Een wetenschappelijke benadering van het paranormale

Wat kwelt Carrie Poppy? Zijn het spoken of iets ergers? In deze talk vertelt de onderzoeksjournaliste haar ervaring met een griezelig gevoel waar je je vrienden voor wil waarschuwen en legt ze uit waarom we wetenschap nodig hebben om om te gaan met paranormale activiteit.

Acht jaar geleden werd ik
achtervolgd door een boze geest.

Ik was destijds 25

en woonde in een klein huisje
achter andermans huis

in Los Angeles.

Het was zo'n pension,
een beetje vervallen,

waar voor een lange tijd
niet naar was omgekeken.

Op een nacht was ik er

en kreeg een echt griezelig gevoel,

zo'n gevoel alsof je wordt gadegeslagen.

Maar niemand was er
behalve mijn twee honden

die alleen maar aan hun
poten zaten te knabbelen.

Ik keek rond. Er was niemand.

Ik dacht: "Oké, het zal
mijn verbeelding zijn."

Maar het gevoel werd sterker en sterker

en ik begon een druk
op mijn borst te voelen,

het soort gevoel wanneer
je slecht nieuws krijgt.

Maar het begon lager en lager te dalen

en bijna pijn te doen.

In de loop van die week
werd dit gevoel erger en erger

en begon ik overtuigd
te raken dat er iets er was

in mijn kleine pension,
dat me bespookte.

Ik begon geluiden te horen,

een soort 'woesj'-geruis,
alsof er iets passeerde.

Ik belde mijn beste
vriendin, Claire, en zei:

"Ik weet dat dit gek gaat klinken,

maar, hmm...

ik denk dat er een spook zit in mijn huis
en ik wil me ervan ontdoen."

En ze zei:
-- ze is zeer open van geest --

"Ik denk niet dat je gek bent.

Ik denk dat je
een reinigingsritueel moet uitvoeren."

(Gelach)

"Koop wat salie en verbrand die

en zeg dat het weg moet gaan."

Dus zei ik "Oké" en ging salie kopen.

Ik had nooit dit nog nooit gedaan,
ik stak de salie in brand,

zwaaide ermee en zei: "Ga weg!
Dit is mijn huis! Ik woon hier.

Jij woont hier niet!"

Maar het gevoel bleef.
Niets werd beter.

En toen begon ik te denken,

Oké, dit ding zit me nu
waarschijnlijk uit te lachen,

want het is niet weg

en in zijn ogen ben ik waarschijnlijk
alleen maar een machteloos ding

dat hem niet kan wegkrijgen.

Elke dag dat ik thuis kwam,

werd dat gevoel zo sterk
-- ik lach er nu wel mee --

dat ik elke nacht in bed zat te huilen.

En het gevoel op mijn borst
werd erger en erger.

Het was fysiek pijnlijk.

Ik ging zelfs naar een psychiater

en probeerde haar me
medicijnen te laten voorschrijven.

Ze wou het niet omdat
ik niet schizofreen was.

(Gelach)

Uiteindelijk ging ik op het internet
en ik googelde 'spookhuizen'.

En ik kwam op een forum
van spokenjagers terecht.

Maar het was een
speciaal soort spokenjagers --

het waren sceptici.

Zij geloofden dat elk geval van geesten
die ze tot dusver hadden onderzocht

door de wetenschap was ontkracht.

En ik weer: "Oké, knappe koppen,
dit gebeurt er met mij

en als jullie er een uitleg voor hebben,
zou ik die graag horen."

Een van hen zei:

"Oké. Hmm, heb je al gehoord
van koolmonoxidevergiftiging?"

En ik zei: "Ja.

Iets als gasvergiftiging?"

Koolmonoxidevergiftiging krijg je
wanneer er gas in je huis lekt.

Ik zocht het op en de symptomen
van een koolmonoxidevergiftiging

zijn druk op je borst,

auditieve hallucinaties --woesj--

en een onverklaarbaar gevoel van angst.

Die nacht belde ik het gasbedrijf.

Ik zei: "Ik zit met een noodsituatie.
Jullie zouden dringend moeten komen.

Ik wil nu het hele verhaal niet kwijt,
maar ik heb jullie dringend nodig."

(Gelach)

Ze kwamen. Ik zei:
"Ik vermoed een gaslek."

