Return to Video

Jak technologia wpłynęła na doświadczenia niesłyszących

  • 0:01 - 0:04
    Nazywam się Rebecca i jestem cyborgiem.
  • 0:04 - 0:07
    (Śmiech)
  • 0:07 - 0:11
    Mówiąc dokładniej, mam w głowie
    32 komputerowe czipy,
  • 0:11 - 0:13
    które tworzą mój zmysł słuchu.
  • 0:14 - 0:16
    Jest to implant ślimakowy.
  • 0:17 - 0:20
    Pamiętacie Borga ze Star Treka,
  • 0:20 - 0:24
    tych obcych, który podbijali
    i wchłaniali wszystko wzrokiem?
  • 0:25 - 0:26
    Oto ja.
  • 0:26 - 0:28
    (Śmiech)
  • 0:28 - 0:31
    Na szczęście przybyłam po technologię,
  • 0:31 - 0:33
    a nie po ludzkie formy życia.
  • 0:33 - 0:35
    (Śmiech)
  • 0:35 - 0:38
    Właściwie to nie widziałam
    żadnego odcinka Star Treka.
  • 0:38 - 0:40
    (Śmiech)
  • 0:40 - 0:42
    Miałam ku temu powód:
  • 0:42 - 0:44
    telewizja nie oferowała napisów
    za czasów mojego dzieciństwa.
  • 0:45 - 0:47
    Dorastałam głęboko głucha.
  • 0:47 - 0:50
    Chodziłam do zwyczajnej szkoły
    i czytałam z ruchu warg.
  • 0:50 - 0:53
    Dopiero jak miałam 20 lat,
    spotkałam inną głuchą osobę.
  • 0:54 - 0:57
    Wtedy elektronika opierała się na dźwięku.
  • 0:57 - 1:00
    Moja siostra była moim budzikiem.
  • 1:00 - 1:04
    Nastawiała swój budzik, a potem rzucała
    we mnie czymś, żeby mnie obudzić.
  • 1:04 - 1:06
    (Śmiech)
  • 1:06 - 1:11
    Mój aparat słuchowy był wytrzymały i duży,
  • 1:12 - 1:14
    ale pomógł mi bardziej
    niż większości ludzi.
  • 1:14 - 1:18
    Dzięki niemu słyszę muzykę i własny głos.
  • 1:19 - 1:24
    Od zawsze wiedziałam, że technologia
    może uczynić świat bardziej ludzkim.
  • 1:24 - 1:28
    Kiedyś oglądałam, jak stereo zmienia
    kolor światła po zmianie muzyki,
  • 1:29 - 1:35
    i wiedziałam, że to tylko kwestia czasu,
    aż mój zegarek będzie mi pokazywał dźwięk.
  • 1:36 - 1:39
    Wiedzieliście, że słyszenie
    odbywa się w mózgu?
  • 1:39 - 1:43
    W uchu jest mały organ,
    który nazywa się ślimakiem.
  • 1:43 - 1:48
    Ślimak składa się z tysiąca receptorów
    zwanych komórkami słuchowymi.
  • 1:48 - 1:50
    Gdy dźwięk dociera do ucha,
  • 1:50 - 1:55
    komórki wysyłają do mózgu
    impulsy elektryczne,
  • 1:55 - 1:58
    a mózg odbiera je jako dźwięki.
  • 1:59 - 2:01
    Uszkodzenie włosków jest bardzo częste:
  • 2:02 - 2:06
    nadmierny hałas, starzenie się, choroba.
  • 2:06 - 2:10
    Moje włoski zostały uszkodzone
    zanim się urodziłam.
  • 2:10 - 2:14
    Mama chorowała na różyczkę,
    gdy była ze mną w ciąży.
  • 2:15 - 2:19
    Około pięć procent populacji
    cierpi na ciężki ubytek słuchu.
  • 2:19 - 2:25
    Do roku 2050 będzie to ponad 900 milionów
    osób z niepełnosprawnością słuchową.
  • 2:25 - 2:27
    czyli jedna na 10 osób.
  • 2:27 - 2:30
    Wśród seniorów jest to
    jedna na trzy osoby.
  • 2:31 - 2:33
    W przypadku implantu ślimakowego
  • 2:33 - 2:36
    czipy komputerowy wykonują
    pracę uszkodzonych włosków.
  • 2:36 - 2:40
    Wyobraźcie sobie pudełko z 16 kredkami,
  • 2:40 - 2:43
    a tych 16 kredek w różnych kombinacjach
  • 2:43 - 2:46
    ma odtworzyć wszystkie kolory.
