Mózg podczas komunikacji
-
0:01 - 0:03Wyobraź sobie, że wynalazłeś maszynę,
-
0:03 - 0:05która nagra moje wspomnienia,
-
0:05 - 0:07moje sny i pomysły,
-
0:07 - 0:08i przeniesie je do twojego mózgu
-
0:09 - 0:12To byłaby przełomowa technologia, prawda?
-
0:12 - 0:15Ale tak naprawdę już teraz
posiadamy taką maszynę. -
0:15 - 0:18To system komunikacji interpersonalnej
-
0:18 - 0:19i skuteczne opowiadanie historii.
-
0:20 - 0:22Aby zrozumieć, jak to działa,
-
0:22 - 0:25trzeba zajrzeć w głąb mózgu.
-
0:25 - 0:28Trzeba też sformułować pytanie
w nieco inny sposób. -
0:28 - 0:30Musimy zapytać,
-
0:30 - 0:33jak wzorce aktywności neuronalnej w mózgu,
-
0:33 - 0:36które są połączone z moimi
wspomnieniami i myślami, -
0:36 - 0:39są przekazywane do waszych mózgów.
-
0:40 - 0:43Sądzimy, że istnieją dwa czynniki,
które pozwalają nam się komunikować. -
0:43 - 0:47Po pierwsze, mózg jest
fizycznie sprzężony z falą dźwiękową, -
0:47 - 0:50którą wam przekazuję.
-
0:50 - 0:53Po drugie, rozwinęliśmy
wspólny protokół neuronalny, -
0:53 - 0:55który umożliwia nam porozumienie.
-
0:55 - 0:57Skąd to wiemy?
-
0:57 - 0:59W moim laboratorium w Princeton
-
0:59 - 1:03kładziemy ludzi w skanerach fMRI
i skanujemy im mózgi, -
1:03 - 1:07podczas gdy oni opowiadają historie
lub ich słuchają. -
1:07 - 1:09Żeby dać wam pojęcie o tym,
jakiego bodźca używamy, -
1:09 - 1:13pozwólcie mi odegrać 20 sekund
historii, której użyliśmy, -
1:13 - 1:16opowiedzianej przez bardzo
utalentowanego gawędziarza, -
1:16 - 1:17Jima O'Grady'ego.
-
1:18 - 1:22(Audio) Jim O'Grady: Wymyślam na
szybko historię i wiem, że jest dobra, -
1:22 - 1:24i wtedy właśnie zaczynam ją poprawiać...
-
1:24 - 1:26(Śmiech)
-
1:26 - 1:29dodając jakiś ekstra element.
-
1:30 - 1:33Reporterzy nazywają to "zmyślaniem".
-
1:33 - 1:35(Śmiech)
-
1:36 - 1:39Polecają nie przekraczać tej granicy.
-
1:40 - 1:45Ale właśnie to przekroczenie granicy
widziałem w historii wpływowego dziekana, -
1:45 - 1:46który dostał w twarz ciastem.
-
1:46 - 1:48Poniekąd było to zabawne.
-
1:48 - 1:50UH: Teraz spójrzmy w głąb mózgu
-
1:50 - 1:53i zobaczmy, co się dzieje
podczas słuchania takich opowieści. -
1:53 - 1:57Zacznijmy od jednego słuchacza
i jednego obszaru mózgu: -
1:58 - 2:01od kory słuchowej, która przetwarza
dźwięki dochodzące do ucha. -
2:01 - 2:03Jak widać, w tym obszarze mózgu
-
2:04 - 2:07reakcje idą w górę i w dół,
w miarę jak historia się rozwija. -
2:07 - 2:09Teraz weźmy te reakcje
-
2:09 - 2:10i porównajmy je do reakcji
-
2:10 - 2:13tego samego obszaru mózgu,
lecz u innego słuchacza. -
2:13 - 2:14Można zapytać:
-
2:14 - 2:17jak podobne są reakcje słuchających?
-
2:18 - 2:20Oto reakcje pięciu słuchaczy.
-
2:21 - 2:24Zaczynaliśmy skanować ich mózgi
przed opowiadaniem, -
2:24 - 2:28kiedy po prostu czekali w ciemności.
