Return to Video

Uyku aşamalarında bir yürüyüş

  • 0:00 - 0:03
    Uyku belki de beynimizin
  • 0:03 - 0:05
    ve vücudumuzun sağlığını sıfırlamak için
  • 0:05 - 0:09
    her gün yapabileceğimiz en etkili şeydir.
  • 0:09 - 0:13
    Uykunun ne olduğunu biraz daha anlayarak
  • 0:13 - 0:16
    belki de uykumuzun
    hem miktarını hem de kalitesini
  • 0:16 - 0:18
    iyileştirme şansı elde edebiliriz.
  • 0:18 - 0:20
    [Bilim ile Uyumak]
  • 0:20 - 0:22
    (Hafif müzik)
  • 0:23 - 0:26
    Peki, tam olarak uyku nedir?
  • 0:26 - 0:29
    En azından insanlarda
  • 0:29 - 0:32
    uyku iki ana türe ayrılır.
  • 0:32 - 0:35
    Bir tarafta, hızlı olmayan
    göz hareketi uykumuz
  • 0:35 - 0:37
    veya kısaca REM olmayan uykumuz var.
  • 0:37 - 0:38
    Ancak diğer tarafta,
  • 0:38 - 0:42
    hızlı göz hareketi uykusu
    yani REM uykusu var.
  • 0:42 - 0:45
    REM olmayan uyku ayrıca,
  • 0:45 - 0:48
    uyku derinliklerinde artan,
  • 0:48 - 0:52
    hayal gücü gerektirmeyen bir ile dört
    aşama olarak adlandırılan
  • 0:52 - 0:54
    dört ayrı aşamaya bölünmüştür.
  • 0:54 - 0:58
    REM olmayan uykunun
    bu hafif aşamalarına girdiğimizde
  • 0:58 - 1:01
    kalp atış hızınız düşmeye başlar,
  • 1:01 - 1:03
    vücut ısınız düşmeye başlar
  • 1:03 - 1:07
    ve elektriksel beyin dalgası
    aktiviteniz yavaşlamaya başlar.
  • 1:07 - 1:11
    Ama daha hızlı olmayan
    göz hareketi uykusuna geçerken
  • 1:11 - 1:13
    üç ve dördüncü aşamalarda,
  • 1:13 - 1:16
    aniden beyin bu dev, büyük,
  • 1:16 - 1:20
    güçlü beyin dalgalarıyla patlar.
  • 1:20 - 1:25
    Vücut aslında bağışıklık sistemi
    açısından şarj edilir.
  • 1:25 - 1:30
    Ayrıca kardiyovasküler sistemimizin
    güzel bir bakımı yapılır.
  • 1:30 - 1:33
    Aslında, beynin üst katlarında,
  • 1:33 - 1:36
    derin REM olmayan uyku,
    anıları birleştirmeye
  • 1:36 - 1:40
    ve onları beynin nöral mimarisine
    sabitlemeye yardımcı olacaktır.
  • 1:40 - 1:42
    Bu REM olmayan uyku.
  • 1:42 - 1:45
    Şimdi diğer ana uyku türü olan
  • 1:45 - 1:47
    REM uykusuna geçelim.
  • 1:47 - 1:50
    Esas olarak sahip olduğumuz en canlı,
  • 1:50 - 1:54
    en halüsinojenik rüya türleri
    REM uykusu sırasında olur.
  • 1:54 - 1:58
    Beyin dalgası aktivitesi aslında
    tekrar hızlanmaya başlar.
  • 1:58 - 2:05
    REM uykusu sırasında neredeyse
    bir çeşit duygusal ilk yardım alırız.
  • 2:05 - 2:10
    Ayrıca REM uykusu sırasında
    bilgiyi bir araya getiren
  • 2:10 - 2:12
    yaratıcılığı arttırır,
  • 2:12 - 2:15
    ve daha önce karşılaştığımız
  • 2:15 - 2:18
    zor sorunların çözümleriyle uyanabiliriz.
  • 2:18 - 2:21
    Bu iki uyku türüne geri dönersek,
  • 2:21 - 2:25
    REM olmayan ve REM olan uykunun
  • 2:25 - 2:29
    gece boyunca beyin egemenliği için
    bir savaşta olacağı
  • 2:29 - 2:33
    ve serebral savaşın
    90 dakikada bir kazanılacağı
  • 2:33 - 2:35
    ve kaybedileceği ortaya çıkıyor
  • 2:35 - 2:38
    ve sonra 90 dakikada
    bir yeniden oynatılacaktır.
