ทำไมอาคารจึงถล่มตอนแผ่นดินไหว? - วิกกี้ วี เมย์
-
0:07 - 0:11แผ่นดินไหวเป็นปรากฏการณ์ที่น่ากลัว
มาโดยตลอด -
0:11 - 0:14และมันก็ยิ่งก่อหายนะมากขึ้น
เมื่อเมืองของเราใหญ่ขึ้น -
0:14 - 0:18กับอาคารถล่มนั้น
เป็นหนึ่งในความเสี่ยงที่มากที่สุด -
0:18 - 0:20ทำไมอาคารถึงถล่ม
ในเหตุการณ์แผ่นดินไหว -
0:20 - 0:23และจะป้องกันมันได้อย่างไร
-
0:23 - 0:25ถ้าคุณเคยดูหนังภัยพิบัติมาเยอะมากๆ
-
0:25 - 0:26คุณคงมีความคิดที่ว่า
-
0:26 - 0:30อาคารถล่มมีสาเหตุโดยตรงจากใต้พื้นดิน
-
0:30 - 0:33สั่นสะเทือนอย่างรุนแรง
หรือแม้แต่แยกออกจากกัน -
0:33 - 0:35แต่นั้นไม่ใช่สิ่งที่มันเกิดขึ้น
-
0:35 - 0:39อย่างแรก อาคารส่วนใหญ่
ไม่ได้ตั้งอยู่บนรอยเลื่อน -
0:39 - 0:44และแผ่นเปลือกโลกที่เคลื่อนที่นั้น
อยู่ลึกลงไปในผิวโลกมากกว่าฐานรากของตึก -
0:44 - 0:46แล้วมันเกิดอะไรขึ้นกันแน่
-
0:46 - 0:50อันที่จริงแล้ว ความจริงเรื่องแผ่นดินไหว
และผลกระทบต่ออาคาร -
0:50 - 0:52ซับซ้อนมากกว่านั้นเล็กน้อย
-
0:52 - 0:55เพื่อให้เราเข้าใจง่าย
สถาปนิกและวิศวกรเลือกใช้แบบจำลอง -
0:55 - 1:00เป็นแนวเส้น 2 มิติแทนเสาและคาน
-
1:00 - 1:05หรือใช้ลูกกลมๆบนแท่งเสา
เพื่อจำลองมวลของอาคาร -
1:05 - 1:09ถึงแม้จะทำให้มันเข้าใจง่ายขนาดนี้
แต่แบบจำลองนี้กลับมีประโยชน์มาก -
1:09 - 1:12ช่วยทำนายการตอบสนอง
ของอาคารต่อแผ่นดินไหว -
1:12 - 1:15ซึ่งโดยพื้นฐานเกี่ยวกับหลักฟิสิกส์
-
1:15 - 1:17การถล่มส่วนมากที่เกิดขึ้นระหว่างแผ่นดินไหว
-
1:17 - 1:20ไม่ได้เกิดโดยตรงจากแผ่นดินไหว
-
1:20 - 1:23แต่เมื่อพื้นดินขยับใต้อาคาร
-
1:23 - 1:26มันทำให้รากฐานอาคารและชั้นล่างๆเคลื่อนที่
-
1:26 - 1:29ทำให้เกิดคลื่นกระแทกส่งไปยัง
โครงสร้างส่วนที่เหลือ -
1:29 - 1:32และส่งผลให้อาคารนั้นสั่นไปสั่นมา
-
1:32 - 1:36ความรุนแรงของการสั่นสะเทือน
ขึ้นอยู่กับ 2 ปัจจัยหลัก -
1:36 - 1:39มวลของอาคาร ที่รวมกันอยู่ด้านล่าง
-
1:39 - 1:41และความแข็งของอาคาร
-
1:41 - 1:45ซึ่งก็คือแรงที่ต้องใช้
ในการทำให้เกิดการเลื่อนตัว -
1:45 - 1:48รวมถึงประเภทของวัสดุของตึก
และรูปร่างของเสา -
1:48 - 1:51ความแข็งส่วนมาก
เกี่ยวข้องกับความสูง -
1:51 - 1:54อาคารที่เตี้ยกว่า
จะแข็งกว่าและสั่นน้อยกว่า -
1:54 - 1:57ในขณะที่อาคารที่สูงกว่านั้น
จะยืดหยุ่นได้มากกว่า -
1:57 - 2:01คุณอาจจะคิดว่า
ทางออกคือสร้างอาคารให้เตี้ยเข้าไว้ -
2:01 - 2:03เพื่อให้มันสั่นให้น้อยที่สุด
