Sahte çantalarla, terörizmi ve organize suçu nasıl beslersiniz?
-
0:01 - 0:04İki yıl önce, Londra merkezden
metroya bindim -
0:04 - 0:07ve şehrin doğusunda bir
yerde indim, -
0:07 - 0:09bir kiralık depo birimine
doğru yürüdüm -
0:09 - 0:12amacım 2.000 lüks polo gömleği
satan bir adamla buluşmaktı. -
0:13 - 0:15Ve koridorda ilerlerken,
-
0:15 - 0:18kırık, yanıp sönen bir lamba
ortamı gangster filmlerindeki -
0:18 - 0:20klişe sahneye dönüştürmüştü.
-
0:20 - 0:23Adamımız erken gelmişti,
beni bekliyordu, -
0:23 - 0:26alttan dört asma kilitle
kitlenmiş bir birimin önündeydi. -
0:26 - 0:28İlk konuşmamız,
-
0:28 - 0:29sanki bir sözlü müsabaka gibiydi
-
0:29 - 0:31ve ilk yumrukları savurmaya başladı.
-
0:31 - 0:34Ben kimdim?
Kartvizitim var mıydı? -
0:34 - 0:36Ve bunları nerede satacaktım?
-
0:36 - 0:39Daha sonra, güvenini kazanınca,
-
0:39 - 0:40sıra bana geçmişti.
-
0:40 - 0:42Bu polo gömlekleri nereden geliyordu?
-
0:42 - 0:44Hangi belgelere sahipti?
-
0:45 - 0:47Ve sıradaki en yakın sevkiyat ne zamandı?
-
0:47 - 0:48Çok ince bir çizgideydim,
-
0:48 - 0:51hem istediğimi alabilmek için
yeterince soru sormalıydım, -
0:51 - 0:54hem de benden
fazla şüphelenmemeliydi, -
0:54 - 0:58çünkü bilmediği şey, benim
sahte ürün araştırmacısı olduğumdu. -
0:58 - 1:00(Gülüşmeler)
-
1:00 - 1:02Yaklaşık 20 dakika ürünü inceleyip
-
1:02 - 1:06sahte ürün olduğunun
kanıtlarını gördükten sonra -
1:06 - 1:08- kötü dikilmiş etiketler
ya da paketin ön kısmında -
1:08 - 1:11her yere marka logosunun
basılması gibi - -
1:11 - 1:13çıkmak üzereydim
-
1:13 - 1:16ama öncesinde durağa geri
dönerken sokakta benimle birlikte -
1:16 - 1:17yürümek istemişti.
-
1:19 - 1:22Bunun gibi buluşmalardan sonra
hep aynı hissederim: -
1:22 - 1:24kalbim yerinden çıkacak gibi olur,
-
1:24 - 1:27çünkü asla yalanınıza inanıp
inanmadıklarını ya da kim olduğunuzu -
1:27 - 1:30öğrenmek için sizi takip edip
etmeyeceklerini bilemezsiniz. -
1:30 - 1:32İlk köşeyi döndükten sonra
arkanıza bakıp -
1:32 - 1:35orada olmadıklarını gördüğünüzde
bir rahatlık gelir. -
1:36 - 1:39Ama sahte gömlekçimizin
kesinlikle fark etmediği şey ise -
1:39 - 1:43gördüğüm, duyduğum her şey evine
bir şafak baskını yaptırabileceği, -
1:43 - 1:46kapısına dayanan sekiz adamla
uykusundan uyandırılıp -
1:46 - 1:47mallarına el konabileceğiydi.
-
1:49 - 1:52Ama bu yaptığımızla,
üç kıtaya yayılmış bir -
1:52 - 1:56sahtecilik ağının ucundaki
bir piyona ulaşırız sadece -
1:56 - 1:59ve tamamı sökülür umuduyla
çekmeye başladığım -
1:59 - 2:01ilk gevşek bir ilmektir bu.
