Σάιμον Μπέροου: Πώς προστατεύεις έναν καρχαρία που δεν γνωρίζεις;
-
0:00 - 0:03Οι καρχαρίες Προσκυνητές είναι απίστευτα πλάσματα, μεγαλειώδη.
-
0:03 - 0:05Φτάνουν σε μήκος τα 10 μέτρα
-
0:05 - 0:07ίσως και παραπάνω,
-
0:07 - 0:09το βάρος τους φτάνει τους 2 τόνους
-
0:09 - 0:11κάποιοι αναφέρουν εως και 5.
-
0:11 - 0:13Είναι το δεύτερο μεγαλύτερο ψάρι του κόσμου.
-
0:13 - 0:16Και είναι ακίνδυνοι καταναλωτές πλαγκτού.
-
0:16 - 0:18Φαίνεται ότι μπορούν να φιλτράρουν
-
0:18 - 0:21περίπου ένα κυβικό χιλιόμετρο νερού κάθε ώρα
-
0:21 - 0:24και τρέφονται με 30 κιλά ζωοπλαγκτού τη μέρα.
-
0:24 - 0:26Είναι απίθανα πλάσματα.
-
0:26 - 0:29Είμαστε πολύ τυχεροί στην Ιρλανδία που έχουμε τόσους Προσκυνητές
-
0:29 - 0:31και τη σπάνια ευκαιρία να τους μελετάμε.
-
0:31 - 0:33Ήταν ανέκαθεν σημαντικοί για τις παράκτιες κοινωνίες
-
0:33 - 0:35εδώ και εκατοντάδες χρόνια,
-
0:35 - 0:38ειδικά στην περιοχή του Κλάντα, Νταφ, στο Κονεμάρα
-
0:38 - 0:40όπου οι φτωχοί αγρότες έβγαιναν στη θάλασσα
-
0:40 - 0:42με τα καμάκια και τις βάρκες τους,
-
0:42 - 0:44κι ανοίγονταν, ακόμα και ως τον "Πάγκο του Ηλιόψαρου"
-
0:44 - 0:4630 μίλια δυτικά της νήσου Άκιλ
-
0:46 - 0:48για να σκοτώσουν τους καρχαρίες Προσκυνητές.
-
0:48 - 0:50Αυτή είναι μια ξυλογραφία του 18ου-19ου αιώνα.
-
0:50 - 0:53Ήταν λοιπόν πολύ σημαντικοί, και ήταν σημαντικοί για το λάδι του συκωτιού τους.
-
0:53 - 0:55Το 1/3 του σώματός τους είναι συκώτι, γεμάτο λάδι.
-
0:55 - 0:57Μπορείς να βγάλεις αρκετά λίτρα.
-
0:57 - 0:59Το χρησιμοποιούσαν κυρίως για φωτισμό,
-
0:59 - 1:01για επίδεση πληγών, και άλλες χρήσεις.
-
1:01 - 1:03Το 1742, τα φανάρια στους δρόμους
-
1:03 - 1:05του Γκάλγουεϊ, του Δουβλίνου και του Γουότερφορντ
-
1:05 - 1:07έκαιγαν λάδι "ηλιόψαρου".
-
1:07 - 1:09"Ηλιόψαρο" είναι ένα από τα παρατσούκλια του Προσκυνητή.
-
1:09 - 1:11Ήταν λοιπόν πολύ σημαντικά ζώα.
-
1:11 - 1:14Ζούσαν ανέκαθεν σε αυτές τις ακτές και είχαν ζωτική σημασία για τους ντόπιους.
-
1:14 - 1:17Η καλύτερα καταγεγραμμένη αλιεία Προσκυνητών παγκοσμίως
-
1:17 - 1:19είναι αυτή από τη νήσο Άκιλ.
-
1:19 - 1:21Αυτός είναι ο Όρμος Κιμ στο Άκιλ.
-
1:21 - 1:24Όταν έμπαιναν οι καρχαρίες εδώ
-
1:24 - 1:27οι ψαράδες έδεναν δίχτυα από τον κάβο,
-
1:27 - 1:29το ένα πάνω στο άλλο.
-
1:29 - 1:32Κι όταν οι καρχαρίες επέστρεφαν, έπεφταν πάνω τους και παγιδεύονταν,
-
1:32 - 1:34συχνά πνίγονταν ή ασφυκτιούσαν,
-
1:34 - 1:37ή κατέφταναν οι ψαράδες στις μικρές βάρκες τους
-
1:37 - 1:39και τους αποτέλειωναν με ένα καμάκι στο σβέρκο.
-
1:39 - 1:42Μετά τους ρυμουλκούσαν στο λιμάνι του Πούρτιν
-
1:42 - 1:44όπου τους έβραζαν, έβγαζαν το λάδι,
-
1:44 - 1:47έπαιρναν το κρέας για λίπασμα
-
1:47 - 1:51και έκοβαν τα πτερύγια.
-
1:51 - 1:53Αυτή είναι μάλλον η μεγαλύτερη απειλή παγκοσμίως για τους καρχαρίες σήμερα -
-
1:53 - 1:55το κυνήγι του πτερυγίου.
-
1:55 - 1:57Όλοι τρέμουμε τους καρχαρίες χάρη στη γνωστή ταινία
-
1:57 - 1:59Πέντ' έξι άνθρωποι σκοτώνονται
-
1:59 - 2:01από καρχαρίες κάθε χρόνο.
