Return to Video

Có cả thảy bao nhiêu vũ trụ?

  • 0:00 - 0:13
    (Âm nhạc)
  • 0:18 - 0:20
    Thỉnh thoảng khi tôi đang đi trên một chuyến bay dài
  • 0:20 - 0:23
    Tôi nhìn ra những ngọn núi và sa mạc kia
  • 0:23 - 0:26
    và cố gắng hình dung xem
    trái đất của chúng ta lớn đến nhường nào
  • 0:27 - 0:29
    Và sau đó tôi nhớ rằng
    có một vật thể mà chúng ta nhìn thấy hàng ngày
  • 0:29 - 0:33
    vật thể đó đủ để chứa một triệu trái đất trong đó.
  • 0:33 - 0:35
    Mặt trời dường như lớn đến khó tả,
  • 0:35 - 0:39
    nhưng nếu xem xét tổng thể, nó cũng chỉ là một hạt cát
  • 0:39 - 0:43
    một hạt cát trong khoảng 400 tỉ ngôi sao thuộc dải Ngân hà
  • 0:43 - 0:47
    trong một đêm quang mây, bạn có thể thấy chúng
    nhìn giống như một vệt sáng mờ trải khắp bầu trời .
  • 0:48 - 0:49
    Và nó càng lúc càng yếu hơn.
  • 0:49 - 0:53
    Có thể có 100 tỉ thiên hà được phát hiện bằng kính thiên văn của chúng ta
  • 0:54 - 0:58
    vì vậy nếu mỗi ngôi sao có kích thước của một hạt cát
  • 0:58 - 1:01
    thì chỉ dải Ngân Hà mới có đủ
    những ngôi sao để lắp đầy
  • 1:01 - 1:05
    một hố cát có thể tích 820 mét khối
  • 1:06 - 1:09
    Và toàn bộ trái đất cũng không đủ bãi biển
  • 1:09 - 1:11
    để thể hiện cho các ngôi sao trong toàn thể vũ trụ
  • 1:11 - 1:15
    Bãi biển như thế rộng đến cả trăm triệu dặm.
  • 1:16 - 1:19
    Stephen Hawking vĩ đại, bãi biển đó có rất nhiều các ngôi sao
  • 1:20 - 1:22
    Nhưng ông và những nhà vật lý khác tin
  • 1:22 - 1:25
    vẫn còn một thực tế không tưởng lớn hơn nhiều.
  • 1:26 - 1:29
    Ý tôi là, trước hết,
    100 tỉ thiên hà trong phạm vi kính thiên văn của chúng ta
  • 1:29 - 1:32
    có lẽ chỉ là một phần rất nhỏ trong tổng thể.
  • 1:32 - 1:35
    Bản thân vũ trụ đang giãn nở
  • 1:35 - 1:38
    với tốc độ nhanh chóng. Đại đa số các thiên hà
  • 1:38 - 1:41
    đang tách ra xa nhau với tốc độ nhanh
  • 1:41 - 1:43
    nên ánh sáng từ chúng không bao giờ rọi đến chúng ta.
  • 1:43 - 1:46
    Tuy nhiên, thế giới vật chất trên trái đất này
  • 1:46 - 1:49
    là sự gắn kết mật thiết với những thiên hà xa xôi và vô hình đó.
  • 1:50 - 1:52
    Chúng ta có thể xem chúng như 1 phần vũ trụ của chúng ta.
  • 1:53 - 1:55
    Chúng tạo nên 1 dinh thự khổng lồ và duy nhất
  • 1:55 - 1:58
    cùng tuân theo những định luật vật lý và tất cả cùng được tạo thành từ các hạt nguyên tử, electron,
  • 1:58 - 2:02
    proton, quark, neutron, những hạt đã tạo nên bạn và tôi.
  • 2:02 - 2:05
    Tuy nhiên, những lý thuyết gần đây trong giới vật lý,
  • 2:05 - 2:07
    bao gồm một thuyết được gọi là lý thuyết dây,
  • 2:07 - 2:10
    chỉ cho chúng ta thấy rằng có thể có vô số những vũ trụ khác nữa,
  • 2:10 - 2:12
    được xây dựng trên các loại khác nhau của các hạt tự nhiên,
  • 2:12 - 2:14
    với các thuộc tính và định luật vật lý khác biệt.
  • 2:15 - 2:17
    Hầu hết những vũ trụ như thế không có sự sống
  • 2:17 - 2:20
    và có lẽ chúng chỉ lóe lên và tồn tại trong một nano giây.
  • 2:20 - 2:22
    nhưng dù sao, khi được kết hợp lại
  • 2:22 - 2:26
    chúng tạo ra một đa vũ trụ rộng lớn
  • 2:26 - 2:31
    lên đến 11 chiều, tính năng kì diệu vượt ra sức tưởng tượng điên rồ nhất của chúng ta.
  • 2:31 - 2:33
    Và phiên bản đầu tiên của lý thuyết dây
  • 2:33 - 2:36
    dự đoán 1 đa vũ trụ được tạo nên từ 10 tới 500 vũ trụ khác.
  • 2:37 - 2:40
    Đó là 1 đa vũ trụ được theo sau bởi 500 số 0
  • 2:40 - 2:44
    1 con số to đến nỗi mà mỗi nguyên tử trong vũ trụ của chúng ta
  • 2:44 - 2:46
    cũng có vũ trụ của riêng nó
  • 2:47 - 2:49