  • 2:47 - 2:49
    Tak samo działa implant ślimakowy.
  • 2:49 - 2:53
    Mam 16 elektrod w każdym ze ślimaków.
  • 2:53 - 2:58
    Elektrody w różnych wariacjach
    przesyłają do mózgu sygnały,
  • 2:58 - 3:03
    które reprezentują
    wszystkie dźwięki świata.
  • 3:03 - 3:07
    Mam elektronikę wewnątrz
    i na zewnątrz głowy,
  • 3:07 - 3:08
    żeby to wszystko działało,
  • 3:08 - 3:13
    włączając w to mały procesor,
    magnesy wewnątrz czaszki,
  • 3:13 - 3:16
    oraz akumulator.
  • 3:16 - 3:20
    Fale radiowe transmitują dźwięk
    poprzez magnesy.
  • 3:21 - 3:26
    Słysząc o magnesach w implancie,
    ludzie najczęściej pytają,
  • 3:26 - 3:29
    czy głowa przyczepia mi się do lodówki.
  • 3:29 - 3:35
    (Śmiech)
  • 3:35 - 3:37
    Nie, nie przyczepia się.
  • 3:37 - 3:38
    (Śmiech)
  • 3:38 - 3:40
    (Brawa)
  • 3:40 - 3:42
    Dziękuję.
  • 3:42 - 3:44
    (Brawa)
  • 3:44 - 3:46
    Wiem, bo próbowałam.
  • 3:46 - 3:48
    (Śmiech)
  • 3:48 - 3:50
    Ludzie słyszący zakładają, że głusi
  • 3:50 - 3:55
    za wszelką cenę chcą słyszeć,
  • 3:55 - 3:57
    bo trudno sobie wyobrazić
    życie w inny sposób.
  • 3:57 - 3:59
    Ja nigdy nie chciałam słyszeć.
  • 3:59 - 4:03
    Chciałam należeć do społeczności
    ludzi takich jak ja.
  • 4:03 - 4:05
    Chciałam, żeby wszyscy byli głusi.
  • 4:06 - 4:11
    Myślę, że poczucie przynależności
    spaja nasze historie w całość,
  • 4:11 - 4:13
    a moja była niekompletna.
  • 4:14 - 4:16
    Gdy zakładano pierwsze implanty ślimakowe
  • 4:16 - 4:18
    w latach 80.,
  • 4:18 - 4:22
    operacja przerażała niczym Frankenstein.
  • 4:23 - 4:28
    Do 2001 roku
    procedura znacznie się zmieniła,
  • 4:28 - 4:31
    ale wciąż odbierała
    posiadane szczątki naturalnego słuchu.
  • 4:32 - 4:36
    Wtedy szansa na rozumienie
    mowy była nieduża,
  • 4:36 - 4:38
    może 50 procent.
  • 4:38 - 4:41
    W razie porażki, nie da się tego cofnąć.
  • 4:42 - 4:47
    Implanty ślimakowe były też
    kontrowersyjne w kulturze Głuchych.
  • 4:47 - 4:50
    Było to odbierane tak,
  • 4:50 - 4:52
    jak zmiana koloru skóry.
  • 4:53 - 4:55
    Ja się wstrzymywałam,
  • 4:55 - 4:58
    ale słuch szybko mi się pogarszał,
  • 4:58 - 5:01
    a aparat słuchowy przestał wystarczać.
  • 5:01 - 5:06
    W 2003 roku podjęłam trudną decyzję
    o wszczepieniu implantu ślimakowego.
  • 5:06 - 5:12
    Musiałam zatrzymać
    ten wyniszczający cykl straty,
  • 5:12 - 5:15
    bez względu na wynik operacji,
  • 5:15 - 5:17
    a nie sądziłam, że się uda.
  • 5:17 - 5:21
    Uznałam, że to ostatni punkt na liście,
  • 5:21 - 5:25
    zanim stanę się kompletnie głucha,
  • 5:25 - 5:28
    czego część mnie pragnęła.
  • 5:29 - 5:32
    Głucha cisza uzależnia.
  • 5:34 - 5:38
    Jeśli spędziliście trochę czasu
    w zbiorniku deprywacji sensorycznej,
  • 5:38 - 5:40
    to wiecie, o czym mówię.
  • 5:40 - 5:43
    Cisza ma właściwości poszerzające umysł.
  • 5:44 - 5:46
    W ciszy widać dźwięk.
