Miếng & Mảnh - Tommy Kha | Art21 "Cận Diện New York"

(nhạc nhẹ)

- Tôi lớn lên ở Memphis

và tôi sống tại một vùng
có tên là White Haven

phần lớn tuổi thơ.

Tôi không được
ra khỏi nhà,

nên phần lớn thời gian,
Memphis với tôi chỉ là

khoảnh sân trước và sau nhà.

Vào một hôm Halloween, chúng tôi
chơi một trò chơi siêu nhân,

tôi nhớ là trò Người Dơi.

Vì bọn tôi nghèo,

bọn tôi cùng hóa trang như nhau,

mặc túi rác đen,

vận dụng đầu óc

và trí tưởng tượng để tin rằng
nói như Người Dơi

là đủ để chơi rồi.

Kì lạ là

gia đình tôi luôn để tôi làm nhiều thứ.

"Con cứ thoải mái học hỏi văn hóa mới,

Nếu con cần học
tiếng Anh, không sao cả.

Con không cần phải bám lấy quá khứ

và tiếp tục nói tiếng Trung với chúng ta."

Họ để tôi đi.

Ngày ngày người ta hỏi: "Cháu từ đâu đến?

Cháu thực sự đến từ đâu cơ?

Tên Tàu của cháu là gì?

Tên Hàn của cháu là gì?"

Tôi đâu là người Hàn.

"Cháu từ đâu đến?"

Người ta suốt ngày hỏi tôi hồi tôi còn bé.

Vài người đùa rằng chúng tôi chọn Memphis

vì Elvis, hoặc vì
tương đồng khí hậu.

Gia đình tôi định cư ở
Memphis là vì chiến tranh,

vì quân đội,
vì bị bạo hành tại quê hương.

Gia đình tôi đến vào những năm 90,

thời điểm Memphis bắt đầu
tiếp nhận người tị nạn từ Việt Nam.

- Cháu chào ông

- Nghe tiếng bà tôi
chả hiểu sao mà thét

giữa đêm chỉ bởi
tiếng pháo hoa nổ,

hay tin đánh bom tại thành phố Oklahoma

là một hình ảnh rất
quen thuộc với cả gia đình.

Thật nực cười

cách chiến tranh
được ghi không chỉ

lên mảnh đất và biên giới của chúng ta,
mà còn lên cả chính chúng ta và con trẻ,

những người đến sau bố mẹ ta.

Chúng ta nói thế nào về nó?

Cùng lúc đó, chúng ta sống thế nào với nó?

(nhạc nhẹ tiếp tục)

Tôi luôn quay về Memphis.

Memphis giống như là
điểm giao thoa

giữa huyền thoại và lịch sử,

và tình cảm và trí nhớ.

Là thứ, theo cách nào đó,
để bị nhớ sai.

Phần nhiều tác phẩm tôi làm hay
lịch sử gia đình tôi chỉ là vậy,

là miếng và là mảnh.

Nó là một sự gom góp không ngừng
thông tin và tư liệu,

và bất kể thứ gì chúng ta
có thể thu lượm từ quá khứ.

- Bà cho con tháo tất của bà nhé?

- Tháo tất à? Được.

- Ánh sáng tốt rồi. Đẹp lắm bà ạ.

Bây giờ con sẽ
chụp nhanh một tấm cho bà.

Tôi bắt đầu dùng hình cắt của mình

và sự mơ hồ trong việc nó chính xác là gì,

việc nó nằm giữa các phân loại,

vừa là đạo cụ, vừa là
một phần mở rộng của tôi.

Bà quay đầu qua phải
chút được không?

Con cảm ơn. Ba, hai, một.

Nó đại loại như là sự phản chiếu
cái quá trình phân mảnh,

đi lượm không phải những miếng
và mảnh của lịch sử gia đình tôi,

mà là lượm cái chất liệu tự hiện hữu

và những kết nối được biểu lộ.

Chúng đều rất ngẫu hứng
và bắt nguồn từ tiểu sử của tôi.

(nhạc hào hứng)

(tiếng trò chuyện)

Tôi săn đuổi các nghệ sĩ tri ân Elvis,

cách nói khéo để chỉ

những người đóng giả Elvis.

Hơn là một kiểu
sắm vai và bắt chước,

nó trở nên siêu việt.

Tôi muốn làm ra một khối tác phẩm

và tôi muốn đủ khả năng
làm ra một khối tác phẩm

về sự đại diện,

nói về văn hóa đại chúng

và cách mọi người hiểu về miền nam

qua những biểu tượng như Elvis.

Có một sự ảnh hưởng

theo cách mà ý niệm về Elvis,

hình cắt Elvis vẫn dội lại
trong các dự án khác của tôi.

(tiếng trò chuyện)

(nhạc nhẹ)

Tôi nghĩ nhiều về
tấm ảnh kỉ niệm

ngành đường sắt và việc họ
đẩy nhiều lao động,

đặc biệt là lao động Tàu,
ra ngoài khung hình.

Và cái sự vô hình ấy
vang dội

suốt lịch sử nhiếp ảnh.

Làm sao ta thấy mình
khi ta không được đại diện?

Tôi nghĩ cũng là
một sự trình diễn không nghỉ

khi tôi luôn đi tìm xem
tôi đứng chỗ nào trong bức hình?

Đâu là cách tốt nhất

để tìm tới chính mình
thông qua nhiếp ảnh?

(nhạc nhẹ tiếp tục)