-
2:01 - 2:04Υπήρξε κι ένα πρόσφατο επεισόδιο νομίζω, μια-δυο βδομάδες πριν.
-
2:04 - 2:07Εμείς σκοτώνουμε 100 εκατομμύρια καρχαρίες το χρόνο.
-
2:07 - 2:09Δεν ξέρω που είναι η ισορροπία,
-
2:09 - 2:12αλλά μάλλον οι καρχαρίες δικαιούνται περισσότερο να μας φοβούνται.
-
2:12 - 2:14Υπήρξε λοιπόν αυτή η καλά κατεγεγραμμένη αλιεία
-
2:14 - 2:16η οποία, όπως βλέπετε εδώ, κορυφώθηκε τη δεκαετία του '50,
-
2:16 - 2:18όταν σκότωναν 1.500 καρχαρίες το χρόνο.
-
2:18 - 2:21Αυτό τελείωσε σύντομα - κλασική άνοδος και πτώση,
-
2:21 - 2:24που δείχνει την κατάρρευση του αποθέματος
-
2:24 - 2:26ή τους χαμηλούς ρυθμούς αναπαραγωγής.
-
2:26 - 2:28Σκότωσαν τότε γύρω στους 12.000 καρχαρίες,
-
2:28 - 2:31κυριολεκτικά και μόνο δένοντας σκοινιά
-
2:31 - 2:33γύρω από τον όρμο Κιμ
-
2:33 - 2:35του νησιού Άκιλ.
-
2:35 - 2:37Η σφαγή συνεχίστηκε ως τα μέσα της δεκαετίας του '80,
-
2:37 - 2:40ειδικά σε μέρη όπως το Α. Ντάνμορ του Γουότερφορντ.
-
2:40 - 2:432,5 - 3 χιλ. καρχαρίες ακόμα σκοτώθηκαν ως το 1985
-
2:43 - 2:45πολλοί από Νορβηγικά σκάφη.
-
2:45 - 2:48Αυτά τα μαύρα εδώ είναι νορβηγικά αλιευτικά σκάφη Προσκυνητών,
-
2:48 - 2:50αυτή η μαύρη γραμμή στην κόφα
-
2:50 - 2:52υποδηλώνει ότι είναι αλιευτικό καρχαρία
-
2:52 - 2:54και όχι φαλαινοθηρικό.
-
2:54 - 2:57Η σημασία των Προσκυνητών για τις παράκτιες κοινότητες
-
2:57 - 2:59είναι εμφανής και στη γλώσσα.
-
2:59 - 3:01Όχι ότι γνωρίζω καλά Ιρλανδικά
-
3:01 - 3:04αλλά στο Κέρρυ τους αποκαλούν "Ainmhide na seolta"
-
3:04 - 3:06"ιστιοφόρο τέρας".
-
3:06 - 3:09Ένα άλλο παρατσούκλι είναι το "Liop an da lapa"
-
3:09 - 3:12"τεράστιο κτήνος με δυο πτερύγια".
-
3:12 - 3:15"Liabhan mor", υποδηλώνει "μεγάλο ζώο".
-
3:15 - 3:17Ή, το αγαπημένο μου, "Liabhan chor greine"
-
3:17 - 3:19"μεγάλο ψάρι του ήλιου".
-
3:19 - 3:21Ένα θαυμάσιο, συνειρμικό όνομα.
-
3:21 - 3:24Στο νησί Τόρυ, που είναι και παράξενο μέρος, τους έλεγαν muldoons (Σ.τ.Μ: κοινό Ιρλανδικό επίθετο)
-
3:24 - 3:26και κανείς δεν φαίνεται να ξέρει γιατί.
-
3:26 - 3:28Ελπίζω να μην είναι κανείς απ' το Τόρυ εδώ... υπέροχο μέρος...
-
3:28 - 3:31Αλλά η πιο κοινή τους ονομασία σε όλη την Ιρλανδία
-
3:31 - 3:33ήταν Ηλιόψαρα,
-
3:33 - 3:36λόγω της συνήθειάς τους να λιάζονται στην επιφάνεια τις ηλιόλουστες μέρες.
-
3:36 - 3:39Υπάρχει έντονη ανησυχία ότι το είδος έχει σχεδόν εκλείψει
-
3:39 - 3:41σε όλο τον κόσμο.
-
3:41 - 3:43Κάποιοι λένε ότι δεν είναι πληθυσμιακή καμπή
-
3:43 - 3:45αλλά μάλλον αλλαγή στην κατανομή του πλαγκτού.
-
3:45 - 3:47Έχουν μάλιστα προτείνει τους Προσκυνητές ως
-
3:47 - 3:49ιδανικούς δείκτες κλιματικής αλλαγής
-
3:49 - 3:51γιατί όντως λειτουργούν ως συνεχείς καταγραφείς πλαγκτού
-
3:51 - 3:53έτσι όπως κολυμπούν τριγύρω χάσκοντας.
-
3:53 - 3:56Συγκαταλέγονται στα ευάλωτα είδη της IUCN.
-
3:56 - 3:59Υπάρχουν κινήματα στην Ευρώπη ενάντια στην αλιεία τους
-
3:59 - 4:02και νόμος που απαγορεύει τη σύλληψη και εκφόρτωσή τους,
-
4:02 - 4:04ακόμα και αν πιάστηκαν κατά λάθος.
