Return to Video

အချစ်အာရုံနှင့် တော်လှန်ရေး၊ Pablo Neruda ရဲ့ ကဗျာစာပေ။ Ilan Stavans

  • 0:07 - 0:12
    Pablo Neruda ဟာ ပထမဆုံး ကဗျာပေါင်းချုပ်ကို
    အသက် ၁၉ နှစ်မှာ ထုတ်ဝေခဲ့တယ်။
  • 0:12 - 0:15
    ဆက်လက်ပြီး စာပေ နိုဘဲလ်ဆုရခဲ့ပြီး
  • 0:15 - 0:17
    ဒုက္ခသည် ၂၀၀၀ ကိုလည်း ကယ်တင်ခဲ့တယ်၊
  • 0:17 - 0:20
    နိုင်ငံရေး ပြည်နှင်ဒဏ် သုံးနှစ်ခံရကာ
  • 0:20 - 0:22
    ချီလီရဲ့သမ္မတအဖြစ် ဝင်ပြိုင်တယ်။
  • 0:22 - 0:25
    ချစ်အာရုံ ဇာတ်လမ်း၊ တော်လှန်ရေးတစ်ရပ်ပါ။
  • 0:25 - 0:29
    Neruda ဟာ ၂၀ ရာစုရဲ့ အကျော်ကြားဆုံး
    ကဗျာဆရာတွေထဲက တစ်ဦးဆိုပေမဲ့
  • 0:29 - 0:33
    နားလည်ရအလွယ်ဆုံးနဲ့ အငြင်းပွားဖွယ်
    အဖြစ်ဆုံးလည်း ဖြစ်ပါတယ်။
  • 0:33 - 0:35
    မူလက စပိန်ဘာသာနဲ့ ရေးသားခဲ့တဲ့
  • 0:35 - 0:39
    သူ့ကဗျာတွေဟာ တာရှည်ခံတဲ့ သက်ရောက်မှုကို
    ဖန်တီးဖို့ ရိုးရိုးစင်းစင်း ဘာသာစကားနဲ့
  • 0:39 - 0:43
    နေ့စဉ်သုံး အတွေ့အကြုံကို မကြာခဏ သုံးပါတယ်။
  • 0:43 - 0:47
    Neruda ကို ချီလီမြို့ငယ်လေးမှာ ၁၉၀၄ ခု
    Ricardo Eliezer Neftalí Reyes Basoalto
  • 0:47 - 0:50
    လို့ မွေးဖွားခဲ့တာပါ။
  • 0:50 - 0:52
    သူ့အဖေက သူ့ကို ကဗျာဆရာ မဖြစ်စေချင်ခဲ့တော့
  • 0:52 - 0:57
    အသက် ၁၆ နှစ်မှာ Pablo Neruda ဆိုတဲ့
    ကလောင်အမည်နဲ့ စတင်ရေးသားခဲ့တယ်။
  • 0:57 - 1:02
    သူ့ရဲ့အစောပိုင်း ကဗျာပေါင်းချုပ် "Twenty
    Love Poems and a Song of Despair"ဟာ
  • 1:02 - 1:05
    သိမ်မွေ့ပြီး လက်တွေ့ဘဝနဲ့ ကင်းလွတ်ကာ
  • 1:05 - 1:09
    အချစ်နဲ့ နှစ်သက်ကြည်နူးမှုရဲ့ သိမ်မွေ့
    နက်နဲမှုတွေကို သရုပ်ဖော်ထားပါတယ်။
  • 1:09 - 1:12
    ဥပမာ "Poem VI" မှာ ရေးထားတာက
  • 1:12 - 1:18
    "မင်းရဲ့ မှတ်ဉာဏ်က အလင်းရဲ့ မီးခိုးရဲ့
    အေးချမ်းမှုထဲက ကန်ငယ်ပါ၊
  • 1:18 - 1:22
    မင်းရဲ့ မျက်လုံးတွေရဲ့ဟိုမှာ ဘက်မှာ
    လောင်ကျွမ်းသွားတဲ့ ဆည်းဆာ။"
