Điều gì khiến cuộc sống ý nghĩa hơn khi đối mặt với cái chết

Trong cuộc trò chuyện sâu sắc này, Lucy Kalanithi phản ánh cuộc sống và mục đích, chia sẻ câu chuyện về người chồng quá cố, Paul, một bác sĩ giải phẫu thần kinh trẻ, người đã chuyển sang viết lách sau khi được chẩn đoán ung thư giai đoạn cuối. Kalanithi nói: "Tham gia đầy đủ các trải nghiệm - sống và chết, tình yêu và mất mát - là những gì chúng ta phải làm". "Nhân sinh không diễn ra bên ngoài đau khổ - mà xảy ra bên trong nó."

Vài ngày sau khi Paul chồng tôi
được chẩn đoán ung thư phổi giai đoạn bốn,

chúng tôi đang ở trên giường của mình,

và Paul nói:

"Sẽ ổn thôi mà".

Và tôi nhớ mình đã trả lời:

"Vâng.

Mình chỉ chưa biết thế nào là ổn thôi".

Paul và tôi lần đầu gặp nhau
hồi là sinh viên y năm nhất tại Yale.

Anh ấy thông minh, tốt bụng
và cực kỳ hài hước.

Anh ấy thường hay để
một bộ đồ khỉ đột trong cốp xe,

và nói: "Chỉ dùng khi khẩn cấp".

(Cười)

Tôi yêu Paul khi chứng kiến
anh chăm sóc các bệnh nhân.

Anh thức khuya nói chuyện với họ,

cố gắng hiểu bệnh tình cùa họ,

không chỉ về mặt chuyên môn.

Sau này anh ấy nói rằng anh yêu tôi

khi thấy tôi khóc trước điện tâm đồ
của một trái tim ngừng đập.

Tuy chúng tôi không hề biết,

nhưng kể cả trong những ngày mới yêu,

chúng tôi đã học cách
cùng nhau chạm tới nỗi đau.

Chúng tôi kết hôn
và trở thành những bác sĩ,

Tôi là bác sĩ nội khoa

còn Paul vừa hoàn thành
khóa đào tạo giải phẫu thần kinh

khi mà anh bắt đầu sụt cân.

Các cơn đau lưng nặng dần
và những đợt ho không dứt.

Khi anh được đưa đến bệnh viện,

kết quả chụp CT cho thấy
có u trong phổi và xương của Paul.

Chúng tôi đã chăm sóc cho
những bệnh nhân hiểm nghèo,

giờ tới lượt chúng tôi.

Chúng tôi sống với căn bệnh
trong hai mươi hai tháng,

Paul viết hồi ký
về việc đối mặt cái chết.

Tôi sinh con gái Cady,

và chúng tôi thương yêu lẫn nhau.

Chúng tôi học cách đấu tranh với
những quyết định điều trị y tế khó khăn.

Ngày chúng tôi đưa Paul tới viện lần cuối

là ngày khó khăn nhất cuộc đời tôi.

Khi anh ấy quay về phía tôi

và nói: "Anh đã sẵn sàng"

Tôi biết đó không chỉ là
một quyết định dũng cảm.

Nó là quyết định đúng đắn.

Paul không cần máy thở
và hồi sức tim phổi.

Thời khắc đó,

điều quan trọng nhất với Paul

là được bế đứa con gái bé bỏng.

Chín tiếng đồng hồ sau đó,

Paul mất.

Tôi luôn nghĩ rằng
mình là một người chăm sóc,

các bác sĩ đều vậy.

Và việc chăm sóc Paul
làm điều đó sâu sắc hơn.

Nhìn anh phục hồi ý thức
trong thời gian bệnh,

học cách đối diện và
chấp nhận đau đớn của anh ấy,

cùng nhau nói về
những quyết định của anh,

những việc đó đã dạy tôi

rằng phục hồi không có nghĩa
trở lại như lúc trước đây

hay giả vờ không thấy khó khăn.

Điều đó thực sự khó khăn.

Nó đau đớn, bề bộn.

Nhưng nó là vấn đề.

Và tôi học được rằng
khi cùng nhau tiếp cận nó,

chúng tôi có thể quyết định
thế nào là thành công.

