Return to Video

Strzeżcie się nominalizacji (czyli rzeczowników-zombi) - Helen Sword

  • 0:16 - 0:19
    Weźcie przymiotnik "nieprzejednany",
  • 0:19 - 0:22
    czasownik "rozprzestrzeniać"
  • 0:22 - 0:24
    albo rzeczownik "poplecznik"
  • 0:24 - 0:31
    i dodajcie do niego sufiks
    typu -acja, -ość, -enie czy -two.
  • 0:31 - 0:33
    Właśnie stworzyliście nowy rzeczownik.
  • 0:33 - 0:39
    "Nieprzejednanie", "rozprzestrzenianie"
    i "poplecznictwo".
  • 0:39 - 0:41
    Robi wrażenie, co?
  • 0:41 - 0:46
    Nie! Właśnie uwolniliście
    żądnego krwi zombi.
  • 0:46 - 0:51
    Rzeczowniki utworzone
    z innych części mowy to nominalizacje.
  • 0:51 - 0:52
    Ludzie nauki je kochają.
  • 0:52 - 0:58
    Prawnicy, biurokraci i analitycy też.
  • 0:58 - 1:02
    Nazywam je "rzeczownikami-zombi",
    ponieważ pożerają życie.
  • 1:02 - 1:07
    Atakują aktywne czasowniki,
    wysysają krew z przymiotników,
  • 1:07 - 1:12
    a z żywych istot robią abstrakcyjne twory.
  • 1:12 - 1:15
    Oto przykład.
  • 1:15 - 1:19
    "Rozprzestrzenienie nominalizacji
    w formacji dyskursywnej
  • 1:19 - 1:24
    to oznaka tendencji
    do pompatyczności i abstrakcji".
  • 1:25 - 1:26
    Że jak?
  • 1:26 - 1:31
    To zdanie zawiera co najmniej
    siedem nominalizacji,
  • 1:31 - 1:35
    a mimo to nie wiadomo, kto i co robi.
  • 1:35 - 1:39
    Jeśli wyeliminujemy, a raczej reanimujemy,
    większość rzeczowników-zombi,
  • 1:39 - 1:43
    czyli "tendencja" zacznie "dążyć",
    "abstrakcja" stanie się "abstrakcyjna",
  • 1:43 - 1:47
    dodamy podmiot i kilka
    aktywnych czasowników,
  • 1:47 - 1:50
    to zdanie wróci do życia.
  • 1:50 - 1:54
    "Pisarze, którzy przeładowują
    zdania nominalizacjami,
  • 1:54 - 1:58
    brzmią pompatycznie i abstrakcyjnie".
  • 1:58 - 2:02
    Tylko jeden rzeczownik
    zombi "nominalizacje"
  • 2:02 - 2:06
    mógł pozostać.
  • 2:06 - 2:11
    W najlepszym przypadku nominalizacje
    pomagają wyrazić złożone koncepcje,
  • 2:11 - 2:16
    jak percepcja, inteligencja
    i epistemologia.
  • 2:16 - 2:20
    W najgorszym nominalizacje
    uniemożliwiają komunikację.
  • 2:20 - 2:23
    Żeby zrozumieć,
    jak działają rzeczowniki-zombi,
  • 2:23 - 2:29
    wpuśćcie kilka z nich do żywego zdania
    i patrzcie, jak wysysają całą energię.
  • 2:29 - 2:33
    George Orwell świetnie pokazał to
    w eseju "Polityka i język angielski".
  • 2:33 - 2:38
    Wziął słynny fragment z Księgi Koheleta.
  • 2:38 - 2:45
    "A dalej widziałem pod słońcem,
    że to nie chyżym bieg się udaje,
  • 2:45 - 2:47
    i nie waleczni w walce zwyciężają.
  • 2:47 - 2:52
    Tak samo nie mędrcom chleb się dostaje
    w udziale ani rozumnym bogactwo,
  • 2:52 - 2:55
    ani też nie uczeni cieszą się względami.
  • 2:55 - 3:00
    Bo czas i przypadek rządzi wszystkim".
  • 3:00 - 3:04
    A oto wersja Orwella.
  • 3:04 - 3:10