-
2:02 - 2:03Neden bunca zahmete girelim?
-
2:04 - 2:07Belki de sahtecilik pek
kurbanı olmayan bir suçtur? -
2:07 - 2:09Büyük şirketler zaten
yeterince kazanıyorlar, -
2:09 - 2:11bu nedenle,
-
2:11 - 2:14sahtecilik de bir tür
reklam sayılır, değil mi? -
2:14 - 2:17Tüketicilerin inandığı bu,
-
2:17 - 2:19sahte ürünleri alıp satmak
çok büyük bir problem değildir. -
2:20 - 2:23Ancak şimdi sizlere durumun
bu şeklide olmadığını anlatacağım. -
2:25 - 2:29Tatildeyken turistlerin bu sahte
çantalar hakkında bilmedikleri şey -
2:29 - 2:31bu çantanın, ailesinden alınmış
bir çocukla -
2:31 - 2:34ilişkili olabileceği gerçeğidir.
-
2:35 - 2:37Araba tamircisi de aldığı
-
2:37 - 2:39sahte fren balataları ile
-
2:39 - 2:41uyuşturucu ve fuhuşla uğraşan
-
2:41 - 2:45bir suç çetesinin cebini
doldurduğunu fark etmez. -
2:46 - 2:49Bu bahsettiklerim kulağa
ne kadar korkunç gelse de, -
2:49 - 2:51daha da kötüleri olmakta,
-
2:51 - 2:54çünkü sahtecilik, teröre
bile kaynak oluşturuyor. -
2:55 - 2:57Anlamaya çalışın.
-
2:58 - 3:00Teröristler saldırıları karşılamak
için sahte mal satıyor, -
3:00 - 3:04sonra da şehirlerimize saldırıp
hepimizi birer kurban yapıyorlar. -
3:05 - 3:08Canlı bir akrep almazsınız,
-
3:08 - 3:11çünkü yolda sizi sokma
ihtimali vardır, -
3:11 - 3:13peki eğer kazancıyla
-
3:13 - 3:16altı ay sonra sizi ve diğer masumları
öldürebilecek mermilerin -
3:16 - 3:20alınabileceğini bilseniz,
sahte bir çanta alır mısınız? -
3:21 - 3:22Belki de almazsınız.
-
3:23 - 3:24Peki, sadede geliyorum.
-
3:25 - 3:26Gençliğimde
-
3:26 - 3:29- evet, biliyorum hâlâ pek de
yaşlı görünüyor sayılmam - -
3:29 - 3:32Kanarya adalarında tatildeyken
sahte saatler almıştım. -
3:32 - 3:34Bunu neden anlatıyorum?
-
3:34 - 3:37Çünkü, bunu hepimiz yapmışızdır
-
3:37 - 3:38veya yapan bir tanıdığımız vardır.
-
3:38 - 3:42Belki de şu ana kadar bu konu
üzerinde durup düşünmediniz bile, -
3:42 - 3:43ben de düşünmezdim,
-
3:43 - 3:47ta ki 20 kelimelik fikri mülkiyet
araştırmacısı olmakla alakalı -
3:47 - 3:49üstü kapalı bir ilana cevap verene kadar.
-
3:50 - 3:53İlanda "Dolu bir eğitim
ve yurt dışı seyahatleri" yazıyordu. -
3:53 - 3:57Bir hafta içerisinde, ilk sahte
adlarımı kullanmaya başlamıştım bile -
3:57 - 4:00ve işteki 10 yılım boyunca,
sahte araba parçaları, -
4:00 - 4:03alaşımlı jant, sahte hayvan
tımarlama aletleri, -
4:03 - 4:05sahte bisiklet parçaları
-
4:05 - 4:07ve sahtecilerin en favorisi olan
-
4:07 - 4:10sahte lüks deri mallar, kıyafetler
ve ayakkabılar peşinde koştum. -
4:11 - 4:14Bu 10 yılda sahteciliği araştırırken
öğrendiğim şuydu; -
4:14 - 4:16toprağı kazmaya
başladıktan sonra -
4:16 - 4:19köküne kadar
çürümüşlükle karşılaşırsınız, -
4:19 - 4:23bu işlerden para kazanan
insanları ve kurumları görürsünüz, -
4:23 - 4:27çünkü çok ama çok büyük
ölçüde kazanılan bir para vardır. -
4:27 - 4:30Sokaklarda uyuşturucu satarak
kazanacağınız yüzdelik -
4:30 - 4:31100-200 civarıdır.
