Ένας τρόπος ταφής που συντηρεί τον πλανήτη.

Ορίστε μια ερώτηση στην οποία όλοι θα πρέπει να απαντήσουμε αργά ή γρήγορα: τι θες να γίνει με το σώμα σου όταν πεθάνεις; Η εργολάβος κηδειών, Κέιτλιν Ντάουτι, εξερευνά νέους τρόπους για να μας προετοιμάσει για την αναπόφευκτη θνητότητα. Σε αυτή την τεκμηριωμένη ομιλία μάθε περισσότερα για τις δυνατότητες ταφής (όπως την «επανακομποστοποίηση» και την «οικολογική ταφή») που επιστρέφουν τα σώματά μας πίσω στη γη με έναν τρόπο ταπεινό, ενσυνείδητο και φιλικό προς το περιβάλλον.

Όταν πεθάνω,

θα ήθελα η σορός μου
να εκτεθεί για να φαγωθεί από ζώα.

Το να γίνει η σορός τους τροφή για τα ζώα
είναι κάτι που δε θα άρεσε σε όλους.

(Γέλια)

Ίσως έχετε συζητήσει με τους δικούς σας
για τον θάνατο και την κηδεία σας

και έχετε επιλέξει,
για παράδειγμα, την αποτέφρωση.

Και για να είμαι απόλυτα ειλικρινής,

αυτό που προτείνω για τη σορό μου
δεν είναι ακριβώς νόμιμο ακόμη,

αλλά δεν είναι και χωρίς προηγούμενο.

Από τα αρχαία χρόνια οι άνθρωποι
άφηναν τα σώματα των νεκρών εκτεθειμένα.

Η πρακτική ονομάζεται έκθετη ταφή.

Είναι μάλιστα πολύ πιθανόν να συμβαίνει
και αυτή τη στιγμή που μιλάμε.

Στις ορεινές περιοχές του Θιβέτ

εφαρμόζουν την «ουράνια ταφή»,

ένα τελετουργικό όπου το νεκρό σώμα
αφήνεται να φαγωθεί από τα όρνεα.

Στο Μουμπάι της Ινδίας,
οι πιστοί του Παρσισμού

αφήνουν τους νεκρούς σε κατασκευές
που ονομάζονται «Πύργοι της Σιωπής».

Αυτά τα ενδιαφέροντα πολιτισμικά στοιχεία

δεν είναι τόσο δημοφιλή στον δυτικό κόσμο,

οπότε δεν είναι κάτι
που θα περιμέναμε να ακούσουμε.

Στην Αμερική η συνήθης νεκρική τελετουργία
είναι χημική ταρίχευση,

που ακολουθείται από ταφή
στο τοπικό σας νεκροταφείο,

ή, πιο πρόσφατα, από αποτέφρωση.

Πρόσφατα έγινα χορτοφάγος,

το οποίο σημαίνει ότι πέρασα
περίπου 30 χρόνια από τη ζωή μου

τρώγοντας μανιωδώς ζώα -

όσο περισσότερα μπορούσα.

Γιατί λοιπόν, όταν πεθάνω, να μη φάνε
με τη σειρά τους αυτά εμένα;

(Γέλια)

Δεν είμαι κι εγώ ζώο;

Από βιολογικής άποψης,
δεν είμαστε όλοι εδώ μέσα ζώα;

Το να αποδεχτούμε
το γεγονός ότι είμαστε ζώα,

μάλλον έχει κάποιες τρομακτικές συνέπειες.

Σημαίνει ότι αποδεχόμαστε
την αποσύνθεση και τον θάνατό μας,

όπως κάθε άλλο πλάσμα πάνω στη Γη.

Τα τελευταία εννέα χρόνια
εργάζομαι στον χώρο των κηδειών.

Αρχικά ως χειρίστρια κρεματόριου,

μετά ως εργολάβος κηδειών,

και πιο πρόσφατα ως ιδιοκτήτρια
του δικού μου οίκου τελετών.

Και σας έχω καλά νέα:

εάν θέλετε να αποφύγετε όλη αυτή
«την αποσύνθεση και τον θάνατο»,

η βιομηχανία κηδειών
μπορεί να συμβάλει σε αυτό

και να σας δώσει όση βοήθεια θέλετε.

Είναι μια βιομηχανία δισεκατομμυρίων

και το οικονομικό της μοντέλο
στηρίζεται στην αρχή

της προστασίας, της απολύμανσης
και του καλλωπισμού του πτώματος.

