Đánh Thức Tâm Trí Phần 1, "Biết chính mình" (2023)

Thức tỉnh

là giai đoạn tự nhiên tiếp theo của
sự phát triển con người.

Thức tỉnh đơn giản chỉ là nhận ra
bản chất của sự tồn tại của chúng ta.

Nó không phải là một trải nghiệm
tâm linh kỳ lạ, bí ẩn

chỉ dành riêng cho một số ít người.

Nó có sẵn cho tất cả mọi người.

Bản chất thật của chúng ta đã hoàn toàn
tỉnh thức, hoàn toàn nhận biết.

Và nó hoàn toàn không có giới hạn.

Bản chất thật của bạn gần

hơn điều mà bạn nghĩ bạn là.

Ý thức (consciousness) là thực tại
tối hậu của vũ trụ.

Bước tiếp theo trong khoa học là để
khẳng định rằng ý thức là cơ bản.

Vậy thì thức tỉnh là gì?

Một vài người giải thích cho tôi.

Thức tỉnh là gì?

Cho dù bạn gọi nó là cái ta thực sự,
cái ta kế tiếp, hay "vô ngã",

hay Phật tánh, Đạo hay Ý thức Chúa Ki-tô,

điều đó không hề quan trọng.

Trong bộ phim này, chúng ta sẽ gọi nó
là tánh biết (awareness).

Tánh biết

không thuộc sở hữu của bất kỳ
tôn giáo nào.

Thức tỉnh hay nhận ra tánh biết

giống như là thức dậy từ một giấc mơ.

Giấc mơ về nhân vật của bạn

trong vở kịch cuộc đời.

Thông qua các nhân vật của chúng ta,

chúng ta trải nghiệm thế giới

thông qua tất cả vẻ đẹp và sự xấu xí
của nó.

Chúng ta có thể gọi kinh nghiệm này của sự
sống và cái chết là nhị nguyên (duality).

Chúng ta đi vòng quanh và vòng quanh,
gắn chặt vào các nhân vật,

các suy nghĩ và cảm giác.

Tốt và xấu.

Chiến tranh và hoà bình.

Ánh sáng và bóng tối.

Sự sống và cái chết.

Cho đến khi chúng ta tỉnh dậy
và thấy rằng

chúng ta không phải là những nhân vật đó.

Trong bộ phim này, chúng tôi gửi đến bạn
lời mời

để kinh nghiệm trực tiếp bản chất
thật sự của bạn.

Để nhận ra một cách trực tiếp,
mà không phải bằng lý trí...

Bạn là ai?

Chúng tôi sẽ lặp lại lời mời này

thông qua nhiều cách khác nhau.

Khi bạn tự hỏi bạn là ai,

hãy để mọi thứ chính xác như chúng là.

Đừng di chuyển tâm trí
để làm điều gì đó xảy ra

hay đi tìm câu trả lời
trong phạm vi tâm trí.

Và tuy vậy, đừng cố xua đuổi tâm trí.

Đơn giản chỉ cần trực tiếp kinh nghiệm
bạn là ai.

Hãy để tâm trí trở thành một
"tâm trí không biết gì".

Thức tỉnh là câu trả lời cho tất cả mọi
vấn đề trên mọi mặt của thế giới.

Tất cả mọi vấn đề của thế giới khởi sinh
từ một ảo tưởng sai lầm.

Cái ảo tưởng cơ bản của tâm trí.

Và ảo tưởng đó chính là
Tôi là nhân vật bị giới hạn này.

Khi chúng ta sống từ
một cái ta nhỏ bé, tách biệt,

luôn luôn thường trực một sự
không hài lòng vĩnh viễn.

Nó có thể là một sự không hài lòng
lớn như là sự tổn thương,

hay nó chỉ là một cảm giác tiềm ẩn...

"có cái gì đó không đúng.

Cái gì đó sai sai.
Tôi đang bỏ lỡ điều gì đó"

Ngay cả khi tôi đang có sự hài lòng nào
đó, hay tôi đang đạt được điều gì đó,

ngay cả khi tôi đang có một mối
quan hệ tốt,

nếu tôi chỉ cần dừng lại một chốc lát,

vẫn có cái cảm giác không thoả mãn như là

Tôi bị cô lập, hoặc tôi bị cắt lìa
khỏi một cái gì đó.

Vì vậy cảm giác này, cái cảm giác mà

hầu như mọi người đều có, có thể
thúc đẩy chúng ta

thức tỉnh khỏi cái ta nhỏ bé, tách biệt

mà bản chất của nó là một sự lo lắng
về sự tách biệt.

