dengeli yakıtlar
206. 602557 10:03 - 10:05
     üretmeye başlamaktır.
207. 606054 10:06 - 10:08
     Ekson ile yaptığımız şey budur.
208. 608870 10:09 - 10:11
     Tarım alanlarının yerini de alabilirsiniz.
209. 611303 10:11 - 10:16
     Yağ veya protein üretmek için
     100 hektarlık bir alan yerine
210. 616078 10:16 - 10:18
     bu tankların içinde hektar başına
211. 617961 10:18 - 10:21
     10 ile 100 kat arasında daha
     fazla verimlilikle üretim yapılabilir.
212. 621488 10:21 - 10:23
     Bilgi depolayabilir ya da
213. 622850 10:23 - 10:26
     bu üç tankın içinde tüm
     dünyanın aşılarını üretebilirsiniz.
214. 627276 10:27 - 10:31
     CERN'deki verilerin neredeyse tamamını
     bu üç tankın içinde depolayabilirsiniz.
215. 632350 10:32 - 10:36
     DNA çok güçlü bir depolama aygıtıdır.
216. 636806 10:37 - 10:38
     İkinci devrim:

     ¶

217. 638418 10:38 - 10:41
     teorik biyolojinin
     yükselişine tanık olacağız.
218. 642256 10:42 - 10:46
     Tıp fakülteleri dünya üzerindeki
     en tutucu yerlerden biridir.
219. 646482 10:46 - 10:48
     Bugün anatomiyi öğretme biçimleri ile
220. 648373 10:48 - 10:51
     100 sene önceki anatomiyi
     öğretme biçimleri aynıdır.
221. 651113 10:51 - 10:53
     "Hoş geldin öğrenci. İşte kadavran."
222. 653849 10:54 - 10:56
     Tıp fakültelerinin eksik oldukları nokta
223. 655800 10:56 - 10:58
     yeni departmanlar
     oluşturmaktaki başarısızlıklarıdır.
224. 658340 10:58 - 11:00
     Bu yüzden bu durum oldukça sıra dışıdır.
225. 660351 11:00 - 11:02
     Isaac Kohane Harvard Tıp Fakültesi'nde
226. 662303 11:02 - 11:08
     informatik, veri ve bilgiye dayalı
     bir departman oluşturmaya çalışıyor.
227. 669408 11:09 - 11:12
     Sonuçta biyoloji
228. 671609 11:12 - 11:15
     aynı gözlemsel ve deneysel
     fizikte kullanıldığı gibi,
229. 674705 11:15 - 11:17
     fiziğin adımlarını takip edebileceği
230. 676905 11:17 - 11:20
     kadar çok veri toplamaya başladı
231. 680317 11:20 - 11:22
     ve teorik biyolojinin
232. 682312 11:22 - 11:24
     temellerini attı.
233. 684474 11:24 - 11:27
     Elinizde çok sayıda
     tıbbi kayıt olduğu için
234. 686666 11:27 - 11:29
     bir süre sonra bunları
     görmeye başlarsınız,
235. 688890 11:29 - 11:32
     çünkü elinizde insanlar
     hakkında çok fazla veri vardır:
236. 691616 11:32 - 11:33
     genomlarına, viromlarına,
237. 693020 11:33 - 11:35
     mikrobiyomlarına sahipsinizdir.
238. 694538 11:35 - 11:37
     Bu bilgiler biriktikçe
239. 696543 11:37 - 11:39
     tahminler yapmaya başlayabilirsiniz.
240. 700149 11:40 - 11:43
     Üçüncü devrimse tüm bu gelişmelerin
     bir alıcısının olması olacaktır.