-
4:04 - 4:06Στην Ιρλανδία δεν προστατεύονται.
-
4:06 - 4:08Δεν υπάρχει καμία νομική ρύθμιση
-
4:08 - 4:10παρά τη σημασία του είδους για τη χώρα
-
4:10 - 4:13και το γενικότερο ιστορικό τους πλαίσιο.
-
4:14 - 4:16Γνωρίζουμε ελάχιστα γι' αυτούς.
-
4:16 - 4:18Κι αυτά που γνωρίζουμε τα χρωστάμε κυρίως
-
4:18 - 4:20στη συνήθειά τους να αναδύονται στην επιφάνεια.
-
4:20 - 4:22Προσπαθούμε να καταλάβουμε τι κάνουν
-
4:22 - 4:24παρακολουθώντας αυτή τη συμπεριφορά.
-
4:24 - 4:27Συνειδητοποίησα μόλις πέρσι, σ' ένα συνέδριο στο νησί Μαν,
-
4:27 - 4:30πόσο σπάνιο είναι να ζεις κάπου
-
4:30 - 4:33όπου οι Προσκυνητές τακτικά, συχνά και προβλέψιμα
-
4:33 - 4:35βγαίνουν στην επιφάνεια να "λιαστούν".
-
4:35 - 4:37Είναι σπουδαία ευκαιρία για την επιστήμη
-
4:37 - 4:39η συνάντηση και παρατήρηση των Προσκυνητών,
-
4:39 - 4:41είναι θαυμάσια πλάσματα.
-
4:41 - 4:44Μας δίνεται η σπάνια ευκαιρία να τους μελετήσουμε, να τους προσεγγίσουμε.
-
4:44 - 4:47Να τι κάνουμε τα τελευταία 2-3 χρόνια -πέρσι πήγε πολύ καλά-
-
4:47 - 4:50αρχίσαμε να τους μαρκάρουμε
-
4:50 - 4:52για να δούμε αν υπάρχει σταθερότητα
-
4:52 - 4:54στις περιοχές εμφάνισης και τις μετακινήσεις τους.
-
4:54 - 4:56Επικεντρωθήκαμε κυρίως
-
4:56 - 4:58στο Β. Ντόνεγκαλ και το Δ. Κέρρυ
-
4:58 - 5:01όπου δραστηριοποιούμαι.
-
5:01 - 5:03Τους μαρκάραμε, όχι με καμιά τεχνολογία αιχμής,
-
5:03 - 5:05με ένα μακρύ κοντάρι.
-
5:05 - 5:07Αυτό είναι ένα ξεβρασμένο καλάμι
-
5:07 - 5:09με μια ετικέτα στην άκρη.
-
5:09 - 5:12Πλησιάζεις με τη βάρκα και μαρκάρεις τον καρχαρία.
-
5:12 - 5:14Ήμασταν πολύ αποτελεσματικοί.
-
5:14 - 5:16Μαρκάραμε 105 καρχαρίες πέρσι το καλοκαίρι.
-
5:16 - 5:18Τους 50 μέσα σε 3 μέρες,
-
5:18 - 5:20ανοικτά της χερσονήσου Ινίσοουεν.
-
5:20 - 5:23Το δυσκολότερο είναι να αποκτήσεις πρόσβαση, να βρεθείς στο σωστό τόπο και χρόνο.
-
5:23 - 5:25Αλλά η τεχνική είναι πολύ απλή και εύκολη.
-
5:25 - 5:27Θα σας δείξω.
-
5:27 - 5:29Έχουμε μια κάμερα με βραχίονα στη βάρκα
-
5:29 - 5:31για να τους κινηματογραφούμε.
-
5:31 - 5:33Προσπαθούμε να καταγράφουμε το φύλο κάθε καρχαρία.
-
5:33 - 5:36Ποντίσαμε και μερικούς δορυφορικούς ανιχνευτές, χρησιμοποιήσαμε δηλαδή και υψηλή τεχνολογια,
-
5:36 - 5:38με ετικέτες καταγραφής
-
5:38 - 5:40που αποθηκεύουν δεδομένα.
-
5:40 - 5:42Ο ανιχνευτής ενεργοποιείται όταν έρχεται σε επαφή με τον αέρα
-
5:42 - 5:44οπότε και στέλνει σήμα στον δορυφόρο.
-
5:44 - 5:47Οι καρχαρίες, ως ψάρια, ζουν κυρίως υποβρυχίως.
-
5:47 - 5:50Αυτή η ετικέτα λοιπόν υπολογίζει τη θέση του καρχαρία
-
5:50 - 5:53βάσει της ώρα και της δύσης του ήλιου,
-
5:53 - 5:55της θερμοκρασίας και του βάθους.
-
5:55 - 5:58Κάπως έτσι μπορείς να ανασυνθέσεις τη διαδρομή τους.
-
5:58 - 6:01Ρυθμίζεις την ετικέτα ώστε να αποσπάται απ' τον καρχαρία μετά από ένα διάστημα,
-
6:01 - 6:03στην περίπτωσή μας οκτώ μήνες,
-
6:03 - 6:07και την ορισμένη μέρα η ετικέτα βγαίνει στην επιφάνεια, χαιρετάει το δορυφόρο
-
6:07 - 6:10και του στέλνει, όχι όλα, αλλά αρκετά δεδομένα για επεξεργασία.
