Her şehrin sağlıklı bal arılarına ihtiyacı var

Tarım için ciddi öneme sahip olan arılar kırsal alanlardan hızlı ve gizemli bir şekilde kayboluyorlar.Fakat arılar kentlere savruluyor gibi görünüyor-tabi şehirlerin de onların yardımına ihtiyacı var. Noah Wilson-Rich, şehir arıcılığının hem kentin hem de türün yeniden canlanmasında rol oynayabileceğini öne sürüyor. (TEDxBoston'da çekilmiştir.)

Bu adam, “arı sakalı”
diyebileceğimiz bir sakala sahip.

(Kahkahalar)

Arılardan oluşan bir sakal.

Bu; arılar, böcekler ya da ikiden
fazla bacaklı herhangi bir canlıyı

düşündüğünüz zaman
hayal edebileceğiniz bir şey.

Öncelikle şunu belirteyim, sizi anlıyorum.

Fakat öğrenecek çok şey var

ve ben burada sizlerin zihinlerini açmak

ve bal arılarına farklı bir perspektiften
yaklaşmanızı sağlamak istiyorum.

Fark ettiyseniz arılar
bu adamı sokmuyorlar.

Muhtemelen çenesine bağlı
bir kraliçe arı var

ve diğer arılar da ona doğru gidiyor.

İşte bu durum, bizim
arılarla olan ilişkimizi açıklıyor

ve bu ilişki binlerce yıl
öncesine dayanıyor.

Biz arılarla ortaklaşa evrimleştik

çünkü tozlaşma ve daha da
fazlası son zamanlarda

ekonomik bir ürün olarak
arılara bağımlıyız.

Birçoğunuz bal arılarının ortadan
kaybolduğunu duymuştur,

sadece ölmüyorlar
ama ortadan kayboluyorlar.

Ölülerini bile bulamıyoruz.

Bu duruma koloni çöküşü
sendromu adı veriliyor

ve bu olay çok tuhaf.

Dünyanın her yerinde, araştırmacılar
bu durumun sebebini bilmiyor

fakat şimdilik bildiğimiz şey şu ki

sayıdaki bu düşüş yaşamımız için
hayli önemli 130’dan fazla

meyve ve sebzenin fiyatlarında
artışa sebep olacak.

Yani, bal arılarının tarımda olduğu kadar
ekonomide de önemli bir rolü var.

Kentsel tarım da diyebileceğimiz

yeşil çatıların
fotoğraflarını görüyorsunuz.

Sol tarafta görülen
South End'de bir mahalledeki

yerel bahçenin resmiyle aşinayız.

Burası evim ve arka bahçede
bir arı kovanım var.

Yığınla bahçe olmaya
elverişli şehir alanlarından

faydalanmaya başladığımız zaman

belki ileride benim de
yeşil bir çatım da olur.

Boston'daki tren hattının
üzerine dikkatli bakın.

Arı kovanını görmeye çalışın.

Orada.

Binanın çatısında, tam şuradaki köşede.

Bu arı kovanı birkaç yıldır orada duruyor.

Kentsel arıcılık yapılırken

arı kovanları halen oldukça
iyi bir biçimde gizleniyor

ve gizlenmelerine gerek olduğu için değil.

İnsanlar bu fikri
yadırgadığı için gizleniyorlar

ve bugün bu konunun
üzerinde düşünmenizi istiyorum,

şehirde arılar olmasının faydalarını

ve bunun neden mükemmel
bir şey olduğunu düşünün.

Şimdi size tozlaşmanın nasıl
olduğunu kısaca anlatayım.

Biliyoruz ki çiçekler, meyveler, sebzeler,

hatta etini yediğimiz hayvanların
yemi olan yoncalar bile

polen taşıyıcılarına bağlı,

burada bir bitkinin erkek
ve dişi kısımlarını görüyorsunuz

ve temel olarak bu bitkiler
nektarları sayesinde

polen taşıyıcıları kendine çeker,

bu süreçte bir arı çiçekleri ziyaret eder

ve biraz polen yani sperm
eşdeğeri erkek hücre alır,

sonra da başka çiçeklere gider

ve en sonunda
bu şekilde bir elma üretilir.

Uyumu burada görebilirsiniz. Sap aşağıda.

