Hepimiz Feminist Olmalıyız - Chimamanda Ngozi Adichie, TEDxEuston

Bu eğlenceli ve samimi konuşmada, Chimamanda Adichie toplumsal cinsiyet rollerini sorguluyor ve eşitliği sahiden sağlayabilecek farklı bir bakış açısı sunuyor.

Kardeşim Chucks ve dostum Ike bir örgütün parçasıyız,

bu yüzden gelmemi istediklerinde hayır
diyemedim.

Ama çok mutluyum.

Afrika'yı önemseyen harika insanlar
burada,

çok mutlu ve gururluyum burada olduğum
için.

Bana bu dünyadaki en güzel, en harika

kızın izleyiciler arasında olduğu ve
adının

Kamzia Adichie olduğu söylendi.

Onun ayağa kalkmasını istiyorum.
O benim yeğenim!

(Alkış)

Söze en yakın dostlarımdan, Okuloma'dan
bahsederek başlamak istiyorum.

Okuloma bizim mahallede yaşayan,

bana ağabeyim gibi davranan biriydi.

Bir çocuktan hoşlandığımda Okuloma'nın
fikrini alırdım.

Okuloma, Aralık 2005'te, Nijerya'da
gerçekleşen

Sosoliso uçak kazasında öldü.

Neredeyse yedi sene önce.

Okuloma birlikte gülebildiğim ve dürüstçe
konuşup tartışabildiğim bir insandı.

Bana feminist diyen ilk kişi de oydu.

14 yaşlarımdayken Okuloma'nın evinde
tartışıyorduk.

Okuduğumuz kitaplardan edindiğimiz az
buçuk bilgilerle didişiyorduk.

Bu tartışmanın ne üzerine olduğunu tam
olarak hatırlamıyorum

ama şunu hatırlıyorum,

ben durmadan konuşurken Okuloma bana bakıp

"Biliyorsun değil mi, sen bir
feministsin" dedi.

Bu bir iltifat değildi.

Öyle olmadığını ses tonundan anlamıştım,

"Sen terörizm destekçisisin" der gibiydi.

(Kahkahalar)

"Feminist" kelimesinin anlamını tam olarak
bilmiyordum

ve Okuloma'nın da bilmediğimi bilmesini
istemiyordum,

bu yüzden üzerinde durmadım ve tartışmaya
devam ettim.

Eve gittiğimde ilk işim hemen sözlüğü açıp

"feminist" kelimesinin anlamına bakmaktı.

Bundan birkaç sene sonra, yaptığı diğer
her şeyin yanında karısını da döven

bir adam üzerine bir roman yazdım

ve o adamın sonu pek güzel bitmiyordu.

Nijerya'da romanımın tanıtımını yaparken

iyi niyetli bir gazeteci gelip bana

bir tavsiye vermek istediğini söyledi.

Eminim buradaki bütün Nijeryalılar,
insanlarımızın

talep etmediğimiz tavsiyeler vermeye

ne kadar meraklı olduklarına aşinadır.

Bana insanların romanımı feminist
bulduklarını söyledi.

Bana verdiği tavsiye şuydu,

konuşurken başını üzgün bir şekilde
sallayarak,

kendime asla feminist dememem
gerektiğini, çünkü

feministlerin koca bulamadıkları için
mutsuz olan kadınlar olduğunu söyledi.

(Kahkahalar)

Bunun üzerine kendime "mutlu feminist"
demeye karar verdim.

Sonra Nijeryalı akademisyen bir kadın
bana

feminizmin Afrika kültürüne ait olmadığını
ve kendime

feminist dememin yalnızca "Batılı
kitaplar"ın

beni yozlaştırmasından
kaynaklandığını söyledi.

Bu beni çok güldürdü çünkü eskiden
yaptığım okumaların çoğu

kesinlikle feminist değildi.

On altı yaşıma kadar yayımlanmış olan
bütün Mills ve

Boon romanlarını okumuştum.

"Feminist klasikler" denilen bu kitapları

ne zaman okumaya çalışsam sıkılıyordum

ve bitirmekte zorlanıyordum.

Ama yine de, feminizm Afrikalı olmadığı
için

bu kez kendime "mutlu Afrikalı feminist"
demeye karar verdim.