-
2:28 - 2:29Jak widać,
-
2:29 - 2:32ten obszar mózgu zmienia się u każdego,
-
2:32 - 2:34ale reakcje są bardzo różne
-
2:34 - 2:35i nie są zsynchronizowane.
-
2:35 - 2:38Gdy tylko zacznie się historia,
-
2:38 - 2:40ma miejsce coś wspaniałego.
-
2:41 - 2:44(Audio) JO: Wymyślam szybko historię
i wiem, że jest dobra, -
2:44 - 2:45i wtedy zaczynam ją poprawiać...
-
2:45 - 2:49UH: Nagle wiadć,
że reakcje wszystkich badanych -
2:49 - 2:50wiążą się z historią
-
2:50 - 2:53i idą w górę lub w dół
w bardzo podobny sposób -
2:53 - 2:55u wszystkich słuchaczy.
-
2:55 - 2:58Coś takiego dzieje się właśnie
teraz w waszych mózgach, -
2:58 - 3:01kiedy mnie słuchacie.
-
3:01 - 3:04Nazywamy ten efekt
"synchronizacją neuronalną". -
3:04 - 3:07Aby wytłumaczyć ten efekt,
-
3:07 - 3:09trzeba zacząć od synchronizacji fizycznej.
-
3:10 - 3:13Widzimy tutaj pięć metronomów.
-
3:13 - 3:16Potraktujcie je jak pięć mózgów.
-
3:16 - 3:19Tak jak słuchacze
przed rozpoczęciem historii, -
3:19 - 3:20metronomy klikają,
-
3:20 - 3:23ale nie w unisonie.
-
3:23 - 3:27(Klikanie)
-
3:27 - 3:30Spójrzcie, co się stanie, gdy je połączę
-
3:31 - 3:33przez ustawienie na dwóch cylindrach.
-
3:34 - 3:37(Klikanie)
-
3:37 - 3:40Cylindry zaczynają się obracać.
-
3:40 - 3:43Wibracje powstałe z obrotu
przechodzą przez drewno -
3:43 - 3:46i sprawiają, że metronomy
zaczynają się synchronizować. -
3:46 - 3:48Posłuchajcie klikania.
-
3:48 - 3:52(Zsynchronizowane klikanie)
-
3:58 - 4:00Na tym polega synchronizacja fizyczna.
-
4:00 - 4:03Teraz wróćmy do mózgu i zapytajmy:
-
4:03 - 4:05co powoduje "synchronizację neuronalną"?
-
4:05 - 4:08Czy są to po prostu dźwięki
produkowane przez mówiącego? -
4:08 - 4:09A może to słowa?
-
4:09 - 4:13Lub treść, którą mówiący chce przekazać.
-
4:13 - 4:16Aby to przetestować,
wykonaliśmy następujący eksperyment. -
4:16 - 4:19Po pierwsze, puściliśmy
to nagranie od tyłu. -
4:19 - 4:22Zachowało wiele cech dźwiękowych,
-
4:22 - 4:24lecz straciło znaczenie.
-
4:24 - 4:26A brzmiało to mniej więcej tak.
-
4:26 - 4:31(Audio) JO: (Niezrozumiałe)
-
4:31 - 4:34Pokolorowaliśmy te dwa mózgi,
-
4:34 - 4:36by wskazać obszary odpowiadające podobnie.
-
4:36 - 4:39Jak widać, dźwięki wywołały
-
4:39 - 4:43"neuronalną synchronizację"
lub wyrównanie we wszystkich mózgach -
4:43 - 4:45w korach słuchowych
przetwarzających dźwięki, -
4:45 - 4:48ale nie trafiło to dalej w głąb mózgu.
-
4:48 - 4:51Teraz możemy zbudować z dźwięków słowa.
-
4:51 - 4:54Jeśli pomieszamy słowa
w historii Jima O'Grady'ego -
4:54 - 4:55to otrzymamy listę słów.