Meyve yenecek zamana gelene
kadar çiçek kısmı düşmüş olur

fakat bu tozlaşma sürecine
basit bir genel bakış.

Şimdi kent hayatını düşünelim
ama bugünü değil,

geçmişte olanları da değil,
gelecekteki 100 yılı düşünelim.

Şehir hayatı nasıl olacak?

Doğal ortamın yok olmaya
başladığı şu günlerde

büyük zorluklarla karşı karşıyayız.

100 yıl içinde sayımız,
Tanrı bilir milyarları çok çok aşacak,

hepsini almaya çok az yerimiz kalacak

bu yüzden şehirlere karşı
bakış açımızı değiştirmemiz gerek

ve sol tarafta New York'un
fotoğrafına bakınca

ne kadar gri ve kahverengi
olduğunu görebilirsiniz.

Çatılarımızda yüzeye çarpan ısıyı

atmosfere gönderen
katran kağıtlarımız bulunuyor,

bu durumun şüphesiz
iklim değişikliğinde payı var.

Peki ya 100 yıl içerisinde her yerde
yeşil çatılarımız, bahçelerimiz olursa

ve şehirlerde kendi
ürünlerimizi yetiştirirsek?

Taşıma maliyetlerinden kâr ederiz,

daha sağlıklı besleniriz

ve ayrıca yerel olarak insanları eğitir
ve yeni iş imkanları yaratırız.

Şehirlerimizin ve şehir hayatının
geleceği için arılara ihtiyacımız var.

Burada, ister kentlerde
olsun ister kırsalda

isteyenlere kovan tedarik
edip kurduğumuz

ve arka bahçede, çatıda
veya yangın merdiveninde

arıcılık yapmanın ne kadar kolay
ve uygulanabilir bir fikir olduğunu

ve bal arılarını anlattığımız
şirketimiz Best Bees' den

edindiğimiz bazı veriler var.

Bu rakamlarda mantıksız bir
durum olduğunu fark ettik.

Şimdi ilk ölçümlere bir göz atalım,

kışın hayatta kalanlara.

Bu, 1980'lerin sonundan bu yana

bir tür parazitin çok çeşitli virüsler,
bakteriler ve mantar hastalıklarını

getirmesiyle çok büyük
bir problem haline geldi.

Kışlama başarısı oldukça zor,

birçok koloni bu dönemde
kayıplara karışıyor.

Bunun yanında şunu fark ettik ki:

şehirde bulunan arılar kırsaldakilerden
daha fazla hayatta kalabiliyor.

Mantık dışı, değil mi?

Arıları düşününce aklımıza
tarım, kırsal alanlar geliyor.

Ama arılar bunu doğrulamıyor.

Arılar şehri seviyor.

Ayrıca şehirde daha fazla bal üretiyorlar.

Şehir arılarının ürettiği
bal çok lezzetli.

Boston Seaport Otel'in çatısındaki arılar,

ki orada yüzlerce arımız var,

şu an tepemizde uçuyor

ve eminim ki hiçbirinizin
yürürken fark etmediği

bu arılar bahçelere gidiyor,

ve tadı şehrimizdeki çiçeklere benzeyen
sağlıklı ve lezzetli ballar üretiyorlar.

Bal üretimi açısından
şehir kovanlarının getirisi,

kışın hayatta kalanları da
göz önüne alırsak,

kırsala kıyasla daha yüksek.

Tekrar mantık dışı bir durum daha.

Bal arılarının sağlık geçmişine
baktığımızda görüyoruz ki

950 senesinde İrlanda'daki bal arılarının
ölüm oranı da oldukça yüksek.

İşte bu yüzden günümüzdeki arı problemleri
aslında yeni bir şey değil.

Hatta bin yıldan fazla süredir görülüyor

fakat fark etmediğimiz şey
problemin şehirlerde olması.

Sizi kentsel adanın ne olduğu konusunda

düşünmeye teşvik etmek istiyorum.

Belki şehirde ısının daha yüksek
olduğunu düşünebilirsiniz.

Neden arılar şehirde
daha iyi yaşıyor?

Bu arıların neden
şehirde olması gerektiğini

anlamamıza yardımcı
olacak kocaman bir soru.

Belki şehirde daha fazla polen vardır.