-
6:10 - 6:12Αυτός είναι και ο μόνος τρόπος να υπολογίσεις
-
6:12 - 6:15τη συμπεριφορά και τις κινήσεις τους υποβρυχίως.
-
6:15 - 6:18Κι αυτοί είναι κάποιοι χάρτες που φτιάξαμε.
-
6:18 - 6:21Δυο μαρκαρίσματα που έγιναν έξω απ' το Κέρρυ.
-
6:21 - 6:24Πέρασαν λοιπόν όλο αυτό το οκτάμηνο σε Ιρλανδικά νερά.
-
6:24 - 6:26Τα Χριστούγεννα ήταν ανοικτά της υφαλοκρηπίδας.
-
6:26 - 6:28Κι άλλος ένας εδώ, δεν έχει ακόμα επαληθευθεί στο πεδίο,
-
6:28 - 6:30με τη θερμοκρασία επιφανείας και το βάθος,
-
6:30 - 6:32αλλά και αυτός ο καρχαρίας πέρασε το χρόνο του
-
6:32 - 6:34εντός και πέριξ της Ιρλανδικής θάλασσας.
-
6:34 - 6:36Συνάδελφοι από το νησί Μαν
-
6:36 - 6:38μάρκαραν πέρσι έναν καρχαρία
-
6:38 - 6:41που ταξίδεψε από εκεί ως τη Νέα Σκωτία μέσα σε 90 μέρες.
-
6:41 - 6:44Αυτό σημαίνει 9,5 χιλιάδες χιλιόμετρα. Ποτέ δεν το περιμέναμε.
-
6:44 - 6:46Ένας άλλος συνάδελφος στην Αμερική
-
6:46 - 6:49μάρκαρε 20 καρχαρίες ανοικτά της Μασαχουσέτης, αλλά δεν δούλεψαν οι πομποί.
-
6:49 - 6:51Ξέρει μόνο που έγινε το μαρκάρισμα
-
6:51 - 6:53και που βγήκαν στην επιφάνεια.
-
6:53 - 6:55Βγήκαν λοιπόν στην Καραϊβική,
-
6:55 - 6:57και κάποιοι στη Βραζιλία.
-
6:57 - 6:59Και νομίζαμε ότι οι Προσκυνητές ήταν είδη εύκρατων περιοχών
-
6:59 - 7:01και ζούσαν μόνο στα δικά μας πλάτη.
-
7:01 - 7:04Αλλά είναι γεγονός ότι διασχίζουν μια χαρά και τον Ισημερινό.
-
7:04 - 7:06Τέτοια βασικά πραγματάκια λοιπόν
-
7:06 - 7:08προσπαθούμε ακόμα να μάθουμε για τους Προσκυνητές.
-
7:08 - 7:11Αυτό που νομίζω ότι είναι ιδιαίτερα
-
7:11 - 7:13αναπέντεχο και περίεργο
-
7:13 - 7:16είναι η πολύ χαμηλή γενετική ποικιλότητα των καρχαριών.
-
7:16 - 7:19Δεν είμαι γενετιστής, δεν λέω ότι τα καταλαβαίνω σε βάθος αυτά,
-
7:19 - 7:22γι' αυτό είναι άλλωστε σημαντικό να υπάρχουν συνεργασίες.
-
7:22 - 7:24Εγώ είμαι άνθρωπος του πεδίου,
-
7:24 - 7:26με πιάνει πανικός αν με βάλεις να περάσω ώρες
-
7:26 - 7:29στο εργαστήριο με μια άσπρη ποδιά - βγάλτε με έξω.
-
7:29 - 7:32Συνεργαζόμαστε λοιπόν με γενετιστές που τα καταλαβαίνουν αυτά.
-
7:32 - 7:34Όταν λοιπόν μελέτησαν τη γενετική των Προσκυνητών
-
7:34 - 7:37βρήκαν ότι η ποικιλότητά τους ήταν πολύ χαμηλή.
-
7:37 - 7:39Βλέπετε εδώ, στην πρώτη σειρά,
-
7:39 - 7:42ότι όλα αυτά τα διάφορα είδη καρχαριών στην ουσία μοιάζουν πάρα πολύ.
-
7:42 - 7:44Νομίζω, αυτό σημαίνει βασικά ότι είναι όλα καρχαρίες
-
7:44 - 7:46κι ότι κατάγονται από έναν κοινό πρόγονο.
-
7:46 - 7:49Αν κοιτάξεις την ποικιλότητα των νουκλεοτιδίων τους,
-
7:49 - 7:52τα χαρακτηριστικά δηλαδή που κληρονομούν από τους γονείς τους,
-
7:52 - 7:55βλέπεις ότι οι Προσκυνητές έχουν κατά μία
-
7:55 - 7:57τάξη μεγέθους μικρότερη ποικιλότητα
-
7:57 - 7:59από τους υπόλοιπους καρχαρίες.
-
7:59 - 8:01Αυτή η μελέτη έγινε το 2006.
-
8:01 - 8:04Πριν από αυτό δεν είχαμε την παραμικρή ιδέα για τη γενετική τους ποικιλότητα.
-
8:04 - 8:07Διακρίνονταν άραγε σε επιμέρους πληθυσμούς;
-
8:07 - 8:09Υπήρχαν υποπληθυσμοί;
-
8:09 - 8:11Και φυσικά, αυτό είναι πολύ σημαντικό αν θες να ξέρεις
-
8:11 - 8:13ποιό είναι το πληθυσμιακό μέγεθος και η κατάσταση των ζώων.