Bir noktada erkeklerden nefret etmeyen,
dudak parlatıcısını seven

ve erkekler için değil, kendi için

topuklu ayakkabı giyen, mutlu ve Afrikalı
bir feministtim.

Tabii ki bunların çoğu şaka yollu ama

çok ağır, olumsuz bir yükle yaşayan
feministler de var.

Erkeklerden nefret ediyorsun,

sütyenlerden ve Afrika kültüründen
nefret ediyorsun, gibi.

Şimdi size çocukluğumdan bir hikaye
anlatacağım.

Ben ilkokuldayken,

öğretmenim dönem başında sınıfa
bir test yapacağını

ve en yüksek puanı alan kişinin sınıf
başkanı olacağını söyledi.

Sınıf başkanı olmak çok önemliydi.

Sınıf başkanı olduğunda

gürültü yapanların isimlerini tahtaya
yazıyordun

ve bu bile tek başına büyük bir güçtü.

Öğretmenim sınıf başkanına sınıfta
devriye gezerken

gürültü yapanlara karşı
bir de değnek veriyordu.

Tabii ki değneği kullanmak yasaktı

ama bu dokuz yaşındaki benim için
heyecan verici bir umuttu.

Sınıf başkanı olmayı çok istiyordum.

Testte de en yüksek puanı ben aldım.

Ama öğretmenim sınıf başkanının erkek
olması gerektiğini söyledi.

Bunu netleştirmeyi unutmuş olmalıydı
çünkü ona göre sonuç en başından... belliydi.

(Kahkahalar)

Bir erkek en yüksek ikinci puanı almıştı

ve o sınıf başkanı olacaktı.

İşin ilginç yanı,

bu çocuk tatlı, nazik bir ruha sahipti

ve değnekle sınıfta gezmeye bir ilgisi
yoktu.

Bense bunu fazlasıyla istiyordum.

Ama ben kızdım, o erkekti ve sonuçta

o sınıf başkanı oldu.

Bu olayı asla unutmadım.

Sık sık benim için çok açık olan bir şeyin
başkaları

için de öyle olduğunu
varsayma hatasına düşüyorum.

Sevgili arkadaşım Louis'yi ele alalım.

Louis çok parlak, yenilikçi bir adam

ve bir gün sohbet ederken şöyle dedi:

"Kadınlar için bazı şeylerin daha zor ve
farklı olduğunu düşünmüyorum.

Belki geçmişte öyleydi ama artık değil."

Louis'nin böyle apaçık bir şeyi nasıl
göremediğini anlayamamıştım.

Sonra bir akşam, Lagos'ta, Louis ve
ben arkadaşlarımızla dışarı çıktık.

Lagos'a aşina olmayanlar için anlatayım,

orada firmaların çıkışlarında gezinen

enerjik adamlar size arabanızı park
etmeniz için

dramatik bir şekilde "yardım ediyorlar."

O akşam bizi park alanında bulan adamın

bazı teatral hareketlerinden çok
etkilenmiştim

ve giderken ona bahşiş bırakmaya karar
verdim.

Çantamı açtım,

içini karıştırdım,

kendi kazandığım paramı çantadan
çıkardım

ve adama verdim.

Adam çok minnettar ve çok mutlu bir
şekilde

benden parayı aldı

Louis'e döndü

ve "Teşekkürler efendim!" dedi.

(Kahkahalar)

Louis şaşkın bir şekilde bana baktı

ve "Ben ona para vermedim. Niye
bana teşekkür ediyor?" diye sordu.

Sonra Louis'nin anladığını gördüm.

Adam, var olan bütün paramın kesinlikle

Louis'den geldiğini düşünmüştü.

Çünkü Louis bir erkek.

Erkekler ve kadınlar farklı.

Farklı hormonlarımız, farklı cinsel
organlarımız

ve farklı biyolojik becerilerimiz var.

Kadınlar doğurabiliyor, erkekler
doğuramıyor.

En azından şimdilik.

Erkekler testosteron hormonuyla fiziksel
olarak kadınlardan genellikle güçlüler.

Dünyadaki kadın nüfusu erkek nüfusundan
biraz daha fazla,

popülasyonun yaklaşık %52'si kadın.

Ama gücün ve prestijli pozisyonların çoğu
erkeklerin elinde.

Nobel Barış Ödülü'nü kazanan Kenyalı

Wangari Maathai bunu basitçe açıklamış:

"Yukarıya çıktıkça kadın sayısı düşüyor."