     ¶

241. 704629 11:45 - 11:49
     Siz bile genlerinizi sıralanmış
     bir şekilde satın alabilirsiniz.
242. 709698 11:50 - 11:52
     Bu durum 23andMe
     gibi şirketleri ortaya çıkarır.
243. 712450 11:52 - 11:55
     Bu gibi şirketler size
244. 714952 11:55 - 11:57
     sadece yakınlarınız hakkında değil,
245. 717304 11:57 - 12:00
     siz ve bedeniniz
     hakkında bilgiler verebilir.
246. 719948 12:00 - 12:01
     Bu bilgileri kıyaslayabilir,
247. 721501 12:02 - 12:04
     bu gibi bilgileri zamana
     göre de kıyaslayabilir.
248. 724008 12:04 - 12:07
     Bu bilgiler oldukça geniş
     veri tabanları oluşturabilir.
249. 726679 12:07 - 12:09
     Aynı zamanda birçok farklı iş kolunu da

     ¶

250. 729235 12:09 - 12:11
     beklenmedik bir şekilde etkileyebilir.
251. 731802 12:12 - 12:16
     Normalde bir ürünün
     reklamını yaptığınızda,
252. 735577 12:16 - 12:20
     müşterinin reklamınızı işemek için
     tuvalete götürmesini pek de istemezsiniz,
253. 741993 12:22 - 12:24
     eğer IKEA değilseniz.
254. 745381 12:25 - 12:28
     Çünkü reklamı dergiden
     yırtıp üzerine işerseniz,
255. 748311 12:28 - 12:30
     eğer hamileyseniz rengi maviye döner.
256. 750404 12:30 - 12:32
     (Gülüşmeler)

     ¶

257. 752214 12:32 - 12:36
     Ve size beşik için bir
     indirim kuponu verirler.

     ¶

258. 756111 12:36 - 12:37
     (Gülüşmeler)

     ¶

259. 757293 12:37 - 12:39
     Değil mi? Müşteri güçlenmesi dediğimde

     ¶

260. 759332 12:39 - 12:42
     ve bunun tüm biyoteknolojiye
     yayıldığını söylediğimde
261. 762095 12:42 - 12:44
     aslında bunda çok ciddiyim.
262. 766273 12:46 - 12:50
     Şu an Synthetic Genomics'te

     ¶

263. 770540 12:51 - 12:52
     bir hücre tasarlamanıza yarayan,
264. 773228 12:53 - 12:57
     o hücreyi basmanızı sağlayan,
265. 776782 12:57 - 13:00
     hücrede programı çalıştırmanıza
     olanak veren yazıcılar üretiyoruz.
266. 780825 13:01 - 13:03
     Artık bir uçak henüz yere inmeden
267. 782952 13:03 - 13:05
     gereken aşıları
268. 784839 13:05 - 13:07
     yazıcılarımızdan bastırabiliriz.
269. 787929 13:08 - 13:11
     Bu sene makinelerin
     78 tanesini naklediyoruz.
270. 792068 13:12 - 13:17
     Bu teorik biyoloji değil.
     Bu baskı biyolojisi.
271. 798182 13:18 - 13:20
     Size uzun vadede sizi de etkileyecek

     ¶

272. 801374 13:21 - 13:25
     iki uzun vadeli trendden
     bahsetmeme izin verin.
273. 805658 13:26 - 13:28
     İlk olarak türleri yeniden
     tasarlamaya başlıyoruz.
274. 809055 13:29 - 13:31
     Bunu önceden de
     duymuştunuz, değil mi?
275. 811316 13:31 - 13:36
     Ağaçları, çiçekleri, yoğurdu, peyniri,
276. 816408 13:36 - 13:38
     istediğiniz her şeyi
277. 817958 13:38 - 13:40
     yeniden tasarlıyoruz.
278. 819848 13:40 - 13:43
     Bu akıllara şu ilginç soruyu getiriyor:
279. 822884 13:43 - 13:46
     Ne zaman ve nasıl insanları da
     yeniden tasarlamaya başlarız?
280. 827566 13:48 - 13:49
     Çoğunuz şöyle düşünüyor:
281. 829255 13:49 - 13:52
     "Ah hayır, asla insanları yeniden
     tasarlamak istemeyiz."
282. 832147 13:52 - 13:54
     Eğer çocuğunuzun Huntington geni yoksa
283. 834246 13:54 - 13:57
     ve ölüme mahkum değilse
     hepiniz böyle düşünüyorsunuz.
284. 837172 13:57 - 14:01
     Ya da kistik fibroz geni taşıyorsanız
285. 840559 14:01 - 14:03
     sadece kendinizi değil,
286. 843049 14:03 - 14:06
     çocuklarınızı ve onların çocuklarını da
     tasarlamak istersiniz.
287. 846723 14:07 - 14:10
     Bunlar karışık tartışmalar ve
     ileride gerçekten yaşanacaklar.
288. 850839 14:11 - 14:13
     Size güncel bir örnek vereyim.