-
8:14 - 8:16Ο Λες Νομπλ στο Αμπερντίν
-
8:16 - 8:18το βρήκε όλο αυτό κάπως απίστευτο
-
8:18 - 8:21οπότε ξεκίνησε δική του μελέτη
-
8:21 - 8:24με χρήση μικροδορυφορικών γενετικών δεικτών,
-
8:24 - 8:27που είναι μια πολύ πιο δαπανηρή και χρονοβόρα μέθοδος.
-
8:27 - 8:30Και προς μεγάλη του έκπληξη, κατέληξε στα ίδια σχεδόν συμπεράσματα.
-
8:30 - 8:32Φαίνεται λοιπόν ότι όντως οι Προσκυνητές,
-
8:32 - 8:35για κάποιο λόγο, έχουν πολύ χαμηλή γενετική ποικιλότητα.
-
8:35 - 8:37Και πιστεύουν ότι ίσως πρόκειται για μια στενωπό, μια πληθυσμιακή στενωπό
-
8:37 - 8:39που θεωρείται ότι συνέβη πριν από 12.000 χρόνια,
-
8:39 - 8:42και η οποία προκάλεσε αυτό το φαινόμενο.
-
8:42 - 8:44Κι όμως, αν κοιτάξεις τους φαλαινοκαρχαρίες,
-
8:44 - 8:47το άλλο είδος μεγάλου πλαγκτοφάγου καρχαρία,
-
8:47 - 8:49η ποικιλότητά τους είναι πολύ μεγαλύτερη.
-
8:49 - 8:51Δεν βγάζει λοιπόν καθόλου νόημα.
-
8:51 - 8:53Βρήκαν ότι δεν υπάρχει γενετική διαφοροποίηση
-
8:53 - 8:56των Προσκυνητών μεταξύ οποιονδήποτε από τους Ωκεανούς.
-
8:56 - 8:58Έτσι, παρότι οι Προσκυνητές απαντώνται σε όλον τον κόσμο,
-
8:58 - 9:00δεν μπορείς να καταλάβεις γενετικά τη διαφορά μεταξύ των ατόμων
-
9:00 - 9:03του Ειρηνικού, του Ατλαντικού, της Ν. Ζηλανδίας, της Ιρλανδίας ή της Ν. Αφρικής.
-
9:03 - 9:05Βασικά όλοι φαίνονται ίδιοι.
-
9:05 - 9:08Κι αυτό είναι κάπως αναπάντεχο. Δεν θα το περίμενε κανείς.
-
9:08 - 9:10Δεν βγάζει νόημα, και δεν θα κάνω ότι το καταλαβαίνω.
-
9:10 - 9:12Και υποψιάζομαι ότι οι περισσότεροι γενετιστές επίσης δεν το καταλαβαίνουν,
-
9:12 - 9:14απλώς παράγουν τα δεδομένα.
-
9:14 - 9:16Μπορείς να κάνεις μια εκτίμηση του μεγέθους του πληθυσμού
-
9:16 - 9:18με βάση τη γενετική του ποικιλότητα.
-
9:18 - 9:21Και ο Ρας Χέλτζελ υπολόγισε το δραστικό μέγεθος πληθυσμού σε:
-
9:21 - 9:238.200 ζώα.
-
9:23 - 9:25Αυτό ήταν.
-
9:25 - 9:278.000 ζώα στον κόσμο.
-
9:27 - 9:29Θα σκέφτεστε, "Αυτό είναι γελοίο, αποκλείεται".
-
9:29 - 9:31Έτσι ο Λες έκανε μια πιο λεπτομερή ανάλυση
-
9:31 - 9:33και βρήκε ότι του έδινε περίπου 9.000 άτομα.
-
9:33 - 9:36Η χρήση διαφορετικών δεικτών δίνει και διαφορετικά αποτελέσματα
-
9:36 - 9:39αλλά ο μέσος όρος από όλες αυτές τις μελέτες
-
9:39 - 9:41υπολογίστηκε σε 5.000.
-
9:41 - 9:43Το οποίο προσωπικά δεν πιστεύω,
-
9:43 - 9:45αλλά εγώ είμαι σεπτικιστής.
-
9:45 - 9:47Αλλά όσο και να ανακατέψεις τα νούμερα,
-
9:47 - 9:50το πολύ να καταλήξεις με έναν δραστικό πληθυσμό περίπου 20.000 ατόμων.
-
9:50 - 9:52Θυμάστε πόσους σκότωναν στο Άκιλ
-
9:52 - 9:55το '70 και το '50;
-
9:55 - 9:57Αυτό λοιπόν που μας λέει στην ουσία
-
9:57 - 10:00είναι ότι το είδος πράγματι κινδυνεύει με εξαφάνιση
-
10:00 - 10:02επειδή ο πληθυσμός του είναι τόσο μικρός.
-
10:02 - 10:05Μάλιστα, από αυτά τα 20.000 άτομα, 8.000 υπολογίζεται ότι είναι θηλυκά.
-
10:05 - 10:08Υπάρχουν μόνο 8.000 θηλυκοί Προσκυνητές σε όλο τον κόσμο;
-
10:08 - 10:10Δεν ξέρω. Δεν το πιστεύω.