-
4:55 - 4:58(Audio) JO: ... zwierzę...
różne fakty... -
4:58 - 5:01zaraz... ciastkowy człowiek...
potencjalnie... moje historie -
5:01 - 5:04UH: Słowa zaczęły powodować wyrównanie
-
5:04 - 5:06w obszarach wczesnej nauki języka,
ale na tym koniec. -
5:06 - 5:10Teraz można zbudować z tych słów zdania.
-
5:12 - 5:15(Audio) JO: Polecają
nie przekraczać tej granicy. -
5:16 - 5:20Powiedział: "Drogi Jimie,
Dobra historia. Niezłe detale. -
5:20 - 5:23Czy ona nie wie o nim tylko ode mnie?".
-
5:23 - 5:26UH: Teraz widać, że odpowiedzi
we wszystkich obszarach językowych, -
5:26 - 5:27które przetwarzają słyszany język,
-
5:27 - 5:30zsynchronizowały się lub upodobniły.
-
5:30 - 5:35Jednak tylko kiedy użyjemy pełnej,
poruszającej, spójnej historii, -
5:35 - 5:37reakcje trafiają też w głąb mózgu,
-
5:37 - 5:39do obszarów nadrzędnych,
-
5:39 - 5:42które obejmują korę czołową
i korę ciemieniową, -
5:42 - 5:44przez co wszystkie zareagują podobnie.
-
5:44 - 5:48Wydaje się, że te odpowiedzi
w obszarach wyższego rzędu są indukowane -
5:48 - 5:50lub stają się podobne
u wszystkich słuchaczy -
5:50 - 5:53dzięki przekazywanej treści,
-
5:53 - 5:54a nie przez słowa i dźwięki.
-
5:55 - 5:57Jeśli to prawda,
można z przekonaniem przewidywać, -
5:57 - 6:00że jeśli opowiem wam
o tych samych pomysłach, -
6:00 - 6:02używając dwóch różnych zestawów słów,
-
6:02 - 6:05reakcje waszych mózgów będą identyczne.
-
6:05 - 6:09Aby to przetestować,
wykonaliśmy następujący eksperyment. -
6:09 - 6:11Historię napisaną po angielsku
-
6:11 - 6:13przetłumaczyliśmy na rosyjski.
-
6:13 - 6:17Otrzymaliśmy dwa różne zestawy
dźwięków i systemów lingwistycznych, -
6:17 - 6:20które przekazują to samo znaczenie.
-
6:20 - 6:23Puszczając angielską wersję
angielskim słuchaczom, -
6:23 - 6:26a rosyjską wersję rosyjskim słuchaczom,
-
6:26 - 6:29można porównać reakcje grup.
-
6:29 - 6:32Reakcje nie okazały się podobne
-
6:32 - 6:35w korze słuchowej,
-
6:35 - 6:37ponieważ język i dźwięk są bardzo różne.
-
6:37 - 6:40Jednak reakcje w obszarach wyższego rzędu
-
6:40 - 6:42były podobne w obu grupach.
-
6:43 - 6:47Sądzimy, że badani rozumieli
te historie w podobny sposób, -
6:47 - 6:51co potwierdziły testy po eksperymencie.
-
6:52 - 6:56Wydaje się, że ta synchronizacja
jest konieczna dla komunikacji. -
6:56 - 6:59Dla przykładu, jak można zauważyć,
-
6:59 - 7:01angielski nie jest moim
ojczystym językiem. -
7:01 - 7:03Wychowywałem się, używając innego języka,
-
7:03 - 7:05może tak jak niektórzy widzowie.
-
7:05 - 7:07A mimo to umiemy się porozumieć.
-
7:07 - 7:08Dlaczego?
-
7:09 - 7:12Sądzimy, że przyczyną jest wspólny kod,
-
7:12 - 7:13który przekazuje znaczenie.
-
7:14 - 7:17Dotąd opowiadałem jedynie o tym,
co dzieje się w mózgu słuchacza, -
7:17 - 7:20w waszych mózgach,
kiedy słuchacie prelekcji. -
7:20 - 7:22Ale co dzieje się w moim mózgu,
w mózgu mówiącego, -
7:22 - 7:24kiedy do was mówię?
-
7:24 - 7:26Żeby spojrzeć w głąb mózgu mówiącego,
-
7:26 - 7:29poddaliśmy go badaniu fMRI.