-
4:32 - 4:36Ama daha az risk ya da ceza ile
sahtelerini internette satarak -
4:36 - 4:382.000 oranında
bir yüzdeliğiniz olur. -
4:39 - 4:40Bu hızlı ve kolay kazanç
-
4:40 - 4:43sonrasında daha ciddi suçlar
için kaynak oluşturur, -
4:43 - 4:45böylece bu kurumları, bu suç örgütlerini
-
4:45 - 4:48meşrulaştırmak için bir kaynak olur.
-
4:49 - 4:51Bunu yaşanmış bir örnekle açıklayayım.
-
4:52 - 4:54Bu yılın başında, en uzun
süreli yürüttüğüm -
4:54 - 4:56soruşturmaların birinde
bir dizi baskın yapıldı. -
4:56 - 5:00Türkiye'de beş tane depo basıldı
-
5:00 - 5:03ve iki milyondan fazla sahte
tekstil ürünü ele geçirildi -
5:03 - 5:06ve bunların hepsinin taşınması
için 16 kamyon gerekti. -
5:07 - 5:09Ama bu çete kurnazdı.
-
5:09 - 5:12Kendilerine ait bir moda markası
yaratacak kadar ileri gitmişlerdi, -
5:12 - 5:14hatta bu markayı tescil de ettirmişlerdi
-
5:14 - 5:17ve hatta İtalya'da bir yatta fotoğraf
çekimi bile yapmışlardı. -
5:19 - 5:23Ve bu tamamen duyulmamış ve
şüphe uyandırmayan markaların amacı, -
5:23 - 5:25sahte mallarla dolu konteynırların,
Avrupa'da kurdukları -
5:25 - 5:28paravan şirketlere sevkiyatıydı.
-
5:29 - 5:31Bu baskınlarla ele geçen belgeler de
-
5:31 - 5:34sevkiyat belgelerini de değiştirdiklerini
ortaya koymuştu -
5:34 - 5:37böylece gümrük memurları,
bu malları -
5:37 - 5:39ilk kimin yolladığını
asla anlayamıyorlardı. -
5:40 - 5:42Polis sadece tek bir banka
hesabına ulaştığında, -
5:42 - 5:45iki yıldan az bir sürede
İspanya dışında aklanan -
5:45 - 5:47yaklaşık üç milyon euro buldu.
-
5:48 - 5:50Ve bu baskınlardan sadece iki gün sonra
-
5:50 - 5:53çete stoklarını geri almak için bir hukuk
bürosuna rüşvet vermeye çalıştı. -
5:55 - 5:58Şuan bile, bu paraların
nereye ya da kime gittiğini -
5:58 - 5:59hiç bilmiyoruz,
-
5:59 - 6:02ama benim ya da sizin gibi insanların
yararına kullanılmadığı kesin. -
6:04 - 6:06Bunlar hiç de basit
sokak serserileri değiller. -
6:07 - 6:10Bunlar uçakta birinci sınıfta oturan,
büyük işletme patronları. -
6:10 - 6:12Meşru işletmeleri, sahte faturalarla
-
6:12 - 6:15ve evraklara inandırarak
kandırıyorlar, -
6:15 - 6:16böylece her şey gerçekçi
görünüyor, -
6:16 - 6:19ardından eBay ve
Amazon hesapları açıp -
6:19 - 6:22önceden taklit mal sattıkları
kişilerle rekabet edebiliyorlar. -
6:24 - 6:26Bu durum sadece internette yaşanmıyor.