-
10:10 - 10:12Το πρόβλημα με αυτές τις μελέτες
-
10:12 - 10:14είναι ο περιορισμένος αριθμός δειγμάτων.
-
10:14 - 10:16Δεν είχαν αρκετά δείγματα
-
10:16 - 10:18για να μελετήσουν πραγματικά τη γενετική
-
10:18 - 10:20σε αρκετό βάθος.
-
10:20 - 10:23Που βρίσκεις όμως δείγματα
-
10:23 - 10:25για τις γενετικές σου αναλύσεις;
-
10:25 - 10:27Μια προφανής πηγή είναι οι νεκροί καρχαρίες
-
10:27 - 10:29που ξεβράζονται στις ακτές.
-
10:29 - 10:32Έχουμε 2-3 εκβρασμούς καρχαριών κάθε χρόνο στην Ιρλανδία,
-
10:32 - 10:34όταν είμαστε τυχεροί.
-
10:34 - 10:36Άλλη πηγή είναι η παρεμπίπτουσα αλιεία.
-
10:36 - 10:39Πιάνονται αρκετοί στα παρασυρόμενα αφρόδιχτα.
-
10:39 - 10:42Αυτό πλέον απαγορεύτηκε, πράγμα καλό για τους καρχαρίες.
-
10:42 - 10:44Μερικοί πιάνονται και με στατικά δίχτυα ή τράτες.
-
10:44 - 10:47Αυτός ο καρχαρίας αλιεύτηκε στο Χόουθ πριν τα Χριστούγεννα
-
10:47 - 10:50παράνομα, δεν επιτρέπεται πλέον αυτό στην ΕΕ,
-
10:50 - 10:53και πουλήθηκε ως φιλέτα καρχαρία προς 8 ευρώ το κιλό.
-
10:53 - 10:56Είχαν κρεμάσει και συνταγή στον τοίχο, μεχρι που τους είπαν ότι ήταν παράνομο.
-
10:56 - 10:59Πήραν και πρόστιμο.
-
10:59 - 11:01Βλέποντας λοιπόν όλες αυτές τις μελέτες
-
11:01 - 11:04ο συνολικός αριθμός δειγμάτων παγκοσμίως
-
11:04 - 11:06είναι 86 επί του παρόντος.
-
11:06 - 11:08Είναι λοιπόν μια σημαντική δουλειά
-
11:08 - 11:10και μπορεί να απαντήσει πολλά ερωτήματα,
-
11:10 - 11:12μπορεί να μας υποδείξει το μέγεθος του πληθυσμού,
-
11:12 - 11:15τους υποπληθυσμούς και τις δομές τους,
-
11:15 - 11:18αλλά περιορίζονται από την έλλειψη δειγμάτων.
-
11:18 - 11:20Κατά τη διαδικασία μαρκαρίσματος λοιπόν,
-
11:20 - 11:23έτσι τους μαρκάρουμε από το φουσκωτό - κινείσαι γρήγορα -
-
11:23 - 11:25οι καρχαρίες καμμιά φορά αντιδρούν.
-
11:25 - 11:28Όπως συνέβη ας πούμε στο Μάλιν Χεντ του Ντόνεγκαλ,
-
11:28 - 11:31όπου ο καρχαρίας χτύπησε τη βάρκα με την ουρά του,
-
11:31 - 11:34πιο πολύ, νομίζω, επειδή ξαφνιάστηκε που τον πλησιάσαμε τόσο,
-
11:34 - 11:36παρά λόγω του μαρκαρίσματος.
-
11:36 - 11:39Δεν έγινε και τίποτα, βραχήκαμε λίγο.
-
11:39 - 11:41Αλλά όταν επιστρέψαμε με τον Έμετ
-
11:41 - 11:43στον μώλο του Μάλιν Χεντ,
-
11:43 - 11:46πρόσεξα μια μαύρη βλέννα πάνω στην πλώρη.
-
11:46 - 11:48Και τότε θυμήθηκα -είχα περάσει αρκετό καιρό και σε εμπορικά αλιευτικά-
-
11:48 - 11:50θυμήθηκα τους ψαράδες να μου λένε ότι ήξεραν
-
11:50 - 11:52πότε το δίχτυ τους είχε Προσκυνητή
-
11:52 - 11:54από τη μαύρη γλίτσα που άφηνε πίσω του.
-
11:54 - 11:56Σκέφτηκα λοιπόν ότι αυτό θα ήταν απ' τον καρχαρία.
-
11:56 - 11:58Ενδιαφερόμασταν οπωσδήποτε
-
11:58 - 12:00για δείγματα ιστών για γενετική ανάλυση
-
12:00 - 12:02γιατί ξέρουμε πόσο σημαντικά είναι.
-
12:02 - 12:04Χρησιμοποιούσαμε όμως συμβατικές μεθόδους -
-
12:04 - 12:06έχω αυτό το τόξο, το βλέπετε εδώ στο χέρι μου,
-
12:06 - 12:09με το οποίο παίρνουμε δείγματα από δελφίνια και φάλαινες.
-
12:09 - 12:11Το είχα δοκιμάσει, και αυτό και άλλες τεχνικές,
-
12:11 - 12:13αλλά το μόνο που κατάφερνα ήταν να σπάω τα βέλη μου,
-
12:13 - 12:15επειδή το δέρμα του καρχαρία είναι τόσο σκληρό.
-
12:15 - 12:17Δεν υπήρχε περίπτωση να πάρουμε δείγματα έτσι.