Yakın zamandaki ABD seçimlerinde her yerde
Lilly Ledbetter davasını duyuyorduk.

Bu aliterasyonlu ismi açtığımızda, davanın

aynı işi yapan ve aynı nitelikte iki kişiden,
erkek olanın sırf erkek olduğu için

kadına göre daha fazla maaş alması hakkında
olduğunu görüyoruz.

Yani gerçek anlamıyla, dünyayı erkekler
yönetiyor

ve bunun bin yıl öncesinde bir anlamı
vardı

çünkü o zamanlar insanlar hayatta kalmak
için en gerekli

niteliğin fiziksel güç olduğu bir dünyada
yaşıyorlardı.

Fiziksel açıdan daha güçlü kişinin
liderlik olasılığı daha yüksekti

ve erkekler kadınlardan fiziksel olarak
genellikle daha güçlü.

Elbette bunun birçok istisnası var.

Ama günümüzde son derece farklı bir
dünyada yaşıyoruz.

Artık liderlik olasılığı en yüksek kişi,
fiziksel açıdan en güçlü olan kişi değil.

Liderler artık daha yaratıcı, daha zeki

daha yenilikçi olan kişiler

ve bu nitelikler hormonlarla bağlantılı
değil.

Bir erkek, bir kadın kadar zeki,

yaratıcı ve yenilikçi olabilir.

Biz evrildik fakat toplumsal cinsiyet
konusundaki düşüncelerimiz evrilmedi.

Birkaç hafta önce en iyi Nijerya
otellerinden birinin lobisine gittim.

Otelin ismini vermeyi düşündüm ama bunu
sanırım yapmamalıyım.

Girişteki koruma beni durdurdu ve rahatsız
edici sorular sordu

çünkü hiç şüphe etmeden, tek başına otele
giden Nijeryalı bir kadının

ancak bir seks işçisi olabileceğini
düşünüyordu.

Bu arada,

neden bu oteller görünürdeki arz yerine

seks işçilerine olan talebe
odaklanmıyorlar?

Lagos'ta, birçok saygın bar ya da kulübe
tek başıma gidemiyorum.

Yalnız bir kadınsan izin vermiyorlar,

yanında mutlaka bir erkeğin olması lazım.

Ne zaman bir restorana yanımda bir erkekle
gitsem,

garson onu selamlıyor ve beni görmezden
geliyor.

Garsonlar onlara...
(Kahkahalar)

Burada bazı kadınlar "Evet! Bunu
düşünmüştüm!" diyorlar.

Garsonlar, onlara erkeklerin kadınlardan

daha önemli olduğunu öğreten toplumun
ürünleri.

Kötü niyetli olmadıklarını biliyorum.

Ama bunu biliyor olmak, durumun
hissettirdiklerini değiştirmiyor.

Beni her yok saydıklarında görünmez
hissediyorum.

Keyfim kaçıyor.

Onlara bir erkek kadar insan olduğumu,

tanınmaya değer olduğumu anlatmak
istiyorum.

Bunlar küçük şeyler

ama bazen en çok bu küçük şeyler acıtır.

Kısa bir süre önce Lagos'ta genç bir kadın

olmak üzerine bir makale yazdım ve

yayıncılar makalemi "çok öfkeli" buldular.

Tabii ki öfkeli!

(Kahkahalar)

Ben öfkeliyim.

Günümüzdeki toplumsal cinsiyet anlayışı
salt eşitsizlikten ibaret.

Hepimiz öfkeli olmalıyız.

Öfke, olumlu değişimler yaratmak konusunda
uzun bir tarihe sahip

ama buna ek olarak, umutluyum da.

Çünkü içtenlikle insanların olduklarından
daha da iyiye

gidecek becerileri olduğuna inanıyorum.

Toplumsal cinsiyet dünyanın her yerinde
önemli

ama ben özellikle Nijerya ve genel olarak
Afrika'ya odaklanıyorum

çünkü buralar benim bildiğim

ve yuvam olarak gördüğüm yerler.

Bugün daha farklı, daha adil bir

dünyanın hayalini kurup

plan yapmaya başlamamızı talep ediyorum.

Daha mutlu, daha kendileri olabilen

erkeklerin ve kadınların olduğu bir dünya.

