Return to Video

Yüz gözetimi ile ilgili bilmeniz gerekenler

  • 0:00 - 0:02
    Kaçınız, mahremiyet öldü diye bir şey
  • 0:02 - 0:04
    denildiğini duydu?
  • 0:04 - 0:05
    Elinizi kaldırın.
  • 0:06 - 0:08
    Kaçınız, mahremiyeti umursamıyorlar
  • 0:08 - 0:12
    çünkü saklayacakları
    bir şey yok dendiğini duydu?
  • 0:13 - 0:14
    Buyrun.
  • 0:14 - 0:15
    (Gülüşmeler)
  • 0:16 - 0:20
    Kaçınız şifreleme yazılımı kullanıyor?
  • 0:20 - 0:21
    Elinizi kaldırın.
  • 0:21 - 0:25
    Hesabını korumak için
    şifre kullanan var mı?
  • 0:26 - 0:29
    Penceresinde perde
    veya jaluzi kullanan var mı?
  • 0:29 - 0:31
    (Gülüşmeler)
  • 0:31 - 0:33
    Sanırım herkes kullanıyor.
  • 0:33 - 0:34
    (Gülüşmeler)
  • 0:35 - 0:37
    Peki bunları niçin yapıyorsunuz?
  • 0:37 - 0:38
    Tahminime göre
  • 0:38 - 0:41
    mahremiyetinizi önemsediğiniz için.
  • 0:41 - 0:44
    Mahremiyet öldü fikri
    bir efsaneden ibaret.
  • 0:44 - 0:47
    İnsanların, "saklayacak
    bir şeyleri olmadığı"
  • 0:47 - 0:48
    veya yanlış yapmadıkları için
  • 0:48 - 0:50
    mahremiyeti önemsemedikleri fikri
  • 0:50 - 0:51
    bir efsane.
  • 0:52 - 0:56
    Tahmin ediyorum ki tüm dünya görsün diye
  • 0:57 - 0:58
    tıbbi kaydınızı
  • 0:58 - 1:00
    internette paylaşmak istemezsiniz.
  • 1:00 - 1:03
    Telefon veya bilgisayardaki
    arama geçmişinizi de.
  • 1:04 - 1:05
    Bahse girerim ki
  • 1:06 - 1:08
    devlet beyninize çip takıp
  • 1:08 - 1:13
    bütün düşüncelerinizi merkezi
    bir bilgisayara aktarmak istese
  • 1:13 - 1:14
    buna karşı çıkarsınız.
  • 1:14 - 1:17
    (Gülüşmeler)
  • 1:17 - 1:19
    Çünkü her insan evladı gibi
  • 1:19 - 1:20
    mahremiyetinizi önemsiyorsunuz.
  • 1:21 - 1:24
    Kısacası, dünyamız hızla değişti.
  • 1:24 - 1:28
    Günümüzde mahremiyet ve önemi hakkında
  • 1:28 - 1:31
    anlaşılır biçimde kafa karışıklığı var.
  • 1:32 - 1:34
    Mahremiyet gizlilik değil.
  • 1:34 - 1:36
    Kontrol.
  • 1:37 - 1:41
    Doktorumla, vücudum ve sağlığım
    hakkındaki bilgilerimi paylaşıyorum.
  • 1:41 - 1:43
    Bekliyorum ki arkasını dönüp
  • 1:43 - 1:46
    bu bilgileri ailemle,
  • 1:46 - 1:49
    patronumla veya çocuklarımla paylaşmasın.
  • 1:50 - 1:52
    Bu bilgi mahrem, sır değil.
  • 1:53 - 1:56
    Nasıl paylaşılacağı benim kontrolümde.
  • 1:58 - 2:00
    Muhtemelen insanların,
  • 2:00 - 2:03
    mahremiyet ve güvenlik arasında
    temel bir gerilim var,
  • 2:03 - 2:05
    dediklerini duymuşsunuzdur.
  • 2:06 - 2:08
    Öte yandan mahremiyetimize
    sınıf atlatan teknolojiler
  • 2:09 - 2:10
    güvenliğimize de sınıf atlatıyor.