-
12:17 - 12:20Δεν θα κάναμε τίποτα.
-
12:20 - 12:23Όταν είδα λοιπόν τη βλέννα στην πλώρη
-
12:23 - 12:26σκέφτηκα "κι αν έπαιρνες αυτό που σου χαρίζεται..."
-
12:26 - 12:28Το έξυσα λοιπόν,
-
12:28 - 12:31το έβαλα σε ένα δοχείο με οινόπνευμα και το έστειλα στους γενετιστές.
-
12:31 - 12:33Έξυσα τη βλέννα και την έστειλα στο Αμπερντίν.
-
12:33 - 12:35Και τους είπα, "Ίσως να δοκιμάσετε αυτό".
-
12:35 - 12:37Αλλά εκεί μού το τρέναραν για μήνες.
-
12:37 - 12:39Είχαμε κι εκείνο το συνέδριο στο νησί Μαν.
-
12:39 - 12:41Αλλά εγώ συνέχισα να γράφω και να ρωτάω
-
12:41 - 12:43"Μήπως κοιτάξατε καθόλου τη βλέννα μου;"
-
12:43 - 12:45και μου' λεγε "Ναι, ναι, ναι. Αργότερα, αργότερα"
-
12:45 - 12:47Τελικά κατάλαβε ότι καλύτερα να το έκανε
-
12:47 - 12:49γιατί δεν γνωριζόμασταν καν
-
12:49 - 12:51και ποιός ξέρει τι θα συμπέραινα γι' αυτόν.
-
12:51 - 12:54Και έμεινε έκπληκτος όταν τελικά έβγαλε DNA από τη βλέννα.
-
12:54 - 12:56Το πολλαπλασίασαν και το ανέλυσαν
-
12:56 - 12:58και είδαν ότι, ναι, ήταν όντως DNA προσκυνητή
-
12:58 - 13:01που προήλθε από τη βλέννα.
-
13:01 - 13:03Φυσικά κατενθουσιάστηκε.
-
13:03 - 13:06Το βάφτισαν και "καρχαριοβλέννα του Σάιμον".
-
13:06 - 13:09Και σκέφτηκα, "Εντάξει, μπορώ να δουλέψω με αυτό".
-
13:09 - 13:11Οπότε αποφασίσαμε να βγούμε
-
13:11 - 13:13και να μαζέψουμε βλέννα.
-
13:13 - 13:17Έχοντας ξοδέψει 3,5 χιλιάδες σε δορυφορικούς ανιχνευτές,
-
13:19 - 13:22αποφάσισα ότι μπορούσα να ξοδέψω και άλλα 7,95 - η τιμή είναι ακόμη πάνω -
-
13:22 - 13:25στο τοπικό μαγαζί εργαλείων του Κίλρους
-
13:25 - 13:27για ένα κοντάρι σφουγγαρίστρας,
-
13:27 - 13:30και ακόμη λιγότερα για σφουγγαράκια φούρνου.
-
13:30 - 13:33Τύλιξα λοιπόν το σφουγγάρι στην άκρη του κονταριού
-
13:33 - 13:35και πλέον ζούσα μόνο και μόνο
-
13:35 - 13:38για τη στιγμή
-
13:38 - 13:40που θα ξανάβρισκα καρχαρίες.
-
13:40 - 13:42Τότε ήταν ήδη Αύγουστος,
-
13:42 - 13:44οι καρχαρίες όμως βγαίνουν κυρίως Ιούνιο-Ιούλιο.
-
13:44 - 13:46Είναι λοιπόν σπάνιο,
-
13:46 - 13:49πρέπει να είσαι πολύ τυχερός για να τους πετύχεις Αύγουστο.
-
13:49 - 13:51Ήμασταν λοιπόν απελπισμένοι.
-
13:51 - 13:54Κι όταν ακούσαμε ότι εμφανίστηκαν καρχαρίες στο Μπλάσκετ τρέξαμε αμέσως
-
13:54 - 13:56και καταφέραμε όντως να τους βρούμε.
-
13:56 - 13:58Και απλώς τρίβοντας με το κοντάρι τον καρχαρία
-
13:58 - 14:00καθώς περνούσε από κάτω μας -
-
14:00 - 14:02τον βλέπετε εδώ κάτω από τη βάρκα -
-
14:02 - 14:04καταφέραμε να μαζέψουμε βλέννα.
-
14:04 - 14:06Και ιδού.
-
14:06 - 14:09Δείτε αυτή την υπέροχη μαύρη καρχαριοβλέννα.
-
14:09 - 14:12Μέσα σε ένα μισάωρο
-
14:12 - 14:15πήραμε πέντε δείγματα, πέντε διαφορετικούς καρχαρίες,
-
14:15 - 14:18με τον δειγματολήπτη καρχαριοβλέννας του Σάιμον.
-
14:18 - 14:20(Γέλια)
-
14:20 - 14:25(Χειροκρότημα)
-
14:25 - 14:28Δουλεύω με δελφίνια και φάλαινες εδώ και 20 χρόνια στην Ιρλανδία,
-
14:28 - 14:30που είναι σίγουρα πιο θεαματικά.
-
14:30 - 14:32Θα είδατε ήδη τα πλάνα με τη Μεγάπτερη φάλαινα
-
14:32 - 14:34που τραβήξαμε πριν 1-2 μήνες ανοικτά του Γουέξφορντ.