Εσκεμμένα ή μη, η βιομηχανία κηδειών

προωθεί αυτή την ιδέα
της ανθρώπινης ιδιαιτερότητας.

Δεν έχει σημασία τι χρειάζεται,

πόσο κοστίζει,

ή πόσο βλαβερό είναι για το περιβάλλον.

Θα το κάνουμε επειδή
οι άνθρωποι το αξίζουν!

Αγνοεί όμως το γεγονός

ότι ο θάνατος είναι μια ψυχολογικά
δύσκολη και πολύπλοκη υπόθεση,

κι ότι υπάρχει ομορφιά στην αποσύνθεση,

ομορφιά στη φυσική επιστροφή
στο χώμα από όπου και προερχόμαστε.

Δεν θέλω να με παρεξηγήσετε.

Κατανοώ απόλυτα
τη σημασία της τελετουργίας,

ειδικά όταν αφορά
τους ανθρώπους που αγαπάμε.

Αλλά πρέπει να μπορούμε
να τη δημιουργούμε και να την τελούμε

χωρίς να βλάπτουμε το περιβάλλον.

Γι' αυτό χρειαζόμαστε νέες επιλογές.

Ας επιστρέψουμε στην ιδέα της προστασίας,
της απολύμανσης και του καλλωπισμού.

Ξεκινάμε με ένα νεκρό σώμα.

Η βιομηχανία κηδειών
θα προστατέψει το νεκρό σας σώμα

πουλώντας στην οικογένειά σας
ένα φέρετρο από μασίφ ξύλο ή μέταλλο

με σφραγιστικό από λάστιχο.

Στο νεκροταφείο, τη μέρα της κηδείας,
το φέρετρο θα τοποθετηθεί

μέσα σε έναν τσιμεντένιο ή μεταλλικό τάφο.

Σπαταλάμε όλους αυτούς τους πόρους
-τσιμέντο, μέταλλο, ξύλο-

κρύβοντας τις σορούς
μέσα σε τεράστια, υπόγεια οχυρά.

Όταν επιλέγετε την ταφή σε νεκροταφείο,

η σορός σας δεν πλησιάζει καθόλου
το χώμα που την περιβάλλει.

Δε πρόκειται να γίνετε

φαγητό για τα σκουλήκια.

Κατόπιν, η βιομηχανία απολυμαίνει
το σώμα σας μέσω της ταρίχευσης,

τη χημική συντήρηση των νεκρών.

Αυτή η διαδικασία απορροφά το αίμα σας

και το αντικαθιστά με μια τοξική ουσία,
την καρκινογόνα φορμαλδεΰδη.

Λένε ότι το κάνουν αυτό
για λόγους δημόσιας υγείας

καθώς το νεκρό σώμα
μπορεί να γίνει επικίνδυνο,

αλλά οι γιατροί εδώ μέσα θα σας πουν

ότι αυτός ο ισχυρισμός θα ίσχυε

μόνο αν το άτομο είχε πεθάνει από κάποια
τρομερά μεταδοτική ασθένεια, όπως Έμπολα.

Ακόμη και η ανθρώπινη σήψη,
η οποία, για να είμαστε ειλικρινείς,

είναι λίγο βρομερή και δυσάρεστη,

είναι απόλυτα ασφαλής.

Τα βακτήρια που προκαλούν ασθένειες

δεν είναι τα ίδια βακτήρια
που προκαλούν τη σήψη.

Τέλος, η βιομηχανία
θα καλλωπίσει το πτώμα.

Θα σας πουν ότι το φυσικό νεκρό σώμα
της μητέρας ή του πατέρα σας

δεν είναι αρκετά καλό έτσι.

Θα το μακιγιάρουν.

Θα του φορέσουν κοστούμι.

Θα του βάλουν βαφές έτσι ώστε
το άτομο να μοιάζει λίγο πιο ζωντανό,

σαν να ξεκουράζεται.

Η ταρίχευση είναι κλεψιά,

καθώς δίνει την ψευδαίσθηση
ότι ο θάνατος και η σήψη

δεν είναι η φυσική κατάληξη
για κάθε είδος οργανικής ζωής του πλανήτη.

Οπότε, αν αυτό το σύστημα
καλλωπισμού, απολύμανσης, και προστασίας

δεν σας φαίνεται ελκυστικό,

δεν είστε μόνοι.