  • 2:10 - 2:13
    Çitleri, kapı kilitlerini,
  • 2:13 - 2:15
    penceredeki perdeleri, şifreleri,
  • 2:15 - 2:17
    şifreleme yazılımlarını düşünün.
  • 2:18 - 2:19
    Tüm bu teknolojiler
  • 2:19 - 2:23
    eş zamanlı olarak mahremiyetimizi
    ve güvenliğimizi koruyor.
  • 2:25 - 2:28
    Dragnet gözetimi ise ikisini de korumuyor.
  • 2:29 - 2:31
    Son yıllarda
  • 2:31 - 2:33
    federal hükûmet, Özel Hayatın Gizliliği
  • 2:33 - 2:37
    ve Kişisel Özgürlükleri
    Gözetim Kuruluna 9/11 sonrası
  • 2:37 - 2:40
    devlet gözetim programlarını
    incelemeleri için bir grup uzman atadı,
  • 2:40 - 2:42
    dragnet gözetimi programları.
  • 2:42 - 2:45
    Uzmanlar, polis ağı dragnet
    gözetiminin güvenliği artırdığına --
  • 2:45 - 2:49
    bir terör olayını tespit ettiğine
  • 2:49 - 2:52
    veya durdurduğuna rastlamamışlar.
  • 2:53 - 2:55
    Peki, sizce bu neye yaradı?
  • 2:56 - 2:59
    NSA'dekilerin flörtlerini gözetlemelerine.
  • 2:59 - 3:01
    (Gülüşmeler)
  • 3:01 - 3:02
    (Seyirciler: Vay canına.)
  • 3:03 - 3:05
    Bize daha yakın bir örnek:
  • 3:05 - 3:07
    Amerika'da ve dünyada milyonlar,
  • 3:07 - 3:10
    internet bağlantılı
    gözetim kamerası gibi olan
  • 3:10 - 3:12
    "akıllı ev" denilen cihazları alıyorlar.
  • 3:13 - 3:16
    Fakat biliyoruz ki internete
    bağlı herhangi bir teknoloji
  • 3:16 - 3:17
    hacklenebilir.
  • 3:19 - 3:20
    Yani bir hacker,
  • 3:20 - 3:24
    gözetim kameranıza sızarsa
  • 3:24 - 3:26
    saldırmak için doğru zamanı beklerken
  • 3:26 - 3:29
    sizin ve ailenizin
    gelip gidişini izleyebilir.
  • 3:30 - 3:32
    Uzaktan ne hacklenemez biliyor musunuz?
  • 3:32 - 3:34
    Perdeler.
  • 3:34 - 3:35
    (Gülüşmeler)
  • 3:35 - 3:36
    Çitler.
  • 3:36 - 3:37
    Kapı kilitleri.
  • 3:37 - 3:38
    (Gülüşmeler)
  • 3:38 - 3:41
    Mahremiyet, güvenliğin düşmanı değil.
  • 3:41 - 3:43
    Onun teminatçısı.
  • 3:44 - 3:48
    Yine de, her gün gözetim
    programları aracılığıyla
  • 3:48 - 3:52
    mahremiyetimizden taviz
    vermemiz gerektiği ile ilgili
  • 3:52 - 3:54
    propaganda saldırısına maruz kalıyoruz.
  • 3:55 - 3:59
    Yüz gözetimi bu
    teknolojilerin en tehlikelisi.
  • 4:00 - 4:05
    Bugün devletler teknolojiyi
    iki temel yolla kullanıyor.
  • 4:05 - 4:07
    İlki, yüz tanıma.
  • 4:07 - 4:10
    Birisini görüntüden tanımlamak için.
  • 4:10 - 4:12
    İkincisi ise, yüz gözetimi.
  • 4:12 - 4:14
    Gözetim kamerası ağı
  • 4:14 - 4:17
    ve veritabanı ile uyum içinde kullanılarak
  • 4:17 - 4:21
    tüm insanların kamusal
    hareketlerinin, alışkanlıklarının,
  • 4:21 - 4:23
    bağlantılarının kaydı tutulup
  • 4:23 - 4:26
    dijital bir hücre yaratılıyor.