    "Obiektywne względy współczesnych
    zjawisk zmuszają do wniosku,
  • 3:10 - 3:13
    iż sukces lub niepowodzenie
    w działalności konkurencyjnej
  • 3:13 - 3:15
    nie wykazuje tendencji
    wskazujących na stosunek
  • 3:15 - 3:17
    proporcjonalny do wrodzonej zdolności,
  • 3:17 - 3:24
    zatem należy niezmiennie brać pod uwagę
    element nieprzewidywalności".
  • 3:24 - 3:27
    Fragment Biblii przemawia
    do naszych zmysłów i emocji
  • 3:27 - 3:29
    za pomocą konkretnych rzeczowników,
  • 3:29 - 3:33
    opisów ludzi i energicznych rzeczowników,
  • 3:33 - 3:39
    jak "bieg", "walka", "bogactwo",
    "czas" i "przypadek".
  • 3:39 - 3:41
    Nie ma wśród nich zombi.
  • 3:41 - 3:48
    Satyra Orwella jest przeładowana
    nominalizacjami i innymi abstrakcjami.
  • 3:48 - 3:55
    Zombi przejęły władzę, a ludzie uciekli.
  • 3:55 - 3:57
    Rzeczowniki zombi
    wyrządzają najwięcej szkód,
  • 3:57 - 4:00
    kiedy zbierają się w watahy
  • 4:00 - 4:04
    i polują na każdy rzeczownik, czasownik
    czy przymiotnik, który im się nawinie.
  • 4:04 - 4:09
    "Glob" staje się "globalny", zaczyna
    "globalizować" i robi się "globalizacja".
  • 4:09 - 4:15
    Przodek wszystkich nominalizacji,
    "antidisestablishmentarianism",
  • 4:15 - 4:19
    zawiera co najmniej
    dwa czasowniki, trzy przymiotniki
  • 4:19 - 4:24
    i sześć innych rzeczowników
    w rozdętym brzuchu.
  • 4:24 - 4:30
    Akapit pełen nominalizacji
    szybko uśpi waszych czytelników.
  • 4:30 - 4:35
    Ratujcie ich przed apokalipsą zombi,
    dodając pełne energii i czasowników zdania
  • 4:35 - 4:39
    o jasnej strukturze.
  • 4:39 - 4:41
    W końcu chcecie, żeby wasze zdania żyły,
  • 4:41 - 4:44
    a nie były żywymi trupami.
Title:
Strzeżcie się nominalizacji (czyli rzeczowników-zombi) - Helen Sword
Description:

Zobacz całą lekcję: http://ed.ted.com/lessons/beware-of-nominalizations-aka-zombie-nouns-helen-sword

Niewiele błędów psuje dobry tekst, tak jak nominalizacje, czy, jak lubi nazywać je Helen Sword, rzeczowniki-zombi. Rzeczowniki-zombi przekształcają proste i bezpośrednie zdania w rozwlekły i często mylący tekst. Trzymajcie rzeczowniki z dala od wydłużających słowa nominalizacji!

Lekcja: Helen Sword, animacja: Bran Dougherty-Johnson.

Cytat z Księgi Koheleta 9, 11.
Biblia Tysiąclecia, wydanie IV, Wydawnictwo Pallottinum, Poznań 2003.
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
05:05

  • Ola Królikowska

    W tej lekcji mniej więcej od połowy musiałam porozbijać wiele napisów (głównie tych z cytatami) na wiele mniejszych. Po prostu w wersji angielskiej nie stosowano limitów objętości (np. napis z 3:14 miał 114 znaków, a napis z 3:04 aż 122 znaki), więc w żaden sposób nie dało się pomieścić tłumaczenia w napisach zgodnie z oryginalnym podziałem.

Polish subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.