Return to Video

စိတ်ကူးယဉ်ဝတ္ထုက လက်တွေ့ဘဝကို ပြောင်းလဲနိုင်ပုံ။ Jessica Wise

  • 0:14 - 0:16
    လွန်ခဲ့တဲ့ တစ်ရာစုကျော်က Emily Dickinson က
  • 0:16 - 0:20
    "ကျွန်မတို့ကို နယ်မြေတွေဆီ ခေါ်သွားဖို့
    စာအုပ်လို စစ်သင်္ဘောမရှိဘူး"တဲ့
  • 0:20 - 0:21
    ဒါ မှန်ပါတယ်။
  • 0:21 - 0:24
    စာအုပ်တစ်အုပ် ကောက်ကိုင်တာ၊
    တီဗီဖွင့်တာ(သို့) ရုပ်ရှင်ကြည့်တဲ့အခါ
  • 0:24 - 0:29
    ကျွန်ုပ်တို့ဟာ ဇာတ်လမ်းရဲ့ဖြစ်ရပ်တွေကနေ
    စိတ်ကူးယဉ် ကမ္ဘာထဲကို ခေါ်ဆောင်ခံရတယ်။
  • 0:29 - 0:32
    သစ်ဆန်းပြီး၊ ရင်းနှီးပြီးသားပါဖြစ်တဲ့
    ကမ်းခြေတစ်ခုကို ဆင်းသက်တဲ့အခါ
  • 0:32 - 0:34
    ထူးဆန်းတာတစ်ခု ဖြစ်ပေါ်ပါတယ်။
  • 0:34 - 0:36
    ကမ်းခြေပေါ် နင်းလိုက်စဉ်မှာ
    ပြောင်းလဲခံရတယ်။
  • 0:36 - 0:39
    စာရေးဆရာတွေ(သို့) ကျွန်ုပ်တို့
    ဒီထိ လိုက်ခဲ့တဲ့
  • 0:39 - 0:41
    ဇာတ်ကောင်တွေရဲ့
    ခြေရာတွေကို မကောက်ပါဘူး။
  • 0:41 - 0:43
    နိုး၊ ဒီအစား သူတို့ဖိနပ်တွေစီးကာ
    တစ်မိုင် လမ်းလျှောက်ပါတယ်။
  • 0:43 - 0:48
    စိတ်ပညာ၊ အာရုံကြောသိပ္ပံ၊ကလေး ဖွံ့ဖြိုးမှု
    နဲ့ ဇီဝဗေဒ သုတေသီတွေဟာ နောက်ဆုံးမှာ
  • 0:48 - 0:51
    တိုင်းတာနိုင်တဲ့ သိပ္ပံနည်းကျတဲ့
    အထောက်အထား စတင်ရလာပါတယ်။
  • 0:51 - 0:54
    စာရေးသူတွေ၊ စာဖတ်သူတွေ
    အမြဲ သိတာတွေပြသတာက
  • 0:54 - 0:57
    ဇာတ်လမ်းတွေမှာ လူတစ်ဦးရဲ့ အမြင်ကို
    ပြောင်းလဲဖို့ ထူးခြားတဲ့ အစွမ်းရှိတာပါ။
  • 0:57 - 1:01
    ဇာတ်လမ်းတွေက ယဉ်ကျေးမှုကို ပုံဖော်တဲ့
    သက်သေကို ပညာရှင်တွေ ရှာနေကာ
  • 1:01 - 1:04
    ဘဝအကြောင်း ကျွန်ုပ်တို့ ယုံကြည်တာ
    အများက အချက်အလက်က လာတာမဟုတ်ဘဲ
  • 1:04 - 1:05
    စိတ်ကူးယဉ်ဝတ္ထုကနေ လာတာပါ။
  • 1:05 - 1:10
    လူတန်းစား၊ လက်ထပ်ခြင်းနဲ့လိင်ပိုင်းဆိုင်ရာ
    စိတ်ကူးတွေဟာ အတော်လေး သစ်ဆန်းပြီး
  • 1:10 - 1:12
    ရာစုတွေချီပြီး မြဲမြဲ ဆုပ်ကိုင်ထားတဲ့
    သဘောတရားများစွာကို
  • 1:12 - 1:14
    ၁၈ ရာစုအတွင်းမှာ ပြင်ဆင်ခဲ့ပြီး
  • 1:14 - 1:17
    အစောပိုင်းဝတ္ထု စာမျက်နှာတွေမှာ
    မူကြမ်းပြန်ရေးတယ်။
  • 1:17 - 1:20
    ကြိုးစားတာဟုတ်ဘဲ
    လူတန်းစားက လူတစ်ယောက်ရဲ့တန်ဖိုးကို
  • 1:20 - 1:21
    သတ်မှတ်တဲ့ ကမ္ဘာကို စိတ်ကူးကြည့်၊
  • 1:21 - 1:25
    မိန်းမတွေဟာ ယောက်ျားတွေရဲ့ ပိုမချုပ်ချယ်
    နိုင်တဲ့ ပုံတူသက်သက် ကမ္ဘာတစ်ခု၊
  • 1:25 - 1:28
    အချစ်အတွက် လက်ထပ်တာက မြင့်မြတ်တဲ့
    အယူအဆဆိုတဲ့ ကမ္ဘာတစ်ခုပါ။
  • 1:28 - 1:31
    ကဲ ဒါကတော့ Samuel Richardson ရဲ့
    "Pamela" ပထမဆုံး
  • 1:31 - 1:32
    ပေါ်လာတဲ့ ကမ္ဘာပါ။
  • 1:32 - 1:36
    Richardson ရဲ့အချစ်ဝတ္ထုမှာပါတဲ့ ဆင်းရဲသား
    အမှုထမ်းလူတန်းစား ဇာတ်လိုက်
  • 1:36 - 1:40
    မင်းသမီးက သူ့ကို ပိုးပန်းတဲ့ အထက်တန်းစား
    ထက် ပိုသာလွန်၊ ပိုတော်တဲ့သူပါ။
  • 1:40 - 1:42
    အစဉ်အလာ တစ်ပုံတစ်ခေါင်းကို
    စိန်ခေါ်နေတဲ့ဒီစာအုပ်က
  • 1:42 - 1:44
    အတော် ရုတ်ရုတ်သဲသဲဖြစ်စေခဲ့တယ်။
  • 1:44 - 1:47
    ပါလီမန်ထက် "Pamela" က သတင်း
    ဝေဖန်ချက်တွေ ပိုများခဲ့တယ်။
  • 1:47 - 1:50
    ပြင်းထန်တဲ့ စကားစစ်ထိုးပွဲ၊တန်ပြန်
    ဝတ္ထုများစွာ ပေါက်ပွားတယ်။
  • 1:50 - 1:52
    သို့ပေမည့် "Pamela"ကို လက်မခံနိုင်သူ
    အားလုံးအတွက်
  • 1:52 - 1:55
    အခြာသူတွေက ဒီစိတ်ကူးယဉ်ကမ္ဘာသစ်ကို
    စိတ်ထက်သန်နေခဲ့ကြတယ်။
  • 1:55 - 1:58
    ရောင်းအကောင်းဆုံးနဲ့
    ၎င်းရဲ့ စာပေ အမွေအနှစ်တွေကတော့
  • 1:58 - 2:01