Nhân vật bị giới hạn này có khuynh hướng
nắm bắt những gì nó muốn.

Nó chỉ là một tập hợp của các mẫu hình
bị điều kiện hoá

với việc thèm khát những gì nó muốn và
cố gắng đẩy đi những gì nó không muốn.

Đó là một tiến trình bất tận của,
bạn có thể nói, nguyên lý của lạc thú,

bạn biết đó, theo đuổi lạc thú,
né tránh đau khổ.

Và nếu chúng ta tin rằng chúng ta là

nhân vật này, hình mẫu bị
điều kiện hoá này

thì chúng ta còn đau khổ và chúng ta
tạo ra đau khổ trong thế giới.

Thế giới trở thành sự phản chiếu của
ý thức mang tính bản ngã kia.

Ích lợi của thức tỉnh

là bạn sẽ đau khổ ít hơn

và những người xung quanh bạn cũng vậy.

Không hề có nghi ngờ gì trong tâm trí tôi
rằng sự kết nối ban đầu của tôi với

sự hiểu biết của tôi về Chúa (God)
là một sự thức tỉnh.

Đối với tôi, đây là sự thức tỉnh lớn nhất
trong cuộc đời mà tôi từng trải nghiệm.

Giống như là tôi đã ngủ quên thật sự
trong 50 năm,

đi vòng quanh như một con robot, chỉ làm
những thứ mà tôi đã được dạy.

Từ khi tôi là một thanh niên, bạn biết đó,
tôi có một công thức định sẵn

hẹn hò với một cô gái, mua xe hơi, có một
công việc, mua nhà, lấy vợ.

Một công thức mà tôi nghĩ là cách
tôi nên làm

cho đến khi tôi gần 53 tuổi.

Và tôi nhận ra rằng trong khi tôi đã hoàn
thành hầu hết những việc này và trở nên

thành công nhất định trong công việc,
rồi tôi nhận ra rằng

bất kể người nào thức tỉnh ở đâu đó vào
khoảng tuổi 53, nhận ra rằng

không có gì quan trọng cả, không gì

trong những điều này có
ý nghĩa gì cả.

Tôi bị sốc khi nhận ra ý nghĩa
của điều này,

mọi thứ thật vô nghĩa như thế nào.

Khi bạn ngừng tuân theo kịch bản

đã được viết ra cho nhân vật của bạn,

con người kế thừa từ cha mẹ, xã hội

và những điều kiện sinh học,

sau đó những chiều thức mới được mở ra
trong trò chơi này.

Con đường mở ra,

nhưng đó không phải là con đường để
đi đến một nơi nào đó.

Nó là con đường không lối
(pathless path),

một sự lột bỏ ảo tưởng để tới

chính xác nơi bạn đang ở trong hiện tại.

Tên tôi là Rupert Spira.

Tôi nói về sự hiểu biết bản chất

phi nhị nguyên đứng sau

tất cả truyền thống tôn giáo
và tâm linh lớn.

Tôi viết sách và hướng dẫn thiền

và có những cuộc trò chuyện với mục đích
là để hướng đến

một sự nhận biết mang tính kinh nghiệm

của sự hiểu biết này.

Hiểu ra rằng

an lạc và hạnh phúc

mà tất cả chúng ta đều mong muốn

trên hết mọi thứ, không bao giờ có thể,

bằng định nghĩa, tìm thấy được trong
kinh nghiệm khách quan.

Nó không bao giờ có thể được mang đến
bởi vật chất,

các hành động và các mối quan hệ.

Tôi sẽ đề nghị

hiểu biết rõ ràng về nó

và không dành cả quãng đời
của con người

tìm kiếm sự lấp đầy nơi mà
nó không thể tìm thấy được.

Bất kỳ ai đang xem bộ phim này đang làm
rất tốt vì hoặc là họ

hiểu biết hoặc ít nhất là có trực giác

thấy rằng an lạc và hạnh phúc mà
họ đang tìm kiếm không thể được tìm thấy

trong kinh nghiệm khách quan và đã bắt đầu

sự tìm hiểu về bản chất thật sự của họ.

Đó là cuộc tìm kiếm quan trọng nhất

mà một người có thể làm,
và nó là cuộc tìm kiếm

mà hạnh phúc của chúng ta phụ thuộc vào đó.

Câu hỏi lớn nhất của cuộc đời tôi,
tất nhiên,

mà tôi tin tưởng cũng là câu hỏi mà hầu
hết mọi người đều sẽ đặt ra sớm hay muộn,

"Điều gì là quan trọng, một cách thật sự?"

