Return to Video

Sự nóng giận của phụ nữ có sức mạnh như thế nào

  • 0:01 - 0:03
    Đôi khi tôi trở nên nóng giận
  • 0:04 - 0:07
    và phải mất rất nhiều năm tôi mới
    có thể nói về việc này.
  • 0:08 - 0:10
    Trong công việc,
  • 0:10 - 0:13
    đôi lúc người tôi rung lên,
    tức là tôi thấy điên tiết lắm rồi.
  • 0:14 - 0:18
    Nhưng cho dù tức giận thế nào
    đi chăng nữa,
  • 0:18 - 0:20
    cho tới bây giờ,
  • 0:20 - 0:25
    tôi đã hiểu được rằng,
    sự tức giận của tôi là một sự cường điệu,
  • 0:25 - 0:27
    hay một lạc lõng trong diễn đạt,
  • 0:27 - 0:29
    đã khiến tôi trở nên thô lỗ
    và không giống ai.
  • 0:30 - 0:36
    Khi còn là một cô bé, tôi biết rằng,
    tức giận là một cảm xúc
  • 0:36 - 0:39
    tốt hơn hết là không nói ra.
  • 0:40 - 0:42
    Hãy nghĩ về mẹ tôi một lát.
  • 0:42 - 0:45
    Khi tôi mười lăm tuổi, vào một buổi
    khi đi học về,
  • 0:45 - 0:48
    bà ấy đang đứng ở hiên nhà
    bên ngoài bếp,
  • 0:48 - 0:50
    cầm một chồng đĩa cao ngút.
  • 0:51 - 0:56
    Hãy tưởng tượng, tôi đã sốc như thế nào
    khi bà ấy bắt đầu ném chúng như đĩa ném
  • 0:56 - 0:58
    (Tiếng cười)
  • 0:58 - 1:00
    thời tiết thì nóng ẩm như thế.
  • 1:01 - 1:04
    Khi mà mỗi cái đĩa đã vỡ tan ra
    thành nhiều mảnh
  • 1:04 - 1:05
    tạo thành một đống ở dưới
  • 1:06 - 1:10
    bà ấy quay vào và vẫn nói với tôi một cách
    vui vẻ "Hôm nay con thế nào?"
  • 1:10 - 1:14
    (Tiếng cười)
  • 1:14 - 1:19
    Bây giờ các bạn có thể thấy một đứa trẻ
    cảm nhận ra sao khi thấy sự việc đó
  • 1:19 - 1:24
    và nghĩ rằng sự tức giận là im lặng,
    cô lập, tiêu cực và thậm chí đáng sợ.
  • 1:25 - 1:31
    Đặc biệt khi sự tức giận đó lại là của
    một cô gái hay một phụ nữ.
  • 1:31 - 1:33
    Câu hỏi tại sao lại như thế.
  • 1:33 - 1:37
    Nóng giận là một cảm xúc của con người,
    nó không tốt cũng chẳng xấu.
  • 1:37 - 1:39
    Đó thực sự là cảm xúc tín hiệu
  • 1:39 - 1:43
    Nó cảnh báo chúng ta về sự xúc phạm,
    mối đe dọa, sự xúc phạm và mối nguy hại.
  • 1:44 - 1:49
    Thế nhưng ở bất kỳ nền văn hóa nào,
    tức giận lại là chuyện hợp lẽ
  • 1:50 - 1:51
    đối với đàn ông.
  • 1:52 - 1:54
    Nhưng chắc chắn có những sự khác biệt.
  • 1:54 - 1:56
    Ví dụ như ở Hoa Kỳ,
  • 1:56 - 2:00
    sự tức giận của đàn ông da đen
    được coi là tội phạm,
  • 2:00 - 2:03
    nhưng đối với đàn ông da trắng
    lại là bình thường.
  • 2:04 - 2:07
    Tuy nhiên cho dù chúng ta ở bất kỳ đâu,
    cảm xúc cũng theo giới tính.
  • 2:08 - 2:13
    Và vì thế chúng ta dạy trẻ em coi thường
    sự tức giận ở bé gái và phụ nữ,
  • 2:13 - 2:16
    và khi chúng ta trưởng thành
    lại quay ra trách phạt.
  • 2:18 - 2:20
    Vậy nếu không làm thế thì sao?
