Vũ khí mới trong cuộc chiến chống siêu khuẩn

Kể từ khi sử dụng rộng rãi kháng sinh bắt đầu vào những năm 1940, chúng ta đã cố gắng để phát triển các loại thuốc mới nhanh hơn vi khuẩn có thể tiến triển - nhưng chiến lược này không hoạt động. Các loại vi khuẩn kháng thuốc được gọi là siêu vi khuẩn đã giết chết gần 700.000 người vào năm ngoái, và đến năm 2050 số đó có thể là 10 triệu - nhiều hơn số trường hợp tử vong do ung thư mỗi năm. Vật lý có thể giúp đỡ không? Trong một cuộc nói chuyện khoa học tiên phong, nhà khoa học bức xạ David Brenner chia sẻ công trình nghiên cứu của mình về vũ khí cứu mạng: một bước sóng của ánh sáng cực tím là UVC xa, có thể diệt tuyệt đối một cách an toàn mà không xâm nhập vào da. Theo sau là câu hỏi và trả lời của giám đốc TED Chris Anderson.

Vậy là... ta đang trong một cuộc chiến
thực sự,

và đó là trận chiến mà ta
sắp thua trước mắt.

Một cuộc chiến chống
lại siêu khuẩn.

Vậy bạn có thể tự hỏi,

nếu tôi đang chuẩn bị nói về siêu khuẩn,

vậy tại sao tôi lại cho bạn xem tấm hình
có các fan bóng đá--

Fan của Liverpool đang mừng một
chiến thắng nổi danh

ở Istanbul, một thập kỉ trước.

Phía xa xa bức hình, người mang
áo thun đỏ,

vâng, tôi đấy,

và bạn tôi Paul Rice, người đứng cạnh
tôi và mang nón đỏ

Vài năm sau khi tấm hình này được chụp,

Paul nhập viện để tiến hành vài
cuộc phẫu thuật nho nhỏ,

và phát triển một loại nhiễm trùng
siêu khuẩn,

và ông ấy qua đời.

Tôi thưc sự sốc.

Ông ấy là một người khỏe mạnh
suốt thời trai trẻ.

Và rồi,

thực sự với rất nhiều lời động viên
từ một vài TEDsters,

Tôi tuyên bố cuộc chiến của mình
với đám siêu khuẩn.

Giờ ta hãy nói đôi chút về siêu khuẩn.

Câu chuyện đã bắt đầu từ thập
niên 40 rồi cơ

với sự ra đời của kháng sinh

Và kể từ đó,

vi khuẩn kháng thuốc tiếp tục phát triển,

và ta bắt buộc phải phát triển
nhiều loại thuốc mới hơn nữa

để chống lại vi khuẩn mới sinh sôi này.

Và cái vòng oan nghiệt này chính
là căn nguyên cho ra đời siêu khuẩn,

là loại vi trùng đơn giản ta không
có thuốc kháng hiệu quả.

Tôi chắc rằng bạn có thể nhận ra
ít nhất vài con siêu trùng này.

Đây là những con phổ biến trên
thế giới hiện nay.

Năm rồi, khoảng 70 vạn người chết

liên quan đến siêu khuẩn.

Nhìn đến tương lai,

nếu ta cứ tiếp tục lối mòn hiện tại,

với cách tiếp cận vấn đề cơ
bản dựa trên thuốc,

thì ước lượng chuẩn xác nhất là
khoảng giữa thế kỉ này

trên thế giới siêu khuẩn sẽ gây
ra 10 triệu cái chết.

10 triệu.

Đặt vô bối cảnh, thực sự thì

nó còn hơn số người chết vì ung thư
trên toàn thế giới vào năm ngoái.

Vậy hẳn rõ là ta đang đi sai đường,

và cách giải quyết vấn đề dựa trên
thuốc thì không khả thi

Tôi là một nhà vật lý,

và tôi tự hỏi, ta có thể phát triển dựa
trên vật lý--

Một cách tiếp cận khác với vấn để này

Và nếu là như vậy

điều đầu tiên ta biết chắc

chính là ta biết cách giết mọi
loại vi khuẩn,

từng loại một,

từng loại một.