-
14:34 - 14:37Πάντα ελπίζεις κατά βάθος ν' αφήσεις κάτι πίσω σου,
-
14:37 - 14:39εγώ φαντασιωνόμουν εντυπωσιακά άλματα
-
14:39 - 14:41Μεγάπτερων και δελφινιών.
-
14:41 - 14:43Αλλά κάποιες φορές τα πράγματα σου έρχονται αλλιώς
-
14:43 - 14:45και καλό είναι να τα δέχεσαι έτσι.
-
14:45 - 14:47Οπότε η δική μου παρακαταθήκη θα είναι μάλλον αυτή -
-
14:47 - 14:49η καρχαριοβλέννα του Σάιμον.
-
14:49 - 14:51Πήραμε λοιπόν περισσότερα χρήματα φέτος
-
14:51 - 14:54για να συνεχίσουμε τις δειγματοληψίες.
-
14:54 - 14:56Κι ένα εξίσου χρήσιμο εργαλείο είναι η
-
14:56 - 14:59κάμερα σε βραχίονα -εδώ η συνάδελφος Τζοάν με μια τέτοια-
-
14:59 - 15:01με την οποία μπορείς να κοιτάξεις κάτω από τον καρχαρία
-
15:01 - 15:04για να εντοπίσεις τα πτερυγιοπόδια των αρσενικών
-
15:04 - 15:07που ξεχωρίζουν από πίσω,
-
15:07 - 15:09έτσι καταλαβαίνεις το φύλο σχετικά εύκολα.
-
15:09 - 15:11Το να γνωρίζεις το φύλο του καρχαρία
-
15:11 - 15:13καθώς παίρνεις δείγμα του,
-
15:13 - 15:16είναι πολύ σημαντική πληροφορία για τον γενετιστή.
-
15:16 - 15:18Γιατί προς το παρόν δεν έχουν γενετικό τρόπο
-
15:18 - 15:20για να ξεχωρίσουν ένα αρσενικό από ένα θηλυκό άτομο,
-
15:20 - 15:22το οποίο μου φάνηκε αδιανότητο,
-
15:22 - 15:25γιατί δεν ξέρουν καν τι εκκινητές να χρησιμοποιήσουν.
-
15:25 - 15:27Και το να γνωρίζεις το φύλο των καρχαριών
-
15:27 - 15:29έχει γίνει πολύ σημαντικό
-
15:29 - 15:32για να διαχειριστείς και το εμπόριο
-
15:32 - 15:36είτε των Προσκυνητών είτε άλλων ειδών.
-
15:36 - 15:38Γιατί το εμπόριό τους είναι μεν παράνομο
-
15:38 - 15:40αλλα αλιεύονται και κυκλοφορούν στην αγορά.
-
15:40 - 15:42Έτσι, ως βιολόγος πεδίου
-
15:42 - 15:44επιδιώκεις όσο το δυνατό περισσότερες επαφές με αυτά τα ζώα.
-
15:44 - 15:46Θες να μάθεις όσο το δυνατόν περισσότερα.
-
15:46 - 15:49Αλλά οι επαφές αυτές είναι σύντομες και εποχιακές.
-
15:49 - 15:52Πρέπει λοιπόν να μάθεις το μέγιστο δυνατό, και σύντομα.
-
15:52 - 15:54Όμως, δεν είναι υπέροχο
-
15:54 - 15:57να μπορείς μετά να προσφέρεις αυτά τα δείγματα
-
15:57 - 16:00και ευκαιρίες σε άλλες ειδικότητες, όπως η γενετική,
-
16:00 - 16:03που μπορούν να αποκομίσουν τόσο πολλά.
-
16:03 - 16:05Όπως έλεγα λοιπόν
-
16:05 - 16:08η μοίρα τα φέρνει καμιά φορά περίεργα, πρέπει να αρπάζεις τις ευκαιρίες.
-
16:08 - 16:10Θα το δεχτώ ως την επιστημονική μου παρακαταθήκη.
-
16:10 - 16:13Ίσως καταφέρω κάτι πιο εντυπωσιακό και ρομαντικό πριν πεθάνω.
-
16:13 - 16:16Αλλά για την ώρα, είμαι ευγνώμων.
-
16:16 - 16:18Έχετε τα μάτια σας ανοικτά για καρχαρίες.
-
16:18 - 16:21Αν θέλετε να μάθετε περισσότερα, υπάρχει τώρα και η ιστοσελίδα μας.
-
16:21 - 16:24Σας ευχαριστώ πολύ για την προσοχή σας.
-
16:24 - 16:26(Χειροκρότημα)
- Title:
- Σάιμον Μπέροου: Πώς προστατεύεις έναν καρχαρία που δεν γνωρίζεις;
- Speaker:
- Simon Berrow
- Description:
-
Είναι τα δεύτερα μεγαλύτερα ψάρια στον πλανήτη, κινδυνεύουν με εξαφάνιση και δεν γνωρίζουμε γι' αυτά παρά ελάχιστα. Στο TEDx του Δουβλίνου, ο Σάιμον Μπέροου περιγράφει τον συναρπαστκό καρχαρία Προσκυνητή ("το Μεγάλο Ηλιόψαρο" των Ιρλανδών) και τα ιδιαίτερα ...χαμηλής τεχνολογίας μέσα που επιστρατεύει στην προσπάθειά του να μελετήσει και να προστατέψει το είδος.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 16:26