Ze hadden een koolmonoxide-detector bij

en de man zei:

"Het is echt goed dat
u ons vanavond nog belde

want u had weldra dood kunnen zijn."

37 procent van de Amerikanen
geloven in spookhuizen

en ik vraag me af hoeveel
er ooit in een zijn geweest

en hoeveel van hen
in gevaar verkeerden.

Dat spookverhaal leidde
uiteindelijk tot mijn werk.

Ik ben onderzoeker,
en wel in twee betekenissen:

Ik ben onderzoeksjournalist

en ik onderzoek ook
beweringen over het paranormale

en beweringen over spiritisme.

Dat houdt een paar dingen in.

Soms doe ik alsof ik
een exorcisme nodig heb

zodat ik -- ja, dat klopt! --
zodat ik naar een exorcist kan gaan

en zien of hij met kunstjes
of psychologische trucs

iemand probeert te overtuigen
dat hij bezeten is.

Soms betekent dat dat ik
undercover ga in een randgroep

waar ik dan verslag over uitbreng
in een podcast die ik co-host.

Ik deed meer dan 70 onderzoeken
zoals dit met mijn co-host, Ross.

Ik zou jullie graag vertellen dat
wetenschap 9 keer van de 10 wint,

met glans slaagt, het allemaal uitlegt.

Dat is niet waar.

De waarheid is dat de wetenschap
10 keer op 10 wint, slaagt met glans.

(Applaus)

Dat betekent helemaal niet
dat mysteries niet bestaan.

Natuurlijk zijn er mysteries,
maar een mysterie is een mysterie.

Het is geen spook.

Nu denk ik dat er twee
soorten waarheid bestaan,

en het heeft een tijdje geduurd voor ik
eruit was, maar ik denk dat het klopt,

ik leg het uit.

Ik denk dat er 'buitenwaarheid'
en 'binnenwaarheid' bestaat.

Als je tegen me zegt,

"Er was ooit iemand die Jezus heette",

dan is dat een buitenwaarheid, toch?

We kunnen het opzoeken
in de historische gegevens.

We kunnen bepalen
of dat waar lijkt te zijn.

En ik zou beweren
dat het waar lijkt te zijn.

Maar: "Jezus stond op uit de doden."
Oei! -- een stuk lastiger.

(Gelach)

Dat zou ik dan een bewering
van buitenwaarheid noemen,

omdat hij fysiek verrees ofwel niet.

Ik ga er niet op ingaan
of hij dat deed of niet,

maar ik zou dat wel een bewering
van buitenwaarheid noemen.

Het gebeurde of het gebeurde niet.

Maar als je zegt: "Het kan me niet
schelen of hij al dan niet verrees.

Het is symbolisch belangrijk voor mij

en deze metafoor is zo zinvol,
zo belangrijk voor mij

dat ik niet ga proberen
je ervan te overtuigen",

dan ben je van de buitenwaarheid
overgegaan naar de binnenwaarheid,

van wetenschap naar kunst.

We hebben de neiging om
daar niet altijd duidelijk in te zijn,

om te proberen om van onze
binnenwaarheden buitenwaarheden te maken,

of daar met elkaar niet
altijd eerlijk over te zijn.

Als mensen ons hun
binnenwaarheden vertellen,

proberen ze ze te verdedigen
met de normen van buitenwaarheden.

Ik spreek hier over buitenwaarheid,
over objectieve dingen.

Er was een objectieve werkelijkheid
in mijn spookhuis, toch?

Nu dat ik jullie over dat gaslek vertelde,

betwijfel ik of hier nog
iemand zou zeggen:

"Ik denk nog steeds
dat er ook een spook was."

(Gelach)

Want met wetenschappelijke verklaringen

hebben we geen spook meer nodig.

We gebruiken deze dingen
als voorlopige verklaring.

Wij geloven ze niet vanwege bewijs;

wij geloven ze vanwege gebrek aan bewijs.

Zo is er een groep in Los Angeles,

de groep van onafhankelijke onderzoeken
of het IIG, genoemd

en ze doen geweldig werk.

Ze loven een prijs van $10.000 uit

voor iedereen die onder wetenschappelijke
voorwaarden kan aantonen

dat hij een paranormale gave heeft.

Niemand heeft hem al gekregen,

maar ze hadden een paar mensen
die beweren dat ze helderhorend waren,

wat betekent dat ze stemmen
kunnen horen uit het hiernamaals

of dat ze gedachten kunnen lezen.

