ئینگلیزی لە کوێوە هاتووە؟ - کلێر بۆورن
-
0:07 - 0:11کاتێك باسی زمانی ئینگلیزی دەکەین،
زۆر جار وەك تاکە زمانێك بیری لێدەکەینەوە -
0:11 - 0:15بەڵام چ شتێکی هاوبەش هەیە
لە ناو زاراوە جیاوازەکاندا لە دەیان وڵاتی جیهاندا -
0:15 - 0:17هیچ خاڵێکی هاوبەشیان بەیەکەوە هەییە،
-
0:17 - 0:19یاخود لە نووسینەکانی چاوسەر؟
-
0:19 - 0:23چەندە لەو زاراوانە پەیونەدیان
بە وشە نامۆکانی (بیۆ-وولف) وە هەییە؟ -
0:23 - 0:25وەڵامەکە ئەوەیە وەك زۆربەی زمانەکان،
-
0:25 - 0:28ئینگلیزی بەهۆی دەستەیەک لە
قسەکەرانی ئینگلیزی گەشەی کردووە، -
0:28 - 0:31لەگەڵ چەندین گۆڕانکاری گرنگ بەدرێژای کات.
-
0:31 - 0:33بە لابردنی ئەم گۆڕانکارییانە،
-
0:33 - 0:36دەتوانین لە ئیستاوە بە دواداچوون
بۆ زمانەکە بکەین -
0:36 - 0:38بگەڕێینەوە بۆ ڕەگە دێرینەکانی.
-
0:38 - 0:41لە کاتێکدا ئینگلیزی هاوچەرخ هەوباشی
بە چەندان وشەی لێکچوو دەکات -
0:41 - 0:43لەگەڵ زمانەکانی ڕۆمانسی لاتینین،
-
0:43 - 0:45وەک فەرەنسی و ئیسپانی،
-
0:45 - 0:48زۆربەی ئەم وشانە
بە شێکی ڕەسەنی زمانەکە نەبوون، -
0:48 - 0:50بەڵکو، هاتونەتە ناو زمانەکە
-
0:52 - 0:55لەگەڵ هێرشی باکورەیەکان
بۆ ئینگلتەرا لە ساڵی ١٠٦٦. -
0:55 - 0:58کاتێك باکوریە فەڕەنسی زمانەکان،
ئینگلتەرایان داگیر کرد -
0:58 - 1:00و بوون بە دەسەڵاتدار،
-
1:00 - 1:02زمانەکەیان لەگەڵ خۆیاندا هێنا،
-
1:02 - 1:05و ڕێژەیەکی زۆری وشەی فەرەنسی و
لاتینیان زیاد کرد -
1:05 - 1:08بۆ زمانە ئینگلیزییەکەی
پێشتر قسەی پێدەکرا. -
1:08 - 1:11ئەمڕۆ، بەم زمانە دەڵێین، ئینگلیزی کۆن.
-
1:11 - 1:13ئەمە زمانی بێی ۆولفە.
-
1:13 - 1:16کە لەوانەیە زۆر ناسراو نەبێت،
-
1:16 - 1:20بەڵام لەوانەیە زیاتر بناسرێتەوە
ئەگەر تۆزێك ئەڵمانی بزانیت. -
1:20 - 1:24بەهۆی ئەوەی ئینگلیزی کۆن
سەر بە خێزانی زمانی ئەڵمانییە، -
1:24 - 1:28و یەکەم جار هێنراوەتە دورگەی بەریتانی
لە سەدەی پێنج و شەشی زاینی -
1:28 - 1:31لەلایەن ئێنگل، ساکسۆن و جوتز.