  • 4:27 - 4:29
    Bu bir hücre.
  • 4:29 - 4:33
    Bu, merkezine birkaç bekçinin erişmesine
    izin verilen bir hapishane.
  • 4:33 - 4:37
    Görüş alanında olup biten
    ne varsa gözlesinler diye.
  • 4:37 - 4:42
    Bu hapishane hücrelerindeki insanlar,
    bekçi kulesinin içini göremezler,
  • 4:42 - 4:46
    ama bekçiler bu hücrelerin
    her santimini görebilirler.
  • 4:47 - 4:49
    Buradaki fikir şu:
  • 4:49 - 4:52
    Eğer o hapishane hücrelerindeki insanlar
  • 4:52 - 4:54
    sürekli izlendiklerini,
  • 4:54 - 4:56
    veya bunun olabileceğini bilirlerse
  • 4:56 - 4:57
    buna göre davranacaklardır.
  • 4:57 - 5:01
    Benzer şekilde, yüz gözetimi,
    merkezî bir otoriteye --
  • 5:01 - 5:03
    bu durumda, devlete --
  • 5:03 - 5:06
    kamusal alanda insanın
    tüm hareketini ve bağlantısını
  • 5:06 - 5:08
    izleme yetkisi verir.
  • 5:08 - 5:09
    Gerçek hayatta da
  • 5:09 - 5:11
    işte böyle görünüyor.
  • 5:11 - 5:14
    Bu durumda, kuledeki bekçi yerine
  • 5:14 - 5:17
    gizli servisteki polis analisti oluyor.
  • 5:18 - 5:21
    Hapishane; duvarlarını aşarak,
  • 5:21 - 5:23
    her yerde, her zaman,
  • 5:23 - 5:25
    herkesi kapsıyor.
  • 5:26 - 5:27
    Özgür bir toplumda,
  • 5:28 - 5:30
    bu hepimizi korkutmalı.
  • 5:32 - 5:34
    Onlarca yıl, yüz
    gözetimi gibi teknolojilerin
  • 5:34 - 5:37
    nihayetinde kamu yararına
    hizmet ettiğini söyleyen
  • 5:37 - 5:40
    bir anlatıyı dayatan
    polis şovlarını izledik.
  • 5:40 - 5:43
    Ama gerçek hayat bir polis dizisi değil.
  • 5:44 - 5:46
    Kötü adam yaptığını hep yapmaz,
  • 5:46 - 5:49
    polisler her zaman
    iyi adamlar kesinlikle değil
  • 5:49 - 5:52
    ve teknoloji her zaman çalışmaz.
  • 5:53 - 5:54
    Coloradolu bir finansal analist olan
  • 5:55 - 5:57
    Steve Talley'in vakasını ele alalım.
  • 5:57 - 6:01
    2015'te Talley tutuklandı
  • 6:01 - 6:04
    ve yüz tanıma sistemindeki bir hata
    yüzünden banka soygunu ile suçlandı.
  • 6:05 - 6:06
    Talley bu dava ile savaştı.
  • 6:06 - 6:08
    Sonunda bu suçlardan aklandı,
  • 6:08 - 6:11
    ancak devlet tarafından zulme uğrarken
  • 6:11 - 6:15
    evini, işini ve çocuklarını kaybetti.
  • 6:16 - 6:18
    Steve Talley'in davası,
    teknoloji sınıfta kaldığında
  • 6:18 - 6:20
    olabileceğinin bir örneği.
  • 6:21 - 6:25
    Yüz gözetimi, lanse edildiği gibi
    çalışırsa da bir o kadar tehlikeli.
  • 6:27 - 6:29
    Bir düşünün, insanların
  • 6:29 - 6:32
    Adsız Alkolikler toplantıları için
    buluştuğu bir binanın dışına
  • 6:32 - 6:36
    bir devlet kurumunun gözetim kamerası
    yerleştirmesi ne kadar da abes dururdu.