Buna şuradan başlayalım:

Kızlarımızı farklı şekilde
yetiştirmeliyiz.

Oğullarımızı da farklı şekilde
yetiştirmeliyiz.

Erkekleri yetiştirirken onlara büyük
hasar veriyoruz;

onların insanlıklarını bastırıyoruz.

Erkekliği çok dar bir çerçevede
tanımlıyoruz.

Erkeklik çok sert, küçük bir kafes

ve biz çocuklarımızı bu kafese koyuyoruz.

Oğullarımıza korkudan korkmayı
öğretiyoruz.

Oğullarımıza zayıflıktan, hassasiyetten
korkmayı öğretiyoruz.

Onlara kendilerini maskelemeyi
öğretiyoruz,

çünkü Nijeryalı deyişiyle, "sert adam"
olmaları gerek!

Ortaokulda, aynı yaşlarda bir kız ve bir
erkek

ceplerinde aynı miktarda parayla dışarı
çıktıklarında

her zaman erkeğin, erkekliğini kanıtlaması
için hesabı ödemesi bekleniyor.

Buna rağmen neden erkeklerin ailelerinden

para çaldıklarını sorguluyoruz.

Ya erkekler ve kızlar, parayı erkeklikle

ilişkilendirmeden yetiştirilselerdi?

Ya buradaki tavır "Erkek dediğin
ısmarlamalı" değil de,

"Daha fazla parası olan ısmarlamalı"
olsaydı?

Elbette tarihten gelen avantajlarıyla

erkekler günümüzde daha çok kazanıyorlar

ama çocuklarımızı daha farklı
yetiştirirsek,

belki elli, belki yüz yıl sonra çocuklar

erkekliklerini kanıtlama baskısı altında
yaşamayacak.

Erkeklere yaptığımız en kötü şeyse onlara

sert olmaları gerektiğini hissettirmemiz.

Bu yüzden çok kırılgan egoları var.

Bir erkek ne kadar "sert adam" olmaya
zorlanırsa,

egosu da bir o kadar zayıf oluyor.

Kızlara çok daha büyük bir kötülüğü,
onları

erkeklerin kırılgan egolarına hitap
etmeleri yönünde yetiştirerek yapıyoruz.

Onlara ezilmeyi, büzülmeyi öğretiyoruz.

Onlara diyoruz ki,

"Hırslı olabilirsin, ama fazla değil."

"Başarılı olmayı hedeflemelisin, ama fazla
değil,

yoksa erkeklere tehdit oluşturursun."

Bir erkekle ilişkinde ekmek kazanan kişi
sensen,

özellikle toplum içindeyken

öyle değilmiş gibi davranmalısın, yoksa
onu "hafifletmiş" olursun.

Bu önermenin kendisini sorgularsak,

bir kadının başarısı neden erkeğe tehdit
olarak görülüyor?

Ya bu kelimeyi kullanımdan kaldırırsak?
İngilizce'de "hafifletmek"ten

daha nefret ettiğim bir kelime olduğunu
sanmıyorum.

Bir tanıdığım, erkeklerin gözünü
korkutacağım diye

endişelenip endişelenmediğimi sormuştu.

Hiç de endişelenmiyordum.

Açıkçası hiçbir zaman endişelenmedim

çünkü benden gözü korkacak bir erkek

zaten ilgi alanıma giremez.

(Kahkaha)
(Alkış)

Ama yine de bundan fazlasıyla etkilendim.

Kadın olduğum için, evlenmeye çok hevesli
olmam bekleniyor.

Hayatımla ilgili bütün kararlarımı
evliliğin en önemli

şey olduğunu düşünerek almam bekleniyor.

Evlilik güzel olabilir;

keyif, sevgi ve karşılıklı destek için bir
kaynak olabilir.

Ama neden kızlara evliliği hedeflemelerini
öğretirken,

aynısını erkeklere de öğretmiyoruz?

Evleneceği adamın gözünü korkutmamak
için evini

satmaya karar veren bir kadın tanıyorum.

Nijerya'da yaşayan ve bekar olduğu hâlde

konferanslara gittiği zaman, diğer
katılımcıların

kendisine "saygı duymalarını" istediği

için alyans takan bir kadın tanıyorum.

