Sizning hayotingizda omad qanday rol o'ynaydi?
-
0:01 - 0:02Hammaga salom.
-
0:02 - 0:06Siz bilan suhatlashish
men uchun sharaf, -
0:06 - 0:12va bugun men omad va adolat hamda
-
0:12 - 0:14ularning aloqadorligini gapirmoqchiman.
-
0:14 - 0:16Bir necha yil oldin
-
0:16 - 0:19mening sobiq talabam qizi haqida
gaplashish uchun -
0:19 - 0:21menga qo'ng'iroq qildi.
-
0:21 - 0:23Uning litseyning
yuqori sinfida o'qiydigan qizi -
0:23 - 0:29men ta'lim beradigan
Svartmor kollejiga hujjat topshirishni -
0:29 - 0:30jin dildan istar ekan,
-
0:30 - 0:35u qizi o'qishga kira olish yo kirmasligi
haqida mening fikrimni bilmoqchi edi. -
0:35 - 0:40Svatmorga o'qishga kirish juda ham qiyin.
-
0:40 - 0:42Shu sababdan "Menga u haqida
gapirib berchi?" dedim. -
0:42 - 0:44Va u qizi haqida,
-
0:44 - 0:47uning baholari,
imtihonda to'plagan ballari haqida, -
0:47 - 0:49darsdan tashqari mashg'ulotlari
haqida gapirib berdi. -
0:49 - 0:51U shunchaki super yulduzligi ayon edi,
-
0:51 - 0:54ajoyib, juda ham ajoyib qiz.
-
0:54 - 0:56Shuda men "U misli ko'rilmagan ajoyib qiz.
-
0:56 - 0:59U Svartmor ega bo'lishni istaydigan
-
0:59 - 1:02talabaning aynan o'zi ekanligi
ko'rinib turibdi" dedim. -
1:02 - 1:06Shunda u "Demak, bu u o'qishga kira oladi
deganimi?" deb so'radi. -
1:06 - 1:09Men esa "Yo'q" deb javob berdim.
-
1:09 - 1:13"Svartmor sinfida yaxshi odamlar uchun
-
1:13 - 1:15yetarlicha joy yo'q.
-
1:15 - 1:19Garvardda ham, Yelda ham, Prinstonda ham,
Stendfordda ham joylar yetarli emas. -
1:19 - 1:23Google, Amazon yoki Appleda ham
joylar yetarli emas. -
1:23 - 1:28Hattoki, TED konferensiyasida ham
joylar yetarli emas. -
1:28 - 1:30Yaxshi insonlar juda ham ko'p,
-
1:30 - 1:35lekin ba'zilari buni uddalay olmaydi".
-
1:35 - 1:38U esa "Xo'sh, unda biz
nima qilishimiz kerak?" dedi. -
1:38 - 1:42Va men "Bu juda ham yaxshi savol" dedim.
-
1:42 - 1:44Biz nima qilishimiz kerak?
-
1:44 - 1:48Men kollej va universitetlar
yo'l tutganini bilaman. -
1:48 - 1:51Adolatli bo'lishi uchun
-
1:51 - 1:56ular me'zonlarni oshirishni
davom ettirgan, -
1:56 - 2:02chunki malakasi kam odamlarni
qabul qilish va -
2:02 - 2:05yuqori malakalilarni
rad etish adolatsizlik bo'lardi, -
2:05 - 2:09shuning uchun standartlar o'zingiz mos
bo'lgan talabalar safidan joy olishingiz -
2:09 - 2:11uchun yetarli darajada
yuqori bo'lmagunicha -
2:11 - 2:16siz ularni yanada yuqoriroq darajada
ko'tarishda davom etaverasiz. -
2:16 - 2:22Bu esa ko'p odamlarning adolat va xolislik
haqidagi fikrini butunlay o'zgartiradi. -
2:22 - 2:25Amerika jamiyatida odamlar
biror-bir jarayonni adolatli deyish -
2:25 - 2:29qanday ma'noni anglatishi haqida
turlicha fikrga ega, -
2:29 - 2:33lekin menimcha, deyarli barcha insonlar
aynan bitta fikrga qo'shilishadi, -
2:33 - 2:36qonuniylik tizimida, adolat tizimida
-
2:36 - 2:38odamlar o'zi loyiq
narsagagina erishadi. -
2:38 - 2:41Men sobiq talabamga
o'qishga kirish haqida gap ketganda -
2:41 - 2:45odamlar o'zlari munosib bo'lgan
narsaga erishishlari -
2:45 - 2:49shunchaki haqiqat emasligi haqida aytdim.
