Υπάρχει κάποια αλήθεια στον μύθο του Βασιλιά Αρθούρου; - Άλαν Λούπακ

Δείτε ολόκληρο το μάθημα εδώ: https://ed.ted.com/lessons/is-there-any-truth-to-the-king-arthur-legends-alan-lupack

Ο Βασιλιάς Αρθούρος αναστήθηκε ξανά και ξανά στην συλλογική μας φαντασία, μαζί με την ακολουθία των ιπποτών του, την Γκουίνεβιρ, την Στρογγυλή Τράπεζα, και φυσικά το Εξκάλιμπερ. Όμως από πού προήλθαν όλες αυτές οι ιστορίες, και υπάρχει κάποια αλήθεια σε αυτές; Ο Άλαν Λούπακ ανακαλύπτει την εξέλιξη του Βασιλιά Αρθούρου.

Μάθημα: Άλαν Λούπακ, σκηνοθεσία: Πάτρικ Σμιθ.

«Εδώ, κείτεται ο Αρθούρος,
βασιλιάς ήταν, και βασιλιάς θα είναι».

Έτσι γράφει στην επιγραφή
της ταφόπλακας του Βασιλιά Αρθούρου

στο ο Θάνατος του Αρθούρου
του Τόμας Μάλορυ.

Γραμμένο τον 15ο αιώνα,

ο Μάλορυ δεν μπορούσε να φανταστεί
πόσο προφητική θα ήταν αυτή η επιγραφή.

Ο Βασιλιάς Αρθούρος αναστήθηκε ξανά
και ξανά στη συλλογική μας φαντασία,

μαζί με την ακολουθία των ιπποτών του,

την Γκουίνεβιρ,

τη Στρογγυλή Τράπεζα,

το Κάμελοτ,

και φυσικά το Εξκάλιμπερ.

Όμως από πού ήρθαν αυτές οι ιστορίες
και υπάρχει κάποια αλήθεια σ' αυτές;

Ο Βασιλιάς Αρθούρος όπως τον ξέρουμε
είναι δημιουργία του ύστερου Μεσαίωνα,

όμως ο θρύλος του έχει τις ρίζες του
στην Κελτική ποίηση σε προγενέστερη εποχή:

στις Σαξονικές εισβολές της Βρετανίας.

Αφού οι Ρωμαίοι άφησαν
τη Βρετανία το 410 μ.Χ,

οι Σάξονες επιδρομείς
από τη σύγχρονη Γερμανία και Δανία

γρήγορα εκμεταλλέυτηκαν την αδυναμία
της εγκαταλελειμένης επικράτειας.

Οι κάτοικοι της Βρετανίας πολέμησαν
μανιασμένα κατά των εισβολέων

κατά τη διάρκεια πολλών αιώνων αναταραχής.

Δεν υπάρχει σχεδόν καμία γραπτή
καταγραφή από αυτή την εποχή,

έτσι είναι δύσκολο ν' αναπαραστήσουμε
μια ακριβή ιστορία.

Όμως, η σωζόμενη ποίηση από αυτή
την εποχή, μας δίνει κάποια στοιχεία.

Ένα από τα ποιήματα, ο Γκοντόντιν,
περιέχει την πρώτη αναφορά του Αρθούρου,

αν και ο ίδιος ο Αρθούρος
δεν παρουσιάζεται σ' αυτό.

Μιλάει για έναν διαφορετικό πολεμιστή
ονόματι Γκουόρντουρ,

ικανός να σφαγιάζει τους εχθρούς του,
όμως δεν ήταν ο Αρθούρος.

Δεν είναι αρκετό για να συνεχίσουμε,

όμως όποιος και να ήταν αυτός ο Αρθούρος,

πρέπει να ήταν το χρυσό
πρότυπο των πολεμιστών.

Είτε βασίλευσε, είτε έζησε ποτέ
είναι, δυστυχώς, λιγότερο σαφές.

Παρά αυτήν την αμφιβολία,

αναφορές για τον Αρθούρο τράβηξαν
την προσοχή ενός επίδοξου ιστορικού

εκατοντάδες χρόνια αργότερα.

Το 1130, ο Τζόφρι του Μόνμαουθ ήταν ένας
ταπεινός κληρικός με μεγάλες φιλοδοξίες.

Χρησιμοποιώντας κελτικές
και λατινικές πηγές,

ξόδεψε χρόνια δημιουργώντας
ένα εκτενές χρονικό

με τίτλο, «Η Ιστορία
των Βασιλιάδων της Βρετανίας».

Το κεντρικό κομμάτι του τόμου
ήταν ο Βασιλιάς Αρθούρος.

Ιστορία είναι ένας δοτικός όρος
για την καταγραφή του Τζόφρι.

Γραμμένο 600 χρόνια
μετά τις Σαξονικές εισβολές,

ένωσε μαζί τα θραύσματα
του μύθου και της ποίησης

για να αντισταθμίσει τη σχετική έλλειψη
των επίσημων καταγραφών.