"Ý nghĩa của cuộc đời là gì?"

Điều đó, tôi đã rất ngạc nhiên,
tôi đã được bảo rằng ý nghĩa của cuộc đời

không liên quan gì với bất cứ điều gì
tôi đang làm.

Nó không phải về công việc của tôi.

Nó không phải về sự nghiệp của tôi.

Nó không phải về bất cứ thứ gì
trong cuộc sống vật lý của tôi.

Những khía cạnh đó của cuộc đời tôi
không phải là ýnghĩa của cuộc sống

Ý nghĩa của cuộc đời tôi,
như những gì tôi đã hiểu được,

là để cho tôi trải nghiệm,

thể hiện, chứng minh và hoàn thành

danh tính thực sự của tôi,
người mà tôi thực sự là.

Tôi nghĩ rằng câu hỏi lớn nhất

mà hầu hết mọi người đối mặt là
một câu hỏi

mà ít người đã từng tự hỏi họ
hay từng trả lời.

Câu hỏi lớn nhất của cuộc đời,

trong hiểu biết của tôi, là "Tôi là ai?"

Tôi là ai?

Có phải tôi đơn giản chỉ là một
thực thể vật lý

giống như một con chim trên trời
hay con cá dưới biển?

Bạn biết đó, có thể là phức tạp hơn
nhưng chỉ là một thực thể vật lý.

Tôi được sinh ra, tôi sống, và tôi chết.

Đó là sự bắt đầu và sự kết thúc của nó.

Hay là có thể, chỉ có thể thôi

rằng tôi còn hơn thế?

Có thể nào tôi là một thực thể tâm linh

chỉ đơn giản đang có một
kinh nghiệm vật lý?

Mọi kinh nghiệm trong cuộc sống của bạn

đã mang bạn tới với câu hỏi
mang tính vũ trụ này.

Bạn là ai?

Đừng tìm kiếm một câu trả lời với tâm trí.

Hãy để mọi thứ đúng như chúng là.

Ai đang nhận biết tâm trí bạn?

Hãy cảm nhận mọi thứ đến với bạn.

Ai đang nhận biết những cảm xúc này?

Có một kinh nghiệm hoàn toàn về
mọi thứ xảy đến

như là kết quả của câu hỏi của bạn.

Tôi là Donald Hoffman và tôi là một

giáo sư danh dự về khoa học nhận thức tại
Đại học California ở Irvine.

Công việc của tôi là dạy học, tuy nhiên
bây giờ tôi là giáo sư

danh dự vì tôi không dạy. Và
bây giờ tôi nghiên cứu.

Hiện tại tôi nghiên cứu về ý thức, các mô
hình toán học

về ý thức, và làm thế nào vật lý
và không-thời gian có thể phát sinh

từ một lý thuyết về ý thức mà điều đó
hoàn toàn chính xác về mặt toán học

Hành trình của tôi đã bắt đầu

cả từ khía cạnh tâm linh
và cả từ khía cạnh khoa học.

Cha tôi là một mục sư,
mục sư Kitô giáo chính thống.

Vì vậy tôi đi nhà thờ vào Chủ nhật

và tôi học khoa học ở trường học
và chúng mâu thuẫn nhau, đúng không?

Những câu chuyện tôi được kể,
mâu thuẫn lẫn nhau.

Và vì vậy, khi còn là một thiếu niên, tôi
nhận ra rằng tôi cần phải tự mình tìm hiểu

Và tôi đã quyết định câu hỏi

tôi muốn trả lời là,
chúng ta có phải là những cỗ máy?

Có phải con người chỉ là những cỗ máy?

Ý tôi là, từ quan điểm vật lý,
có phải chúng ta chỉ là những cỗ máy

Từ quan điểm tâm linh,
chúng ta không thể là những cỗ máy.

Sẽ không đủ rõ ràng để nói rằng
chúng ta là gì.

Và vì vậy tôi quyết định đặt ra câu hỏi

một cách khoa học, có phải chúng ta chỉ là
những cỗ máy?

Và tôi nghĩ cách tốt nhất để trả lời là
nghiên cứu về trí tuệ nhân tạo (AI).

Và vì vậy tôi đi học ở MIT

và thế là tôi ở trong phòng thí nghiệm về
AI nghiên cứu về AI.