Er was iemand bij die heel oprecht

geloofde dat hij gedachten kon lezen.

Dus testten ze hem,

zo gaat dat altijd altijd.

De groep zegt: "We volgen een protocol,

we kunnen dat wetenschappelijk uittesten.

Bent je het daarmee eens?"

De persoon zegt ja.
Dan doen ze de test.

Het is zeer belangrijk
dat beide partijen akkoord gaan.

Ze deden het, ze hebben hem getest.

Zij zeiden: "Oké, weet je wat?

Je was niet in staat om te zeggen
wat Lisa zat te denken.

Het gaf ongeveer hetzelfde
resultaat als puur toeval.

Het lijkt erop dat je de gave niet hebt."

Dat gaf hen de gelegenheid

om met hem vanuit medevoelen
een zeer lastig gesprek aan te gaan,

dat er in principe hierop neerkwam:

"Hoi, we weten dat je oprecht bent
en dat betekent

dat je iets hoort in je hoofd."

Maar die dag moest die man
een zeer moeilijke beslissing nemen,

een levensveranderend besluit
over de vraag of hij hulp zou gaan zoeken.

Helpen we mensen eigenlijk
om verbanden te leggen

die eerder misschien
wel buitenaards leken,

ze zetten onze terug
met de voeten op de grond

en maken ons leven misschien beter.

Maar aan de andere kant zou het misschien
ooit eens één keer waar kunnen zijn.

Misschien ontdekken
we ooit wel eens geesten

en dat zou pas geweldig zijn!

Elke keer als ik met een
van deze onderzoeken begin,

raak ik nog steeds zo opgewonden

en ik heb er al zo'n 75 gedaan,

maar bij nummer 76
denk ik dan weer: "Dit is het!"

(Gelach)

Misschien ben ik gewoon
een eeuwige optimist,

maar ik hoop dat ik
nooit deze hoop verlies

en ik nodig jullie uit
tot dezelfde houding

wanneer mensen jullie
hun buitenwaarheden komen vertellen.

Wanneer je spreekt
over testbare beweringen,

respecteer ze dan genoeg
om ze goede vragen te stellen.

Daag hen uit en kijk hoe jullie
het samen kunnen onderzoeken.

Men denkt soms dat je een geloof
niet tegelijk kunt respecteren

en het ook nog in vraag stellen,
maar dat is niet waar.

Wanneer we aan het slot morrelen,
wanneer we de bewering in vraag stellen,

zeggen we: "Ik heb respect voor je,
ik luister naar wat je zegt,

ik ga het samen met jou uittesten."

We hebben allemaal al eens
ervaren dat je iemand iets vertelt,

en dat ze doen van:
"Oh ja, dat is echt interessant."

Dan weet je dat ze je niet serieus nemen.

Maar wanneer iemand zegt: "Echt? Hè.

Klinkt me een beetje vaag,
maar ik luister",

dan weet je tenminste dat ze
geïnteresseerd zijn en je respecteren.

Dat is het soort houding die we moeten
aannemen met deze beweringen.

Dat is iemand laten zien dat het
je wat kan schelen wat ze zeggen.

Dat is respect!

De meeste van deze onderzoeken
draaien op niets uit,

maar zo werkt alle wetenschap nu eenmaal.

Voor alle kankers hebben
we nog geen remedie,

maar we blijven zoeken.

Om twee redenen.

Omdat ten eerste
het antwoord van belang is.

Of we nu zoeken naar het hiernamaals,

het paranormale
of de behandeling voor kanker,

alles komt neer op dezelfde vraag:

hoe lang zullen we hier nog zijn?

En twee, omdat zoeken naar de waarheid,

open van geest zijn,

bereid zijn om ernaast te zitten
en je hele wereldbeeld te veranderen

ontzagwekkend is.

Ik raak nog steeds
opgewonden door spookverhalen.

Ik vind nog steeds dat
elke groep, waar ik mee

in contact kom, misschien
wel gelijk kan hebben

en ik hoop die hoop nooit te verliezen.

Laten we allemaal nooit de hoop verliezen,

omdat zoeken naar wat 'buiten' is

ons helpt te begrijpen wat 'binnen' is.

O ja, zorg thuis
voor een koolmonoxide-detector.

Dank u.

(Applaus)