    Pride and Prejudice"
    "Jane Eyre" နဲ့ "Twilight" တို့တောင်
  • 2:01 - 2:04
    တူညီတဲ့ ပုံပြင်ကို အဆက်မပြတ် မျှဝေပြီး
    အလားတူ သင်ခန်းစာတွေကို သင်ပေးခဲ့တယ်။
  • 2:04 - 2:07
    အခုဆို ဒါတွေဟာ အစဉ်အလာဖြစ်ပြီး
    ရိုးအီနေပါပြီ။
  • 2:07 - 2:10
    အလားတူပဲ ဝတ္ထုတွေဟာ သမိုင်းတစ်လျှောက်
    ခေါင်းဆောင်တွေရဲ့ အတွေးစိတ်တွေကို
  • 2:10 - 2:12
    ကူညီပုံဖော်ပေးခဲ့တယ်။
  • 2:12 - 2:14
    Darwin ဆင့်ကဲဖြစ်စဉ်သီအိုရီဟာ
    သူဖတ်၊သူကြိုက်ခဲ့တဲ့
  • 2:14 - 2:17
    ဇာတ်ကွက်တွေမှာ ကျေးဇူးရှိတယ်လို့
    ပညာရှင်တွေ ဆိုတယ်။
  • 2:17 - 2:22
    သူ့သီအိုရီက ဉာဏ်ရည်၊သွက်လက်မှုနဲ့ အပြောင်း
    အလဲကို ပြုပြင်နိုင်မှုကိုအခွင့်ထူးရစေတယ်။
  • 2:22 - 2:24
    ဇာတ်လိုက်တစ်ဦးရဲ့ အဓိက စရိုက်အားလုံးပါ။
  • 2:24 - 2:26
    "Harry Potter" (သို့)
    "Great Expectations" ကို ဖတ်တာဖြစ်ဖြစ်၊
  • 2:26 - 2:29
    Darwin ကို စေ့ဆော်ခဲ့တဲ့ ဇာတ်ကွက်မျိုးကို
    ဖတ်နေတာပါ။
  • 2:29 - 2:33
    ဒါပေမဲ့ သီအိုရီဟာ ဇာတ်လမ်းအကုန်မဟုတ်
    နိုင်လို့ မကြာခင်က လေ့လာမှုတွေကပြတယ်။
  • 2:33 - 2:35
    ဇာတ်လိုက်တစ်ဦးဖြစ်တဲ့သဘောက
    ကမ္ဘာ့စိန်ခေါ်မှုတွေကို တာဝန်ယူတဲ့
  • 2:35 - 2:39
    ယောက်ျား(သို့) မိန်းမတစ်ဦး
    (သို့) မျိုးစိတ်တစ်ခုတောင်မှ
  • 2:39 - 2:40
    မှားယွင်းနိုင်လောက်တယ်။
  • 2:40 - 2:42
    ပြိုင်ဆိုင်မှုအတွက် ကိုယ်ပိုင်ဇာတ်လမ်းမှာ
    အထီးကျန်
  • 2:42 - 2:45
    ဇာတ်လိုက်ဖြစ်ခြင်းအတွက်
    ဗီဇအရ ပိုင်းဖြတ်တာအစား
  • 2:45 - 2:48
    ကျွန်ုပ်တို့ဟာ မျှဝေထားတဲ့ ရှာဖွေမှုရဲ့
    အဖွဲဝင်တွေဖြစ်လောက်တယ်။
  • 2:48 - 2:50
    Harry ထက် Hobbit ပိုဆန်တယ်။
  • 2:50 - 2:53
    တစ်ခါတစ်လေ တကယ်က
    စီးပြီး လျှောက်နေတဲ့ ဖိနပ်တွေဟာ
  • 2:53 - 2:54
    ဟောင်းနွမ်းနိုင်တာပါ။
  • 2:54 - 2:56
    အဆုံးတော့ Jane Austen Mark Twain တို့ရဲ့
  • 2:56 - 2:58
    ဖိနပ်တွေစီးကာ တစ်မိုင်ပဲ လျှောက်တာမဟုတ်ဘဲ
  • 2:58 - 3:01
    ၎င်းတို့ထဲမှာ မိုင် သန်းရာချီခန့်
    လျှောက်ခဲ့တာပါ။
  • 3:01 - 3:04
    ဒါက ဂန္ထဝင်လက်ရာတွေကို
    မဖတ်၊မခံစားနိုင်ဘူးလို့ ပြောတာမဟုတ်ဘဲ
  • 3:04 - 3:06
    Dickens နဲ့ အတူ ခရီထွက်သင့်တာပါ။
  • 3:06 - 3:08
    သူတို့ကိုယ်၌ကနေ မျှော်လင့်တာကို
    Pip က သင်ပေးပြီး
  • 3:08 - 3:12
    မာနနဲ့ မလိုမုန်းထားမှုတွေအကြောင်း Austen
    နဲ့ Elizabeth တိုနဲ့ စကားပြောခွင့်ပေးပါ။
  • 3:12 - 3:15
    Twain နဲ့အတူ မစ္စစီပီမြစ်ကို
    စုန်ဆင်းပြီး
  • 3:15 - 3:18
    Jim ကောင်းမွန်တာရဲ့ အနက်ကို
    ကို ပြခိုင်းသင့်တယ်။
  • 3:18 - 3:20
    .ဒါပေမဲ့ ခရီးရှည်မှာ
    မြေအနေအထားက ပြောင်းသွားပြီ
  • 3:20 - 3:22
    ဆိုတာကို မှတ်ထားသင့်ပါသေးတယ်။
  • 3:22 - 3:24
    ခေတ်သစ်တစ်ခုဆီ လျှောက်ဝင်ဖို့လုပ်ထားတဲ့
  • 3:24 - 3:26
    ဘွတ်ဖိနပ်တွေကို စတင် အဝယ်ထွက်ကြမယ်။
  • 3:26 - 3:29
    Katniss Everdeen နဲ့ သူ့ရဲ့Capitol နဲ့
    တိုက်ပွဲကို နမူနာယူကြည့်ပါ။
  • 3:29 - 3:33
    "Hunger Games" က အရင်းရှင်စနစ်အကြောင်း
    နည်းလမ်းသစ်နဲ့ တွေးခေါ်စနိုင်လား။
  • 3:33 - 3:34
    ဒါက ဘာကြောင့် တစ်ဦးစီကို
  • 3:34 - 3:38
    အုပ်စုရှေ့မှာ မထားသင့်ဘူးဆိုတဲ့
    သင်ခန်းစာတစ်ခုကို သင်ကြားပေးနိုင်လား။
  • 3:38 - 3:40
    Uglies တွေ ခြောက်ပစ်ကင်း ခန္ဓာနောက်
    လိုက်တဲ့ဘေးကို ဆင်ခြင်ကာ
  • 3:40 - 3:43
    လှပတယ်ဆိုတာကို မီဒီယာကို ပေးသတ်မှတ်လား။