Sau khi được chẩn đoán, một
trong những lời đầu của Paul là:

"Anh muốn em tái hôn".

Và tôi lúc đó, vâng, tôi đoán
chúng tôi có thể nói ra mọi thứ.

(Cười)

Thật là sốc

và đau lòng ...

và rộng lượng,

và thực sự dễ chịu

vì nó hoàn toàn là thật lòng,

vì đó chính xác là điều chúng tôi cần.

Hồi Paul mới bệnh,

chúng tôi thỏa thuận với nhau rằng
sẽ tiếp tục nói ra mọi điều.

Những việc như lập di chúc,

hoàn thành bản tiền chỉ thị,

những thứ tôi từng lảng tránh

không khó khăn như tôi tưởng.

Tôi nhận ra việc lập bản tiền chỉ thị
là một cử chỉ tình yêu

như lời thề ở lễ cưới.

Cam kết chăm sóc ai đó

khiến lời hứa được vững bền,

rằng cho đến khi cái chết chia rẽ,

thì em vẫn luôn ở đó.

Nếu cần, em sẽ lên tiếng vì anh,

thực hiện ước muốn của anh.

Những thủ tục giấy tờ ấy
hiện hữu trong chuyện tình của chúng tôi.

Là bác sĩ,

tôi và Paul đã bình tĩnh

để hiểu và chấp nhận
kết quả chẩn đoán.

Chúng tôi không hề giận dữ,

và may mắn là,

vì chúng tôi đã gặp nhiều bệnh nhân
trong tình huống nguy kịch,

và chúng tôi biết rằng
chết là một phần của cuộc sống.

Nhưng có điều,

cảm nhận thật khác

khi thực sự sống với nỗi buồn
và sự khó lường của bệnh tật.

Đã có những bước tiến lớn
trong chống chọi ung thư phổi,

nhưng chúng tôi biết
Paul chỉ còn nhiều nhất vài năm.

Trong thời gian đó,

Paul viết về việc
anh từ bác sĩ thành bệnh nhân.

Về cảm giác như là
việc đột nhiên anh gặp giao lộ,

rồi cách anh nghĩ rằng
anh sẽ thấy con đường,

vì anh đã chữa cho nhiều bệnh nhân,

có thể anh sẽ theo chân họ.

Nhưng anh mất phương hướng.

"Thay vì một con đường,"

Paul viết,

"tôi lại thấy,

một sa mạc khô cằn,
hoang vu và trắng xóa

như thể bão cát
đã xóa đi những điều thân thuộc.

Tôi phải đối diện với cái chết,

và nghĩ về lẽ sống của mình,

và tôi cần bác sĩ của tôi giúp."

Những bác sĩ chăm sóc Paul,

làm tôi cảm thông sâu sắc hơn
những đồng nghiệp ngành y tế.

Chúng tôi có một công việc khó khăn.

Chúng tôi có trách nhiệm
giúp bệnh nhân hiểu diễn biến bệnh

và những lựa chọn điều trị,

điều đó không hề dễ,
nó đặc biệt khó khăn

khi bạn phải đối mặt với
những bệnh nan y như ung thư.

Nhiều người không muốn biết
họ còn bao nhiêu thời gian,

số khác thì muốn.

Dù thế nào, chúng ta cũng
không có đáp án.

Đôi lúc chúng ta
tạo ra hy vọng

bằng cách vẽ ra
những cảnh tốt đẹp.

Trong một cuộc khảo sát
các bác sĩ

55% nói rằng họ sẽ vẽ
bức tranh màu hồng

hơn là nói ý kiến thật

khi dự đoán bệnh tình
của bệnh nhân.

Đó là bản năng lương thiện.

Nhưng nghiên cứu đã chỉ ra

khi người ta hiểu rõ hơn
về bệnh tình của họ,

họ sẽ ít đau khổ hơn,

chuẩn bị chu đáo hơn,

và gia đình họ đỡ suy sụp hơn.

Các gia đình có thể không đồng tình với
những cách như vậy

nhưng chúng tôi thấy rằng thông tin rất
hữu ích để đưa ra quyết định quan trọng

Đáng nói nhất,

là quyết định có con.

Vài tháng hoặc vài năm đi nữa, Paul sẽ
không thể thấy cô bé trưởng thành.