-
7:29 - 7:31Skanujemy mózg
-
7:31 - 7:35i porównujemy jego reakcje
do reakcji mózgów słuchaczy -
7:35 - 7:37przysłuchujących się historii.
-
7:37 - 7:41Trzeba jednak pamiętać,
że mówienie i rozumienie mowy -
7:41 - 7:43to dwa bardzo różne procesy.
-
7:43 - 7:45Tutaj pytamy: na ile są podobne?
-
7:46 - 7:48Ku naszemu zaskoczeniu
-
7:48 - 7:52spostrzegliśmy, że te wszystkie
złożone wzorce u słuchaczy -
7:52 - 7:55pochodziły tak naprawdę z mózgu mówiącego.
-
7:55 - 7:59Produkcja mowy i zrozumienie
polegają na bardzo podobnych procesach. -
7:59 - 8:01Odkryliśmy także,
-
8:01 - 8:04że im silniejsze podobieństwo
między mózgami słuchaczy -
8:04 - 8:06i mózgiem mówiącego,
-
8:06 - 8:08tym lepsza komunikacja.
-
8:08 - 8:12Gdybyście byli teraz
całkiem zdezorientowani, -
8:12 - 8:14a wierzę, że tak nie jest,
-
8:14 - 8:16reakcje waszych mózgów
bardzo by się różniły od mojego. -
8:16 - 8:19ale wiem także, że jeśli
naprawdę mnie rozumiecie, -
8:19 - 8:22to wtedy twój, i twój i twój mózg
-
8:22 - 8:24są bardzo podobne do mojego.
-
8:26 - 8:29Zbierzmy teraz wszystkie
informacje i zapytajmy: -
8:29 - 8:32jak tego użyć do przeniesienia wspomnień
-
8:32 - 8:34z jednego mózgu do drugiego?
-
8:35 - 8:37Wykonaliśmy następujący eksperyment.
-
8:38 - 8:43Podczas pierwszej projekcji odcinka
serialu "Sherlock" produkcji BBC -
8:43 - 8:44skanowaliśmy mózgi widzów.
-
8:44 - 8:47Później poprosiliśmy ich
o powrót do skanera -
8:47 - 8:51i opowiedzenie odcinka osobie,
która nigdy nie oglądała serialu. -
8:51 - 8:53Doprecyzujmy.
-
8:53 - 8:55Pomyślcie o tej właśnie scenie,
-
8:55 - 8:57kiedy Sherlock wsiada
do londyńskiej taksówki, -
8:58 - 9:00którą kieruje szukany
przez niego morderca. -
9:00 - 9:03Kiedy jestem widzem
-
9:03 - 9:06ta scena powoduje w moim mózgu
specyficzny wzorzec aktywności. -
9:07 - 9:11Ten sam wzorzec mogę u siebie indukować,
-
9:11 - 9:15wypowiadając słowa:
Sherlock, Londyn, morderca. -
9:15 - 9:18Kiedy przekazuję wam teraz te słowa,
-
9:19 - 9:21musicie to zrekonstruować w umyśle.
-
9:21 - 9:26Otóż wiemy, że wzorzec ten
powstaje teraz w waszych mózgach. -
9:26 - 9:28Mocno nas zdziwiło,
-
9:28 - 9:30że wzorzec, który pojawia
się w waszych mózgach, -
9:30 - 9:32kiedy opisuję wam tę scenę,
-
9:32 - 9:34będzie bardzo podobny do wzorca,
-
9:34 - 9:36który pojawił się u mnie
parę miesięcy temu, -
9:36 - 9:38podczas jej oglądania
wewnątrz skanera fMRI. -
9:38 - 9:40Zaczynamy rozumieć mechanizm,
-
9:40 - 9:43dzięki któremu można opowiadać
i przekazywać informacje. -
9:44 - 9:46Na przykład teraz słuchacie uważnie,
-
9:46 - 9:49co mam do powiedzenia.
-
9:49 - 9:51A wiem, że to nie jest łatwe.
