Chúng ta có thể bắt đầu chế ngự được ung thư

Hãy cùng tìm hiểu về những tiến bộ vượt bậc trong cuộc chiến chống lại ung thư của nhà nghiên cứu Adam de la Zerda, đến từ đại học Stanford, người đang phát triển những kĩ thuật tiên tiến của riêng mình. Sử dụng công nghệ hình ảnh nổi bật "soi đường" cho các phân tử vàng đi sâu vào cơ thể người bệnh để truy tìm các tế bào ung thư, anh hi vọng công nghệ này sẽ dẫn đường cho các bác sĩ phẫu thuật có thể loại bỏ được những dấu hiệu nhỏ nhất của ung thư.

"Chúng ta đang tuyên chiến với ung thư

và sẽ chiến thắng vào năm 2015"

Quốc Hội và Viện Ung Thư Quốc Gia

đã tuyên bố điều này vào năm 2003.

Hiện tại, không biết bạn thế nào,
nhưng tôi không tin điều này.

Tôi không nghĩ chúng ta đã chiến thắng

và tôi không nghĩ là
bất cứ ai ở đây nghi ngờ điều này.

Giờ tôi sẽ đưa ra lý do chính
khiến chúng ta

chưa chiến thắng
trong cuộc chiến này

là vì chúng ta đang chiến đấu
một cách mù quáng.

Tôi xin chia sẻ câu chuyện
về một người bạn tốt của tôi.

Tên của cậu ấy là Ehud.

Vài năm trước, Ehud được chẩn đoán là
mắc bệnh ung thư não

Không chỉ là ung thư não
bình thường

Mà là một trong những loại
có nguy cơ tử vong cao nhất.

Nguy hiểm đến nỗi

Bác sĩ đã nói với cậu ấy rằng
họ chỉ có 12 tháng

Và họ phải tìm ra cách điều trị
cho cậu ấy trong 12 tháng đó.

Họ phải tìm ra cách điều trị,

nếu không thì cậu ấy sẽ chết.

Tin tốt là - họ nói

có rất nhiều lựa chọn điều trị khác nhau

Tin xấu là

để xác định phương pháp điều trị
có hiệu quả hay không

Họ phải mất khoảng 3 tháng.

Đồng nghĩa là họ không thể
thử hết mọi biện pháp.

Hiện tại Ehud đang trong
liệu pháp điều trị đầu tiên

Trong khoảng thời gian này,
vài ngày sau khi bắt đầu điều trị

Ehud nói với tôi, "Adam,
tớ nghĩ biện pháp này có tác dụng."

Tớ nghĩ chúng ta may mắn rồi.
Có gì đó đang xảy ra."

Tôi hỏi cậu:
"Thật hả? Sao cậu biết, Ehud?"

Cậu nói, "Ừm, tớ thấy trong
người rất khó chịu.

Chắc có gì đang diễn ra rồi.

Hẳn là vậy."

Well, không may là ba tháng sau,
chúng tôi nhận được tin nó không hiệu quả.

Và vậy nên Ehud tiếp tục
liệu pháp thứ hai.

Và mọi chuyện vẫn tương tự

"Tớ thấy khó chịu lắm,
hẳn phải có gì đó đang diễn ra."

Và ba tháng sau, chúng tôi
lại nhận được tin xấu.

Ehud tiếp tục trải qua liệu pháp
điều trị thứ ba, rồi thứ tư.

Và rồi, như dự đoán, Ehud mất.

Khi một người thân thiết với bạn
phải chống chọi, trải qua đau đớn

bạn sẽ thấy cảm xúc dâng trào.

Nhiều thứ cùng một lúc
xảy ra trong đầu bạn

Với tôi, hầu hết là tức giận.

Tôi tức rằng, tại sao ta không
thể giúp cậu ấy nhiều hơn?

Và tôi bắt đầu tìm hiểu
nhiều hơn nữa về việc đó

Hóa ra, đó không phải là thứ tốt
nhất mà các bác sĩ đã làm cho Ehud.

Đó không phải thứ tốt nhất mà bác sĩ
có thể làm cho bệnh nhân ung thư nói chung

Chúng ta thực sự không làm tốt
với tất cả các chẩn đoán ung thư

Tôi sẽ đưa ra một vài số liệu,

và tôi chắc rằng vài người ở đây
từng thấy chúng rồi

Thông tin này sẽ cho các bạn thấy
số lượng người thực tế chết vì ung thư,

cụ thể là phụ nữ Mỹ

từ những năm 1930.