  • 1:22 - 1:27
    နောက်ပိုင်းမှာ နေ့စဉ်သုံး အရာဝတ္ထုတွေအတွက်
    တန်ဖိုးထားမှု ကဗျာတွေထဲမှာ အသေးစိတ်ပြဖို့
  • 1:27 - 1:29
    ဒီအာရုံစိုက်မှုကို
    သွန်းလောင်းခဲ့တယ်။
  • 1:29 - 1:33
    သူ့ရဲ့ "All the Odes" ကဗျာပေါင်းချုပ်ထဲက
    ကဗျာတို ၂၂၅ ပုဒ်ထဲက အများအပြားဟာ
  • 1:33 - 1:36
    အသေးအဖွဲမျိုးစုံကို ရည်စူးထားတာပါ။
  • 1:36 - 1:40
    ဖိနပ်ကြိုးတစ်စုံကနေ ဖရဲသီးတစ်လုံးအထိ
    ကျွန်တော်တို့ ပတ်ဝန်ကျင်မှာရှိတဲ့
  • 1:40 - 1:43
    အပြင်ပန်းအနေနဲ့
    မထင်ရှားတဲ့ အရာတွေပါ။
  • 1:43 - 1:49
    ကြက်သွန်နီတစ်လုံးဟာ ကွယ်နေတဲ့
    ငှက်မွေးတွေရဲ့ ငှက်တစ်ကောင်ထက် ပိုလှပေမဲ့
  • 1:49 - 1:52
    စျေးထဲက ငါးမည်းလုံးဟာ
    နက်ရှိုင်းတဲ့ သမုဒ္ဒရာရဲ့ ကျည်တစ်တောင့်ပါ၊
  • 1:52 - 1:58
    ကူးခပ်နေတဲ့ ကျည်တစ်တောင့်
    နင် သေသွားတာ ငါတွေ့တယ်။
  • 1:58 - 2:01
    ဒီလိုအစောပိုင်းမှာ
    စာပေဆိုင်ရာ အောင်မြင်မှုရှိပေမဲ့
  • 2:01 - 2:03
    Neruda ဟာ ငွေကြေးပိုင်းအရ
    ရုန်းကန်ခဲ့ရပြီး
  • 2:03 - 2:08
    မြန်မာ၊ အင်ဒိုနီးရှား၊၊ စင်္ကာပူနဲ့
    စပိန်လို နေရာမျိုးတွေမှာ
  • 2:08 - 2:10
    သံတမန်အလုပ်တွေ တသီကြီးလုပ်ခဲ့ရတယ်။
  • 2:10 - 2:14
    ၁၉၃၆ ခုမှာ Neruda ဟာ မက်ဒရစ်က
    ကောင်စစ်ဝန်ရုံးမှာ အလုပ်လုပ်နေတုန်း
  • 2:14 - 2:16
    ပြည်တွင်းစစ်ဖြစ်ခဲ့ပြီး
  • 2:16 - 2:21
    အစိုးရဟာ ဖက်ဆစ် စစ်အာဏာရှင်တစ်စုရဲ့
    ဖြုတ်ချတာ ခံခဲ့ရတယ်။
  • 2:21 - 2:25
    Neruda ဟာ စပိန်ကနေ ချီလီအထိ ဒုက္ခသည်တွေ
    နေရပ်စွန့်ခွာမှု တစ်ခုကိုစည်းရုံးပေးခဲ့ကာ
  • 2:25 - 2:27
    လူ့အသက် ၂၀၀၀ကို ကယ်တင်ပေးခဲ့တယ်။
  • 2:27 - 2:29
    နှစ်နှစ်ဆယ်ကျော် အကြာမှာ
  • 2:29 - 2:34
    Neruda ဟာ သူ့နိုင်ငံခြား အတွေအကြုံတွေကို
    "Residence on Earth.လို့" ခေါင်းစဉ်နဲ့
  • 2:34 - 2:36
    ကဗျာပေါင်းချုပ် သုံးတွဲမှာ
    သိမ်းဆည်းခဲ့တယ်။
  • 2:36 - 2:40