  • 5:47 - 5:49
    Jak oglądam teledysk bez dźwięku,
  • 5:49 - 5:51
    słyszę muzykę.
  • 5:51 - 5:53
    W ciszy
  • 5:53 - 5:58
    mózg uzupełnia braki na podstawie ruchu.
  • 5:58 - 6:02
    Umysł nie walczy już
    z rozpraszaniem dźwięku,
  • 6:02 - 6:05
    a prowadzi do kreatywności.
  • 6:07 - 6:11
    Są też zalety posiadania
    bionicznych części ciała.
  • 6:11 - 6:14
    Bezsprzecznie dobrze jest słyszeć,
  • 6:14 - 6:17
    ale mogę też wyłączyć słuch, gdy chcę.
  • 6:17 - 6:19
    (Śmiech)
  • 6:19 - 6:23
    Słyszę, gdy tego potrzebuję,
    a przez resztę czasu nie.
  • 6:23 - 6:25
    Bioniczny słuch się nie starzeje,
  • 6:25 - 6:28
    ale zewnętrzne części trzeba wymieniać.
  • 6:29 - 6:31
    Byłoby super
  • 6:31 - 6:36
    móc regenerować uszkodzone
    części jak prawdziwy cyborg,
  • 6:36 - 6:39
    ale moje przysyła FexExed
    z Advanced Bionics.
  • 6:39 - 6:40
    (Śmiech)
  • 6:41 - 6:44
    Otrzymuję aktualizacje,
  • 6:44 - 6:47
    ładowane wprost do głowy.
  • 6:47 - 6:48
    (Śmiech)
  • 6:48 - 6:50
    Nie do końca AirDrop, ale podobnie.
  • 6:50 - 6:52
    (Śmiech)
  • 6:53 - 6:54
    Z implantem ślimakowym
  • 6:54 - 6:59
    mogę słuchać muzyki z iPada bez słuchawek.
  • 6:59 - 7:04
    Ostatnio poszłam na nudny
    koncert przyjaciela...
  • 7:04 - 7:06
    (Śmiech)
  • 7:06 - 7:09
    i nikt nie wiedział,
  • 7:09 - 7:12
    że przez 3 godziny słuchałam Beatlesów.
  • 7:12 - 7:13
    (Śmiech)
  • 7:13 - 7:19
    (Brawa)
  • 7:19 - 7:23
    Technologia bardzo się rozwinęła
    w krótkim czasie.
  • 7:23 - 7:27
    Największą trudnością dla mnie
    jako osoby głuchej
  • 7:27 - 7:29
    nie są fizyczne bariery.
  • 7:29 - 7:33
    To sposób, w jaki ludzie
    reagują na moją głuchotę,
  • 7:33 - 7:37
    przestarzały sposób, w jaki ludzie
    reagują na moją głuchotę,
  • 7:37 - 7:40
    współczucie, litość, nawet złość,
  • 7:40 - 7:44
    ponieważ to zrywa ludzkie więzi,
  • 7:44 - 7:47
    które zawiązała technologia.
  • 7:47 - 7:52
    Moja współlokatorka
    dostała kiedyś napadu złości,
  • 7:52 - 7:54
    bo nie słyszałam, jak pukała do drzwi,
  • 7:54 - 7:56
    a jej klucz się zaciął.
  • 7:56 - 7:58
    Gdyby nie było mnie w domu,
    nie byłoby problemu,
  • 7:58 - 8:00
    zdobyłaby inny klucz,
  • 8:00 - 8:04
    ale na mój widok kipiała ze złości.
  • 8:04 - 8:06
    Nie chodziło już o klucz.
  • 8:07 - 8:10
    Moja głuchota nie była
    wystarczającym powodem
  • 8:10 - 8:12
    dla jej dyskomfortu.
  • 8:13 - 8:15
    Albo reklama, w której głuchy mężczyzna,
  • 8:15 - 8:19
    którego sąsiedzi zaskoczyli,
  • 8:19 - 8:21
    migając do niego z ulicy.
  • 8:21 - 8:25
    Każdy, kto przysłał mi
    ten film, się wzruszył.
  • 8:25 - 8:26
    Zapytałam ich
  • 8:26 - 8:28
    "co jeśli on nie byłby głuchy?
  • 8:28 - 8:30
    Gdyby mówił po hiszpańsku,
  • 8:30 - 8:32
    a wszyscy nauczyliby się hiszpańskiego?
  • 8:32 - 8:34
    Wzruszyłbyś się?".