Arılar şehir merkezlerine gelen trenlerle

yanlarında polenleri de getiriyorlar

ve şehirler onlar için
büyük bir süpermarket.

Demir yolları boyunca
birçok ıhlamur ağacı var.

Belki de şehirlerde kırsal bölgelerde
olduğundan daha az böcek ilacı var.

Belki de henüz aklımıza
gelmeyen bir çok şey var

fakat bir fikir var ki o da şehir adaları.

Bal arılarını etkileyen tek şey
koloni çöküşünün yarattığı karmaşa değil.

Bal arıları ölüyor

ve bu çağımız için çok büyük bir sorun.

Burada gördüğünüz şey bir dünya haritası

ve biz bu Varroa parazitinin
yayılışını izliyoruz.

Varroa paraziti arıcılıkta
oyunu değiştiren şey

ve sağ üstte görebileceğiniz gibi

yıllar değişiyor ve biz
modern amanlara geliyoruz

ve parazitin 1900'lü yılların başından
günümüze kadar yayılışını görebilirsiniz.

1968, parazitin Asya'yı istila ettiği yıl.

1971, Avrupa ve Güney Amerika'ya yayılışı

ve sonra 1980'lere geldiğimizde,

özellikle 1987 yılına geldiğimizde,

varroa paraziti sonunda
Kuzey Amerika ve ABD'ye kadar geliyor

ve bu da Birleşik Devletler'de

bal arıları için oyunun değiştiği yıl.

Birçoğunuz çocukluğunuzu hatırlarsınız,

belki bir arı sizi soktu,
çiçeklerde arılar gördünüz.

Bugünün çocuklarını düşünün.

Onların çocuklukları biraz farklı.

Böyle bir tecrübeleri yok.

Arılar artık etrafta yoklar.

Arılara ihtiyacımız var, onlar ortadan
kayboluyor ve bu büyük bir sorun.

Bu durumda ne yapabiliriz?

Benim yaptığım bal arılarını araştırmak.

Bal arısı sağlığı üzerine doktoramı aldım.

2005 yılında bal arılarını
incelemeye başladım.

2006 yılında bal arıları
yok olmaya başladılar,

böceklerle çalışmak için
okula giden küçük inek öğrenci

aniden dünyanın ihtiyacı olan biri oldu

ve böyle sonuçlandı.

Böylece araştırmam arıları daha sağlıklı
bir hale getirmek üzerine yoğunlaştı.

Arıları neyin öldürdüğünü
araştırmıyorum aslında.

Ben hastalıkların, böcek ilaçlarının,
yetersiz beslenmenin veya habitat kaybının

arılar üzerindeki etkisini araştıran
araştırmacılardan biri değilim.

Aşılarla, yoğurtla, probiyotiklerle,

ve oral yolla verilebilecek
tedavi yöntemleriyle

arıları daha sağlıklı bir hale
getirmenin yollarını arıyoruz

ve bu süreç 7 yaşındaki bir çocuğun
bile yapabileceği kadar kolay.

Sadece biraz polen, şeker, su

ve istediğiniz herhangi bir aktif maddeyi
karıştırın ve doğrudan arılara verin.

Hiçbir kimyasal yok,
sadece bağışıklık güçlendiriciler.

Biz sağlığımızı ileriye dönük düşünürüz.

Spor yaparız, sağlıklı
besleniriz, vitamin alırız.

Neden arılar için de
bu şekilde düşünmeyelim?

Onları uygun şartlarda
büyüyebilecekleri bir yere getirin

ve hasta olmadan önce
sağlıklı olmalarını sağlayın.

Lisedeyken yıllarca arıları iğnelerle
dürtmeye ve aşı yapmaya çalıştım.

(Kahkahalar)

Bankta yıllarım aynen şöyle geçti:

"Tanrım! Saat üç olmuş
ve ben hala arıları dürtüklüyorum."

Bir gün ''Neden oral
bir aşı yapmıyoruz?'' dedim.

Bunu düşününce tepkimiz ''Öff''
o yüzden yaptığımız bu.

(Kahkahalar)

Kentsel arı kovanlarının görüntülerini
sizlerle paylaşmak isterim

çünkü onlar herhangi bir şey olabilir.

Yani, bu konuda zihninizi açık tutun.

