Yer çekimine karşı koyarak uçma arayışım

Korkusuz kariyeri boyunca ekstrem aksiyon uzmanı Elizabeth Streb insan bedeninin sınırlarını zorladı. Kırık camın içinden atladı, çok yükseklerden yuvarlandı ve yardım etmesi için gizmolar icat etti. İşinden görüntülerle Streb insanların yer çekimine karşı koyarak uçmasına yönelik hayatboyu arayışını anlatıyor - iniş yapma uzmanlığıyla birlikte.

Hadi ama.

Hepimiz uçabildiğimizi hayal etmedik mi?

O hâlde neden hâlâ uçamadık?

Hayatım boyunca uçmak konusunda
takıntılı olmuşumdur.

Ontario Gölü kuzey kıyısında
vahşi evlatlık bir çocuk olarak büyüdüm,

duvar örme ustası ve balıkçı babamın
sürekli peşindeydim.

Hareket eden her şey hep ilgimi çekerdi,

küçük hayvanları yakalamak,
onları elimde tutmak,

hareketlerinin büyüsünü hissetmek;

ateşle oynamak,

ateşin o ihtişamından
hem heyecanlanıp hem de korkunca

yanlışlıkla babamın ağılını yaktım,

sadece bir kere.

(Gülme sesleri)

Asıl tehlikeyle ilk yüz yüze gelişimdi,

ateş ve babam.

Sekiz veya dokuz yaşlarındayken
cam kavanozda bir sinek yakaladım.

Onu incelerken ''Vay be,'' diye düşündüm,

''Tam ortada sivri manevralarla
yön değiştiriyor

ve o kadar hızlı ki görüntüsü bulanıyor.

Biz niye yapamıyoruz? Yapabilir miyiz?''

Nereye baksam her şey hareket ediyordu.

Bu şeylerin kendine özgü ritimleri vardı,

kendine özgü mekanistik anatomileri.

Newton için olduğu kadar benim için de

her şeyin birleşik parçalarına göre
hareket ettiği çok açıktı:

Soluncanlar kıvrılıyor, kuşlar uçuyor,
kangurular zıplıyordu.

Bir insanın ilk uçma deneyimi ise
yanlışlıkla düşmekti

veya muz kabuğuna basıp kaymak.

Yer ayağınızın altından çekilince

bir merak dünyası sizi sarıyor.

Ben de kendi bölgemi bulmuştum.

Bir zorunluluk dürtüsü etkisindeydim,

uçmayı öğrenmeye yönelik ilkel bir dürtü,

tıpkı bir insan gibi.

Sonraki 10 yıl boyunca
deneylerimi kendi başıma yaptım,

kendi bedenim üzerinde.

Arabamı ABD'nin her bir yanına

''Geniş İnsan'' filmindeki gibi sürdüm.

Modern dans diplomam vardı.
Kavanozdaki o sineği taklit ediyordum.

Cam içinden yatay olarak sürüyordum;

yolda cama bir delik açıyordum.

Uçuşla ilgili bir şey
öğrenmeye çalışıyordum.

27 yaşındayken

kendimi New York City'de farelerin
bastığı bir tavan arasında buldum,

kendimi bir merdivenden
savurmaya hazırdım.

Çıkabildiğim kadar yükseğe çıktım

ve atladım.

Ve o da ne! İniş yaptım.

Çok acıdı.

(Kahkahalar)

Sonra fark ettim ki insanlar
canının yanmasını sevmiyor

ve belki uçamıyor olmamızın
nedeni bu olabilir,

tıpkı kuşlar gibi uçabileceğimize dair

o yanlış kanıya bağlı olmamız

ya da kelebekler gibi.

Belki de varsayımlara ihtiyacımız vardı,

başka bir tür soru sormaya,

mesela havada kalma süresi.

Havada insan? Birkaç saniye.

Kuşlar ve kelebekler?
Dakikalarca, belki de saatlerce.

Peki ya korku?

Bence korku karmaşık ve kişisel.

Bence temelinde merak

ve kendini ciddiye almama var.

Biraz canımızın yanması gerekebilir,

çok değil ama.

Bir de acıyı yeniden tanımlayalım.

Ona ''acı'' demek yerine,
''ilginç, yabancı bir his'' diyelim.

Böyle bir şey.

Sonra da anladım ki uçmayı öğrenmek için
yere inmeyi öğrenmemiz gerek.

Kahramanlarımdan Evel Knievel dedi ki

''Herkes bir motorsikletten atlayabilir.

Yere iniş yapmaya
çalıştığında sorun başlar.''

(Kahkahalar)

İniş can yakıyor.

Merak ediyordum ama.

Niçin bir darbe tekniği
geliştirmiyoruz diye düşündüm.

Neden bir destek yapmıyoruz?