Và cả trong khoa khoa học não bộ và nhận
thức bây giờ, nghiên cứu về

khía cạnh con người của các sự vật.
Bởi vì tôi

muốn nghiên cứu cả hai. Tôi muốn xem máy
móc có thể làm gì, và

có gì đặc biệt, nếu có, về con người và
khoa học thần kinh. Để trả lời

câu hỏi đó chính là những truyền thống
tâm linh, có phải không?

Hay chúng ta không chỉ là những cỗ máy

hay quan điểm về vật lý, khoa học là
đúng đắn?

Và chúng ta chỉ là những cỗ máy,

và ý thức chỉ là một tạo tác

của hoạt động não bộ.

Chủ nghĩa duy vật khoa học
chiếm ưu thế trong thế kỷ trước

phủ nhận sự tồn tại của
bất cứ thứ gì ngoài vật chất,

bất cứ thứ gì không thể

được xác minh bằng phương pháp khoa học.

Khoa học là một sự bế tắc.

Nó không thể vượt ra khỏi nghịch lý
mà là nền tảng của vật lý lượng tử,

thứ khiến nó mặt đối mặt với
người quan sát,

với chính ý thức.

Tương tự như vậy, các tôn giáo là,
phần lớn, hoạt động

chỉ ở mức độ của niềm tin.

Họ đã đánh mất mục đích ban đầu,
đó là để dẫn đến kinh nghiệm trực tiếp,

tới sự thật về chúng ta là ai và là
cái gì.

Sự phân chia giữa khoa học và tâm linh

đã khiến cả hai trở nên suy nhược.

Các hệ thống tôn giáo và tâm linh
rất cần những phương pháp chặt chẽ

mà có thể được chỉ ra để tạo điều kiện
cho sự tỉnh thức xảy ra.

Và khoa học rất cần một sự cởi mở

đến khả năng
của một cái gì đó vượt ra ngoài vật chất.

Đó không phải là từ bỏ tôn giáo
hoặc khoa học,

mà là về việc đi sâu hơn,
sẵn sàng để thay đổi bản thân chúng ta

để chúng ta trở thành một công cụ tốt hơn
cho sự tìm kiếm.

Chúng ta là những người thực hiện
thí nghiệm

và cũng chính là bản thân thí nghiệm.

Tôn giáo đã là ngôn ngữ
và phương tiện

của những truyền thống
của thiền hành, một cách tâm linh

mà đã được ghi chép và truyền thừa

qua nhiều thế hệ.

Chắc chắn có một số ngôn ngữ
rất trực tiếp,

mà chia rẽ các tôn giáo và chia rẽ

các nền văn hoá khi mọi thứ được hiểu
một cách trực tiếp.

Nhưng nếu bạn cảm nhận được tinh thần của
tôn giáo,

bạn có thể lần theo

sợi dây trở lại sự thức tỉnh đích thực.

Bất cứ ai cũng có tiềm năng,
dù họ có niềm tin hay không,

bởi vì thức tỉnh được kế thừa

trong ý thức con người chúng ta,
chỉ bởi sự sinh ra làm người của chúng ta.

Vì vậy dù bạn gọi nó là gì,
và bất cứ khi nào ngôn ngữ được sử dụng,

ở đó có những nguyên lý nhất định
mà có vẻ giống nhau

xuyên suốt những tôn giáo khác nhau này

và những tín ngưỡng khác nhau
và truyền thống thiền khác nhau.

Khi tôi còn trẻ, hiểu biết này

chủ yếu có sẵn
trong truyền thống tâm linh phương Đông.

Nó đã có sẵn trong truyền thống phương Tây

nhưng nó đã được ngụy trang và mã hóa

trong những truyền thống đó
và gần như không thể tiếp cận được.

Vì vậy nhiều người ở thế hệ của tôi
đi đến trực tiếp

hoặc ít nhất là về mặt trí tuệ,
về phương Đông để tìm sự hiểu biết này

và văn hóa phương Đông trong so sánh với

văn hóa phương Tây là rất kỳ lạ.

Và như vậy, sự hiểu biết này đã có
một hương vị độc đáo

từ những nền văn hoá mà trong ddó
nó được biểu lộ.

Và nhiều người, trong đó có tôi

nghĩ rằng điều này đòi hỏi

có một cái gì đó đặc biệt
về sự hiểu biết phi nhị nguyên;

mà nó yêu cầu một cách sống
đặc biệt, phi thường,

rằng bạn phải từ bỏ cuộc sống gia đình

hoặc phải để tóc dài hoặc phải đặt một cái
tên đặc biệt, hoặc phải đi theo một đạo sư

hay truyền thống nào đó hoặc phải tham
gia vào những thực hành lạ lùng.