  • 2:21 - 2:24
    Điều gì xảy ra nếu chúng ta không tách
    cơn nóng giận khỏi sự nữ tính?
  • 2:24 - 2:28
    Bởi vì khi tách nóng giận khỏi nữ tính
    có nghĩa là chúng ta tách phụ nữ
  • 2:28 - 2:31
    ra khỏi cảm xúc tốt nhất của họ,
    bảo vệ họ khỏi sự bất công.
  • 2:32 - 2:36
    Điều gì xảy ra nếu thay vào đó chúng ta
    nghĩ về việc phát triển cảm xúc
  • 2:36 - 2:37
    cho cả nam và nữ?
  • 2:38 - 2:42
    Thực tế là chúng ta vẫn xã hội hóa
    một cách đáng kể đối với trẻ em
  • 2:42 - 2:44
    theo những cách khác và đối lập nhau.
  • 2:44 - 2:49
    Con trai được cho là phải nam tính
    một cách mắc cười và cứng nhắc,
  • 2:49 - 2:54
    phải từ bỏ cảm xúc nữ tính
    như khi buồn hoặc sợ hãi
  • 2:54 - 2:57
    và cần phải mạnh mẽ, có thể nổi nóng
    để thể hiện là đàn ông thực thụ.
  • 2:58 - 3:03
    Ngược lại, con gái được dạy
    phải nhẹ nhàng,
  • 3:03 - 3:06
    và thái độ nóng giận là không phù hợp.
  • 3:06 - 3:11
    Như cách mà xưa nay phụ nữ được dạy,
    phải ngồi bắt chéo chân và kiểu tóc cũ,
  • 3:12 - 3:15
    học cách nhẫn nhịn
    và nuốt sự tự phụ vào trong.
  • 3:16 - 3:20
    Điều gì xảy ra khi chúng ta nhẫn nhịn
    như vậy quá thường xuyên,
  • 3:20 - 3:23
    thì nữ tính sắp được coi
    là một sự nhẫn nhục.
  • 3:25 - 3:29
    Đã có cuộc bàn luận dai dẳng mang tính
    cá nhân, chính trị về nữ tính & nhẫn nhục.
  • 3:30 - 3:36
    Khi tức giận, từ những công chúa được
    nuông chiều hoặc thanh niên mới lớn
  • 3:36 - 3:40
    chuyển thành phụ nữ hay kêu ca,
    nhõng nhẽo một cách xấu xí.
  • 3:41 - 3:43
    Chúng tôi có cái của riêng
    mình; còn của bạn
  • 3:43 - 3:46
    Bạn có phải là một phụ nữ La-tinh
    nóng nảy khi nổi giận không?
  • 3:47 - 3:52
    Một cô gái châu Á buồn bã? Một phụ nữ
    da đen cáu kỉnh? Hay da trắng ngốc nghếch?
  • 3:54 - 3:55
    Bạn có thể tự lựa chọn.
  • 3:55 - 4:00
    Nhưng thực tế, nó có tác dụng có khi
    chúng ta nói nó quan trọng đối với mình,
  • 4:00 - 4:02
    đó chính là những gì nóng giận truyền tải,
  • 4:02 - 4:06
    mọi người dường như nóng giận
    với chúng tôi vì chúng tôi đã nóng giận.
  • 4:07 - 4:12
    Cho dù chúng tôi ở nhà, ở trường hoặc
    tại nơi làm việc hoặc ở chính trường,
  • 4:12 - 4:16
    sự nóng giận được cho là nam tính,
    và không có nữ tính.
  • 4:17 - 4:20
    Vì vậy, nam giới được đánh giá
    cao khi nóng giận,
  • 4:20 - 4:22
    nhưng phụ nữ lại bị chê trách
    khi làm điều tương tự.
  • 4:24 - 4:27
    Chính điều này gây cho chúng tôi
    sự bất lợi rất lớn,
  • 4:27 - 4:30
    cụ thể khi chúng tôi phải bảo vệ bản thân
    và bảo vệ lợi ích của mình.
  • 4:32 - 4:36
    Nếu chúng tôi phải đối mặt với mối đe dọa
    của kẻ quấy rối đường phố, kẻ săn mồi,
  • 4:36 - 4:38
    kẻ thành kiến, người phân biệt chủng tộc
  • 4:38 - 4:42
    bộ não sẽ hét lên rằng
    "Mày đang trêu tao đấy à?"