"
  • 3:43 - 3:46
    "Seekers" တွေဟာ ကမ္ဘာ့ပူနွေးမှုအလွန်က
    လမ်းကိုလျှောက်မှာလား။
  • 3:46 - 3:49
    Toklo Kallik Lusa နဲ့ အခြားဝက်ဝံတွေရဲ့သေ
    ရေး၊ရှင်ရေး ရုန်းကန်မှုတွေက သူတို့ကမ္ဘာထဲက
  • 3:49 - 3:53
    တိရစ္ဆာန်တွေနဲ့ ကျွန်ုပ်တို့ နေရာကိုနားလည်
    မှုအတွက် မြေပုံဆွဲပေးမလား။
  • 3:54 - 3:57
    မနက်ဖြန် ဘယ်စိတ်ကူးယဉ်ပုံပြင်တွေ
    ဖန်တီးမယ်၊ ဘယ်ဇာတ်လမ်းတွေဟာ
  • 3:57 - 4:00
    စိတ်ကူးနဲ့ အပ်စပ်မိမယ်
    ဆိုတာက အနာဂတ်ကပဲ ပြောမှာပါ။
  • 4:00 - 4:02
    ဒါပေမဲ့ ဒါကတော့ သတင်းကောင်းပါ။
  • 4:02 - 4:05
    နေ့စဉ်တိုင်းမှာ စွန့်စားကြည့်ဖို့
    ဇာတ်လမ်းကောင်းတွေရှိပါတယ်။
  • 4:05 - 4:09
    သြဇာလွှမ်းဖို့၊ဖန်တီးဖို့နဲ့အပြောင်းအလဲကို
    အစပျိုးစေဖို့ အလားအလာရှိတဲ့ ပုံပြင်သစ်တွေ၊
  • 4:09 - 4:12
    သင်ကိုယ်တိုင်တောင် ရေးသားလောက်တဲ့
    ဇာတ်လမ်းတွေပါ။
  • 4:12 - 4:15
    ဒီတော့ မှန်းဆမိတဲ့ နောက်ဆုံးမေးခွန်းကတော့
  • 4:15 - 4:17
    နောက်တစ်ခါ ဘယ်ဇာတ်လမ်းကို
    သင်စမ်းကြည့်မလဲ။
Title:
စိတ်ကူးယဉ်ဝတ္ထုက လက်တွေ့ဘဝကို ပြောင်းလဲနိုင်ပုံ။ Jessica Wise
Description:

သင်ခန်းစာ အပြည့်အစုံကို http://ed.ted.com/lessons/jessica-wise-how-fiction-can-change-reality တွင် ကြည့်ရှုပါ။

စာဖတ်ခြင်းနဲ့ ပုံဝတ္ထုတွေဟာ လက်တွေ့ဘဝကနေ လွတ်မြောက်မှုတစ်ခု၊ နောက်ကမ္ဘာတစ်ခုဆီကို ပြတင်းပေါက်တစ်ပေါက် ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ ဒါပေမဲ့ စိတ်ကူးယဉ်ဆန်တဲ့ အတွေ့အကြုံသစ်တွေက သင့်ရဲ့ လက်တွေ့ အမြင်၊ နေ့စဉ်ဘဝကို ပြောင်းလဲပေးနိုင်ပုံကို တွေးမိပါသလား။ Pride and Prejudice ကနေ Harry Potter အထိ လူကြိုက်များလှတဲ့ စိတ်ကူးယဉ်ဝတ္ထုဟာ အများပြည်သူ အပြန်အလှန် ဆွေးနွေးမှုကို အစပျိုးပေးကာ ယဉ်ကျေးမှုကို ပုံဖော်ပေးနိုင်ပါတယ်။
သင်ခန်းစာကို Jessica Wise က ပြုစုပြီး Emilie Soffe က ဇာတ်ကြောင်းပြောကာ လှုပ်ရှားရုပ်ပုံများကို Augenblick Studios က ဖန်တီးထားပါတယ်။

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:30

Burmese subtitles

Revisions