Ailelerinden, arkadaşlarından ve hatta
iş yerlerinden

gördükleri baskıdan dolayı çok kötü
seçimler yapmaya itilen

genç kadınlar tanıyorum.

Toplumumuz belli bir yaşta evlenmeyen
kadına, bu duruma

derin ve kişisel bir başarısızlık olarak
bakmasını öğretiyor.

Bunun yanında, belli bir yaşta evlenmemiş
bir erkeğe baktığımızda,

henüz seçimini yapmaya hazır olmadığını
düşünüyoruz.

(Kahkahalar)

Bizim için "Ama kadınlar

bunların hepsini reddedebilir" demesi
kolay.

Fakat gerçek, bundan çok daha zor ve
karmaşık.

Hepimiz sosyal varlıklarız.

Sosyalleşirken öğrendiklerimizi
içselleştiriyoruz.

Evlilik ve ilişkilerden bahsederken

kullandığımız dil bile bunu gösteriyor.

Evlilikten bahsederken, bir ortaklıktan
ziyade

sahiplik belirten bir dil
kullanıyoruz.

"Saygı" kelimesini genellikle kadından

erkeğe yönelen bir şey gibi kullanıyoruz,

erkekten kadına yönelen bir şey gibi
değil.

Nijerya'da kadın ve erkeklerin kullandığı,

beni çok eğlendiren bir ifade var,

"Bunu evliliğimin huzuru için yaptım."

Bunu erkekler dediğinde,

genellikle zaten yapmamaları gereken bir
şeyden bahsediyorlar.

(Kahkahalar)

Bu kendi arkadaşlarıyla konuşurlarken

hafif bezmiş bir ifadeyle söyledikleri bir
şey.

Bilirsin, ne kadar erkek olduklarını, ne
kadar istendiklerini,

ne kadar sevildiklerini gösteren bir
şey.

"Karım her gece kulübe gidemeyeceğimi
söyledi, ben de

evliliğimin huzuru için sadece hafta
sonları çıkıyorum."

(Kahkahalar)

Bir kadın "Bunu evliliğimin huzuru için
yaptım" dediğindeyse,

genellikle ya bir meslekten, ya bir
hayalinden

ya da kariyerinden

vazgeçmekten bahsediyor.

Kadınlara ilişkilerde yapılması gerekenin

fedakârlık olduğunu öğretiyoruz.

Kızları, birbirlerini rakip görecek
şekilde yetiştiriyoruz,

meslekler ya da başarılar için değil - ki
bu bence iyi olabilirdi -

ama erkeklerin ilgisi için.

Onlara erkeklerin olduğu gibi cinsel

varlıklar olamayacaklarını öğretiyoruz.

Oğullarımızın sevgililerinin olmasında
bir sakınca görmüyoruz.

Peki ya kızlarımızın sevgilileri?
Tanrı korusun.

(Kahkahalar)

Elbette doğru zaman geldiğinde

kızlarımızın ileride kocaları olacak
mükemmel erkekle gelmelerini bekliyoruz.

Kızları denetliyoruz,

bekaretlerini övüyoruz

ama bunu erkeklere yapmıyoruz.

Bunun nasıl yürüdüğünü hep merak
etmişimdir,

çünkü...
(Kahkahalar)

(Alkış)

Yani sonuçta bekaretini kaybetmek genelde
iki kişiyle olur...

Yakın zamanda bir genç kadın

Nijerya'da bir üniversitede toplu tecavüze
uğradı.

Sanırım bazılarınız bunu duymuştur.

Hem erkek hem kadın, birçok

Nijeryalı gencin tepkisi

şuna benzer şekildeydi:

"Evet, tecavüz yanlış.

Ama o kız dört erkekle bir odada ne
yapıyormuş ki?"

Bu korkunç tepkinin ne kadar insanlık dışı
olduğunu bir kenara bırakalım,

bu Nijeryalılar, kadını tabiatı gereği
suçlu görecek şekilde yetiştirildiler

ve erkeklerden beklentileri o kadar
düşük ki

erkeklerin kontrolsüz barbarlar olduğu
düşüncesi

bir şekilde kabul görüyor.

Kızlara utancı öğretiyoruz.

"Bacaklarını kapa",
"Kendini ört".

Onlara sadece kadın olarak doğdukları
için baştan

suçlularmış gibi hissettiriyoruz.