  • 2:39 - 2:44
    Üretilen şey, insan uykusunun
    standart bir döngü mimarisi,
  • 2:44 - 2:46
    standart 90 dakikalık bir döngü.
  • 2:47 - 2:48
    Ancak farklı olan şey,
  • 2:49 - 2:54
    REM olmayanların REM'e oranının
    90 dakikalık döngüler içinde
  • 2:54 - 2:57
    gece boyunca hareket ettikçe değişmesi,
  • 2:57 - 3:00
    böylece gecenin ilk yarısında,
  • 3:00 - 3:03
    bu 90 dakikalık döngülerin çoğunluğu
  • 3:03 - 3:06
    çok sayıda deri
    REM olmayan uykudan oluşur,
  • 3:06 - 3:10
    özellikle üçüncü ve dördüncü
    aşamadaki REM uykusu.
  • 3:10 - 3:13
    Ancak gecenin
    ikinci yarısına doğru giderken
  • 3:13 - 3:17
    inişli çıkışlı denge değişiyor
    ve bunun yerine,
  • 3:18 - 3:22
    bu 90 dakikalık döngülerin çoğu,
    ikinci aşama REM olmayan uyku,
  • 3:22 - 3:26
    REM olmayan uykunun
    daha hafifinin yanı sıra
  • 3:26 - 3:29
    çok daha hızlı bir göz hareketi uykusundan
  • 3:29 - 3:31
    veya rüya uykusundan ve aşamadan oluşuyor.
  • 3:31 - 3:34
    Uykunun bu şekilde nasıl
    yapılandırıldığını anlamak için
  • 3:34 - 3:38
    bazı çıkarımlar olduğu ortaya çıkıyor.
  • 3:38 - 3:43
    Tipik olarak saat 10'da yatağa giden
    birini düşünelim
  • 3:43 - 3:45
    ve sabah 6'da uyanıyor,
  • 3:45 - 3:47
    böylece sekiz saatlik uyku aralığı var.
  • 3:47 - 3:50
    Ama bu sabah, bir toplantı için
  • 3:50 - 3:52
    erken kalkmak zorunda
  • 3:52 - 3:54
    ya da spor salonuna gitmek için
  • 3:54 - 3:56
    güne hızlı bir başlangıç yapmak istiyor.
  • 3:56 - 4:00
    Sonuç olarak sabah 6'da değil,
  • 4:00 - 4:02
    sabah 4'te uyanmak zorunda.
  • 4:02 - 4:04
    Aslında ne kadar uyku kaybettiler?
  • 4:04 - 4:07
    Sekiz saatlik bir uykudan
    iki saat çıkarılması
  • 4:07 - 4:11
    uykularının yüzde 25'ini
    kaybedildiği anlamına gelir.
  • 4:12 - 4:14
    Evet ve hayır.
  • 4:14 - 4:17
    Tüm uykularının yüzde 25'ini kaybettiler,
  • 4:17 - 4:21
    ancak REM uykusu çoğunlukla
    gecenin ikinci yarısında
  • 4:21 - 4:24
    ve özellikle de son
    birkaç saatte olduğu için
  • 4:24 - 4:27
    belki de tüm REM uykularının yüzde 50, 60,
  • 4:27 - 4:31
    hatta yüzde 70'ini kaybetmiş olabilirler.
  • 4:31 - 4:36
    Bu yüzden uykunun ne olduğunu
    ve nasıl yapılandırıldığını anlamanın
  • 4:36 - 4:38
    gerçek sonuçları var.
  • 4:38 - 4:42
    Sonraki bölümlerde bu farklı
    uyku aşamalarının faydalarını
  • 4:42 - 4:45
    ve bunlardan yeterince
    yararlanamadığımız zaman
  • 4:45 - 4:47
    meydana gelen zararları öğreneceğiz.
Title:
Uyku aşamalarında bir yürüyüş
Speaker:
Matt Walker
Description:

Gözlerinizi kapattıktan sonra her gece bir yolculuğa çıktığınızı biliyor muydunuz? Uyku bilim insanı Matt Walker, REM (Hızlı Göz Hareketi) ve REM olmayan uyku arasındaki uykuyu, uykunun her aşamasında gerçekleşen olayları ve her ikisinden de yeterli almanın neden önemli olduğunu listeler.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED Series
Duration:
04:47

Turkish subtitles

Revisions