-
1:31 - 1:36و زاراوە ئەڵمانییەکەی قسەی پێدەکرا
بە ئەنگلۆ ساکسۆن دەناسرێت. -
1:36 - 1:39و لە سەدەی هەشت تا یازدەهەمی زاینی
داگیرکەرانی ڤایکینگ -
1:39 - 1:43چەندین دەربڕینی نەرویجی کۆنیان
خستە ناو ئەم تێکەڵەیە. -
1:43 - 1:46لەوانەیە ئەستەم بێت
بنچینەی ئینگلیزی نوێ ببینین -
1:46 - 1:48لە ژێر هەموو ئەو وشانەی خواستراون
-
1:48 - 1:52لە فەرەنسی، لاتینی، نەرویجی کۆن
و زمانەکانیتریش. -
1:52 - 1:57بەڵام بەراوردی زمانەوانی یارمەتیدەرە
بە جەخت کردن لەسەر پێکهاتەی ڕیزمان، -
1:57 - 1:59بنچینەکانی گۆڕانگاریەکانی دەنگ.
-
1:59 - 2:01و هەندێك لە وشەکاری گرنگ
-
2:01 - 2:04بۆ نموونە، دوای سەدەی شەشەمی زاینی،
-
2:04 - 2:09وشە ئەڵمانیەکان بە"p" دەست پێدەکان
بەشێوەیەکی ڕێک و پێک بۆ"pf" گۆڕان -
2:09 - 2:13لە کاتێکدا هاوتاکانیان لە ئینگلیزی
"p" وەک خۆیان مانەوە. -
2:13 - 2:17دابەشبوونێکی دیکە، وشەکانی کە
دەنگی"sk" لە سویدی تێداییە -
2:17 - 2:20گەشەی بە دەنگی"sh" لە ئینگلیزیدا.
-
2:20 - 2:23تا ئێستاش چەند وشەی ئینگلیزی
دەنگی"sk" ماو -
2:23 - 2:25وەک "سکێرت" و "سکەڵ"
-
2:25 - 2:28بەڵام ئەمانە ڕاستەوخۆ لە نەرویجی
کۆنەوە وەرگیراون -
2:28 - 2:32کە لە دوای گۆڕانکاریەکانی
هاتن "sh" بۆ "sk". -
2:32 - 2:34ئەم نموونانە ئەمە دەردەخەن
-
2:34 - 2:38کە زمانە ڕۆمانسییە جیاوازەکان
دەگەڕێنەوە بۆ زمانی لاتینی -
2:38 - 2:42لە کاتێکدا، ئینگلیزی، سویدی،
و ئەڵمانی و چەندین زمانیتر -
2:42 - 2:46دەگەڕێنەوە بۆ باوانە هاوبەشەکەی
ناسراو بە پرۆتۆ جێرمانیك، (ئەڵمانی ڕەسەن) -
2:46 - 2:49کە ٥٠٠ ساڵ پێش زاینیی بەکار هاتووە.
-
2:49 - 2:52و لەبەر ئەوەی ئەم زمانە مێژووییە
هەرگیز تۆمار نەکرابوو، -
2:52 - 2:56تەنها دەتوانین دووبارە بنیاتیبنێنەوە
بە بەراورکردنی زمانە وەچەکان، -
2:56 - 2:59ئەمەش دەکرێت بەهۆی
گۆڕانکارییە جێگیرەکان ڕوبدات. -
2:59 - 3:04دەتوانین هەمان شێواز بەکار بهێنین
تا هەنگاوێک بەرەو پشت بگەڕێینەوە، -
3:04 - 3:10بەدوای بنچینەی زمانی پرۆتۆ جێرمانیك بکەوین
بۆ زمانێك بەناوی پرۆتۆ هیندۆ ئۆروپی، -
3:10 - 3:12کە پێش ٦٠٠٠ ساڵ بەکار هاتووە
-
3:12 - 3:17لە دەشتەکانی پۆنتیك، کە ئێستا بە
ئۆکرانیا و ڕوسیا ناسراوە. -
3:17 - 3:21ئەمەش بنیاد نانەوەی باوانی
خێزانی هیندو-ئەوروپییە -
3:21 - 3:25کەوا نزیکە هەموو زمانە
قسە پێکاراوە مێژوویەکانی ئەوروپا لە خۆ دەگرێت، -
3:25 - 3:29لەگەل چەند ناوچەیەکی گەورەی
باکوور و ڕۆژاوای ئاسیا. -
3:29 - 3:31هەرچەندە ئەمە پێویستی
بە تۆزیك کاری زیاترە، -
3:31 - 3:36بەڵام دەتوانین سەرنج بدەین کە هەمان
گونجان و لێکچوون هەیە، -
3:36 - 3:40لە نێوان وشە پەیوەندیدارەکان
لە زمانە جیاوازەکانی هیندو ئەوروپی. -