Bunun sonucunda kızlarımız yetişkin
olduklarında

kendi arzularını göremiyorlar.

Kendilerini susturan kadınlara
dönüşüyorlar.

Gerçekte ne düşündüklerini göremeyecek
hâle geliyorlar

ve büyüyorlar -

ve bu onlara yaptığımız en kötü şey -

rol yapmayı bir sanat formuna dönüştüren
kadınlar oluyorlar.

(Alkış)

Ev işi yapmaktan nefret eden bir kadın
tanıyorum,

gerçekten nefret ediyor

ama bunu seviyormuş gibi davranıyor

çünkü ona "iyi eş materyali"ne sahip
olmak için Nijerya'da

denildiği gibi, "evcimen" olması gerektiği
öğretilmiş.

Sonrasında evlendi

ve bir süre sonra kocasının ailesi,

değiştiği için şikayet etmeye başladı.

Aslında değişmemişti,

sadece rol yapmaktan yorulmuştu.

Toplumsal cinsiyetin asıl problemi

nasıl insanlar olduğumuzu anlamak yerine

nasıl olmamız gerektiğini buyurması.

Eğer toplumsal cinsiyetin beklentileri
olmasaydı

ne kadar daha mutlu, daha özgür bireyler

olabileceğimizi hayal edin.

Kızlar ve erkekler biyolojik olarak inkâr
edilemeyecek şekilde farklılar

ama sosyalleşme süreci bu farklılıkları
abartıyor

ve bir kendini tamamlama sürecine
dönüşüyor.

Yemek yapmayı ele alalım.

Günümüzde kadınlar genellikle
erkeklerden daha çok ev işi yapıyorlar,

yemek ve temizlik işleri,

peki neden?

Kadınlar yemek yapma geniyle mi
doğuyorlar?

(Kahkahalar)

Yoksa bu seneler içinde yemek yapmayı
kural olarak gördüklerinden mi böyle?

Aslında belki de kadınlar yemek yapma

geniyle doğuyorlar diyecektim, ama sonra

bu süslü "şef" unvanını alan

çoğu kişinin erkek olduğunu hatırladım.

Büyük anneme hep hayranlık beslemişimdir,

o harika bir kadındı

ve ona büyürken erkeklerle aynı fırsatlar

tanınsaydı neler yapabilirdi merak
ediyorum.

Büyük annemin zamanıyla kıyaslarsak,
değişen

ilkeler ve yasalar sayesinde kadınlar

artık çok daha fazla imkâna sahip

ve bunların her biri çok önemli.

Ama daha da önemlisi bizim tavrımız,
bizim zihniyetimiz,

cinsiyet üzerine neyi değerli bulduğumuz
ve neye inandığımız.

Ya çocuklarımızı yetiştirirken, toplumsal

cinsiyet yerine becerilerine odaklanırsak?

Ya çocuklarımızı yetiştirirken,

cinsiyet yerine ilgi alanlarına
odaklanırsak?

Bir aile tanıyorum. Okulda çok başarılı,

sevimli, harika bir kızları

ve bir de oğulları var.

Oğulları acıktığında kızlarına "Hadi
kardeşine

Indomie noodle'ı hazırla" diyorlar.

Kızın Indomie noodle'ı yapmaya özel bir
ilgisi yok

ama o bir kız ve bu yüzden yapmak zorunda.

Peki ya biz ebeveynler,

en başından

hem oğlumuza hem de kızımıza Indomie
yapmayı öğretirsek?

Bu arada, yemek yapmak erkekler için
çok işe yarayan bir marifet.

Hiçbir zaman kendini besleyebilmek gibi
elzem bir beceriyi

başkasının ellerine bırakmanın

mantığını anlayamadım.

(Alkış)

Eşiyle aynı diplomaya ve aynı mesleğe
sahip bir kadın tanıyorum.

İşten döndüklerinde, çoğu ev işini kendisi
yapıyor

ve bu birçok evlilikte böyle.

Benim asıl dikkatimi çeken nokta şuydu,

kocası ne zaman bebeğin bezini değiştirse,

kocasına "Teşekkür ederim" diyordu.

Peki ya kocasının bebeğiyle zaten
ilgilenmesi gerektiğini ve bunun gayet

normal ve doğal bir hareket olduğunu
düşünseydi?

