Sự phân cực làm cho nước hoạt động kì lạ như thế nào - Christina Kleinberg
-
0:15 - 0:17Tại sao một số côn trùng có thể đi
-
0:17 - 0:18trên mặt hồ,
-
0:18 - 0:20nhưng bạn lại bị chìm nhanh xuống đáy
-
0:20 - 0:21khi bạn cố đi trên mặt nước?
-
0:21 - 0:25Và tại sao hồ lại đóng băng từ trên xuống
trong mùa đông? -
0:25 - 0:29Câu trả lời cho tất cả các câu hỏi chỉ là
một từ: sự phân cực. -
0:29 - 0:30Nước là một phân tử đơn giản
-
0:30 - 0:34được cấu tạo từ 1 nguyên tử Oxy và 2
nguyên tử Hidro, -
0:34 - 0:36nhưng nó lại rất thiết yếu trong cuộc sống.
-
0:36 - 0:39Thực tế, nước chiếm gần 60%
-
0:39 - 0:42cân nặng của 1 ngưởi trưởng thành.
-
0:42 - 0:44Sự phân cực bên trong các phân tử nước
-
0:44 - 0:47mang lại cho chất phổ biến này những
đặc tính -
0:47 - 0:49làm nó độc đáo và thiết yếu.
-
0:49 - 0:52Sự phân cực liên quan đến việc chia sẻ
không bằng nhau -
0:52 - 0:54các electron trong 1 phân tử.
-
0:54 - 0:57Đối với nước, liên kết giữa nguyên tử Oxy
-
0:57 - 1:00và 2 nguyên tử Hidro trong một
phân tử nước -
1:00 - 1:03giống như một cuộc kéo co giữa một cầu thủ
bóng bầu dục to khoẻ -
1:03 - 1:05và một em bé dễ thương vậy.
-
1:05 - 1:07Oxy là nguyên tử lớn hơn,
-
1:07 - 1:10với nhiều proton ở trong hạt nhân hơn
Hidro. -
1:10 - 1:13Những điện tích dương này giống như
thể lực của một người vậy. -
1:13 - 1:14Chúng có thể thu hút
-
1:14 - 1:17những electron mang điện tích âm
trong liên kết, -
1:17 - 1:19cũng giống như một người khoẻ manh có thể
lất át -
1:19 - 1:22người yếu hơn trong trận kéo co.
-
1:22 - 1:24Vậy, Oxy có thể hút
-
1:24 - 1:27nhiều electron hơn so với lượng electron
nó được hút. -
1:27 - 1:30Vì Hidro nhỏ hơn và có ít năng lượng hơn,
-
1:30 - 1:32hay ít proton hơn,
-
1:32 - 1:34nên nó thua trận kéo co
-
1:34 - 1:37và nhận được ít electron hơn lượng mà
nó được chia. -
1:37 - 1:40Vậy nên, Oxy trong nước đóng vai trò
là cực âm -
1:40 - 1:43và Hidro là cực dương.
-
1:43 - 1:46Liên kết bên trong một phân tử nước
-
1:46 - 1:48được gọi là liên kết cộng hoá trị có cực.
-
1:48 - 1:51Cộng hoá trị nghĩa là các electron được
chia sẻ. -
1:51 - 1:53Nhưng, như ta đã học,
-
1:53 - 1:56cực nghĩa là những electron này không được
chia bằng nhau. -
1:56 - 1:59Trong nước, Oxy là cực âm
-
1:59 - 2:02và Hidro là cực dương.
-
2:02 - 2:04Vì lực hút âm và dương,
-
2:04 - 2:06Oxy bị hút bởi các nguyên tử Hidro
-
2:06 - 2:08ở các phân tử nước lân cận.
-
2:08 - 2:12Một loại liên kết đặc biệt được hình
thành giữa các phân tử nước, -
2:12 - 2:14được biết đến với tên: liên kết Hidro.