  • 6:37 - 6:39
    Bu kamerayı bir yüz gözetimi algoritmasına
  • 6:39 - 6:41
    ve bir veri tabanına bağlayabilir;
  • 6:41 - 6:44
    bir düğmeye basabilir
    ve arkalarına yaslanır,
  • 6:44 - 6:47
    alkolizm tedavisi gören
    herkesin kaydını toplayabilirler.
  • 6:48 - 6:51
    Bir devlet kurumunun bu teknolojiyi
  • 6:51 - 6:53
    Women's March'a ya da
    Black Lives Matter protestosuna
  • 6:53 - 6:56
    katılan herkesi otomatik
    olarak tanımlamak için
  • 6:56 - 6:58
    kullanması kolay olacaktır.
  • 6:59 - 7:03
    Teknoloji endüstrisi bile
    bu sorunun ciddiyetinin farkındadır.
  • 7:04 - 7:08
    Microsoft'un başkanı Brad Smith,
    Kongre'yi müdahale etmeye çağırdı.
  • 7:09 - 7:11
    Google, kendi adına,
  • 7:11 - 7:14
    kısmen bu ciddi insani ve medeni
    haklar endişeleri nedeniyle,
  • 7:14 - 7:18
    yüz gözetimi ürünü göndermeyi
    açıkça reddetti.
  • 7:19 - 7:20
    Bu da iyi bir şey.
  • 7:21 - 7:22
    Sonuçta,
  • 7:22 - 7:26
    açık toplumumuzu korumak
  • 7:26 - 7:28
    kurumsal kârdan çok daha önemli.
  • 7:29 - 7:31
    ACLU'nun, ülke çapında,
  • 7:31 - 7:34
    bu tehlikeli teknolojinin
    benimsenmesine karşı,
  • 7:34 - 7:36
    hükûmeti frene bastırma kampanyası,
  • 7:36 - 7:39
    düşünceli insanlardan
    makul sorular yöneltti.
  • 7:40 - 7:43
    Peki bu teknolojiyi özellikle
    bu kadar tehlikeli yapan nedir?
  • 7:44 - 7:46
    Onu neden öylece düzenleyemiyoruz ki?
  • 7:46 - 7:48
    Kısacası, bu telaş niye?
  • 7:49 - 7:54
    Yüz gözetimi, ilgili iki nedenden
    ötürü benzersiz bir tehlike.
  • 7:54 - 7:57
    Birincisi, teknolojinin kendi doğası.
  • 7:57 - 8:00
    İkincisi ise, sistemimizin,
  • 8:00 - 8:04
    hükûmetin elinde suistimal
    edilmediğinden emin olmak için
  • 8:04 - 8:05
    gerekli olacak gözetim
  • 8:05 - 8:09
    ve hesap verebilirlik
    mekanizmalarından yoksun oluşu.
  • 8:11 - 8:15
    İlk olarak, yüz gözetimi, daha önce
    mümkün olmayan bir şekilde,
  • 8:15 - 8:17
    tam bir gözetim şekli sunar.
  • 8:18 - 8:22
    Herkes ne zaman bir arkadaşının evine,
  • 8:22 - 8:24
    bir devlet dairesine,
  • 8:24 - 8:26
    bir ibadethaneye,
  • 8:26 - 8:27
    bir Aile Planlaması Merkezine,
  • 8:27 - 8:29
    bir esrar dükkanına,
  • 8:29 - 8:30
    bir striptiz kulübüne gitse;
  • 8:31 - 8:35
    her bir kişinin kamusal hareketleri,
    alışkanlıkları ve bağlantıları
  • 8:35 - 8:37
    bir gün iki gün değil,
  • 8:37 - 8:39
    her gün belgelenip kataloglanır.
  • 8:39 - 8:41
    Sadece tek bir düğmeye basılarak.
  • 8:42 - 8:45
    Bu tür bir toplu gözetim,
  • 8:45 - 8:48
    özgür bir toplumda yaşamanın ne demek
    olduğunu temelden tehdit eder.