Büyürken toplumsal cinsiyet hakkında
öğrendiğim ve içselleştirdiğim

bilgileri zihnimden silmeye çalışıyorum.

Yine de bazen, cinsiyet beklentilerinin
karşısında

kendimi çok kırılgan hissediyorum.

Akademideki ilk yazım dersimi

vermeden önce çok endişeliydim.

Öğreteceğim konularla alakalı bir endişem
yoktu çünkü fazlasıyla hazırdım

ve keyif aldığım bir konuyu öğretecektim.

Endişem ne giyeceğim hakkındaydı.

Ciddiye alınmak istiyordum.

Bunu biliyordum çünkü kadın olduğum

için değerimi en baştan kanıtlamam
gerekecekti.

Fazla kadınsı görünürsem ciddiye

alınmayacağımdan korkuyordum.

Dudak parlatıcımı sürmeyi ve eteğimi
giymeyi gerçekten istiyordum

ama yapmamaya karar verdim.

Onun yerine son derece ciddi,

erkeksi ve çok çirkin bir takım giydim.

Üzücü bir gerçek var, dış görünüşte

erkekleri standart olarak, norm

olarak alıyoruz.

Bir erkek iş görüşmesine gideceği zaman

fazla erkeksi görüneceği ya da hafife

alınacağı için endişelenmiyor.

Bir kadın iş görüşmesine gideceği zamansa,

fazla kadınsı görünmekten kaçınmak

ve ciddiye alınıp alınmayacağı konusunda

düşünmek zorunda.

Keşke o gün o çirkin takımı giymeseydim
diyorum.

Sonradan onu dolabımdan attım bu arada.

O gün, bugünkü gibi kendim olma cesaretini
gösterebilseydim

öğrencilerim anlattıklarımdan daha çok
faydalanabilirdi

çünkü çok daha rahat,

tamamıyla ve dürüstçe kendim olurdum.

O günden sonra, kadın oluşumdan ve
kadınsılığımdan dolayı

özür dilememeye karar verdim.

(Alkış)

Bütün kadınlığım içinde saygı görmek
istiyorum

çünkü bunu hak ediyorum.

Toplumsal cinsiyet konuşulması kolay bir
konu değil.

Erkekler için de, kadınlar için de

toplumsal cinsiyet konusunu açmak ani
tepkilere sebep olabiliyor.

Buradaki bazı insanların düşüncelerini
tahmin edebiliyorum

"Kadınlar, oldukları gibi?"

Bazı erkekler de şöyle düşünüyorlar,

"Tamam, bu ilginçti ama ben bu

şekilde düşünmüyorum."

Problemin bir kısmı da bu.

Birçok erkek toplumsal cinsiyet üzerine
düşünmüyor

ya da bunu fark etmiyor

ve bu cinsiyet sorununun bir parçası.

Birçok erkeğe göre, arkadaşım Louis gibi,

her şey gayet güzel.

Birçok erkek bunu değiştirmek için hiçbir
şey yapmıyor.

Eğer bir erkeksen, yanında bir kadınla
restorana gittiğinde

garson yalnızca seni selamlıyor.

Hiç garsona "Neden onu da böyle

karşılamadın?" diye sormayı düşündün mü?

Çünkü toplumsal cinsiyet...

(Kahkahalar)

Aslında bu konu üzerine çok daha uzun süre
konuşabiliriz.

Sonuç olarak toplumsal cinsiyet,
konuşulması rahatsızlık veren bir

konu olduğu için, bu konuyu kapamanın çok
kolay yolları var.

Bazı insanlar evrimsel biyolojiden ve

maymunlardan bahsediyorlar,

bilirsin, dişi maymunların erkek
maymunlara nasıl

boyun eğdikleri gibi şeyler.

Sorun şu ki, biz maymun değiliz.

(Kahkahalar)
(Alkış)

Maymunlar ağaçların üzerinde yaşıyorlar
ve kahvaltıda solucan yiyorlar

ama biz bunu yapmıyoruz.

Bazı insanlar diyor ki,

"Tamam ama hayat yoksul erkekler için de
zor."

Bu doğru.

Ama bu şey değil...
(Kahkahalar)

Ama bu bizim konumuz değil ki.

Toplumsal cinsiyet ve sınıf, baskının iki
ayrı formu.

Siyahi erkeklerle konuşarak, bu baskı
sistemlerinin

birbirlerinden ne kadar bihaber oldukları

hakkında bayağı bir fikir sahibi oldum.