Tất cả những điều này không
liên quan gì

với sự hiểu biết cốt lõi.
Chúng liên quan tới những nền văn hoá

trong đó sự hiểu biết này được
diễn đạt tại một thời điểm cụ thể.

Vì thế, bây giờ sự hiểu biết này đã
được tách khỏi hoàn toàn khỏi

bối cảnh văn hóa truyền thống mà nhiều
người trong chúng ta nghe về nó lần đầu.

Và hiện tại chỉ có sự hiểu biết cốt lõi
được đưa ra

theo cái cách cho phép chúng ta tiếp tục
cuộc sống của mình

chính xác như chúng là. Cuộc sống gia
đình, công việc,...

Không nhất thiết phải thực hiện bất kỳ
sự thay đổi bên ngoài nào trong cuộc sống.

Thách thức chúng ta có trên hành tinh này

là rằng chúng ta nghĩ có nhiều hơn

một bản thể.

Vì thế chúng ta sống

trongmột thế giới mà tôi gọi là nhị nguyên

Có nam và nữ, trắng và đen,

nhỏ và to, nhanh và chậm, trên và dưới,
ở đây và ở kia, trước

và sau,
nhưng thật ra, chỉ có duy nhất một thứ.

Tất cả mọi thứ chỉ là một thứ.

Chỉ có một thứ duy nhất.

Vì thế khi chúng ta
nhìn sâu vào mọi thứ

chúng ta thấy đây và kia, to và nhỏ,
nhanh và chậm, trên và dưới, trái và phải,

nam và nữ, tất cả đều là cùng một thứ,
đơn giản biểu hiện thông qua

những đặc tính khác nhau,
nhưng không hề tách biệt với nhau.

Tôi tin rằng tất cả chúng ta

là những sự cá nhân hoá

của Thượng đế.

Tôi tin rằng Thượng đế tồn tại trong,

cũng như, và qua mỗi con người,
và theo cách đó, qua mỗi

sinh vật có tri giác trong vũ trụ.

Vậy tôi hiểu rằng tôi đang trong một mối
liên hệ với Thượng đế

như là một con sóng trong đại dương.

Một con sóng không khác biệt
với đại dương, nó

đơn giản là nổi lên từ đại dương
trong một hình dạng riêng biệt.

Và khi sự cá nhân hoá đó hoàn thành,

con sóng trở về với đại dương
nơi nó từng xuất phát.

Để tiếp tục sinh khởi lại trong
một ngày khác.

Vì vậy tôi tin rằng chúng ta đều là
những sự cá nhân hoá của thần thánh,

và khi chúng ta thấy mọi thứ
đều là thần thánh,

chúng ta thay đổi mối quan hệ của chúng ta
với mọi thứ.

Và mọi thứ trở thành

khác biệt trong kinh nghiệm của chúng ta.

Đó là cách mà thế giới thay đổi.

Ý thức
là thực tại tối hậu của vũ trụ,

vì thế chúng ta có thể hỏi nếu ý thức
là thực tại tối hậu của vũ trụ

và mọi thứ, và mọi người đều rõ ràng
như vậy, vậy thì tại sao

thế giới xuất hiện đối với chúng ta một
cách đa dạng

của những sự tồn tại độc lập và riêng biệt
của con người

của động vật và sự vật mà được tạo nên
từ thứ được gọi là vật chất.

Làm thế nào chúng ta có thể giải thích được
sự khẳng định rằng ý thức

là thực tại tối hậu của vũ trụ
trong khi nó xuất hiện

với một sự đa dạng và phong phú của các
đối tượng được tạo thành từ vật chất?

Vì thế bằng chứng mà tôi sử dụng
để đề xuất rằng ý thức

về cơ bản có nhiều khía cạnh khác nhau.

Khía cạnh thứ nhất là bản thân vật lý

nói rằng không-thời gian không phải cơ bản

và thuyết tiến hoá cũng
đồng ý rằng không-thời gian

và các vật thể vật lý
không phải là thực tại cơ bản.

Bây giờ, cả hai lý thuyết đó chỉ cho chúng
ta biết rằng, không-thời gian không phải

là nền tảng.Chúng không cho chúng ta biết
những gì vượt rangoài

không-thời gian. Và luận điểm của tôi là
Những gì các nhà vật lý đang khám phá

vượt ra ngoài không-thời gian là những
cấu trúc toán học,

nhưng những điều đó không rõ ràng.

Cõi giới vượt ra ngoài không-thời gian này
là gì?