Υπάρχει ένα ολόκληρο κίνημα ανθρώπων,

-εργολάβοι κηδειών, σχεδιαστές,
περιβαλλοντολόγοι-

που προσπαθούν να βρουν έναν τρόπο θανάτου
πιο φιλικό προς το περιβάλλον.

Για αυτούς τους ανθρώπους ο θάνατος

δεν συμπεριλαμβάνει απαραίτητα
αψεγάδιαστο μακιγιάζ και γαλάζιο κοστούμι.

Αναμφισβήτητα,

οι μέθοδοι θανάτου που εφαρμόζουμε τώρα
δεν είναι ιδιαίτερα βιώσιμοι

με τη σπατάλη των πόρων
και την εξάρτησή μας από τα χημικά.

Ακόμη και η αποτέφρωση,

η οποία συνήθως θεωρείται
η πιο φιλική προς το περιβάλλον επιλογή,

χρησιμοποιεί ανά αποτέφρωση,

φυσικό αέριο ισοδύναμο με μια διαδρομή
800 χιλιομέτρων με αυτοκίνητο.

Οπότε πού οδεύουμε από εδώ και πέρα;

Το περασμένο καλοκαίρι
ήμουν στα βουνά της Βόρειας Καρολίνα

κουβαλώντας κουβάδες με ροκανίδια
μες στον καλοκαιρινό ήλιο.

Ήμουν στο πανεπιστήμιο Western Carolina,
στη «Φάρμα των Σορών» τους,

ή όπως λέγεται πιο σωστά, στις
«εγκαταστάσεις ανθρώπινης αποσύνθεσης».

Τα σώματα που δωρίζονται
στην επιστήμη μεταφέρονται εδώ,

και η αποσύνθεσή τους μελετάται
για το μέλλον της εγκληματολογίας.

Εκείνη την ημέρα

υπήρχαν 12 εκτεθειμένα σώματα
σε διάφορα στάδια αποσύνθεσης.

Μερικά είχαν απομείνει σκέτοι σκελετοί,

ένα φορούσε μοβ πιτζάμες,

ένα είχε ακόμη ορατές
ξανθές τρίχες στο πρόσωπο.

Το εγκληματολογικό κομμάτι
είναι πραγματικά ενδιαφέρον

αλλά δεν ήταν ο λόγος που ήμουν εγώ εκεί.

Ήμουν εκεί επειδή μια συνάδελφός μου,
η Κατρίνα Σπέιντ,

επιχειρεί να δημιουργήσει ένα σύστημα
που δε θα αποτεφρώνει τον νεκρό,

αλλά θα τον κομποστοποιεί.

Ονομάζει αυτό το σύστημα «Ανασύνθεση»,

και το εφαρμόζουμε με τα βοοειδή
και άλλα ζωντανά εδώ και χρόνια.

Φαντάζεται μια εγκατάσταση

όπου η οικογένεια θα έρχεται
να εναποθέσει τον προσφιλή νεκρό

σε ένα πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά μίγμα
το οποίο σε τέσσερις με έξι εβδομάδες

θα μετατρέπει το σώμα
-τα κόκαλα και όλα- σε χώμα.

Σε αυτό το διάστημα,

τα μόριά σας μετατρέπονται σε άλλα μόρια.

Κυριολεκτικά μεταμορφώνεστε.

Πώς θα ταίριαζε αυτό
με την πολύ πρόσφατη επιθυμία

που πολλοί άνθρωποι φαίνεται να έχουν,

να θαφτούν κάτω από ένα δέντρο,

ή να γίνουν ένα δέντρο όταν πεθάνουν;

Στην κλασική αποτέφρωση,
οι στάχτες που απομένουν

-ανόργανα κομμάτια από τα κόκαλα-

σχηματίζουν μια παχιά στρώση,
σαν από κιμωλία,

η οποίο αν δεν διανεμηθεί στο έδαφος
με τον σωστό τρόπο,

μπορεί να βλάψει η να σκοτώσει το δέντρο.

Αλλά αν «ανασυντεθείς»,
αν όντως γίνεις το έδαφος,

μπορείς να θρέψεις το δέντρο,

και να γίνεις ο μετά θάνατον χορηγός
που πάντα ήθελες να γίνεις -

και που αξίζεις να γίνεις.

Οπότε αυτή είναι μια επιλογή
για το μέλλον της αποτέφρωσης.

Ποιο θα είναι όμως το μέλλον
των νεκροταφείων;

Πολλοί άνθρωποι πιστεύουν ότι δε θα έπρεπε
καν να έχουμε νεκροταφεία πλέον

γιατί οι εκτάσεις γης όλο και λιγοστεύουν.