Bir gün siyahi bir adamla toplumsal
cinsiyet üzerine

konuşuyorduk ve dedi ki

"Neden her seferinde

'bir kadın olarak tecrübem' demek
zorundasın?

Neden 'bir insan olarak tecrübem'
olamıyor?"

Bu adam deneyimlerinden sık sık

"siyahi bir erkek olarak" bahseden bir
adamdı.

Cinsiyet önemli. Erkek ve kadınlar

dünyayı farklı şekillerde deneyimliyorlar.

Deneyimlerimizi, cinsiyetlerimiz
belirliyor.

Ama bunu değiştirebiliriz.

Bazı insanlar şöyle diyor,

"Ama kadınlar asıl güce sahip,

'alttaki güce'."

Nijeryalı olmayanlar için, alttaki güç;
'kendi cinselliğini

erkeklere istediğini yaptırmak için
kullanan kadın' gibi bir anlama geliyor.

Alttaki güç, gerçek bir güç değil.

Alttaki güç, basitçe zaman zaman

başka birilerinin gücünden faydalanan
kadın anlamına geliyor.

Öyleyse şunu soralım,

söz konusu birileri mutsuz,

hasta

ya da iktidarsız olduğunda nasıl oluyor?

(Kahkahalar)

Bazıları da kadınların ikinci derece olmasının,

kültürümüzün bir parçası olduğunu söylüyor

fakat kültür sürekli değişiyor.

On beş yaşlarında, Lagos'ta yaşayan güzel

ikiz yeğenlerim var.

Bundan yüz yıl önce doğmuş olsalardı

ailelerinden alınıp öldürülürlerdi.

Çünkü ikizleri öldürmek bizim kültürümüzün
bir parçasıydı.

Öyleyse kültürün anlamı ne?

Tabii ki süslü, danslı kısımları da var...

Ama ayrıca, kültür insanların korunması ve
devamlılığı için gerekli.

Benim ailemde,

kim olduğumuzla en çok ilgilenen çocuk
benim.

Geleneklerimizi,

atalarımızın nereden geldiklerini merak
ediyorum.

Erkek kardeşlerim benim kadar ilgili
değiller.

Yine de ben katılamıyorum.

Toplantılarına gidemiyorum.

Söz hakkım yok,

çünkü ben bir kadınım.

İnsanları kültür oluşturmaz,

insanlar kültürü oluşturur.

Yani gerçekten -

(Alkış)

Yani gerçekten cinsiyet eşitliği
kültürümüzde yoksa da

biz onu kültürümüzün bir parçası
yapmalıyız.

Sık sık sevgili arkadaşım Okuloma'yı
düşünüyorum.

O ve Sosoliso kazasında vefat eden herkes

huzur içinde yatsın.

Onu seven bizler tarafından hep
hatırlanacak.

Yıllar önce bana feminist dediği zaman

sahiden de haklıydı.

Ben bir feministim.

O gün kelimenin anlamına baktığımda

şöyle yazıyordu:

Feminist:

cinsiyetlerin sosyal, politik ve ekonomik

eşitliğine inanan kimse.

Dinlediğim hikayelere göre

büyük büyük annem

bir feministti.

Evlenmek istemediği adamın evinden
kaçmıştı

ve kendi seçtiği adamla evlenmişti.

Ne zaman toprak ve benzeri bir imkândan
mahrum bırakıldığını

düşünse bunu reddetmiş, protesto etmiş
ve buna karşı çıkmıştı.

Büyük büyük annem "feminist" kelimesini
bilmiyordu

ama bu feminist olmadığı anlamına gelmez.

Daha çoğumuz bu kelimeye sahip çıkmalı.

Kendi feminist tanımım şöyle:

Feminist: bir erkek ya da bir kadın -

(Kahkahalar)
(Alkış)

Feminist: "Günümüzde toplumsal cinsiyet

bir problem ve biz bunu düzeltmeliyiz,

daha iyisini yapmalıyız" diyen bir kadın
veya bir erkek.

Tanıdığım en iyi feminist

benim erkek kardeşim Kenny.

Aynı zamanda nazik, yakışıklı ve sevimli
bir adam

ve fazlasıyla erkeksi.

Teşekkürler.

(Alkış)