Μερικές από τις πηγές του περιείχαν
αναφορές γα τον Αρθούρο,

και μερικές άλλες ήταν ρεαλιστικές
αναφορές μαχών και περιοχών.

Όμως πολλοί από τους γνωστούς μυθικούς
ήρωες πολεμούν με μεγάλη απόδοση

χάρη στη βοήθεια μαγικών
σπαθιών και μαγείας.

Ο Τζόφρι τα ανέμειξε όλα:

Ένα μαγικό σπαθί ονόματι Καλεντβούλχ

κι ένα Ρωμαϊκό οχυρό ονόματι Καρλέον
εμφανίστηκε στο υλικό των πηγών του,

έτσι ο Αρθούρος του Τζόφρι βασίλευε από
το Καρλέον και εξουσίαζε το Καλίμπουρνους,

στη λατινική μετάφραση του Καλεντβούλχ.

Ο Τζόφρι ακόμη πρόσθεσε
έναν σοφό σύμβουλο ονόματι Μέρλιν,

βασισμένο στον Κέλτη βάρδο Μύρδην,
στην ιστορία του Αρθούρου.

Αν ο Αρθούρος όντως ζούσε, θα μπορούσε
πιθανόν να είναι στρατιωτικός ηγέτης,

όμως ένας καστροβασιλιάς ταίριαζε καλύτερα
στην μεγαλοπρεπή ιστορία του Τζόφρι.

Το χρονικό του Τζόφρι τράβηξε
την προσοχή που ήλπιζε,

και σύντομα μεταφράστηκε
από τα Λατινικά στα Γαλλικά

από τον ποιητή Γουέις περίπου το 1155 μ.Χ.

Ο Γουέις έβαλε ακόμη ένα κεντρικό τμήμα
στον Αρθούριο μύθο το σπαθί του Τζόφρι,

το κάστρο,

και τον μάγο:

τη Στρογγυλή Τράπεζα.

Έγραψε ότι ο Αρθούρος έβαλε
να κατασκευάσουν το τραπέζι

έτσι ώστε όλοι οι καλεσμένοι στην αυλή του
θα μπορούσαν εξίσου να κάτσουν,

και κανείς δεν θα μπορούσε να παραπονεθεί
ότι έχει υψηλότερη θέση στο τραπέζι.

Αφού διάβασε τη μετάφραση του Γουέις
ένας Γάλλος ποιητής, ο Κρετιέν ντε Τρουά,

έγραψε σειρά από ρομάντζα που εκτόξευσαν
τη φήμη της ιστορίας του Αρθούρου.

Εισήγαγε μεμονωμένες ιστορίες ιπποτών
όπως ο Λάνσελοτ και ο Γκοουέην,

κι ανέμειξε τα στοιχεία
του ρομαντισμού με τις περιπέτειες.

Επινόησε τον Αρθούρο,

τον Λάνσελοτ,

και το ερωτικό τους τρίγωνο
με την Γκουίνεβιρ.

Σε αντίθεση με τη διαπροσωπική πλοκή
επίσης εισήγαγε και το Ιερό Δισκοπότηρο.

Ο Κρετιέν έθεσε την ισχύ του Δισκοπότηρου

σε μαγικά αντικείμενα
της κελτικής μυθολογίας.

Έζησε στα μέσα των Σταυροφοριών,

άλλοι επέβαλαν τις εμμονές
για την εποχή του Δισκοπότηρου,

επιλέγοντάς το σαν ένα πανίσχυρο
κειμήλιο από την σταύρωση.

Πολυάριθμες προσαρμογές στα Γαλλικά
και σε άλλες γλώσσες

ακολούθησαν το έργο του Κρετιέν.

Στα πλαίσια αυτών των επαναδιατυπώσεων
το Καρλέον έγινε Κάμελοτ,

το Καλίμπουρνους
ξαναβαπτίστηκε σε Εξκάλιμπερ.

Τον δέκατο πέμπτο αιώνα,

ο Σερ Τόμας Μάλορυ συνέθεσε αυτές
τις ιστορίες στο ο Θάνατος του Αρθούρου,

την βάση πολλών σύγχρονων ιστοριών
για τον Βασιλιά Αρθούρο.

Στα χιλιάδες χρόνια από την πρώτη εμφάνιση
του Βασιλιά Αρθούρου στο κέλτικο ποίημα,

η ιστορία του μεταμορφώθηκε ξανά και ξανά

για να αντικατοπτρίσει τις ανησυχίες των
χρονογράφων και των ακροατηρίων τους.

Ακόμη ξαναγράφουμε
και προσαρμόζουμε τον θρύλο σήμερα.

Ανεξάρτητα του αν ο άνθρωπος έζησε ποτέ,

αγάπησε,

βασίλεψε,

ή εξερεύνησε,

είναι αδιαμφισβήτητο ότι ο χαρακτήρας του
έχει επιτύχει την αθανασία.