     ¶

289. 853531 14:14 - 14:17
     Bugünlerde Milli Akademi'de
     dönen tartışmalardan biri
290. 857896 14:18 - 14:23
     sivrisineklere ekleyeceğimiz
     bir gen parçası ile
291. 862622 14:23 - 14:26
     sıtma virüsü taşıyan tüm sivrisinekleri
     öldürebileceğimiz yönünde.
292. 867547 14:28 - 14:32
     Bazılarınız "Bu ekosistemi
     çok uç bir noktada etkilemek,
293. 872287 14:32 - 14:34
     bunu yapmamalıyız." diyebilir.
294. 875326 14:35 - 14:39
     Bazılarınız "Bu hastalık her yıl
     milyonlarca kişiyi öldüren bir hastalık.
295. 878961 14:39 - 14:43
     Sen kim oluyorsun da ülkemdeki çocukları
     kurtaramayacağımı söylüyorsun." diyebilir.
296. 885183 14:45 - 14:47
     Bu tartışma neden bu kadar karışık?
297. 887031 14:47 - 14:51
     Çünkü buna Brezilya'da ya da
     Güney Florida'da izin verdiğiniz anda
298. 890682 14:51 - 14:53
     tüm dünyaya yayılmaya
     başladığını görürsünüz.
299. 892977 14:53 - 14:55
     Bir gen değişikliği yaptığınızda
300. 895602 14:56 - 14:58
     tüm dünya adına bir karar verirsiniz.
301. 902145 15:02 - 15:04
     Bu harika adam bir Nobel Ödülü kazandı.

     ¶

302. 905103 15:05 - 15:10
     Ödülünü aldıktan sonra gezegenimizde
     hayatın nasıl başladığını
303. 909962 15:10 - 15:14
     ve diğerlerinde de başlamasının ne kadar
     olası olduğunu merak etmeye başladı.
304. 915097 15:15 - 15:19
     Master öğrencilerine
     çeşitli görevler veriyordu.
305. 920344 15:20 - 15:24
     "Bana yaşamı yaratın ama modern
     kimyasallar ve aletler kullanmayın.
306. 924256 15:24 - 15:27
     Bana üç milyar yıl önce de
     dünyada olan şeyler yaratın.
307. 926899 15:27 - 15:30
     Lazerler kullanmayın. Bunu kullanmayın.
     Şunu kullanmayın."
308. 932330 15:32 - 15:36
     Bana üç hafta önce oluşturduğu
     şeyden küçük bir şişe verdi.
309. 936639 15:37 - 15:38
     Ne meydana getirmişti?
310. 937842 15:38 - 15:42
     Lipitlerden meydana gelmiş sabun
     köpüğü gibi görünen bir oluşum.
311. 941891 15:42 - 15:44
     Bir mesajcı RNA oluşturmuştu.
312. 945291 15:45 - 15:49
     Bu mesajcı RNA'nın
     hücre içine girmesini sağladı
313. 950194 15:50 - 15:52
     ve hücre bölünmeye başladı.
314. 956001 15:56 - 16:00
     İsterseniz on yıl deyin,
     isterseniz yirmi yıl.
315. 960395 16:00 - 16:06
     Sıfırdan yaşayan bir organizma yaratmakta
     henüz ilerleme kaydetmiş olmayabiliriz.
316. 967512 16:08 - 16:09
     İkinci uzun vadeli trend:

     ¶

317. 970273 16:10 - 16:14
     Dijital çağda yaşıyoruz.
318. 973823 16:14 - 16:16
     Genom çağında, biyoloji, CRISPR,
319. 976366 16:16 - 16:20
     sentetik biyoloji çağında
     yaşamaya başlıyoruz.
320. 980870 16:21 - 16:24
     Bunların hepsi beyin çağında birleşecek.
321. 984743 16:25 - 16:29
     Vücudumuzun çoğu parçasını yeniden
     yapabileceğimiz bir döneme doğru gidiyoruz
322. 988868 16:29 - 16:30
     Bir kemiğiniz kırıldığında
323. 990238 16:30 - 16:33
     ya da deriniz yandığında
     tekrardan gelişebilecek.
324. 992738 16:33 - 16:35
     Nefes borularımızı, mesanelerimizi
325. 994706 16:35 - 16:37
     nasıl yeniden
     yapabileceğimizi öğreniyoruz.
326. 997248 16:37 - 16:39
     Bunların ikisi de insanlara nakledildi.
327. 999338 16:39 - 16:42
     Tony Atala 32 farklı organ
     üzerinde çalışıyor.
328. 1003487 16:43 - 16:45
     Öz bu olacak,
329. 1005401 16:45 - 16:48
     çünkü bu sizsiniz
     ve kalan her şey sadece bir ambalaj.
330. 1010011 16:50 - 16:54
     Biz bu durumu düzeltmediğimiz sürece
331. 1013582 16:54 - 16:56
     hiç kimse 120-140
     yıldan fazla yaşayamaz.
332. 1016084 16:56 - 16:58
     Bu da en ilginç meydan okuma.
333. 1018174 16:58 - 17:00
     Bu bir sonraki sınırımız.
334. 1020309 17:00 - 17:03
     "Evrende yaşam ne kadar yaygındır?"
335. 1022680 17:03 - 17:04
     "Nereden geldik?"
336. 1024510 17:05 - 17:06
     ve bunun gibi birçok soru.
337. 1028031 17:08 - 17:10
     Bunu Einstein'den,

     ¶

338. 1029677 17:10 - 17:13
     doğruluğundan şüpheli olduğum
     bir alıntıyla bitirmeme izin verin.
339. 1035476 17:15 - 17:17
     "Her şey senin seçimine bağlı.
340. 1038537 17:19 - 17:21
     Korkunç ve kötü olana odaklanabilirsin

     ¶

341. 1041116 17:21 - 17:23
     ve emin ol ki dışarıda
     korkacak çok şey var.
342. 1044012 17:24 - 17:30
     İster beyninin %10'unu kullanıyor ol
     ister %20 ya da %30'unu.
343. 1051474 17:31 - 17:33
     Ancak unutmayın ki
344. 1053280 17:33 - 17:36
     gerçekten de mucizenin ve harikanın
     çağında yaşıyoruz.
345. 1056271 17:36 - 17:40
     Bugünde yaşıyor olduğumuz için şanslıyız.
     Bu şeyleri gördüğümüz için şanslıyız.
346. 1060096 17:40 - 17:42
     Bu odadaki eşyaları inşa eden kişilerle
347. 1062335 17:42 - 17:45
     insan gibi etkileşimde
     bulunabildiğimiz için şanslıyız.
348. 1065487 17:45 - 17:48
     O yüzden tüm yaptıklarınız için
     hepinize teşekkür ederim.

     ¶

349. 1069066 17:49 - 17:53
     (Alkış)

     ¶