Nhưng anh đã có cơ hội
sống vì sự chào đời của bé con

và sự khởi đầu cuộc đời của nó.

Tôi nhớ rằng đã hỏi Paul

nếu anh ấy nghĩ rằng
phải nói lời tạm biệt tới một đứa trẻ

có khiến cái chết thêm đau đớn không.

Và câu trả lời khiến tôi ngỡ ngàng.

Anh ấy nói,

"Không phải nó sẽ thật tuyệt hay sao?"

Và chúng tôi đã trải qua.

Không phải để đấu chọi với ung thư,

mà bởi vì chúng tôi đã học được rằng

sống trọn vẹn là chấp nhận cả nỗi đau.

Bác sĩ của Paul điều chỉnh việc hóa trị

để anh ấy có thể tiếp tục
công việc bác sĩ giải phẫu thần kinh,

điều mà ban đầu chúng tôi
cho rằng bất khả thi.

Khi bệnh trầm trọng hơn,

và Paul chuyển từ đứng mổ sang viết lách,

bác sĩ chăm sóc giảm đau cho anh ấy
kê một toa thuốc kích thích

để anh ấy có thể tập trung hơn.

Họ hỏi anh ấy về những điều
ưu tiên và lo lắng của anh.

Họ hỏi anh ấy những sự đánh đổi nào
anh sẵn sàng chấp nhận.

Những cuộc hội thoại đó
là cách tốt nhất để chắc chắn rằng

sự chăm sóc y tế thỏa mãn các nguyện vọng.

Paul đùa rằng nó không giống như
"đối thoại chim và ong"

mà bạn có với ba mẹ,

khi mà bạn khiến nó qua nhanh nhất có thể,

và giả vờ như nó chưa hề xảy ra.

Bạn xem xét lại câu chuyện
mỗi khi mọi chuyện thay đổi.

Bạn tiếp tục nói ra mọi thứ.

Tôi mãi mãi biết ơn

bởi các bác sĩ điều trị của Paul thấy rằng

công việc của họ không phải là
đưa các câu trả lời họ không có,

hay chỉ gắng chữa mọi thứ cho chúng tôi,

mà là khuyên nhủ Paul
vượt qua những lựa chọn đau đớn ...

khi mà cơ thể của anh ấy yếu đi
nhưng ham muốn được sống thì không.

Sau đó, sau khi Paul qua đời,

Tôi nhận được hàng tá bó hoa,

nhưng tôi chỉ gửi một bó ...

tới bác sĩ điều trị của Paul,

vì cô ấy đã hỗ trợ các mục tiêu của anh,

và giúp anh ấy cân đối những lựa chọn.

Cô ấy biết rằng "sống"
không đơn thuần chỉ là tồn tại.

Mấy tuần trước, một bệnh nhân
tới phòng khám của tôi.

Một người phụ nữ đang chống chọi
với một căn bệnh mãn tính.

Khi chúng tôi nói về cuộc sống
và chế độ chăm sóc sức khỏe,

cô ấy nói "Tôi yêu nhóm chăm sóc giảm đau"

Họ dạy tôi rằng rất ổn khi nói "không".

Vâng, tôi nghĩ, tất nhiên rồi.

Nhưng rất nhiều bệnh nhân không thấy vậy.

Compassion and Choices đã làm một khảo sát

họ hỏi mọi người
về những ưu tiên chăm sóc y tế.

Và rất nhiều người
bắt đầu câu trả lời với cụm từ

"Vâng nếu tôi có một lựa chọn"

Nếu tôi có một lựa chọn.

Khi tôi đọc từ "nếu" đó,

tôi đã hiểu rõ hơn vấn đề

tại sao cứ bốn người lại có một người

nhận những điều trị y tế quá nhiều
hoặc không mong muốn,

hay nhìn thấy một thành viên gia đình
nhận những điều trị như vậy.

Không phải vì các bác sĩ không hiểu,

Chúng tôi có.

Chúng tôi thấu hiểu
những diễn biến tâm lý

của bệnh nhân và người nhà của họ.

Hơn hết, chúng tôi thỏa thuận với họ.