Kontrplak parçaları görmüştüm

ve düşerken hiç de savrulmuyorlardı.

Ben de vücudumu dik tuttum

ve kendimi arkaya eğdim.

Puf!

Çat sesinden tamamen farklı bir sesti.

New York City sokaklarına koştum

ve yabancılara yaklaşıp

onlara şöyle dedim:

''Ben bugün arkaya düşüş yaptım. Ya sen?''

1985 yılında tüm dünyada biraz tur yaptık

ve şirketimi kurdum,

adı STREB EXTREME ACTION.

2003 yılında Kitty Hawk'a davet edildik

Wright kardeşlerin uçmayı keşfedişinin
100. yılını kutlayacaktık.

İniş konusunda ustalaşmıştık;

şimdi havaya çıkmamız gerekiyordu.

Biz de onlar gibi havada
daha uzun kalmayı istiyorduk.

Wilbur'un şu sözüne rastladım:

''Kusursuz emniyet arıyorsanız
bir çitin üzerinde oturup

kuşları seyretmekle yetinirsiniz;

ancak gerçekten öğrenmek istiyorsanız
bir makine üzerine çıkıp

deneme yaparak onun özelliklerine
aşinalık kazanmalısınız.''

Tabii, makineler.

İçimdeki donanımcıyı ortaya çıkardım.

Uzaydaki o hiç ayak basılmamış
yerlere gideceksek eğer,

kafamızı karıştıran muz kabuğu noktasına,

dikey rahatlık alanımızın dışına,

beklenmeyen türbülansların olduğu

ve tuhaf bir şekilde hızlandığımız

yerin ayağımızın altından gittiği yere,

tıpkı insan sesinin söyleyebildiğinden

daha yüksek bir notaya
basmaya çalışan besteci gibi,

bir pikolo veya flüt icat ediyor,

ben de prototip makinelerimin
icadına koyuldum.

Daha yüksek, daha hızlı,
daha çabuk ve daha zorlu olacaksak

kendi uzay gemilerimizi yapmamız şarttı.

Yaptık da.

O bilinmeyene sehayat ettik,
görünmeyen, tehlikeli bölgelere

ve bu bizi değiştirdi.

Bunu denemek istiyorsanız, bana söyleyin.

(Kahkahalar)

2012'de en iyi makinelerimizi
Londra'ya getirdik

ve şehrin en simgesel yerlerine koyduk.

London Eye dönme dolabın üstüne çıktık.

Yerden 135 metre üstteydi.

Zirveye ulaştığımızda
freni boşa aldık ve düşüşe geçtik,

60 metre yarıçapla

ve bağlı olduğumuz tekerlekle.

O gün cennete kadar yükseldik,

bundan oldukça eminim.

Sonra da iki dansçımla beraber

London City Hall çevresinden yürüdük.

Orada yerden 91 metre yukarıda dururken

aşağı doğru baktım,

2.000 göz bana bakıyordu

ve her zaman gördükleri şeyi görüyorlardı;
gökyüzü, bir kuş, bir uçak ve biz.

Orada sadece küçük bir noktaydık.

Ve bunun herkes için olduğunu kavradım.

Artık Williamsburg, Brooklyn'de de
kendi cam kavanozumuz var.

Adı SLAM: STREM Lab for Action Mechanics.

Daha önce hardal çekirdeği fabrikasıymış.

Ben de onu bir petri kabı gibi tasarladım,

o petri kabının içine

Çocuk Aksiyonu, STREB EXTREME ACTION

ve sirk sanatları ekledim,

ve uçmayı, düşmeyi ve inmeyi öğrenerek
birlikte ekstrem aksiyonu bulduk.

Ne gördük biliyor musunuz?

Herkesin katıldığını,

büyük küçük, genç olgun, her kapasitede;

her ırk, her milliyet,
her sınıf, her cinsiyetten;

utangaç ve cesur,
içine kapanık ve dışadönük;

risk alamayanlar ve risksiz duramayanlar.

Bu binalardan dünyanın her yerinde var

ve bunların her biri
uçuş talim merkezi olabilir.

Görünen o ki

insanlar sadece uçmayı
hayal etmekle kalmıyor,

bizi uçarken izlemek de istemiyorlar.

Bunu yapmak istiyorlar ve yapabilirler de.

Biraz pratikle

çarpışma ve darbenin
tadını çıkarabilirler

ve ayağa kalktıktan sonra
daha da çok.

Uçma etkisinin gülümsemeleri
artırdığını gördüm,

kendine güvenin yeşerdiğini

ve insanların biraz daha
cesur olduklarını.

İnsanlar uçmayı öğrenebiliyor

çünkü sadece insanlar öğrenebilir.

Siz de öyle.

Bizimle uçun.

(Alkışlar)

(Müzik)

Teşekkürler. Teşekkürler. Teşekkürler.

(Alkışlar)