Bạn sẽ thấy rằng có rất ít sự tiến bộ.

Nó vẫn là vấn đề rất lớn.

Nhưng bạn vẫn sẽ
thấy vài thay đổi.

Ví dụ là số bệnh ung thư phổi
đang gia tăng

Cảm ơn nha thuốc lá.

Và bạn cũng thấy được là
bệnh ung thư dạ dày

từng là căn bệnh ung thư
giết người nhiều nhất

về cơ bản đã được loại trừ

Làm sao được như vậy?
Có ai biết không ?

Tại sao nhân loại không còn phải
chống chọi với ung thư dạ dày nữa?

Thành tựu đột phá nào của
công nghệ y khoa

đã xuất hiện để cứu nhân
loại khỏi bệnh ung thư dạ dày?

Có phải là do có loại thuốc mới
hay do chẩn đoán tốt hơn?

Các bạn đoán đúng rồi đó .

Đó là nhờ việc phát minh ra tủ lạnh,

và việc chúng ta không còn
ăn thịt ôi thiu nữa.

Do vậy tới nay điều tốt nhất
xảy ra với chúng ta

ở phạm vi y học của nghiên cứu ung thư

là sự phát minh ra cái tủ lạnh.

( cười )

Và vậy nên - ừ tôi biết.

Chúng ta không làm tốt ở đây.

Tôi không muốn thu nhỏ sự tiến bộ

và bất cứ những gì đã thực hiện được
trong việc nghiên cứu ung thư.

Hãy nhìn xem, ta có hơn 50
năm nghiên cứu ung thư

và có những phát hiện lớn
giúp ta biết thêm nhiều về bệnh ung thư

Nhưng dù có vậy,

chúng ta vẫn còn nhiều khó khăn phía trước

Một lần nữa , tôi sẽ nhắc lại lý do chính

tại sao ta làm chưa đủ tốt việc đó là

do ta đang chiến đấu
một cách mù quáng

Và đó là lí do
có chẩn đoán hình ảnh.

Là nơi tôi trở nên hữu dụng

Và để cho bạn cảm nhận tốt
nhất về chẩn đoán hình ảnh

mà bệnh nhân ung thư não
hiện nay được thực hiện

cũng như cho bệnh nhân
ung thư nói chung,

Hãy nhìn vào hình chụp cắt lớp PET ở đây

Bắt đầu nào.

Đây là hình chụp cắt lớp PET/CT.

và trên hình PET/CT này
bạn có thể nhìn thấy gì

xương của bạn nằm ở đâu

và ảnh PET cũng sẽ cho bạn
biết khối u nằm ở đâu

Bây giờ, thứ bạn có thể nhìn thấy

về cơ bản là một phân tử đường

đã được thêm một thẻ nho nhỏ

nó phát tín hiệu ra ngoài cơ thể

"Này, tôi đang ở đây"

và hàng tỉ phân tử đường như vậy
được tiêm vào bệnh nhân

chúng đi khắp toàn bộ cơ thể

tìm kiếm các tế bào đang đói đường.

Bạn sẽ thấy ở đây trái tim,
ví dụ, sáng lên

đó là vì trái tim đang cần nhiều đường.

Bạn cũng đang thấy bàng quang
cũng sáng lên.

đó là do bàng quang là bộ phận đang thải

đường ra khỏi cơ thể chúng ta

Bạn có thể thấy
những chỗ đáng báo động

và ở đây chúng là những khối u.

Đây thực sự là công nghệ tuyệt vời.

Lần đầu tiên, chúng ta có thể nhìn thấy
bên trong cơ thể con người.

mà không cần phải nhặt ra từng tế bào

và đặt chúng dưới kính hiển vi

với cách không xâm lấn
cho phép ta nhìn vào bên trong cơ thể

và hỏi "Này, ung thư có di căn không?

"Ở đâu?"

Và ảnh PET này cho bạn thấy rất rõ ràng

đâu là chỗ có nguy cơ
và đâu là những khối u

Như vậy các điều kỳ diệu có vẻ như,

rất không may, là chúng không đủ to lớn.

Bạn thấy đó, những vị trí tiềm ẩn nguy cơ.

Có ai đoán được có bao nhiêu
tế bào ung thư trong những khối u đó ?

Có khoảng 100 triệu tế bào ung thư đấy,

và nhớ rằng con số này đã được giảm bớt

trong từng mỗi một blip nhỏ

mà bạn đang thấy trên màn hình

Cần tới ít nhất 100 triệu tế bào ung thư

để có thể thấy trên ảnh.