    và tất cả nguyên tử trong toàn bộ những vũ trụ đó
  • 2:49 - 2:51
    mỗi nguyên tử đều có vũ trụ riêng của chúng
  • 2:52 - 2:54
    và bạn lặp đi lặp lại điều đó thêm 2 chu kỳ nữa
  • 2:54 - 2:57
    bạn sẽ vẫn là 1 phần bé nhỏ của tổng thể--
  • 2:57 - 3:06
    cụ thể là, một nghìn tỷ nghìn tỷ nghìn tỷ nghìn tỷ nghìn tỷ nghìn tỷ nghìn tỷ nghìn tỷ nghìn tỷ nghìn tỷ nghìn tỷ nghìn tỷ nghìn tỷ nghìn tỷ nghìn tỷ.
  • 3:08 - 3:10
    Nhưng thậm chí con số đó là rất nhỏ so với
  • 3:10 - 3:13
    con số khác: vô cùng.
  • 3:14 - 3:16
    Một số nhà vật lý nghĩ rằng sự liên tục của không-thời gian
  • 3:16 - 3:19
    là vô hạn, và rằng nó bao gồm một số lượng vô hạn
  • 3:19 - 3:22
    của những thứ gọi là túi vũ trụ
    với nhiều đặc tính khác nhau
  • 3:22 - 3:24
    Não bộ của bạn hoạt động như thế nào?
  • 3:25 - 3:27
    Tuy nhiên, thuyết lượng tử cho biết thêm một điều mới mẻ.
  • 3:27 - 3:29
    Ý tôi là, mặc dù lý thuyết này được chứng minh là đúng
  • 3:29 - 3:31
    nhưng thật khó để hiểu.
  • 3:31 - 3:34
    Và một số nhà vật lý nghĩ rằng bạn chỉ có thể hiểu nó
  • 3:34 - 3:37
    nếu bạn tưởng tượng ra
    một số lượng lớn các vũ trụ song song
  • 3:37 - 3:39
    đang được sinh ra trong từng khoảnh khắc,
  • 3:39 - 3:43
    và nhiều vũ trụ thật sự rất giống thế giới của chúng ta,
  • 3:43 - 3:46
    cũng sẽ bao gồm nhiều bản sao của bạn.
  • 3:46 - 3:50
    Trong vũ trụ như vậy, bạn sẽ tốt nghiệp với bằng danh dự và kết hôn cùng người trong mộng.
  • 3:50 - 3:53
    trong vũ trụ kia, đó chỉ là giấc mơ
  • 3:53 - 3:55
    Vẫn còn một số nhà khoa học cho rằng điều đó chẳng có ý nghĩa gì.
  • 3:55 - 3:59
    Câu trả lời có nghĩa duy nhất cho câu hỏi " Có bao nhiêu vũ trụ?" là một.
  • 3:59 - 4:02
    chỉ một vũ trụ.
  • 4:03 - 4:05
    Và một vài triết gia và nhà thần bí
  • 4:05 - 4:08
    có thể tranh cãi rằng thậm chí vũ trụ của chính chúng ta là sự ảo tưởng.
  • 4:08 - 4:10
    Như bạn thấy,
  • 4:10 - 4:13
    ngay bây giờ vẫn chưa có sự nhất trí về vấn đề này,
  • 4:13 - 4:14
    thậm chí là không kết thúc.
  • 4:14 - 4:18
    Tất cả chúng ta biết là, câu trả lời là một nơi nào đó giữa số 0 và vô cực.
  • 4:19 - 4:21
    Vâng, tôi đoán là chúng ta biết 1 điều khác:
  • 4:21 - 4:24
    Đây là thời gian tuyệt vời để chúng ta cùng nghiên cứu vật lý.
  • 4:25 - 4:27
    Chúng ta chỉ có thể trải qua
  • 4:27 - 4:31
    sự biến đổi tu duy lớn nhất trong kho kiến thức mà con người từng biết
Title:
Có cả thảy bao nhiêu vũ trụ?
Speaker:
Chris Anderson
Description:

Sự thật là không ai biết chính xác được câu trả lời cho câu hỏi này đã khiên nó trở thành một vấn đề thú vị. Câu chuyện vật lý này là một trong những kiến thức hơn bao giờ hết đã từng được phát triển đến một mức độ mà nhiều nhà vật lý phải thừa nhận là có nhiều hơn một vũ trụ.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:43
TED Translators admin edited Vietnamese subtitles for How many universes are there?
Dimitra Papageorgiou approved Vietnamese subtitles for How many universes are there?
linh truong hoang accepted Vietnamese subtitles for How many universes are there?
linh truong hoang edited Vietnamese subtitles for How many universes are there?
linh truong hoang edited Vietnamese subtitles for How many universes are there?
Dimitra Papageorgiou rejected Vietnamese subtitles for How many universes are there?
Dimitra Papageorgiou approved Vietnamese subtitles for How many universes are there?
Dimitra Papageorgiou commented on Vietnamese subtitles for How many universes are there?
Show all

Vietnamese subtitles

Revisions Compare revisions