-
6:26 - 6:31Birkaç yıldır, devasa fuar
alanlarında gerçekleşen -
6:31 - 6:33otomotiv fuarlarına katılıyorum,
-
6:33 - 6:37fakat Ferrari, Bentley ve
yanıp sönen ışıklardan çok -
6:37 - 6:38sahte ürün satan şirketler oluyor:
-
6:38 - 6:41tezgahlarının üzerlerinde
bazı broşürler var, ancak -
6:41 - 6:45doğru soruları sorunca tezgah
altındaki broşürleri görebiliyorsunuz. -
6:45 - 6:47Böylece bu sahte, kusurlu araba
parçalarını satın alarak -
6:47 - 6:52her yıl yollarımızdaki tahmini
36.000 ölümcül kazaya -
6:52 - 6:54ve ölümlere sebebiyet veriyoruz.
-
6:55 - 7:01Sahtecilik, yer altı ekonomisinde
2.3 trilyon dolar kazanca denk geliyor -
7:01 - 7:04ve böylesine bir miktarla
yapabilecekleriniz -
7:04 - 7:05gerçekten de korkutucu.
-
7:07 - 7:10Çünkü sahte mallar,
teröre kaynak demek. -
7:10 - 7:12Paris'teki sahte spor ayakkabıların,
-
7:12 - 7:15Batı Afrika'daki sahte sigaraların
-
7:15 - 7:17veya ABD'deki korsan müziğin
-
7:17 - 7:20hepsi silah ve cephane ya da
patlayıcı malzemeleri satın alan -
7:20 - 7:23eğitim kamplarının masraflarını
karşılamak için kullanılıyor. -
7:24 - 7:282014 Haziran'da,
Fransız güvenlik hizmetleri, -
7:28 - 7:34Said ve Cherif Kouachi'nin
iletişimini dinlemeyi bıraktılar, -
7:34 - 7:38bunlar üç yıldır terörist izleme
listesinde bulunan iki kardeşti. -
7:38 - 7:40Ama o yaz, tek duydukları,
-
7:40 - 7:43Cherif'in Çin'den
sahte ayakkabı aldığıydı, -
7:43 - 7:45ve bu da aşırıcılıktan,
-
7:46 - 7:48alt düzey, adi suçlara bir
geçiş olarak algılandı. -
7:50 - 7:51Tehlike söz konusu değildi.
-
7:52 - 7:53Yedi ay sonra,
-
7:53 - 7:56bu iki kardeş, Charlie Hebdo
dergisinin ofislerine daldı -
7:56 - 7:59ve 12 kişiyi öldürüp 11 kişiyi yaraladı,
-
7:59 - 8:02silahları ise bu sahte malların
kazancıyla alınmıştı. -
8:03 - 8:06Bu bahsettiklerim Çin gibi bize
çok uzak yerlerde yaşanmıyor. -
8:06 - 8:08Tam da burada yaşanıyor.
-
8:10 - 8:11Ve Paris bir istisna değil.
-
8:12 - 8:16On yıl öncesinde, 2004'te,
Madrid'deki bir banliyo treni bombalandı -
8:16 - 8:18ve 191 kişi hayatını kaybetti.
-
8:18 - 8:23Saldırının maddi kaynaklarının
bir kısmı ABD'deki korsan müziktendi. -
8:23 - 8:26Bundan da iki yıl önce,
bir El Kaide eğitim talimatına göre -
8:26 - 8:28terör birimlerini desteklemek için
-
8:28 - 8:31açıkça, sahte mal satmaları önerilmişti.