-
2:03 - 2:09แต่แผ่นดินไหวในปี 1985 ที่เม็กซิโก
เป็นตัวอย่างที่ดีว่าทำไมจึงไม่เป็นเช่นนั้น -
2:09 - 2:10ตอนช่วงแผ่นดินไหว
-
2:10 - 2:14อาคารความสูงระหว่าง 6 ถึง 15 ชั้น
ถล่มลงมามากมาย -
2:14 - 2:18แต่ที่น่าแปลกคือ
อาคารที่เตี้ยกว่ากลับยังตั้งอยู่ได้ -
2:18 - 2:22อาคารที่สูงกว่า 15 ชั้น
ก็เสียหายไม่มาก -
2:22 - 2:25และอาคารความสูงกลางๆที่ถล่มลงมานั้น
-
2:25 - 2:29พบว่ามันสั่นอย่างรุนแรง
มากกว่าแผ่นดินไหวเสียอีก -
2:29 - 2:31มันเป็นไปได้อย่างไร
-
2:31 - 2:34คำตอบมันเกี่ยวกับสิ่งที่เรียกว่า
"ความถี่ธรรมชาติ" -
2:34 - 2:36ในการสั่นสะเทือน
-
2:36 - 2:42ความถี่ คือจำนวนครั้งที่เคลื่อนที่
กลับไปกลับมาใน 1 วินาที -
2:42 - 2:44เป็นส่วนกลับของ "คาบ"
-
2:44 - 2:48ซึ่งคือ มันใช้เวลากี่วินาที
เพื่อให้จบการเคลื่อนที่ 1 รอบ -
2:48 - 2:52และความถี่ธรรมชาติของอาคารนั้นขึ้นอยู่กับ
มวลและความแข็งของมัน -
2:52 - 2:55คือความถี่ที่ตึกมันสั่นเอียงไปรอบๆ
-
2:55 - 3:00การเพิ่มมวลของตึกจะทำให้
อัตราการสั่นตามธรรมชาติลดลง -
3:00 - 3:04ในขณะที่ถ้าเพิ่มความแข็ง
จะทำให้สั่นเร็วขึ้น -
3:04 - 3:06ดังนั้น สมการที่ใช้อธิบายความสัมพันธ์
-
3:06 - 3:10ความแข็งและความถี่ธรรมชาติ
จึงมีสัดส่วนตามกัน -
3:10 - 3:14ในขณะที่มวลและความถี่ธรรมชาติ
กลับมีสัดส่วนผกผันกัน -
3:14 - 3:18สิ่งที่เกิดขึ้นใน กรุงเม็กซิโก
เป็นผลมาจาก "การกำทอน" -
3:18 - 3:20เกิดขึ้นเมื่อความถี่ของคลื่น
จากแผ่นดินไหว -
3:20 - 3:25ไปตรงกับความถี่ธรรมชาติของตึกขนาดกลาง
-
3:25 - 3:27เหมือนการผลักชิงช้าที่คำนวนเวลามาอย่างดี
-
3:27 - 3:31แต่ละคลื่นที่เกิดขึ้นจะทำให้
การสั่นสะเทือนของตึกรุนแรงขึ้นเรื่อยๆ -
3:31 - 3:33ในทิศทางเดิม
-
3:33 - 3:37ทำให้ตึกไหวโยกมากขึ้นเรื่อยๆ
-
3:37 - 3:41จนในที่สุดก็เกินขีดจำกัด
ที่อาคารจะรองรับได้ -
3:41 - 3:45ทุกวันนี้ วิศวกรทำงานร่วมกับนักธรณีวิทยา
และผู้เชี่ยวชาญแผ่นดินไหว -
3:45 - 3:49เพื่อทำนายความถี่ของแผ่นดินไหว
ที่ตำแหน่งที่จะสร้างตึก -
3:49 - 3:52เพื่อที่จะลดการถล่มเนื่องจากการเกิดกำทอน
-
3:52 - 3:55โดยใช้ประเภทของดิน
และรอยเลื่อนมาร่วมพิจารณา -
3:55 - 3:58รวมทั้งข้อมูลจากแผ่นดินไหวครั้งก่อนๆ
-
3:58 - 4:01ความถี่ต่ำจะสร้างความเสียหาย
กับตึกที่สูงกว่า -
4:01 - 4:03และตึกที่ยืดหยุ่นกว่า
-
4:03 - 4:06ในขณะที่การสั่นความถี่สูง