  • 4:43 - 4:46
    Trong khi miệng lại nói
    "Tôi xin lỗi, cái gì cơ?"
  • 4:46 - 4:49
    (Tiếngcười)
  • 4:49 - 4:50
    Có phải vậy không?
  • 4:51 - 4:54
    Nóng giận trở lên mâu thuẫn
    vì nó bị rối tung cả lên
  • 4:54 - 4:58
    xen lẫn giữa lo lắng, sợ hãi, rủi ro
    và sự trả đũa lại.
  • 4:58 - 5:01
    Nếu bạn hỏi phụ nữ rằng họ sợ điều gì nhất
    để đối phó với sự tức giận của họ,
  • 5:01 - 5:03
    họ không cho đó là bạo lực.
  • 5:03 - 5:04
    Là trò hề.
  • 5:05 - 5:07
    Hãy suy nghĩ xem đó là gì.
  • 5:08 - 5:13
    Nếu bạn có nhiều điểm nổi trội, thì đó
    không đơn giản chỉ là trò hề.
  • 5:13 - 5:17
    Nếu bạn tự bảo vệ mình,
    nếu bạn quyết thực hiện việc này,
  • 5:17 - 5:19
    có thể sẽ có hậu quả tệ.
  • 5:20 - 5:25
    Bây giờ khi diễn đạt lại những ý này không
    có gì lớn lao, táo bạo hay lý sự cùn,
  • 5:25 - 5:28
    đó là cách thông thường trong đời sống.
  • 5:29 - 5:32
    Khi con gái tôi chưa tới trường,
    mỗi buổi sáng
  • 5:32 - 5:36
    cháu đều xây lâu đài cát rất công phu,
    với dây duy băng và các khối hình
  • 5:36 - 5:39
    trong khi có cậu bé lại phá đi của
    con gái tôi một cách khoái chí
  • 5:40 - 5:44
    Bố mẹ của cậu ấy ở đó, nhưng họ
    không bao giờ can thiệp vào.
  • 5:44 - 5:48
    Sau đó, họ còn khen con trai
    một cách nhảm nhí;
  • 5:48 - 5:50
    "Đúng là con trai".
  • 5:50 - 5:53
    "Chuyện nhỏ, phải như thế chứ".
  • 5:54 - 5:58
    Tôi đã làm được cái mà
    nhiều phụ nữ khác muốn học tập.
  • 5:58 - 6:00
    Tôi ưu tiên giữ yên lặng,
  • 6:00 - 6:03
    và tôi đã dạy con gái tôi
    cũng làm như thế.
  • 6:03 - 6:05
    Cháu đã tự nói chuyện.
  • 6:06 - 6:09
    Cố gắng một cách nhẹ nhàng
    để ngăn cậu bé kia.
  • 6:09 - 6:13
    Cháu đã chuyển nơi khác để xây lâu đài,
    vào phòng học và không bị làm phiền nữa.
  • 6:14 - 6:20
    Vì vậy, tôi và một số người lớn khác cùng
    tạo ra đặc quyền cho nam giới.
  • 6:20 - 6:23
    Cậu bé có thể chạy xung quanh và
    có thể làm gì mình muốn,
  • 6:24 - 6:28
    trong khi con gái tôi giữ được
    cảm xúc của riêng mình.
  • 6:29 - 6:33
    Rồi chúng tôi đã thất bại cả hai vì không
    gây ra sự nóng giận cho con bé
  • 6:33 - 6:35
    hay để con bé tự giải quyết, nên như thế.
  • 6:36 - 6:39
    Bây giờ đó là một mô hình thu nhỏ
    của một vấn đề lớn hơn nhiều.
  • 6:40 - 6:43
    Bởi vì về mặt văn hóa,
    trên toàn thế giới,
  • 6:44 - 6:48
    chúng ta ưa thích sự thể hiện
    của nam giới.
  • 6:48 - 6:51
    cũng như thích sức ảnh hưởng và
    đặc quyền đi kèm --
  • 6:51 - 6:55
    trên cả quyền, nhu cầu và tiếng nói
    của trẻ em và phụ nữ.