  • 8:34 - 8:35
    Powiedzieli, że nie.
  • 8:36 - 8:39
    Nie wzruszyła ich bariera komunikacyjna,
  • 8:39 - 8:42
    a fakt, że mężczyzna był głuchy.
  • 8:42 - 8:44
    Ale ja uważam inaczej.
  • 8:44 - 8:49
    Co jeśli Borg wystąpiłby w filmie
  • 8:49 - 8:53
    i powiedział: "Głuchota nie ma znaczenia".
  • 8:53 - 8:55
    Bo o to właśnie chodziło, prawda?
  • 8:55 - 8:56
    Wszystko jest "bez znaczenia".
  • 8:56 - 9:00
    A potem Borg zasymilowałby się z nim,
  • 9:00 - 9:03
    nie przez litość czy złość,
  • 9:03 - 9:06
    ale ze względu na biologiczną odrębność,
  • 9:06 - 9:08
    której Borg chciał,
  • 9:08 - 9:11
    włączając wyjątkowe zdolności językowe.
  • 9:12 - 9:14
    Wolałabym obejrzeć taką reklamę.
  • 9:14 - 9:15
    (Śmiech)
  • 9:16 - 9:20
    Dlaczego myślenie o tym,
    co potrafimy przyprawia o dyskomfort?
  • 9:20 - 9:23
    Może znacie sztukę albo film
  • 9:23 - 9:25
    "Dzieci mniejszego Boga"
  • 9:25 - 9:27
    Marka Medoffa.
  • 9:27 - 9:29
    Ta sztuka, ten tytuł
  • 9:29 - 9:32
    pochodzi z wiersza Alfreda Tennysona.
  • 9:32 - 9:36
    Odbieram tę sztukę i ten tytuł
  • 9:36 - 9:41
    jako stwierdzenie,
    że ludzi niepełnosprawnych
  • 9:41 - 9:43
    stworzył mniejszy Bóg
  • 9:43 - 9:45
    i żyją gorszym życiem.
  • 9:45 - 9:50
    A ci, których stworzył prawdziwy Bóg,
    należą do klasy wyższej,
  • 9:50 - 9:52
    ponieważ Bóg nigdy się nie myli.
  • 9:53 - 9:55
    Podczas drugiej wojny światowej
  • 9:55 - 10:00
    około 275 tysięcy ludzi
    z niepełnosprawnościami
  • 10:00 - 10:03
    zamordowano w obozach śmierci,
  • 10:03 - 10:07
    bo nie pasowali
    do wizji rasy panów Hitlera.
  • 10:07 - 10:12
    Hitler przyznał, że inspirował się
    Stanami Zjednoczonymi,
  • 10:12 - 10:19
    gdzie tych, którzy nie pasowali,
    przymusowo sterylizowano
  • 10:19 - 10:21
    na początku dwudziestego wieku.
  • 10:21 - 10:27
    Praktyka obowiązywała
    w ponad 30 stanach do lat 70.,
  • 10:27 - 10:31
    a ostatnie takie prawo
    zniesiono w 2003 roku.
  • 10:32 - 10:36
    Świat nie jest tak bardzo
    oderwany od wiersza Tennysona.
  • 10:36 - 10:41
    Ta tendencja do oceniania ludzi
    na podstawie ich zdolności
  • 10:41 - 10:44
    przejawia się w takich zdaniach:
  • 10:44 - 10:48
    "Jesteś wyjątkowa",
    "Ja bym tak nie mogła",
  • 10:48 - 10:51
    "Dzięki Bogu nie mnie to spotkało".
  • 10:52 - 10:56
    Zmiana myślenia prowadzi
    do zmiany przyzwyczajeń.
  • 10:57 - 11:01
    Zanim miałam implant,
    przestałam korzystać z telefonu
  • 11:01 - 11:03
    i przerzuciłam się na e-maile,
  • 11:03 - 11:05
    ale wciąż nagrywano mi się na pocztę.
  • 11:06 - 11:09
    Ludziom było przykro, że nie odbieram,
  • 11:09 - 11:11
    i że nie odpowiadam na ich wiadomości.
  • 11:11 - 11:14
    Wyjaśniałam im wielokrotnie moją sytuację.
  • 11:14 - 11:16
    Po długich miesiącach się przestawili.
  • 11:17 - 11:19
    Teraz, po 10 latach,
  • 11:19 - 11:22
    wiecie, kto nienawidzi poczty głosowej?
  • 11:23 - 11:24
    Milenialsi.