กลับเป็นภัยมากกว่า -
4:06 - 4:09ต่อโครงสร้างที่เตี้ยเและแข็งกว่า
-
4:09 - 4:11วิศวกรยังได้คิดค้นวิธีการดูดซับแรงกระแทก
-
4:11 - 4:15และจำกัดการเปลี่ยนแปลงผิดรูป
โดยใช้ระบบนวัตกรรม -
4:15 - 4:17การแยกฐานรากโดยใช้ชั้นของตึกที่ยืดหยุ่น
-
4:17 - 4:21เพื่อแยกการเลื่อนตัวของฐานราก
ออกจากตัวอาคารที่เหลือ -
4:21 - 4:25ในขณะที่ระบบมวลลดการสั่น
จะหักล้างการเกิดกำทอน -
4:25 - 4:29โดยสั่นในทิศตรงข้าม
ด้วยความถี่ที่เท่ากับความถี่ธรรมชาติ -
4:29 - 4:30เพื่อลดการสั่นสะเทือน
-
4:30 - 4:34ในตอนท้ายสุด อาคารที่แข็งแรงที่สุด
จะไม่ใช่อาคารที่ยังตั้งอยู่ -
4:34 - 4:35แต่เป็นที่อาคารฉลาดที่สุดต่างหาก
- Title:
- ทำไมอาคารจึงถล่มตอนแผ่นดินไหว? - วิกกี้ วี เมย์
- Description:
-
more » « less
บทเรียนเต็มที่ : http://ed.ted.com/lessons/why-do-buildings-fall-in-earthquakes-vicki-v-may
แผ่นดินไหวเป็นปรากฎการณ์ที่น่ากลัว และกลายเป็นเรื่องหายนะของเมืองที่เติบโตแล้ว การถล่มของอาคารเป็นเรื่องของความเสี่ยงที่ใหญ่หลวง และทำไมอาคารจึงถล่มตอนแผ่นดินไหว ? และจะสามารถป้องกันได้อย่างไร ? วิกกี้ วี เมย์ ได้อธิบายกฎของฟิสิกค์ว่า ทำไมอาคารที่แข็งแรงจึงมักจะถล่ม แต่อาคารที่ชาญฉลาดยังคงอยู่
บทเรียนโดย Vicki V. May, แอะนิเมชั่นโดย Pew36 Animation Studios
- Video Language:
- English
- Team:
closed TED
- Project:
- TED-Ed
- Duration:
- 04:52
|
Kelwalin Dhanasarnsombut approved Thai subtitles for Why do buildings fall in earthquakes? - Vicki V. May | |
|
|
Kelwalin Dhanasarnsombut edited Thai subtitles for Why do buildings fall in earthquakes? - Vicki V. May | |
|
|
Kelwalin Dhanasarnsombut edited Thai subtitles for Why do buildings fall in earthquakes? - Vicki V. May | |
|
|
Kelwalin Dhanasarnsombut edited Thai subtitles for Why do buildings fall in earthquakes? - Vicki V. May | |
|
Rawee Ma accepted Thai subtitles for Why do buildings fall in earthquakes? - Vicki V. May | |
|
|
Rawee Ma edited Thai subtitles for Why do buildings fall in earthquakes? - Vicki V. May | |
|
|
Rawee Ma edited Thai subtitles for Why do buildings fall in earthquakes? - Vicki V. May | |
|
|
Rawee Ma edited Thai subtitles for Why do buildings fall in earthquakes? - Vicki V. May |