  • 6:57 - 7:01
    Do đó hoàn toàn không có gì bất ngờ, có lẽ
    thế, với những ai trong căn phòng này
  • 7:01 - 7:07
    rằng phụ nữ được cho là hay nóng giận
    hơn, với cường độ cao hơn
  • 7:07 - 7:09
    so với nam giới.
  • 7:10 - 7:13
    Do nó đến từ thực tế rằng, ai trong
    chúng ta đều cho là như vậy,
  • 7:13 - 7:15
    cứ giữ ý nghĩ như thế mãi.
  • 7:16 - 7:19
    Nhưng chúng tôi cũng phải tìm
    cách nào đó nhẹ nhàng
  • 7:19 - 7:23
    khi thể hiện mức độ cảm xúc của mình
  • 7:23 - 7:27
    và thể hiện nhận thức vẫn còn
    mang lại bấp bênh.
  • 7:28 - 7:29
    Vậy chúng ta thực hiện vài việc.
  • 7:30 - 7:36
    Nếu đàn ông biết được tần suất phụ nữ
    nổi cơn thịnh nộ khi khóc,
  • 7:36 - 7:37
    họ sẽ choáng váng.
  • 7:37 - 7:39
    (Tiếng cười)
  • 7:39 - 7:41
    Lúc ấy chúng tôi thường bớt lời.
  • 7:41 - 7:43
    "Chúng tôi thất vọng. À không, vẫn ổn".
  • 7:43 - 7:45
    (Tiếng cười)
  • 7:46 - 7:49
    Chúng tôi tự thể hiện và mất đi khả năng
  • 7:49 - 7:55
    nhận ra những thay đổi về sinh lý
    là biểu hiện của sự nóng giận.
  • 7:56 - 7:58
    Chủ yếu, mặc dù, do tình trạng mệt mỏi.
  • 7:59 - 8:04
    Sự nóng giận có liên quan đến
    một loạt các bệnh
  • 8:04 - 8:07
    mà lâu nay thường bị bỏ qua, chúng
    đều là "bệnh của phụ nữ".
  • 8:07 - 8:13
    Tỷ lệ mắc cao hơn về bệnh đau mãn tính,
    rối loạn miễn dịch, ăn uống không điều độ,
  • 8:13 - 8:16
    đau khổ về tinh thần, trạng thái lo lắng,
    tự hại bản thân, trầm cảm.
  • 8:17 - 8:21
    Sự nóng giận ảnh hưởng đến hệ thống
    miễn dịch và tim mạch.
  • 8:21 - 8:26
    Một số nghiên cứu thậm chí chỉ ra
    nóng giận ảnh hưởng cả đến tỷ lệ tử vong,
  • 8:26 - 8:28
    đặc biệt ở phụ nữ da đen bị ung thư.
  • 8:30 - 8:35
    Tôi phát ốm và mệt mỏi.
    Tôi biết mình đang bị ốm và mệt mỏi.
  • 8:37 - 8:40
    Sự nóng giận gây ra rất nhiều khó chịu,
  • 8:40 - 8:44
    và tạo ra mâu thuẫn bởi lẽ ra
    nó phải mang lại sự thoải mái.
  • 8:45 - 8:47
    Có nóng giận là chấp nhận được.
  • 8:47 - 8:53
    Khi mà nó ở trong tầm kiểm soát của mình
    và mình có thể chế ngự nó.
  • 8:53 - 8:55
    Kiểu như các mẹ hay cô giáo,
  • 8:56 - 9:01
    có thể nổi nóng, nhưng không thể
    cáu giận về chi phí lớn của việc nuôi dạy.
  • 9:02 - 9:04
    Chúng ta có thể nổi giận với mẹ mình.
  • 9:04 - 9:07
    Nói thế nào nhỉ, khi là thiếu niên -
    các quy tắc và quy định cố hữu -
  • 9:07 - 9:10
    ta không đổ lỗi hệ thống, mà là
    các quy tắc ấy.
  • 9:10 - 9:14
    Chúng tôi có thể tức giận với phụ nữ khác
    bởi vì ai cũng muốn mình thắng cả?
  • 9:14 - 9:20
    Và chúng tôi cũng có thể nóng giận
    với đàn ông có địa vị thấp hơn
  • 9:20 - 9:23
    khi họ phân biệt chủng tộc hoặc
    tư tưởng bài ngoại.