3:40 - 3:42بە بەراورد کردنی ئینگلیزی بە لاتینی،
-
3:42 - 3:46هەیە "t" دەبینین ئینگلیزی پیتی
هەیە "d"لەکاتێك لاتینی پیتی، -
3:46 - 3:50لە سەرەتای وشەی ئینگلیزی "f"هەروها
لە لاتینیدا "p"بەڵام. -
3:50 - 3:54هەندێک لە زمانەکان کە دوورن لە ئینگلیزی
وەکو هیندی، فارسی -
3:54 - 3:58و زمانەکانی سیڵتیک. لە زمانی
ئێستای بەریتانیا دەرکراوە. -
3:58 - 4:03تەنانەت پرۆتۆ هیندۆ ئەوروپیش
دەگەڕێنەوە بۆ زمانێکی کۆنتر، -
4:03 - 4:08بەڵام بەداخەوە، تا ئەو جێگەییە
بەڵگە مێژووی و شوێنەواریەکان -
4:08 - 4:10ڕێگامان دەدەن بۆی بچین.
-
4:10 - 4:12چەندین نهێنی بە ونبووی دەمێننەوە،
-
4:12 - 4:16بۆ نمونە دەکرێت پەیوەندییەک هەبێت
لە نێوان ئیندۆ-ئەورپییەکان و -
4:16 - 4:18خێزانی زمانە گرنگەکانی دی،
-
4:18 - 4:23و سروشتی زمانە بەکارهاتووەکانی
ئەوروپا پێش دەرکەوتنیان. -
4:23 - 4:27بەڵام ڕاستییە سەرنجڕاکێشەکە دەمێنێتەوە
کە نزیکەی سێ ملیار کەس لە جیهان، -
4:27 - 4:30زۆربەیان نەتوانی لە یەکتری تێبگەن.
-
4:30 - 4:36هەمان ئەو وشانە بەکار دەهێنن
کە پێش ٦٠٠٠ ساڵ لە مێژوو دروست بوون.
- Title:
- ئینگلیزی لە کوێوە هاتووە؟ - کلێر بۆورن
- Speaker:
- کلێر بۆورن
- Description:
-
more » « less
تەواوی وانەکە لێرە ببینە:
http://ed.ted.com/lessons/where-did-english-come-from-claire-bowernکاتێک باسی 'ئینگلیزی' دەکەین، زۆر جار وەك تاکە زمانێك بیری لێدەکەینەوە بەڵام چ شتێکی هاوبەش هەیە لە ناو زاراوە جیاوازەکاندا لە دەیان وڵاتی جیهاندا، یاخود لە نووسینەکانی چاوسەر؟ کلێر بۆورن باس لە مێژووی زمان دەکات لە ئێستاوە هەتا بنج و بناوانی، باسی دەکات چۆن نەوە لە دوای نەوە گەشەی کردووە.
وانەیەک لە لایەن کلێر بڕۆون، ئەنیمەیشن لە لایەن پاتریک سمیث.
- Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 04:54
|
Daban Q Jaff approved Kurdish (Central) subtitles for Where did English come from? | |
|
mabbast chato accepted Kurdish (Central) subtitles for Where did English come from? | |
|
|
mabbast chato edited Kurdish (Central) subtitles for Where did English come from? | |
|
|
mabbast chato edited Kurdish (Central) subtitles for Where did English come from? | |
|
|
mabbast chato edited Kurdish (Central) subtitles for Where did English come from? | |
|
|
mabbast chato edited Kurdish (Central) subtitles for Where did English come from? | |
|
|
mabbast chato edited Kurdish (Central) subtitles for Where did English come from? | |
|
|
mabbast chato edited Kurdish (Central) subtitles for Where did English come from? |