Nếu xem ra số lượng đó rất lớn đối với bạn

thì bởi vì con số lớn thiệt.

Đây thực sự là một số lượng lớn khó tin,

bởi vì thứ chúng ta cần là một vật
có thể phát hiện sớm,

để chữa trị có nghĩa.

Ta cần phát hiện u
lúc vài ngàn tế bào

hay lý tưởng hơn là chỉ một vài tế bào.

Rõ ràng chúng ta còn hơi xa với điều đó.

Giờ ta cùng thử một thí nghiệm ở đây.

Các bạn hãy tưởng tượng

mình là bác sĩ phẫu thuật thần kinh

hiện đang trong phòng mổ,

và trước mắt bạn đang có một bệnh nhân.

và nhiệm vụ của bạn là lấy khối u ra ngoài

Vì vậy, bạn nhìn xuống bệnh nhân,

Da và sọ của bệnh nhân đã được gỡ ra

bạn nhìn vào trong não họ.

Và tất cả những gì bạn biết

là có một khối u cỡ quả bóng gôn

nằm ở thùy trán phải của não người này

đại loại là vậy.

Bạn thấy mọi thứ giống nhau,

bởi vì tế bào ung thư
và các tế bào não mạnh khỏe

thực sự nhìn rất giống nhau.

Nên bạn dùng ngón cái của mình

và bắt đầu ấn nhẹ vào não

vì các khối u thường cứng hơn,

và bạn tiếp tục như vậy và nói,

" Hình như khối u nằm ngay đây"

Sau đó dùng dao và bắt đầu cắt khối u

thành từng miếng, từng miếng nhỏ.

Và rồi bạn lấy khối u ra

rồi tới khi bạn nghĩ

" Được rồi, xong rồi.
Tôi đã lấy khối u ra rồi"

Và ở giai đoạn này, --

mọi thứ nghe khá điên rồ --

là lúc bạn đối mặt với thử thách
lớn nhất trong cuộc đời.

Bởi vì bạn cần phải quyết định,

nên dừng lại và để bệnh nhân xuất viện

với nguy cơ còn sót lại vài tế bào ung thư

mà tôi không thế thấy

hay là nên cắt dư ra một ít nữa

khoảng chừng 1 inch xung quanh khối u

để chắc rằng đã cắt hoàn toàn khối u?

Vì vậy, quyết định này không đơn giản

và thật không may đó là quyết đinh

mà bác sĩ phẫu thuật thần kinh
gặp mỗi ngày

khi họ gặp các bệnh nhân của mình.

Nên khi nói chuyện với bạn mình

chúng tôi nói, "Chắc hẳn
phải có cách hay hơn."

Không phải kiểu đùa với bạn
là có cách tốt hơn

Thì có cách khác hay hơn thật.

Điều đó thật khó tin.

Thế là chúng tôi xem xét lại.

Bạn còn nhớ hình PET rồi đường v.v

Chúng tôi nói, này, thay vì
dùng các phân tử đường,

hãy dùng các miếng vàng nhỏ tí xíu này

rồi lập trình thêm các hóa chất
thú vị bao quanh chúng

Hãy làm chúng tự truy tìm
các tế bào ung thư.

Rồi sau đó chúng tôi sẽ tiêm chúng

vào người các bệnh nhân,

để các hạt đó đi khắp cơ thể họ

kiểu như là một điệp viên ngầm,

đi thăm từng tế bào trong cơ thể ta

lần lượt tới mỗi tế bào và hỏi,

"Tế bào này là ung thư hay khỏe mạnh?"

Nếu là tế bào khỏe mạnh,
chúng sẽ đi tiếp.

Nếu là ung thư, chúng
sẽ bám vào và phát sáng

và báo "Này, nhìn tôi đi, tôi ở đây nè."

thông qua những chiếc máy ảnh thú vị

mà chúng tôi đã phát triển.

Khi đó tôi có thể chỉ bác sĩ

lấy ra chỉ những khối u và
để phần não mạnh khỏe lại.

Chúng tôi đã thử nghiệm
và nó có kết quả tốt

Nên tôi sẽ cho các bạn
xem một ví dụ.

Những gì mà bạn đang xem ở đây

là hình ảnh của một bộ não chuột,

và chúng tôi đã cấy vào
bộ não của con chuột này

một khối u nhỏ.