  • 11:24 - 11:26
    (Śmiech)
  • 11:26 - 11:28
    Wiecie, co zrobili?
  • 11:29 - 11:33
    Znormalizowali SMS jako formę komunikacji.
  • 11:33 - 11:36
    Gdy teraz ignorujesz wiadomości głosowe,
  • 11:36 - 11:40
    nie ma znaczenia, czy jesteś głuchy,
    czy zapatrzony w siebie.
  • 11:40 - 11:43
    (Śmiech)
  • 11:43 - 11:50
    (Brawa)
  • 11:50 - 11:54
    Millenialsi zmienili sposób
    postrzegania wysyłania wiadomości.
  • 11:54 - 11:56
    Zresetowali ustalenia.
  • 11:57 - 12:00
    Nawet nie wiecie, jak bardzo
    lubię pisać wiadomości!
  • 12:00 - 12:01
    O, i czaty grupowe.
  • 12:02 - 12:05
    Mam sześcioro rodzeństwa,
  • 12:05 - 12:07
    są słyszący,
  • 12:07 - 12:09
    ale nie myślę o nich jak o gorszych.
  • 12:09 - 12:11
    (Śmiech)
  • 12:11 - 12:13
    Teraz wszyscy piszemy.
  • 12:13 - 12:15
    To bardzo ekscytujące móc korzystać
  • 12:15 - 12:19
    ze środków komunikacji wizualnej,
    której używają wszyscy.
  • 12:20 - 12:22
    Mam pewną misję.
  • 12:22 - 12:25
    Jako konsument technologii
  • 12:25 - 12:28
    wymagam opcji wizualnej wszędzie tam,
    gdzie jest dostępna opcja audio.
  • 12:29 - 12:31
    Nieważne, czy jestem głucha,
  • 12:31 - 12:33
    czy nie chcę budzić dziecka.
  • 12:33 - 12:35
    Oba powody są równie ważne.
  • 12:35 - 12:37
    Sprytni projektanci
  • 12:37 - 12:41
    dają dostęp technologii na równe sposoby,
  • 12:41 - 12:46
    ale oznaczanie jej jako "dostępność"
  • 12:46 - 12:50
    odbiera zainteresowanie mas.
  • 12:50 - 12:53
    Aby zmienić myślenie ludzi,
  • 12:53 - 12:54
    musimy być więcej niż dostępni,
  • 12:54 - 12:57
    musimy być połączeni.
  • 12:57 - 12:59
    Apple wprowadził ostatnio taką rzecz.
  • 12:59 - 13:03
    IPhone automatycznie wyświetla treść
  • 13:03 - 13:05
    poczty głosowej
  • 13:05 - 13:06
    tuż obok przycisku "posłuchaj".
  • 13:06 - 13:09
    Nie mogłabym tego wyłączyć,
    nawet gdybym chciała.
  • 13:09 - 13:11
    Wiecie, co jeszcze?
  • 13:11 - 13:15
    Netflix, Hulu, Amazon Prime
    nie proponują już
  • 13:15 - 13:18
    "napisów dla niesłyszących",
  • 13:18 - 13:21
    a po prostu "włącz" lub "wyłącz" napisy,
  • 13:21 - 13:25
    z listą wersji językowych,
    zawierającą angielski.
  • 13:26 - 13:29
    Technologia zaszła bardzo daleko.
  • 13:29 - 13:31
    Nasze umysły muszą ją dogonić.
  • 13:33 - 13:35
    "Opór jest daremny".
  • 13:35 - 13:36
    (Śmiech)
  • 13:36 - 13:38
    Zostaliście zasymilowani.
  • 13:38 - 13:40
    (Śmiech)
  • 13:40 - 13:41
    Dziękuję
  • 13:41 - 13:45
    (Brawa)
Title:
Jak technologia wpłynęła na doświadczenia niesłyszących
Speaker:
Rebecca Knill
Description:

„Głucha cisza bardzo uzależnia" mówi Rebecca Knil, pisarka, która ma implant ślimakowy, umożliwiający jej słyszenie. Ta zabawna, wnikliwa prelekcja opowiada o rozwoju technologii polepszającej słuch, przestarzałym podejściu ludzi do osób głuchych i o możliwej zmianie kulturowego postrzegania zdolności, aby zbudować świat dla wszystkich. Jak mówi Rebecca: „Technologia zaszła tak daleko, że umysł musi ją dogonić".

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
13:58

Polish subtitles

Revisions