Cách hay hơn để đến với cái chết, kiến trúc giúp được bạn
-
0:01 - 0:05Tôi xin kể một câu chuyện
về cái chết chết và kiến trúc -
0:05 - 0:09Cách đây 100 năm, chúng ta có thể chết
vì mắc các bệnh như là viêm phổi, -
0:09 - 0:13Nếu bị nhiễm bệnh,
chúng sẽ cướp đi mạng sống ta rất nhanh -
0:13 - 0:17Chúng ta có thể chết tại nhà,
trên giường, trong sự chăm sóc của gia đình, -
0:17 - 0:18mặc dù đó là một chọn lựa bắt buộc
-
0:18 - 0:21vì nhiều người không có điều kiện
được chăm sóc y tế -
0:22 - 0:24Rồi trong thế kỷ 20
nhiều thứ đã thay đổi. -
0:24 - 0:26Chúng ta phát triển nhiều loại thuốc
như penicillin -
0:26 - 0:29để có thể điều trị
các bệnh truyền nhiễm này. -
0:29 - 0:32Công nghệ y khoa mới được
sáng chế ra, như máy X-quang. -
0:32 - 0:35Vì máy móc còn quá lớn và đắt tiền,
-
0:35 - 0:38chúng ta cần những tòa nhà lớn
để bảo quản thiết bị, -
0:38 - 0:40và biến chúng trở thành
những bệnh viện hiện đại. -
0:40 - 0:41Sau Đệ Nhị Thế Chiến,
-
0:41 - 0:44nhiều nước thiết lập hệ thống
y tế toàn diện -
0:44 - 0:47để mỗi người dân cần
đến thì đều được đáp ứng. -
0:47 - 0:51Kết quả là tuổi thọ được kéo dài
từ khoảng 45 tuổi vào đầu thế kỷ -
0:51 - 0:53đến nay đã tăng gần gấp đôi.
-
0:53 - 0:57Thế kỷ 20 là thời kỳ lạc quan nhất
mà khoa học đã ban tặng cho con người, -
0:57 - 1:01nhưng quá tập trung vào cuộc sống,
cái chết bị dần quên, -
1:01 - 1:04thậm chí cách tiếp cận cái chết
đã thay đổi đáng kể. -
1:04 - 1:05Hiện tôi là kiến trúc sư,
-
1:05 - 1:08và trong một năm rưỡi qua
tôi đã quan sát những thay đổi này -
1:08 - 1:11chúng có ý nghĩa gì trong tương quan
kiến trúc - sự chết. -
1:11 - 1:14Chúng ta vẫn có thể chết vì
ung thư và bệnh tim, -
1:14 - 1:18có nghĩa là nhiều người trong
chúng ta sẽ có thời gian dài bệnh tật -
1:18 - 1:20ở gần cuối cuộc đời.
-
1:20 - 1:21Trong giai đoạn đó,
-
1:21 - 1:27chúng ta trải qua nhiều thời gian ở bệnh
viện, trại tế bần, nhà dưỡng lão. -
1:27 - 1:29Chúng ta đều đã từng ở
trong 1 bệnh viện hiện đại. -
1:29 - 1:32Các bạn thấy dãy đèn huỳnh quang
và những hành lang dài thăm thẳm -
1:32 - 1:35với những dãy ghế dài, không thoải mái.
-
1:35 - 1:39Chính kiến trúc bệnh viện
đã tạo ra cảm giác phản cảm này. -
1:39 - 1:42Nhưng điều ngạc nhiên nhất là
trước đây không phải là như vậy. -
1:42 - 1:46Đây là L'Ospendale degli Innocenti,
do Brunelleschi xây năm 1419 -
1:46 - 1:50một trong những kiến trúc sư nổi tiếng
nhất và có tầm ảnh hưởng lúc đương thời. -
1:50 - 1:54Khi tôi nhìn tòa nhà này
và nghĩ về những bệnh viện ngày nay, -
1:54 - 1:57điều làm tôi kinh ngạc chính là
tham vọng của tòa nhà. -
1:57 - 1:58Nó đúng là một tòa nhà tuyệt vời.
-
1:58 - 2:00Nó có những sân lớn ở giữa
-
2:00 - 2:03để các phòng đều có ánh
sáng trời và thoáng khí, -
2:03 - 2:05có phòng rộng,
và trần nhà cao, -
2:05 - 2:08do đó chúng cho cảm giác
rất thoải mái khi ở trong. -
2:08 - 2:09Và rất đẹp.
-
2:09 - 2:13Chúng ta phần nào quên đi
rằng mình đang ở bệnh viện. -
2:13 - 2:17Nếu ta muốn có tòa nhà tốt hơn để hấp
hối, thì ta phải nói tới tòa nhà này, -
2:17 - 2:20nhưng vì ta thấy chủ đề
chết chóc không thoải mái, -
2:20 - 2:21nên không nói tới,
-
2:21 - 2:24chúng ta không thắc mắc cách
1 xã hội tiếp cận cái chết. -
2:24 - 2:28Điều làm tôi ngạc nhiên
nhất trong nghiên cứu của tôi -
2:28 - 2:30là sự thay đổi của thái độ.