Nên khối u phát triển trong não nó

và sau đó chúng tôi đã nhờ một bác sĩ

phẫu thuật cho chú chuột này
như một bệnh nhân

lấy khối u ra lần lượt từng miếng,
từng miếng một

Và khi vị bác sĩ làm như vậy,

chúng tôi chụp ảnh xem vàng ở đâu.

Do đó chúng tôi bắt đầu

bằng cách tiêm vàng vào con chuột,

và chúng ta sẽ thấy ngay đây,
chính ở bên trái

tấm hình ở phía dưới

cho thấy vàng ở đâu.

Điều tốt đẹp nhất là những hạt vàng này

đã thực sự tìm ra được khối u,

rồi phát sáng để nói:
"Này, khối u ở đây"

Như vậy, giờ thấy khối u rồi

nhưng khoan chỉ cho bác sĩ.

Tôi sẽ yêu cầu bác sĩ
bắt đầu cắt bỏ khối u,

và ở đây bạn thấy bác sĩ mới
lấy được một phần tư khối u

và bạn thấy một phần tư
đó bây giờ đã biến mất

Bác sĩ tiếp tục lấy tiếp
phần tư thứ hai và ba,

và giờ đã lấy hết khối u.

Ở giai đoạn này,
bác sĩ gặp lại chúng tôi và hỏi,

"Được, tôi xong rồi.
Các bạn muốn tôi làm gì?"

Tôi nên giữ mọi thứ yên như vậy

hay lấy thêm một ít ở xung quanh?

chúng tôi nói ," Khoan, chờ chút".

Ông quên hai chỗ,

thay vì cắt phần rìa
lớn xung quanh

chỉ cần lấy những phần nhỏ xíu này ra.

Lấy chúng ra đi, rồi ta xem."

Và rồi bác sĩ cắt lấy nó ra và nhìn này,

phần ung thư giờ đã bị loại bỏ hết.

Giờ đây, điều quan trọng

không phải ung thư đã hoàn toàn

bị loại bỏ ở não họ,

hay não của con chuột này.

Điều quan trọng nhất là

ta không lấy phần não khỏe

trong ca mổ.

Giờ ta có thể thấy được

nơi mà khi bác sĩ giải phẫu lấy khối u ra,

họ biết rõ phải làm gì,

chứ không còn dùng tay đoán.

Và lý do cần lấy hết toàn bộ khối u là

chính những phần dư bé xíu sót lại này,

sẽ tái phát thành khối u

để khối u phát triển trở lại.

Thực tế, nguyên nhân 80-90%

những ca phẫu thuật ung thư não thất bại

là vì những phần dư thừa sót lại

những khối u nhỏ còn sót lại, còn lại ở đó

Như vậy, điều này rõ ràng là rất tốt đẹp,

nhưng tôi muốn nói về
nơi ta hướng đến từ đây.

Ở phòng làm việc của tôi ở Stanford,

chúng tôi tự hỏi ta giờ nên làm gì

Và tôi nghĩ hướng đi
của chẩn đoán hình ảnh

là khả năng nhìn vào
trong cơ thể con người

và thực sự thấy từng
mỗi một tế bào riêng biệt.

Khả năng như vậy sẽ cho phép chúng ta

thực sự lấy các khối u nhanh hơn,

trước khi nó đạt 100 triệu tế bào,
để còn có đường cứu chữa.

Khả năng để nhìn thấy mỗi và từng tế bào
cho phép ta

đặt ra những câu hỏi sâu sắc.

Hiện tại ta đã đạt trình độ

mà ta bắt đầu có thể hiểu tế bào ung thư.

ví dụ như, thuốc điều trị
có tác dụng với bạn hay không ?

Nếu không đáp ứng, chúng tôi
sẽ biết để ngưng điều trị ngay lập tức

sau vài ngày điều trị,
chứ không phải ba tháng.

Và để cho những bệnh nhân giống Ehud

phải trải qua loại
nhiều thuốc trị liệu khó chịu

để họ không phải chịu đựng thêm

tác dụng phụ khủng khiếp

vì thực tế thuốc không giúp được họ.

Thẳng thắn mà nói

ta còn cách chiến thắng khá xa
trong cuộc chiến chống ung thư,

thực tế là vậy.

Nhưng ít ra tôi vẫn tin rằng

ta sẽ thắng với kỹ thuật
chẩn đoán hình ảnh tốt hơn

bằng cách không mù quáng.

Cám ơn.

(Tiếng vỗ tay)