-
8:33 - 8:38Ama buna rağmen, terörizm ve sahteciliğin
ilişkisini gösteren bu kanıtlara rağmen, -
8:38 - 8:41hâlâ bu malları alıyoruz
ve talebi arttırıyoruz, -
8:41 - 8:44hatta Türkiye'de şu isimde
bir dükkan bile var: -
8:44 - 8:47"I Love Genuine Fakes"
(Gerçekçi Sahteleri Severim) -
8:47 - 8:50Dükkanın TripAdvisor'daki
fotoğraflarında poz veren turistler -
8:50 - 8:52beş yıldızlı yorumlar yazmışlar.
-
8:52 - 8:55Peki bu turistler
"Gerçekçi Sahte Viagraları Seviyorum" -
8:55 - 8:58veya "Paramla Terörü Finanse
Etmeyi Cidden Seviyorum"? -
8:58 - 9:00dükkanlara da girerler miydi?
-
9:01 - 9:02Pek sanmam.
-
9:04 - 9:07Çoğumuz, organize suça ve
terörizme karşı -
9:07 - 9:09tamamen çaresiz olduğumuzu,
-
9:09 - 9:12bir sonraki saldırıyı
önleyemeyeceğimizi düşünüyor, -
9:12 - 9:14ama ben yapabileceğinizi düşünüyorum.
-
9:14 - 9:16Sizler de birer araştırmacı olabilirsiniz.
-
9:18 - 9:21Bu ağları yok etmenin yolu,
onların para kaynaklarını kesmek, -
9:21 - 9:22bu da talebi kesmek ve bunun
-
9:22 - 9:25kurbanı olmayan bir suç
olduğu fikrini değiştirmek demek. -
9:25 - 9:28Gelin, sahteciliği ortaya çıkaralım,
-
9:28 - 9:29bunlara para kazandırmayalım.
-
9:30 - 9:32Bir araştırmacıdan diğerine,
başlangıç olarak sizlere -
9:32 - 9:34birkaç tavsiye verebilirim.
-
9:35 - 9:36İlk tavsiyem şöyle:
-
9:36 - 9:39işte sahtecilere ait tipik
bir internet sayfası. -
9:39 - 9:40URL'ye dikkat edin.
-
9:41 - 9:44Güneş gözlüğü ya da kamera
merceği almak istiyorsunuz, -
9:44 - 9:47ve "medical-insurance-bankrupcy.com"
gibi bir siteyle karşılaştınız, -
9:47 - 9:49şüphelenmeye başlayın.
-
9:49 - 9:51(Gülüşmeler)
-
9:51 - 9:53Sahteciler, Google arama
sıralamasında üstlerde -
9:53 - 9:56görünebilmek için sıralama değeri
yüksek eski alan adlarını kullanır. -
9:57 - 9:59İkinci tavsiyem:
-
9:59 - 10:02baktığınız site size her şeyin
%100 orijinal olduğunu söylüyor, -
10:02 - 10:05ama en yeni koleksiyon ürününü
%75 indirimle mi satıyor? -
10:06 - 10:08Şu kelimelere dikkat edin:
"oriijnal kopya," -
10:08 - 10:10"ihracat fazlası," "fabrika satışı".
-
10:11 - 10:14Ve tüm bunları Comic Sans yazı tipi
ile yazması yeterince komik. -
10:14 - 10:16(Gülüşmeler)
-
10:16 - 10:17Üçüncü tavsiyem:
-
10:17 - 10:19ödeme yapma sayfasına kadar gelirseniz,
-
10:19 - 10:24ve hala "https" uzantısı ya da URL'ye
bitişik bir kilit simgesi görünmüyorsa, -
10:24 - 10:27o sayfadan çıkma zamanınız
gelmiş demektir, -
10:27 - 10:29çünkü bunlar aktif güvenlik
önlemi simgeleridir, -
10:29 - 10:32kişisel ve kredi kartı bilgileriniz
bunlarla güvence altındadır. -
10:32 - 10:35Ve son olarak:
-
10:35 - 10:37Sayfanın "İletişim" sayfasını
inceleyin. -
10:37 - 10:40Sadece genel bir web formu
görüyorsanız, -
10:40 - 10:44hiçbir şirket adı, telefon numarası,
e-posta adresi, posta adresi yoksa, -
10:44 - 10:46hepsi bu, olay çözülmüş demektir.