  • 9:24 - 9:26
    Chúng tôi có nhiều quyền để làm việc đó.
  • 9:27 - 9:31
    Bởi ai cũng có cảm xúc, kể cả chúng tôi
  • 9:32 - 9:34
    và cả người đang tỏ ra không
    vui với sự nóng giận ấy.
  • 9:35 - 9:39
    Chúng tôi nên làm giảm sự khó chịu của họ
  • 9:39 - 9:42
    khi phụ nữ nói không, một cách thản nhiên.
  • 9:44 - 9:49
    Chúng ta có thể coi cảm xúc và suy nghĩ
    theo bản chất của nó, bỏ qua giới tính.
  • 9:49 - 9:53
    Những người có thể chế ngự sự nóng giận
    của mình và mang lại kết quả tốt từ nó
  • 9:54 - 9:56
    thường là người sáng tạo và tích cực hơn,
  • 9:57 - 9:58
    chân thành hơn,
  • 9:59 - 10:00
    giỏi hơn trong xử lý các vấn đề,
  • 10:02 - 10:05
    họ cũng có địa vị chính trị tốt hơn.
  • 10:05 - 10:08
    Giờ đây tôi là phụ nữ, lại viết
    về phụ nữ và cảm xúc,
  • 10:08 - 10:11
    vì vậy hầu như rất ít các anh
    có đủ khả năng
  • 10:11 - 10:15
    coi những gì tôi đang nói một cách
    nghiêm túc, một vấn đề chính trị thực thụ.
  • 10:16 - 10:22
    Chúng ta nghĩ về chính trị và nóng giận
    với sự khinh miệt, coi thường và thịnh nộ
  • 10:22 - 10:25
    chính cái này đang nuôi dưỡng chủ nghĩa
    phát xít trên thế giới.
  • 10:25 - 10:29
    Nhưng nếu đó là chất độc,
    nó cũng là thuốc giải độc.
  • 10:30 - 10:33
    Chúng ta thấy sự nóng giận của hy vọng,
    mà chúng ta thấy nó mỗi ngày
  • 10:33 - 10:37
    ở phụ nữ và những người thiệt thòi.
  • 10:38 - 10:42
    Nó liên quan đến lòng trắc ẩn,
    sự đồng cảm và tình yêu,
  • 10:42 - 10:46
    và chúng ta cũng nên nhận ra
    có sự nóng giận trong đó.
  • 10:48 - 10:55
    Vấn đề là xã hội coi thường sự nóng giận
    của phụ nữ, không tôn trọng phụ nữ.
  • 10:56 - 11:02
    Nguy cơ thực sự của nóng giận không phải
    là phá vỡ mối quan hệ hay vỡ đống đĩa kia.
  • 11:02 - 11:07
    Chính xác nó cho chúng ta biết phải
    nghiêm túc thế nào với chính mình
  • 11:07 - 11:11
    và chúng ta hy vọng người khác
    cũng coi trọng mình một cách nghiêm túc.
  • 11:12 - 11:16
    Nếu được như vậy thì có nhiều cơ hội tốt
  • 11:16 - 11:20
    để các chị em có thể cười khi họ muốn.
  • 11:21 - 11:23
    (Vỗ tay)
  • 11:23 - 11:24
    Xin cảm ơn.
  • 11:24 - 11:31
    (Vỗ tay) (Reo hò)
Title:
Sự nóng giận của phụ nữ có sức mạnh như thế nào
Speaker:
Soraya Chemaly
Description:

Nóng giận là một cảm xúc mạnh mẽ - nó cảnh báo chúng ta về mối đe dọa, sự xúc phạm, phẫn nộ hay mối nguy hại. Nhưng tất cả chúng ta đều cho rằng con gái hay phụ nữ không nên thể hiện sự nóng giận, bà Soraya Chemaly cho hay. Tại sao vậy, những gì chúng ta có thể mất nếu im lặng như thế? Trong một cuộc nói chuyện rất chân thành và đầy khiêu khích, Chemaly đã cho mọi người thấy lời nói dối nguy hiểm rằng nóng giận là không nữ tính, và bà cho mọi người thấy rằng nóng giận của phụ nữ là bình thường, có lợi và là chất xúc tác tiềm năng cho thay đổi.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
11:43

Vietnamese subtitles

Revisions Compare revisions