Αλλά τι θα γινόταν αν το αναμορφώναμε

και το πτώμα δεν ήταν εχθρός του εδάφους

αλλά ο πιθανός σωτήρας του;

Μιλάω για την οικολογική ταφή

όπου μεγάλα κομμάτια γης θα αγοράζονται
από κάποιο καταπίστευμα γης.

Το ωραίο σε αυτό είναι ότι μόλις φυτέψεις
μερικά νεκρά σώματα σε αυτή τη γη,

δε θα αγγίζεται, δε θα είναι οικοδομήσιμη,

εξ ου και ο όρος «οικολογική ταφή».

Είναι σα να αλυσοδένεσαι
σε ένα δέντρο μετά θάνατον -

«Όχι, δεν πάω πουθενά!

Έτσι κι αλλιώς δεν μπορώ.
Θα λιώσω εδώ πέρα».

(Γέλια)

Τα λεφτά που θα δίνει η οικογένεια
στο νεκροταφείο

θα χρησιμοποιούνται για την προστασία
και τη διευθέτηση της γης.

Δε θα υπάρχουν ταφόπλακες ή τάφοι
όπως τα έχουμε συνηθίσει.

Οι τάφοι θα είναι διάσπαρτοι
μέσα σε αυτό το κομμάτι γης

κάτω από κομψά υψώματα,

που θα σημαίνονται μόνο με μια πέτρα
ή ένα μικρό μεταλλικό δισκίο

ή και εντοπίσιμα μόνο με GPS.

Χωρίς ταρίχευση,

χωρίς φέρετρα από βαρύ μέταλλο.

Ο οίκος τελετών μου πουλάει κάποια φέρετρα

από υλικά όπως ιτιά και μπαμπού,
αλλά ειλικρινά,

οι περισσότερες οικογένειες
διαλέγουν ένα απλό σάβανο.

Δεν υπάρχουν αυτές οι μεγάλες κρύπτες
που απαιτούν τα περισσότερα νεκροταφεία

απλά και μόνο επειδή τους είναι πιο εύκολο
να διαμορφώσουν τον χώρο.

Οι οικογένειες μπορούν να έρθουν εδώ
και να απολαύσουν τη φύση.

Μπορούν ακόμη να φυτέψουν
ένα δέντρο ή ένα θάμνο.

Ωστόσο, επιτρέπονται μόνο ενδημικά φυτά.

Έτσι οι νεκροί αναμειγνύονται
αρμονικά με το τοπίο.

Υπάρχει ελπίδα
για τα οικολογικά νεκροταφεία.

Προσφέρουν αποκλειστικό πράσινο
σε αστικές και αγροτικές περιοχές.

Δίνουν την ευκαιρία να επαναφέρουν
ενδημικά φυτά και ζώα στην περιοχή.

Προσφέρουν δημόσια μονοπάτια,

μέρη για πνευματική πρακτική,

μέρη για μαθήματα και εκδηλώσεις,

μέρη όπου συναντιούνται
η φύση και το πένθος.

Το πιο σημαντικό από όλα,
μας δίνουν εκ νέου την ευκαιρία

απλώς να αποσυντεθούμε
μέσα σε μια τρύπα στο έδαφος.

Το χώμα,

-επιτρέψτε μου να σας πω-

μας έχει επιθυμήσει.

Πιστεύω πολλοί άνθρωποι

αρχίζουν να συνειδητοποιούν

ότι η παρούσα βιομηχανία κηδειών
δεν τους ταιριάζει στα αλήθεια.

Για πολλούς από εμάς

το να αποστειρωθούμε και να καλλωπιστούμε
δεν μας αντιπροσωπεύει.

Δεν αντιπροσωπεύει όσα υποστηρίζαμε
κατά τη διάρκεια της ζωής μας.

Θα αποφευχθεί η κλιματική αλλαγή
αν αλλάξουμε τον τρόπο ταφής των νεκρών;

Όχι.

Αλλά θα γίνουν μεγάλα βήματα

στο πώς βλέπουμε τους εαυτούς μας
ως κατοίκους αυτού του πλανήτη.

Αν μπορούμε να πεθάνουμε με έναν τρόπο
που είναι πιο ταπεινός και ενσυνείδητος,

πιστεύω πως υπάρχει ακόμη ελπίδα.

Σας ευχαριστώ.

(Χειροκρότημα)