    ဒီကဗျာအများအပြားဟာ အစမ်းသဘောနဲ့
    သဘာဝလွန်တွေပါ၊
  • 2:40 - 2:44
    သည်းထိပ်ရင်ဖို မြေပြင်အနေအထားတွေနဲ့
    သဘာဝလွန် အကြောင်းအရာတွေ
  • 2:44 - 2:48
    နိုင်ရေး ပဋိပက္ခ ဆွေးနွေးမှုနဲ့ပတ်သက်ပြီး
    တောင့်တတဲ့ ခံစားချက်တွေ၊
  • 2:48 - 2:53
    မတရားမှုကို ထုတ်ဖော်ပြောဖို့
    ကဗျာဆရာရဲ့ တာဝန်ကိုပေါင်းစပ်ခြင်းပါ။
  • 2:53 - 2:55
    "I Explain a Few Things" မှာ
  • 2:55 - 3:00
    စပိန်ပြည်တွင်းစစ်ရဲ့ ပျက်စီးမှု
    ခြောက်ခြားဖွယ် အသေးစိတ်တွေမှာ ရစ်ဝဲနေတယ်။
  • 3:00 - 3:02
    သူ့ရဲ့ကျန်တဲ့ဘဝကို
  • 3:02 - 3:06
    တော်လှန်ရေး စံနမူနာတွေအတွက်
    ဆက်လက် မြှုပ်နံှခဲ့တယ်
။
  • 3:06 - 3:09
    သူ့နိုင်ငံရေးခံယူချက်က ၁၉၅၂ ခု ချီလီကို
    ပြန်မလာနိုင်ခင်အထိ
  • 3:09 - 3:12
    နှစ်ပေါင်များစွာ ပြည်နှင်ဒဏ်ပေး
    ခံရတာဖြစ်စေတယ်။
  • 3:12 - 3:14
    ပြည်နှင်ဒဏ်အတွင်း
  • 3:14 - 3:17
    သူ့ရဲ့ သြဇာကြီးတဲ့ "Canto General."
    စာအုပ်ကို ထုတ်ဝေခဲ့တယ်။
  • 3:17 - 3:22
    ဒီစာအုပ်က လက်တင် အမေရိကရဲ့သမိုင်းကို
    ကဗျာစာပေကနေ ပြန်ပြောပြဖို့ အားထုတ်ထားတယ်။
  • 3:22 - 3:26
    ၎င်းရဲ့ ဒေသရင်း ပန်းမန်၊တိရစ္ဆာန်တွေကနေ
    နိုင်ငံရေးနဲ့ စစ်ပွဲတွေအထိ
  • 3:26 - 3:28
    အရာတိုင်းကို အနုစိတ် မွမ်းမံတာဆိုပေမဲ့
  • 3:28 - 3:31
    ဒါအားလုံးထက် လူ့ယဉ်ကျေးမှုတွေ၊
    ပြီးမြောက်မှုတွေရဲ့ နောက်ကွယ်က
  • 3:31 - 3:34
    သာမန်လူတွေကို ဦးညွတ်ဂါရဝပြုတာပါ။
  • 3:34 - 3:36
    ပြည်နှင်ဒဏ်ကနေ ပြန်လာအပြီးမှာ
  • 3:36 - 3:37
    ဆက်လက် ခရီးထွက်ခဲ့ပေမဲ့
  • 3:37 - 3:41
    Neruda ဟာ ဘဝရဲ့ကျန်တဲ့အချိန်အတွက်
    ချီလီမှာပဲ နေထိုင်ခဲ့ပါတယ်။
  • 3:41 - 3:43
    ၁၉၇၀ ခုနှစ် အသက် ၆၆ မှာ
  • 3:43 - 3:48
    Salvador Allende ကို အလျှော့ပေးရပြီး
    သူ့ရဲ့ရင်းနှီးတဲ့ အကြံပေးမဖြစ်ခင်
  • 3:48 - 3:50
    ချီလီရဲ့ သမ္မတအဖြစ် ဝင်အရွေးခံခဲ့တယ်။