-
10:46 - 10:47Bir sahteciyi yakaladınız.
-
10:48 - 10:50Maalesef, Google'a tekrar girip,
alışveriş için -
10:50 - 10:52tekrar arama yapmak zorunda
kalabilirsiniz, -
10:52 - 10:55ama en azından dolandırılmadınız,
buna sevinebilirsiniz. -
10:57 - 11:00Dünyanın en ünlü kurgusal
dedektifinin söylediği gibi, -
11:00 - 11:02"Wattson, burada bir oyun dönüyor."
-
11:03 - 11:06Ama bu sefer,
sevgili araştırmacı arkadaşlarım, -
11:06 - 11:07bu oyun acı bir gerçek.
-
11:08 - 11:10Bu yüzden bir daha internet
üzerinden ya da -
11:10 - 11:12herhangi bir yerden alışveriş yaparken,
-
11:12 - 11:16iyi inceleyin, daha yakından sorgulayın
ve cüzdanınıza uzanmadan -
11:16 - 11:19ya da "Satın Al" butonuna basmadan
önce kendinize şunu sorun: -
11:19 - 11:20"Bu cidden gerçek mi?"
-
11:21 - 11:25Sahte saatler satın alan arkadaşınıza
-
11:25 - 11:28sıradaki saldırıyı ne kadar
yaklaştırdığını söyleyin. -
11:28 - 11:31Instagram'da bir sahte ürün
tanıtımı gördüğünüzde, -
11:31 - 11:32sadece bakıp geçmeyin,
-
11:32 - 11:34sahtekarlık olarak platforma
şikayet edin. -
11:35 - 11:38Gelin, gözümüzün önünde saklanan
sahteciliğin karanlık güçlerini -
11:38 - 11:40ortaya çıkaralım.
-
11:40 - 11:43İşte bu yüzden, lütfen duymayan kalmasın
-
11:43 - 11:44ve araştırmayı bırakmayın.
-
11:44 - 11:46Teşekkürler.
-
11:46 - 11:50(Alkışlar)
- Title:
- Sahte çantalarla, terörizmi ve organize suçu nasıl beslersiniz?
- Speaker:
- Alastair Gray
- Description:
-
İmitasyon bir cüzdan ya da sahte bir tasarım saat almaktan ne zarar gelebilir? Sahtecilik araştırmacısı Alastair Gray'e göre, bu tür sahte ürünler terörizme ve organize suçlara kaynak oluşturuyor. Bu trilyon dolarlık kayıt dışı sahtecilik ekonomisi hakkında bu işleri yürüten suç örgütleri ve malların üretiminde kullanılan çocuk işçiliği gibi konularda ve bu durumu sonlandırmak için yapabilecekleriniz hakkında çok daha fazla şey öğrenebileceksiniz. Gray'in dediği gibi; "Haydi, gözümüzün önünde saklanan bu sahteciliğin karanlık güçlerini ortaya çıkaralım."
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 12:02
Meric Aydonat approved Turkish subtitles for How fake handbags fund terrorism and organized crime | ||
Ramazan Şen accepted Turkish subtitles for How fake handbags fund terrorism and organized crime | ||
Ramazan Şen edited Turkish subtitles for How fake handbags fund terrorism and organized crime | ||
Ramazan Şen edited Turkish subtitles for How fake handbags fund terrorism and organized crime | ||
Nurdan Yıldırım edited Turkish subtitles for How fake handbags fund terrorism and organized crime | ||
Nurdan Yıldırım edited Turkish subtitles for How fake handbags fund terrorism and organized crime | ||
Nurdan Yıldırım edited Turkish subtitles for How fake handbags fund terrorism and organized crime | ||
Nurdan Yıldırım edited Turkish subtitles for How fake handbags fund terrorism and organized crime |