Cùng với tia cực tím.

thực ra chúng ta biết điều này cả
100 năm trước rồi.

tôi nghĩ ai cũng biết tia cực tím là gì.

Nó là một phần của quang phổ
bao gồm tia hồng ngoại,

có những tia sáng thấy được,

và phần sóng ngắn của nhóm
này là tia cực tím.

Điểm mấu chốt với cách ta nhìn nhận

đó là tia cực tím giết vi khuẩn bằng
một cơ chế khác hoàn toàn

so với cách thuốc diệt vi khuẩn.

Vậy tia cực tím có khả năng diệt
vi khuẩn kháng thuốc

như bao vi khuẩn khác,

và bởi vì tia cực tím diệt
mọi loại trùng rất tốt,

nó bây giờ thực sự được dùng rất
nhiều để khử trùng phòng ốc,

bề mặt làm việc.

Cái bạn thấy đây là một căn
phòng phẫu thuật

được khử trùng bằng tia cực tím.

Nhưng cái bạn chưa thấy trong
hình, thực ra,

là không có ai trong đó cả.

Có lý do đấy.

Tia cực tím thực ra nguy hại cho sức khỏe,

nó gây tổn thương tế bào da,

gây ung thư da,

gây hại cho các tế bào mắt,

gây ra bệnh lý về mắt
như đục thủy tinh thể.

Nên ta không thể nào sử dụng ánh sáng
cực tím nguyên thủy để khử trùng

khi có con người xung quanh.

và tất nhiên,

ta lại muốn khử trùng nhất khi có
con người xung quanh.

Vậy ánh sáng lý tưởng

sẽ thực sự diệt được mọi vi khuẩn,

gồm cả siêu khuẩn,

và sẽ an toàn hơn khi phơi
nhiễm trên con người.

và đây chính là đoạn mà tôi tham
gia với tư cách là nhà vật lý học.

Cùng với các bạn đồng nghiệp,

chúng tôi nhận ra có một bước sóng
cụ thể của tia cực tím

mà có thể diệt mọi vi khuẩn,

nhưng an toàn hơn cho con người.

Bước sóng đó gọi là ánh sáng UVC xa.

và nó chỉ là một phần của bước sóng
ngắn trong quang phổ cực tím.

Vậy ta xem xem nó hoạt động ra sao.

cái bạn thấy đây là bề mặt da của ta.

và tôi sẽ chồng lên vài con khuẩn
tại khoảng không phía trên da.

giờ ta xem chuyện gì xảy ra nhé

khi tia cực tím nguyên thủy chạm vô ,

cái bạn thấy là,

như ta biết, ánh sáng nguyên thủy
diệt vi khuẩn rất tốt,

nhưng bạn cũng thấy

nó thấm vô lớp da trên cùng,

và gây tổn thương các tế bào chính của da.

sau cùng, dẫn tới ung thư da

giờ hãy cùng so sánh với ánh sánh UVC xa--

cùng bối cảnh,

da và vài vi khuẩn trên da,

Vậy bạn thấy đó

một lần nữa ánh sáng UVC xa diệt
vi khuẩn hoàn hảo,

nhưng cái nó không làm là thâm nhập vô da ta.

Và có cách lý giải vật lý thỏa đáng:

UVC xa bị hấp thụ cực mạnh
bởi mọi chất liệu sinh học,

nên đơn giản nó không thể đi xa như vậy.

Giờ nhé, vi rút và vi khuẩn vô
cùng, vô cùng, vô cùng bé,

nên UVC xa có thể thâm nhập và
xử đẹp hết chúng nó,

nhưng cái nó sẽ không làm là
thâm nhập vô da,

và thậm chí là vùng da chết

ngay tại bề mặt da ta.

vậy UVC xa có thể giết vi khuẩn,

nhưng diệt một cách an toàn.

Đó là lý thuyết.