  • 3:50 - 3:57
    ဒါပေမဲ့ ၁၉၇၃ မှာ General Augusto Pinochet
    စစ်အာဏာသိမ်းလို့ Allende ဖြုတ်ချခံရတယ်။
  • 3:57 - 4:01
    နောက်သီတင်းတစ်ပတ်၊နှစ်ပတ်
    အကြာမှာ Neruda ဟာ ဆေးရုံမှာ ဆုံးခဲ့တယ်။
  • 4:01 - 4:04
    အာဏာသိမ်းပြီး သိပ်မကြာခင်မှာပဲ
    သေဆုံးတာကြောင့်
  • 4:04 - 4:09
    သူဟာ ဝမ်းနည်းလို့ (သို့) လုပ်ကြံခံရတာလို့
    သေခဲ့တာလို့တောင် ကောလဟလတွေ ထွက်ခဲ့ပေမဲ့
  • 4:09 - 4:13
    သူ့သေတဲ့အကြောင်းက ကင်ဆာလို့
    ဆေးရုံက မှတ်တမ်းတင်ခဲ့တယ်။
  • 4:13 - 4:18
    ယနေ့ Neruda ရဲ့စာကြောင်းတွေကို ဆန့်ကျင်ပွဲ
    တွေ ချီတက်ပွဲတွေမှာ ကမ္ဘာအနံ့ ရွတ်ဆိုတယ်။
  • 4:18 - 4:20
    သူ့ဘဝနဲ့ အတော်ဆင်တူတဲ့
  • 4:20 - 4:23
    Neruda ရဲ့ကဗျာတွေဟာ တိုက်ပွဲ
    ဝင်ထိုက်တဲ့ နေ့စဉ် တဒင်္ဂတွေကို
  • 4:23 - 4:27
    အလေးထားခြင်းနဲ့ အချစ်နဲ့ တော်လှန်ရေးကို
    ပေါင်းကူးပေးခဲ့တယ်။
Title:
အချစ်အာရုံနှင့် တော်လှန်ရေး၊ Pablo Neruda ရဲ့ ကဗျာစာပေ။ Ilan Stavans
Speaker:
Ilan Stavans
Description:

သင်ခန်းစာ အပြည့်အစုံကို https://ed.ted.com/lessons/romance-and-revolution-the-poetry-of-pablo-neruda-ilan-stavans တွင် ကြည့်ရှုပါ။
ချစ်အာရုံသမားနဲ့ တော်လှန်းရေးသမား၊ Pablo Neruda ဟာ ၂၀ ရာစုရဲ့ အကျော်ကြားဆုံး ကဗျာဆရာတွေထဲက တစ်ဦးဆိုပေမဲ့ နားလည်ရအလွယ်ဆုံးနဲ့ အငြင်းပွားဖွယ်အဖြစ်ဆုံးလည်းဖြစ်ပါတယ်။ မူလက စပိန်ဘာသာနဲ့ ရေးသားခဲ့တဲ့ သူ့ကဗျာတွေဟာ တာရှည်ခံတဲ့ သက်ရောက်မှုကို ဖန်တီးဖို့ ရိုးရိုးစင်းစင်း ဘာသာစကားနဲ့ နေ့စဉ်သုံး အတွေ့အကြုံကို မကြာခဏဆိုသလို သုံးခဲ့ပါတယ်။ Ilan Stavans ကနေပြီး ချီလီသား ကဗျာဆရာရဲ ဘဝနဲ့ အမွေအနှစ်ကို ခြေရာခံထားပါတယ်။
သင်ခန်းစာကို Ilan Stavans က ပြုစုပြီး Ivana Bosnjak နဲ့ Thomas Johnson တို့က ရိုက်ကူးထားပါတယ်။

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TED-Ed
Duration:
04:29

Burmese subtitles

Revisions