The Great Way (Beginner's Mind Poem) - Hsin Hsin Ming- Faith Mind Poem from the Zen tradition

Đại đạo thật ra chẳng khó gì,

đối với người không có tâm phân biệt.

Khi cả thương và ghét đều không hiện diện,

mọi pháp hiển hiện thật tỏ tường.

Nhưng khi khởi niệm phân biệt dù chỉ một ly,

khoảng cách với đạo sẽ như trời cách đất.

Nếu muốn đến gần chân lý,

hãy tránh xa tâm phân biệt phải hay trái.

Bận tâm việc yêu hay ghét,

vốn là bệnh của tâm.

Khi ý nghĩa sâu xa của vạn pháp

không được hiểu tận tường,

tâm trí ắt tất sẽ xáo trộn,

chẳng thể bình an

Đạo vốn hoàn hảo,

rộng khắp hư không,

vốn không thiếu cũng chẳng thừa.

Thật vậy, nếu còn cân nhắc chấp nhận hay phủ nhận,

tất không nhận ra chân tướng của pháp

Sống mà không dính mắc thế giới bên ngoài,

lẫn cảm giác trống rỗng bên trong,

Sống ung dung hài hòa với vạn pháp,

những lạc niệm sẽ tự nó dứt tận.

Khi cố ngăn vọng động để đạt tĩnh tâm,

mọi cố gắng lại càng gia tăng vọng động.

Khi còn trụ tại cực này hay cực kia,

thật khó vươn đến hiểu biết về nhất thể.

Những người không thông tường nhất đạo

tất bất thông lưỡng cực - cả năng động và an tịnh, cả khẳng định lẫn phủ nhận.

Nếu phủ nhận hình tướng của pháp, tất chẳng biết pháp

Nếu khẳng định tánh không của pháp, tất cũng không tận tường mọi pháp

Càng nói nhiều,

và càng nghĩ nhiều, lại càng lạc xa,

lạc xa khỏi sự thật.

Nếu ngừng nói và nghĩ suy,

không có gì là không thể biết.

Việc quay về nguồn cội,

giúp sáng tường ý nghĩa,

còn chấp vào hình tướng, thì bỏ lỡ đi nguồn căn.

Chỉ một giây trong tỉnh thức,

sẽ thấu tường mọi việc vượt khỏi hình tướng và tánh không.

Những đổi thay xảy ra trong thế giới trống không,

được cho rằng ấy là sự thật

chỉ vì thiếu thấu hiểu tận tường.

Chẳng nên kiếm tìm chân lý

chỉ cần từ bỏ mọi chấp niệm.

Đừng mãi trong trạng thái nhị nguyên,

hãy thật tâm lánh xa những mong cầu như thế.

Khi còn dính mắc vào mặt này hay mặt khác,

của việc đúng hay sai,

tâm sẽ lạc vương trong nhầm lẫn.

Cho dù mọi phân biệt nhị nguyên đều đến từ nhất thể,

bám víu vào nhất thể này cũng chẳng nên làm.

Nếu một niệm không khởi,

muôn pháp không có lỗi.

Và khi không pháp nào có lỗi,

ắt chẳng còn tồn tại theo lối cũ.

Khi tâm phân biệt không khởi sinh,

tâm trí cũ chẳng còn tồn tại.

Khi đối tượng suy tưởng mất đi,

chủ thể tư duy cũng không còn nữa.

Vì khi tâm rời đi, đối tượng cũng đã rời theo.

Cảnh do tâm mà thành cảnh,

vì có cảnh mà tâm phát sinh.

Khi thấu hiểu tính tương đối của cả hai,

lẫn thực tại căn bản:

sự thống nhất của tánh không.

Trong tánh không này,

chẳng thể phân biệt được tâm hay cảnh.

Mỗi bên đều chứa đựng trong nó cái toàn thể.

Nếu không phân biệt giữa thực tại thô và sự vi tế,

sẽ không còn bị lôi kéo bởi thành kiến

và ý niệm.

Sống trong đại đạo

không dễ mà cũng chẳng khó.

Bởi tầm nhìn hạn hẹp,

mới dẫn đến nỗi sợ hãi và tâm lưỡng lự.

Càng cố bước nhanh

lại càng chậm lại.

và sự dính mắc không thể giới hạn,

ngay cả vướng vào tư tưởng giác ngộ

cũng là lạc lối.

Hãy để mọi việc diễn ra theo cách riêng của nó.

Không có gì đến và không có gì đi.

Tuân theo tính tự nhiên của vạn vật,

thì ắt thảnh thơi rong ruổi chẳng bị quấy rầy.