-
2:30 - 2:33Đây là nhà hỏa táng đầu tiên tại Anh,
-
2:33 - 2:36được xây dựng ở Woking trong
thập niên 1870. -
2:36 - 2:39Khi tòa nhà này được xây dựng,
nhiều người dân trong làng phản đối. -
2:39 - 2:44Việc hỏa táng không được xã hội chấp nhận,
và 99,8% người dân được chôn cất khi chết. -
2:44 - 2:48Mãi đến 100 năm sau,
3/4 chúng ta mới chịu hỏa táng. -
2:48 - 2:50Thật sự là người ta cũng chấp nhận
những thay đổi -
2:50 - 2:53nếu họ có cơ hội
để nói về chúng. -
2:53 - 2:56Vậy buổi nói chuyện này
về cái chết và kiến trúc -
2:56 - 2:59là điều tôi muốn bắt đầu
khi tôi làm triển lãm đầu tiên -
2:59 - 3:02ở thành phố Venice vào tháng 6
có tên gọi là "Cái Chết ở Venice." -
3:02 - 3:05nó được thiết kế khá vui vẻ
-
3:05 - 3:08để mọi người có thể thực sự
tham gia vào. -
3:08 - 3:11Đây là một triển lãm của chúng tôi
là bản đồ tương tác của London -
3:11 - 3:14nó cho biết bao nhiêu bất động sản
trong thành phố -
3:14 - 3:16được bố trí cho
cái chết và hấp hối, -
3:16 - 3:18khi các bạn quét tay trên bản đồ,
-
3:18 - 3:23tên của phần bất động sản,
tòa nhà hay nghĩa trang được tìm thấy. -
3:23 - 3:25Một triễn lãm khác là
hàng loạt bưu thiếp -
3:25 - 3:27mà người ta có thể lấy miễn phí.
-
3:27 - 3:30và chúng ta có thể thấy
nhà dân và bệnh viện -
3:30 - 3:32và nghĩa trang và nhà xác,
-
3:32 - 3:35chúng kể chuyện của
những không gian khác nhau -
3:35 - 3:37mà chúng ta đã đi qua
bên phía kia của sự chết. -
3:37 - 3:40Chúng tôi muốn chỉ ra
nơi chúng ta chết -
3:40 - 3:43là phần quan trọng
về cách chúng ta chết. -
3:43 - 3:48Điều kỳ lạ nhất là cách mà khách tham quan
có được khi đến triển lãm, -
3:48 - 3:50nhất là khi xem các tác phẩm nghe nhìn.
-
3:50 - 3:54Có người múa,
chạy và nhảy -
3:54 - 3:57như là họ cố làm cho triễn lãm
sống động nhiều cách khác nhau -
3:57 - 3:59và đến một lúc nào đó
họ dừng lại -
3:59 - 4:02và chợt nhớ rằng họ đang ở
triển lãm về cái chết, -
4:02 - 4:05và đó có thể không phải là
cách cư xử được mong. -
4:05 - 4:07Nhưng thật sự, tôi sẽ hỏi liệu
có một cách -
4:07 - 4:10mà bạn sẽ làm để tiếp cận cái chết,
-
4:10 - 4:14nếu không có, tôi muốn bạn nghĩ về điều
tốt đẹp của cái chết là gì, -
4:14 - 4:18điều mà bạn nghĩ kiến trúc là
sự hỗ trợ để có cái chết tốt lành, -
4:18 - 4:22có thể ít nhất là thế này
còn khá hơn thì thế này ? -
4:22 - 4:25Cám ơn.
-
4:25 - 4:27(Vỗ tay)
- Title:
- Cách hay hơn để đến với cái chết, kiến trúc giúp được bạn
- Speaker:
- Alison Killing
- Description:
-
Trong bài nói chuyện ngắn truyền cảm hứng này, kiến trúc sư Alison Killing chú ý vào các tòa nhà nơi cái chết, sự hấp hối diễn ra - nghĩa trang, bệnh viện, nhà. Cách chúng ta chết đang thay đổi, và cách chúng ta xây nhà để chết ... có lẽ cũng nên thay đổi. Nó là một cái nhìn lôi cuốn đến kinh ngạc về một khía cạnh ẩn của các thành phố và của cuộc sống chúng ta.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 04:39
Dimitra Papageorgiou approved Vietnamese subtitles for There’s a better way to die, and architecture can help | ||
Vi Phan accepted Vietnamese subtitles for There’s a better way to die, and architecture can help | ||
Vi Phan edited Vietnamese subtitles for There’s a better way to die, and architecture can help | ||
Vi Phan edited Vietnamese subtitles for There’s a better way to die, and architecture can help | ||
Vi Phan edited Vietnamese subtitles for There’s a better way to die, and architecture can help | ||
Vi Phan edited Vietnamese subtitles for There’s a better way to die, and architecture can help | ||
Vi Phan edited Vietnamese subtitles for There’s a better way to die, and architecture can help | ||
Vi Phan edited Vietnamese subtitles for There’s a better way to die, and architecture can help |