Nó hoạt động được và an toàn.

Thế còn trong thực tiễn?

Nó có hiệu quả không?

Nó có thực sự an toàn?

Đó chính là những gì phòng tôi
đang nghiên cứu

5, 6 năm qua,

tôi hết sức phấn khởi nói rẳng
có đáp án cho cả 2 câu hỏi.

một từ vâng to bự.

Vâng, nó hiệu quả đó.

và vâng, nó an toàn luôn đó.

nên tôi vui mừng khi nói vậy,

nhưng thực ra không quá ngạc
nhiên để nói thế,

vì nó hoàn toàn là quy luật
vật lý mà thôi.

vậy ta hãy cùng nhìn về tương lai,

tôi kinh ngạc khi ta có một
vũ khí hoàn toàn mới

và một vũ khí đắt giá

trong công cuộc chống lại siêu khuẩn.

ví dụ,

tôi thấy UVC xa trong phòng phẫu thuật.

tôi thấy nó trong khu chuẩn bị thực phẩm.

và trong cuộc phòng ngừa lây lan virus

tôi thấy UVC tại trường học,

ngăn chặn sự lây lan của cúm,

mề đay,

tôi thấy UVC tại sân bay hay trên máy bay

ngăn chặn sự lây lan quốc tế của cúm H!N1.

vậy quay trở về bạn tôi, Paul Rice.

Ông ấy là một chính trị gia nổi tiếng và
được yêu mến tại địa phương

ở thành phố của tôi và
ông ấy tại Liverpool,

và người dân đặt 1 bức tượng
tưởng niệm giữa trung tâm thành phố,

đây, nó đây.

Nhưng tôi,

Tôi mong di sản của Paul sẽ thành
bước đột phá lớn trong cuộc chiến này,

Trang bị bởi sức mạnh ánh sáng,

điều đó hoàn toàn trong tầm với của ta.

Xin cảm ơn.

( Applause)

David à, tôi có một câu hỏi muốn
dành cho ông.

( Applause)

David, hãy cho chúng tôi biết động
lực của ông

cũng như những khó khăn tồn
đọng khi đưa ra

và nhận ra giấc mơ này?

Vâng, tôi nghĩ giờ chúng tôi đã
biết nó có thể diệt mọi vi khuẩn,

chúng tôi đã phần nào biết về điều đó khi chưa bắt đầu.

nhưng chúng tôi đã thí nghiệm
chắc chắn rồi.

Ta phải tiến hành nhiều thử
nghiệm an toàn nữa.

và an toàn thì quan trọng hơn hiệu quả.

và chúng tôi cũng làm thử nghiệm ngắn hạn,

và dài hạn

để đảm bảo bạn không phát
triển u ác tính nhiều năm sau đó.

Những nghiên cứu này đã thỏa
mãn yêu cầu trên.

tất nhiên FDA là thứ gì đó ta phải giải quyết
(US Food and Drugs Administration)

và đúng là vậy,

bởi chúng tôi không thể sự dụng nó thực tiễn mà không có chứng nhận từ FDA.

Ông có dự định bắt đầu thử nghiệm ở Mỹ không,

hay ở nơi nào khác?

Thực ra sẽ là một vài nước.

Nhật bản và Mỹ, cả hai.

Ông có bao giờ thuyết phục được các nhà sinh vật, bác sĩ,

rằng đây là liệu pháp an toàn chưa?

vâng, các bạn có thể thấy, sẽ có sự hoài nghi nhất định

bởi ai cũng đều biết tia UV không an toàn

Nên khi một ai tới và nói,

'' Ừm, tia UV đặc biệt này an toàn,''

Có những chướng ngại phải được vượt qua,

nhưng các thông tin đó

tôi nghĩ đó là cái chúng tôi tin vào.

Vâng, chúng tôi chúc ông sức khỏe.

Đây thực là một công cuộc quan trọng tiềm năng.

cảm ơn Ông vì đã chia sẻ với chúng tôi.

cảm ơn, David.

( Applause)