Khi tư tưởng bị trói buộc

sự thật sẽ ẩn tàng,

mọi việc u minh không sáng tỏ

Nếu việc thực hành đa mang phán xét

sẽ khiến thân tâm khó nhọc và mệt nhoài.

Liệu có ích gì

từ khởi tâm phân biệt và ý muốn tách bạch.

Nếu muốn bước đi trên nhất đạo,

đừng ghét bỏ cả thế giới giác quan và ý tưởng.

Quả thật, khi chấp nhận chúng một cách trọn vẹn,

là đồng nhất được với giác ngộ.

Kẻ trí không chạy theo mục tiêu,

nhưng người mê thì trói mình vào nó.

Thực pháp chỉ có một, không phải nhiều.

Tâm phân biệt phát sinh

từ mong cầu dính mắc của kẻ mê.

Đi tìm tâm bằng tâm phân biệt,

là sai lầm lớn nhất trong mọi sai lầm.

An hay bất an bắt nguồn từ ảo tưởng.

Trong ánh sáng giác ngộ,

không có yêu hay ghét.

Mọi suy nghĩ nhị nguyên đều đến từ suy luận của kẻ mê,

như những giấc mơ hay những đóa hoa trong không khí,

mà kẻ mê luôn cố nắm bắt.

Được và mất,

đúng hay sai,

những ý nghĩ như vậy, cuối cùng phải rời bỏ cấp kỳ.

Nếu mắt không bao giờ ngủ,

mọi giấc mơ đều tự nhiên tan biến.

Nếu tâm không khởi sinh phân biệt,

Vạn vật đều rõ như chúng vốn là,

với bản chất nhất như.

Khi hiểu được sự bí ẩn

của tính nhất như, sẽ thoát ra

khỏi mọi vướng mắc.

Khi mọi vật được nhìn nhận đồng một mực,

sẽ đạt đến bản chất không vướng mắc thời gian.

Sẽ chẳng còn tâm phân biệt hay so sánh,

khi ở trong trạng thái không nhân duyên không liên hệ.

Khi dừng động không bằng khởi niệm dừng,

ấy mới là sự dừng chân thật,

cả sự động hay dừng đều không còn nữa.

Khi những nhị nguyên như vậy không còn tồn tại,

bản thân sự nhất thể cũng không hiện diện.

Đi đến tận cùng của vạn pháp

chẳng có khuôn phép hay qui tắc nào còn áp dụng được.

Vì tâm thống nhất cùng với đạo,

mọi cố gắng vị kỷ đều chấm dứt.

Rũ sạch mọi hồ nghi và lưỡng lự,

mới là thật sống trong niềm tin chân thật.

Chỉ bằng một cú đánh, đã thoát khỏi mọi ràng buộc,

không còn gì dính mắc, cũng không nắm giữ điều gì.

Tất cả đều trống không,

rõ ràng, tự sáng soi, không cần dụng đến sức mạnh tâm trí.

Khi đó, mọi nghĩ suy hay cảm giác, hiểu biết hay trí tưởng đều không còn giá trị.

Trong thế giới chân như này,

không có tự ngã và cũng không có gì ngoài tự ngã.

Để hòa hợp trực tiếp với hiện thực này,

chỉ cần nói "bất nhị" (không ở trong nhị nguyên) khi nghi ngờ khởi sanh

Trong điều kiện "bất nhị", sẽ không có tách biệt,

cũng chẳng có loại trừ.

Bất kể không gian và thời gian,

giác ngộ có nghĩa là đi vào chân lý này.

Chân lý này vượt khỏi sự mở rộng, hay thu hẹp về không gian lẫn thời gian.

Trong ấy, một nhất niệm là cả vạn niên.

Hư vô nơi đây,

hư vô chốn đó,

nhưng vũ trụ vô tận, vẫn luôn hiển hiện trước mắt.

Vô cùng lớn hay tận cùng nhỏ,

chẳng gì khác biệt,

vì những định nghĩa đã tan mất và không ranh giới nào được nhận ra.

Có tức là không, không tức là có.

Đừng lãng phí thời gian vào việc nghi ngờ hay tranh luận, chúng thực ra chẳng liên quan gì.

Một là tất cả, tất cả trong một,

không phân biệt khi chuyển dịch

hay khi hòa lẫn vào nhau.

Sống trong biển thức này, không còn lo lắng gì về sự bất hoàn hảo.

Sống trong niềm tin này là con đường đến thế giới bất nhị.

bởi vì bất nhị là một với tín tâm.

Ôi từ ngữ!

Đạo vượt xa ngoài ngôn ngữ.

Vì trong đó, không có hôm qua

chẳng có ngày mai

chẳng có ngày mai