Evinize uyması için
kovanı boyayabilirsiniz.

Evinizde bir kovanı saklayabilirsiniz.

Bunlar Fairmont Copley Plaza Otel'in
çatısındaki üç tane kovan

ve harika gözüküyorlar.

Odaların yeni rengi ile kovanların
rengini birbirine uydurmak için

kovan kapaklarını maviye boyadık

ve bu arılar müthiş,

ayrıca şu anda bahçede büyümekte
olan bitkileri de kullanacaklar.

Şeflerin yemek pişirmek
için kullandıkları şey bu

ve balı -- canlı etkinlikler yapıyorlar --
barlarında kullanacaklar.

Bal normal şekere
mükemmel bir besin alternatifi

çünkü içinde çok çeşitli şekerler var.

Ayrıca bir ''Sınıfta Kovan'' projemiz var.

Bu projede -- kar amacı yoktur --

bal arısı kovanlarının
nasıl sınıflara konabileceğini

veya bir müzeye, camın arkasına konulup

nasıl eğitim amaçlı
kullanılabileceğini dünyaya yayıyoruz.

Burada gördüğünüz kovan
uzun yıllardır Fenway Lisesinde.

Arılar Fenway Park'ın bahçesine uçuyor.

Kimse fark etmiyor.

Bir çiçek değilseniz
bu arılar sizi umursamazlar.

(Kahkahalar)

Hayır, umursamazlar.

Söyleyecekleri tek şey
''Affedersin, uçuyorum'' olacaktır.

Şehir arıcılığını müthiş hale getiren
hikayenin bir kısmını anlatan

buradaki bazı diğer resimler de
New York şehrinden.

2010 yılına kadar arıcılık yasa dışıydı.

Bu, büyük bir sorun

çünkü bahçelere ve yerel ürünlere
polen hangi şekilde yayılacak? Ellerle mi?

Demek istediğim Boston'da Green City
Growers adında müthiş bir yerel şirket var

ve kabak ekinlerini pamuklu çubuk
yardımıyla polenliyorlar

ve eğer bu üç günlük elverişli zamanı
kaçırırlarsa meyve olmuyor.

Müşteriler memnun olmuyor ve aç kalıyor.

Yani bu önemli.

Ayrıca elimizde Brooklyn
balının görüntüleri var.

Bu New York Times'da bir gizemdi,

bal çok kırmızıydı,

o yüzden New York
adli tıp departmanı geldi

ve sokağın aşağısındaki
kiraz likörü fabrikasında bulunan

kırmızı boya ile karşılaştırmak
için biraz bilim yaptılar.

(Kahkahalar)

Böylece arı dostu çiçekler dikerek

kendi balınızı damak
tadınıza göre yapabilirsiniz.

Paris, kentsel arıcılık
için müthiş bir model.

Yıllardır opera binalarının
çatısında kovanları var

ve insanları şöyle düşünmeye
iten esas şey bu:

''Vay be, biz bunu yapabiliriz,
biz de bunu yapmalıyız.''

Ayrıca Londra ve kapsamlı
bir şekilde Avrupa

kovanlarını entegre etmek
ve yeşil çatılarını kullanmakta önde

ve size burada
bir bitiş notu göstereceğim.

Sizi zihninizi açmaya teşvik ediyorum.

Arıları korumak veya onlara
yardım etmek için ne yapabilirsiniz?

Gelecekte sürdürülebilir şehirler
hakkında ne düşünüyorsunuz?

Peki, sadece bakış açınızı değiştirin.

Arıların önemli olduğunu anlamaya çalışın.

Bir arıyı gördünüz diye o sizi sokmaz.

Arı ölür.

Bal arısı soktuğu zaman ölür,

yani onlar da sizi sokmak istemiyor.

Panik yapacak bir şey yok.

Onlar şehirde her yerdeler.

İsterseniz kendi kovanınızı alabilirsiniz.

Harika kaynaklar mevcut,

kovanınızı kuracak ve danışmanlık
yapacak şirketler bile var,

ve bu eğitim sistemimiz için
ve tüm öğrencilerin

dünya çapındaki tarım hakkında
bilgi sahibi olabilmeleri için çok önemli,

arı tarafından sokulmayacak
olan bu küçük kız gibi.

Teşekkür ederim.

(Alkış)