-
9:51 - 9:55Mam jednak nadzieje, że w pewnej chwili
się zrozumieliśmy i wiecie, co mówię. -
9:55 - 9:59Myślę też, że za parę godzin,
dni lub miesięcy -
9:59 - 10:01spotkacie kogoś na przyjęciu
-
10:01 - 10:04i opowiecie mu o tym wykładzie,
-
10:04 - 10:08a wtedy nagle będzie tak,
jakby był tutaj z nami dzisiaj. -
10:08 - 10:11Teraz rozumiecie, jak można
wykorzystać ten mechanizm -
10:11 - 10:15do przekazywania wspomnień
i wiedzy między ludźmi, -
10:15 - 10:17co jest wspaniałe, prawda?
-
10:17 - 10:21Ale umiejętność komunikacji
opiera się na zdolności posiadania -
10:21 - 10:23wspólnej płaszczyzny porozumienia.
-
10:23 - 10:24Na przykład
-
10:24 - 10:30gdybym mówił "taryfa" zamiast "taksówka",
-
10:30 - 10:34dla większość widzów
brzmiałoby to niestandardowo. -
10:35 - 10:37Dopasowanie zależy
nie tylko od umiejętności -
10:37 - 10:39rozumienia podstawowych pojęć,
-
10:39 - 10:44ale od umiejętności rozwijania
wspólnej płaszczyzny porozumienia -
10:44 - 10:46i wspólnych systemów przekonań.
-
10:46 - 10:49Wiadomo, że często ta sama historia
-
10:49 - 10:52może znaczyć co innego dla innych ludzi.
-
10:52 - 10:56Testując to w laboratorium,
wykonaliśmy następujący eksperyment. -
10:56 - 10:59W opowiadaniu J. D. Salingera
-
10:59 - 11:03mąż traci żonę z oczu podczas przyjęcia,
-
11:03 - 11:07dzwoni do przyjaciela i pyta:
"Widziałeś moją żonę?". -
11:08 - 11:11Połowie badanych powiedzieliśmy,
-
11:11 - 11:13że żona ma romans z przyjacielem.
-
11:13 - 11:16Drugiej połowie powiedzieliśmy,
-
11:16 - 11:20że żona jest wierna,
a mąż jest zbyt zazdrosny. -
11:20 - 11:23To jedno zdanie wypowiedziane
przed rozpoczęciem historii -
11:23 - 11:25wystarczyło, by reakcje mózgów
-
11:25 - 11:28osób z grupy wierzącej w romans żony
-
11:28 - 11:31były bardzo podobne
w obszarach wyższego rzędu, -
11:31 - 11:33i różne od drugiej grupy.
-
11:33 - 11:36Jeśli jedno zdanie wystarczy,
żeby mózg upodobnił się -
11:36 - 11:38do mózgów ludzi myślących podobnie
-
11:38 - 11:41i bardzo odróżnił się od ludzi
myślących inaczej, -
11:41 - 11:45pomyślimy, jak ten efekt
zwiększy się w realnym życiu, -
11:45 - 11:48jeśli wszyscy słuchamy
tych samych wiadomości, -
11:48 - 11:53po codziennej dawce tak różnych mediów
-
11:53 - 11:55jak Fox News czy The New York Times,
-
11:55 - 11:58które podają bardzo odmienną
perspektywę rzeczywistości. -
12:00 - 12:01Pozwólcie mi podsumować.
-
12:02 - 12:04Jeśli wszystko poszło zgodnie z planem,
-
12:04 - 12:08użyłem mowy do sprzężenia się
z waszymi mózgami. -
12:08 - 12:09Za jego pomocą przekazałem
-
12:09 - 12:13moje wzorce aktywności mózgu
związane wspomnieniami i pomysłami -
12:13 - 12:15do waszych mózgów.
-
12:15 - 12:19Dzięki temu ujawniłem
ukryty mechanizm neuronalny, -
12:19 - 12:21dzięki któremu się porozumiewamy.
-
12:21 - 12:24Wiemy także, że w przyszłości
pozwoli nam to ulepszyć -
12:24 - 12:26i ułatwić komunikację.