  • 8:48 - 8:51
    İfade özgürlüğümüz,
    örgütlenme özgürlüğümüz,
  • 8:51 - 8:53
    inanç özgürlüğümüz,
  • 8:53 - 8:54
    basın özgürlüğümüz,
  • 8:54 - 8:55
    mahremiyetimiz,
  • 8:55 - 8:57
    yalnız başına kalma hakkımız.
  • 8:58 - 9:00
    Belki düşünüyorsunuzdur:
  • 9:00 - 9:03
    "Hadi canım sen de, hükûmetin bizi
    gözetlemesinin tonlarca yolu var."
  • 9:03 - 9:05
    Evet, bu doğru.
  • 9:05 - 9:07
    Hükûmet, bizi cep
    telefonlarımızdan takip edebilir
  • 9:07 - 9:11
    ama kürtaj yaptırmaya gitmek istersem,
  • 9:11 - 9:12
    ya da siyasi bir toplantıya katılmak,
  • 9:12 - 9:17
    hatta hasta olduğumu söyleyerek
    okulu kırıp plaja gitmek istersem ...
  • 9:17 - 9:18
    (Gülüşmeler)
  • 9:18 - 9:20
    Telefonumu evde bırakabilirim.
  • 9:21 - 9:23
    Yüzümü evde bırakamam.
  • 9:25 - 9:28
    Bu da beni öncelikli
    ikinci endişeme getirir:
  • 9:28 - 9:31
    Bu teknolojiyi nasıl anlamlı bir
    şekilde düzenleyebiliriz sorusu.
  • 9:32 - 9:36
    Bugün, hükûmet geçen hafta
    nerede olduğumu bilmek istiyorsa
  • 9:36 - 9:41
    zaman makinesine atlayarak zamanda
    geriye gidip beni takip edemezler.
  • 9:42 - 9:44
    Ayrıca, zabıta şu anda,
  • 9:44 - 9:48
    olur da bilgi bir gün
    yararlı hâle gelir diye,
  • 9:48 - 9:51
    her zaman her insanın kamu
    hareketlerini katalogladıkları
  • 9:51 - 9:54
    herhangi bir merkezi izleme
    sistemi sürdürmüyorlar.
  • 9:55 - 9:58
    Bugün, hükûmet geçen hafta
    veya geçen ay ya da geçen yıl
  • 9:58 - 10:00
    nerede olduğumu bilmek istiyorsa
  • 10:00 - 10:02
    bir hakime gitmeli, izin almalı,
  • 10:02 - 10:05
    sonra bu izni gizliliğimi
    korumak için finansal bir çıkarı olan
  • 10:05 - 10:08
    telefon şirketime sunmalı.
  • 10:09 - 10:11
    Yüz gözetiminde
  • 10:11 - 10:13
    böyle bir sınırlama yok.
  • 10:13 - 10:18
    Bu, bizzat hükûmet tarafından
    yüzde 100 kontrol edilen bir teknoloji.
  • 10:19 - 10:23
    Peki, bu bağlamda bir emir
    gereksinimi nasıl işler?
  • 10:24 - 10:26
    Yani hükûmet bir hakime gidip izin alacak,
  • 10:26 - 10:27
    sonra da izni
  • 10:28 - 10:30
    kendilerine mi sunacak?
  • 10:30 - 10:32
    Bu, benim sana günlüğümü verip
  • 10:32 - 10:36
    "Bunu sonsuza kadar tutabilirsin ama
    ben oku diyene kadar onu okuyamazsın."
  • 10:36 - 10:37
    demem gibi bir şey olurdu.
  • 10:38 - 10:39
    Öyleyse ne yapabiliriz?
  • 10:41 - 10:43
    Hükûmetin yüz gözetimini kullanmasının
  • 10:43 - 10:47
    oluşturduğu tehdide verilecek tek cevap,
  • 10:47 - 10:52
    hükûmetin bu kurum içi
    yüz gözetim ağlarını
  • 10:52 - 10:54
    kurma yeteneğini inkar ederek
  • 10:54 - 10:57
    hükûmetin halkın güvenini ihlal
    etme yetkisini reddetmektir.