Một nửa các y tá chăm sóc đặc biệt
và một phần tư các bác sĩ ICU

từng nghĩ tới chuyện nghỉ việc

vì đau khổ khi cảm thấy rằng
đối với một số bệnh nhân của họ,

họ đã chăm sóc không đúng với
những tâm nguyện của bệnh nhân.

Bác sĩ không thể chắc chắn
các ước muốn được thực hiện hay không

cho đến khi họ biết chúng là gì.

Bạn có muốn sống như thực vật
nếu như điều đó giúp kéo dài cuộc sống?

Hay là bạn quan tâm tới việc
sống ra sao trong khoảng thời gian đó,

hơn là sống bao lâu?

Tất cả những chọn lựa đó
đều khó khăn và dũng cảm,

nhưng chúng ta có quyền lựa chọn.

Điều đó đúng vào lúc cuối đời

và đối với những điều trị y tế
trong suốt cuộc đời ta.

Nếu bạn đang mang bầu,
bạn có muốn việc sàng lọc di truyền?

Việc thay khớp gối là đúng hay sai?

Bạn muốn chạy thận nhân tạo
tại phòng khám hay tại nhà?

Câu trả lời là:

còn tùy.

Cách chăm sóc y tế nào sẽ giúp bạn
sống theo cách bạn muốn?

Tôi hy vọng bạn nhớ câu hỏi đó

lần tới khi bạn đối mặt với
quyết định chọn lựa chăm sóc y tế.

Hãy nhớ rằng bạn luôn có một lựa chọn,

và rất ổn khi nói không với một liệu pháp
điều trị không phù hợp với bạn.

Có một bài thơ của W.S Merwin --

chỉ gồm hai câu thơ dài --

nói lên cảm giác của tôi lúc này.

"Sự thiếu vắng em đi qua anh

tựa sợi chỉ qua chiếc kim.

Tất cả mọi thứ anh làm
được khâu chặt với màu của nó."

Với tôi bài thơ đó gợi nhớ tới
tình yêu của tôi dành cho Paul,

và một sự can đảm mới

đến từ việc yêu anh ấy và mất anh ấy.

Khi Paul nói, "Sẽ ổn thôi mà,"

điều ấy không có nghĩa là
chúng tôi có thể chữa khỏi bệnh cho anh ấy

Thay vào đó, chúng tôi học cách chấp nhận
cả niềm vui và nỗi buồn cùng một lúc;

để khám phá vẻ đẹp cũng như mục đích

và bởi vì chúng ta đều được sinh ra

và đều chết đi.

Trong những nỗi buồn
và những đêm mất ngủ,

Có những điều vui.

Tôi đặt hoa trên mộ của Paul

và ngắm nhìn con gái hai tuổi
chạy vòng quanh trên bãi có.

Tôi đốt lửa trại trên bãi biển
và ngắm hoàng hôn với các bạn tôi.

Tập luyện và thiền định
đã giúp tôi rất nhiều.

Và một ngày nào đó,

Tôi hy vọng tôi sẽ tái hôn.

Quan trọng nhất là,
tôi có thể nhìn con bé lớn lên.

Tôi từng suy nghĩ rất nhiều
về những gì tôi sẽ nói với con bé

khi nó lớn lên.

"Cady,

tham gia tất cả các trải nghiệm,

sống và chết,

tình yêu và mất mát,

là thứ chúng ta phải làm.

Việc làm người không diễn ra
bên ngoài nỗi đau

Mà diễn ra bên trong nó.

Khi chúng tôi cùng chạm tới nỗi đau,

khi chúng tôi lựa chọn không trốn tránh,

cuộc sống của ta không bé lại

mà mở rộng ra."

Tôi đã học được rằng
ung thư không phải là một cuộc chiến.

Hoặc nếu có,

có thể nó là một cuộc chiến vì cái gì đó
khác với chúng ta nghĩ.

Công việc chúng tôi
không để chống lại vận mệnh

mà là giúp mọi người vượt qua.

Không giống những người lính

mà như người chăn cừu.

Đó là cách chúng tôi khiến mọi chuyện ổn,

kể cả khi nó không.

Bằng cách nói to điều đó,

bằng việc giúp đỡ mọi người vượt qua ...

và bộ đồ khỉ đột cũng không biết đau.

Cảm ơn.

(Vỗ tay)