-
2:14 - 2:17Liên kết Hidro không chỉ xảy ra
trong nước. -
2:17 - 2:19Chúng có thể hình thành giữa những phân tử
nước -
2:19 - 2:22và những chất là cực hoặc ion.
-
2:22 - 2:26Khả năng tự liên kết của nước được gọi
là liên kết nội phân tử, -
2:26 - 2:28trong khi khả năng mà nó liên kết với
các chất khác -
2:28 - 2:31được gọi là liên kết ngoại phân tử.
-
2:31 - 2:33Bây giờ hãy trở lại những câu hỏi ban đầu.
-
2:33 - 2:37Đầu tiên, tại sao một số côn trùng có thể
đi trên nước? -
2:37 - 2:40Sức căng bề mặt do liên kết hidro
-
2:40 - 2:42tạo ra một tấm màng mỏng trên bề mặt nước
-
2:42 - 2:43mà cung cấp đủ phản lực
-
2:43 - 2:46cho những côn trùng siêu nhẹ đi lên.
-
2:46 - 2:47Bạn không thể đi trên nước
-
2:47 - 2:49vì liên kết hidro không đủ mạnh
-
2:49 - 2:51để giữ bạn.
-
2:51 - 2:53Tại sao băng lại nổi trên mặt nước?
-
2:53 - 2:55Với những chất khác,
-
2:55 - 2:58trạng thái rắn đặc hơn trạng thái lỏng,
-
2:58 - 3:00nhưng với nước thì không như vậy!
-
3:00 - 3:03Liên kết hidro giữ những phân tử nước
-
3:03 - 3:06trong băng xa hơn trong nước lỏng.
-
3:06 - 3:08Các phân tử càng xa nhau
-
3:08 - 3:10thì chất rắn càng kém đặc.
-
3:10 - 3:13Vậy băng kém đặc hơn nước khoảng 9%,
-
3:13 - 3:15nghĩa là chúng sẽ nổi lên trên.
-
3:15 - 3:18Đó là vì sao hồ nước lại đóng băng từ
trên xuống -
3:18 - 3:20và thuỷ sinh có thể sống sót được
-
3:20 - 3:22qua mùa đông lạnh giá hàng năm.
-
3:22 - 3:25Do tính phân cực của phân tử nước
-
3:25 - 3:27và liên kết Hidro
-
3:27 - 3:30tạo nên những tính chất độc đáo của nước.
-
3:30 - 3:33Vậy lí do mà nước rất đặc biệt,
-
3:33 - 3:34từ trong tế bào của bạn
-
3:34 - 3:36đến các đại dương,
-
3:36 - 3:41đơn giản vì nó là 1 phân tử phân cực
- Title:
- Sự phân cực làm cho nước hoạt động kì lạ như thế nào - Christina Kleinberg
- Description:
-
Bài đầy đủ: http://ed.ted.com/lessons/how-polarity-makes-water-behave-strangely-christina-kleinberg
Nước vừa thiết yếu lại vừa độc đáo. Nhiều tính chất độc đáo của nó xuất phát từ việc nó có 2 nguyên tử Hidro và 1 nguyên tử Oxy, vì vậy đã tạo ra một liên kết không cân bằng. Từ những chú cá trong hồ bằng đến đá nổi trên mặt nước, Christina Kleinberg sẽ mô tả tác động của sjw phân cực.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 03:52
TED Translators admin approved Vietnamese subtitles for How polarity makes water behave strangely - Christina Kleinberg | ||
Khoa Ngo accepted Vietnamese subtitles for How polarity makes water behave strangely - Christina Kleinberg | ||
Huyen Truong edited Vietnamese subtitles for How polarity makes water behave strangely - Christina Kleinberg | ||
Huyen Truong edited Vietnamese subtitles for How polarity makes water behave strangely - Christina Kleinberg | ||
Huyen Truong edited Vietnamese subtitles for How polarity makes water behave strangely - Christina Kleinberg | ||
Huyen Truong edited Vietnamese subtitles for How polarity makes water behave strangely - Christina Kleinberg |