  • 10:58 - 11:00
    Biz de tam olarak bunu yapıyoruz.
  • 11:01 - 11:04
    ACLU, hükûmetin bu tehlikeli
    teknolojiyi kullanmasına karşı
  • 11:04 - 11:08
    frenlere basmak için ülke çapında
    yürütülen bir kampanyanın bir parçası.
  • 11:08 - 11:10
    San Francisco'dan Somerville'a,
  • 11:10 - 11:13
    Massachusetts'e kadar
    zaten başarılı olduk,
  • 11:13 - 11:15
    hükûmetin bu teknolojiyi
    kullanmasıyla ilgili
  • 11:15 - 11:17
    belediye yasaklarını aştık.
  • 11:17 - 11:19
    Burada Massachusetts'te
  • 11:19 - 11:21
    ve ülke genelinde birçok topluluk
  • 11:21 - 11:22
    benzer önlemleri tartışıyor.
  • 11:22 - 11:26
    Bazı insanlar bana bu hareketin
    başarısızlığa uğrayacağını söyledi.
  • 11:27 - 11:28
    Bazı insanlar bana bu hareketin
  • 11:28 - 11:30
    eninde sonunda başarısızlığa uğrayacağını,
  • 11:30 - 11:33
    sonuçta sırf teknoloji var olduğu için
    onun her hükûmet tarafindan
  • 11:33 - 11:36
    her bağlamda uygulanacağını söyledi.
  • 11:38 - 11:40
    Gizlilik öldü, değil mi?
  • 11:40 - 11:42
    Deyim yerindeyse.
  • 11:43 - 11:45
    Hoş, ben bu anlatıyı kabul
    etmeyi reddediyorum.
  • 11:45 - 11:47
    Bunu siz de yapmalısınız.
  • 11:48 - 11:52
    Jeff Bezos'un ya da FBI'ın
  • 11:52 - 11:56
    21. yüzyılda özgürlüklerimizin
    sınırlarını belirlemesine izin veremeyiz.
  • 11:57 - 12:00
    Eğer biz bir demokraside yaşıyorsak,
  • 12:00 - 12:02
    hepimiz kolektif geleceğimizi
    şekillendirdiğimiz
  • 12:02 - 12:04
    sürücü koltuğundayız.
  • 12:05 - 12:07
    Şu anda bir yol ayrımındayız.
  • 12:07 - 12:10
    Ya hükûmetlerin bu
    teknolojileri rahatça benimseyip
  • 12:10 - 12:14
    dağıtmalarına izin vererek
  • 12:14 - 12:17
    toplumumuzda sokaklarımızda
    ve okullarımızda
  • 12:17 - 12:22
    her zamanki gibi işimize devam edebiliriz,
  • 12:22 - 12:26
    ya da hükûmetin yüz gözetimi
    kullanımını durdurmak,
  • 12:26 - 12:28
    gizliliğimizi korumak
  • 12:28 - 12:31
    ve hepimiz için daha güvenli,
    daha özgür bir gelecek inşa etmek için
  • 12:31 - 12:33
    cesurca harekete geçebiliriz.
  • 12:33 - 12:34
    Teşekkür ederim.
  • 12:34 - 12:36
    (Alkışlar ve tezahürat)
Title:
Yüz gözetimi ile ilgili bilmeniz gerekenler
Speaker:
Kade Crockford
Description:

Sivil haklar savunucusu Kade Crockford diyor ki; mahremiyet ölmedi, ama yüz gözetim teknolojisi onu öldürebilir. Bu aydınlatıcı konuşmada, Kade bu istilacı teknolojinin -- sıklıkla kusurlu yüz gözetimi veritabanları tarafından desteklenmekte ve insanları onların bilgileri olmadan kaydeder -- temel haklarınız için benzeri görülmemiş tehditler oluşturmasının şaşırtıcı nedenlerini özetliyor. Hükûmet kullanımını yasaklamak için neler yapılabileceğini çok geç olmadan öğrenin.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
12:49

Turkish subtitles

Revisions