-
12:26 - 12:28Badania te pokazały także,
-
12:29 - 12:32że komunikacja opiera się
na wspólnej płaszczyźnie porozumienia. -
12:32 - 12:34Jako społeczeństwo
powinniśmy się martwić ryzykiem -
12:34 - 12:38utraty porozumienia
i zdolności rozmawiania z ludźmi -
12:38 - 12:41trochę odmiennymi od nas,
-
12:41 - 12:44przez to, że pozwalamy
kilku silnym kanałom informacyjnym -
12:44 - 12:45przejąć kontrolę nad mikrofonem,
-
12:46 - 12:49manipulować i kontrolować sposób myślenia.
-
12:49 - 12:52Nie jestem pewien, jak to naprawić,
bo jestem tylko naukowcem. -
12:52 - 12:55Może jedna metoda
-
12:55 - 12:57to powrót do bardziej
naturalnych metod komunikacji, -
12:57 - 12:59czyli do dialogu,
-
12:59 - 13:02w którym to nie tylko ja mówię do was,
-
13:02 - 13:04ale, co bardziej naturalne,
-
13:04 - 13:08mówię, ale jednocześnie słucham,
-
13:08 - 13:12i razem próbujemy stworzyć
wspólny grunt i nowe pomysły. -
13:12 - 13:14Ostatecznie to ludzie,
-
13:14 - 13:17z którymi coś nas łączy,
definiują to, kim jesteśmy, -
13:17 - 13:20a pragnienie połączenia z innym mózgiem
-
13:20 - 13:24jest czymś bardzo podstawowym,
co zaczyna się już w bardzo młodym wieku. -
13:24 - 13:28Zakończę przykładem z własnego życia.
-
13:29 - 13:33To dobry przykład tego,
jak łączenie się z innymi ludźmi -
13:33 - 13:36definiuje nas samych i to, kim jesteśmy.
-
13:36 - 13:39To mój syn Jonathan, kiedy był mały.
-
13:39 - 13:43Rozwinął wokalną grę z moją żoną
-
13:43 - 13:46z pragnienia czystej radości,
-
13:46 - 13:50jaką niesie sprzężenie
z drugim człowiekiem. -
13:50 - 13:54(Oboje wokalizują)
-
14:03 - 14:05(Śmiech)
-
14:05 - 14:09Pomyślcie, jak umiejętność dziecka
-
14:09 - 14:12nawiązywania kontaktu z nami
i innymi napotkanymi ludźmi -
14:12 - 14:15ukształtuje potem dorosłego człowieka.
-
14:15 - 14:17Pomyślcie, jak zmieniacie się codziennie
-
14:17 - 14:22przez interakcje z ludźmi.
-
14:23 - 14:25Łączcie się dalej z innymi,
-
14:25 - 14:27dzielcie się swoimi ideami,
-
14:27 - 14:30bo połączeni znaczymy więcej
-
14:30 - 14:32niż suma naszych części.
-
14:32 - 14:33Dziękuję
-
14:33 - 14:36(Brawa)
- Title:
- Mózg podczas komunikacji
- Speaker:
- Uri Hasson
- Description:
-
Neuronaukowiec Uri Hasson bada podstawy ludzkiej komunikacji, a eksperymenty prowadzone w jego laboratorium pokazują, że używając nawet bardzo odległych od siebie języków, mózgi wykazują podobną aktywność lub się „synchronizują" na dźwięk tej samej idei czy historii. Ten wspaniały mechanizm neuronalny pozwala na przekazywanie wzorców aktywności mózgu, przekazywanie wspomnień i wiedzy. „Możemy się porozumiewać, ponieważ mamy wspólny kod reprezentujący znaczenie" - powiedział Hasson.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 14:51
Rysia Wand approved Polish subtitles for This is your brain on communication | ||
Rysia Wand edited Polish subtitles for This is your brain on communication | ||
Rysia Wand accepted Polish subtitles for This is your brain on communication | ||
Rysia Wand edited Polish subtitles for This is your brain on communication | ||
Rysia Wand edited Polish subtitles for This is your brain on communication | ||
Rysia Wand edited Polish subtitles for This is your brain on communication | ||
Rysia Wand edited Polish subtitles for This is your brain on communication | ||
Rysia Wand edited Polish subtitles for This is your brain on communication |