-
2:49 - 2:53Ba'zi insonlari o'zlari munosib bo'lgan
narsalarga erishishadi, -
2:53 - 2:56ba'zilari esa yo'q, hayot o'zi shunday.
-
2:56 - 3:00Agar siz kollej talablarini qondirsangiz
-
3:00 - 3:03siz o'rta maktab o'quvchilari o'rtasida
-
3:03 - 3:05juda kuchli raqobatni yaratasiz,
-
3:05 - 3:08chunki yaxshi bo'lishning
o'zi yetarli emas, -
3:08 - 3:10talablarni qondirish
ham yetarli emas, -
3:10 - 3:14siz boshqa hujjat topshirgan barcha
talabalardan yaxshiroq bo'lishingiz kerak. -
3:14 - 3:16Xo'sh, bu nimaga olib keldi,
-
3:16 - 3:18yoki nimaga hissa qo'shdi,
-
3:18 - 3:22bu shunchaki o'smirlarimizni
ezib kelayotgan -
3:22 - 3:25xavotir va depressiya
epidemiyasi edi xolos. -
3:25 - 3:29Biz bunday raqobat bilan
butun avlodni barbod qilyabmiz. -
3:29 - 3:31Men bu haqida o'ylar ekanman
-
3:31 - 3:34bu muammoni hal qilishning
bir usuli borligi xayolimga keldi. -
3:34 - 3:37Xo'sh, biz nima qilishimiz mumkin:
-
3:37 - 3:40insonlar kollejga hujjat topshirgan paytda
-
3:40 - 3:46biz abituriyentlarni
muvaffaqiyatga erisha oladigan va -
3:46 - 3:47erisha olmaydiganlarga
ajiratib olamiz, -
3:47 - 3:51va muvaffaqiyatga erisha olmaydiganlarni
rad etamiz, -
3:51 - 3:55keyin boshqalarning barchasini olib
ularning ismlarini ko'rib chiqamiz, -
3:55 - 3:57biz o'ylab o'tirmasdan
ularni tanlab olamiz -
3:57 - 3:59va ularni o'qishga qabul qilamiz.
-
3:59 - 4:03Boshqacha qilib aytganda, kollejga qabulni
lotereya orqali amalga oshiramiz, -
4:03 - 4:08balki biz texnologik kompaniyalarda ish
takliflarini ham lotereya orqali berarmiz, -
4:08 - 4:10bu ahmoqona fikrni unutamiz,
-
4:10 - 4:14ehtimol TED da nutq so'zlash uchun
kimni taklif qilishimizni ham -
4:14 - 4:16lotereyadan aniqlarmiz.
-
4:16 - 4:18Hozir meni noto'g'ri tushunmang,
-
4:18 - 4:22bunday lotereya adolatsizlikni
bartaraf eta olmaydi. -
4:22 - 4:26Shunda ham o'zlari munosib narsaga erisha
olmaydigan odamlar ko'p bo'laveradi. -
4:26 - 4:29Lekin bu oz bo'lsa ham adolatdan bo'lardi.
-
4:29 - 4:35Boshqacha ko'rsatish o'rniga u nima uchun
adolatsizlik bo'lganini ochib berardi, -
4:35 - 4:38va u hozir bizning o'rta maktab
o'quvchilarimiz yashayotgan -
4:38 - 4:43juda katta bosim pufagini yorib yuboradi.
-
4:43 - 4:47Xo'sh, nima sababdan
bu juda ham o'rinli taklif, -
4:47 - 4:49agar men o'zimga shunday desam,
-
4:49 - 4:52bu jiddiy munozaraga sabab bo'lmaydimi?
-
4:52 - 4:54Buning sababini bilaman.
-
4:54 - 4:57O'ylaymanki, biz mana bunday
fikrni yomon ko'ramiz: -
4:57 - 5:03hayotdagi eng muhim narsalar omad
yoki tasodifan sodir bo'lishi mumkin, -
5:03 - 5:08hayotimizdagi chindan ham muhim voqealar
bizning nazoratimiz ostida emas. -
5:08 - 5:09Men bu fikrni yomon ko'raman.
-
5:09 - 5:12Insonlar bu fikrni yoqtirmasliklari
ajablanarli hol emas, -
5:12 - 5:17lekin bu shunchaki oddiy haqiqat.
-
5:17 - 5:22Birinchidan kollejga kirish allaqachon
lotereya orqali amalga oshiriladi. -
5:22 - 5:25Shunchaki qabul komissiyasi aslida
unday bo'lmaganday qilib ko'rsatishadi. -
5:25 - 5:27Keling bu narsaga vijdonan yondashaylik.
-
5:27 - 5:29Va ikkinchidan,
-
5:29 - 5:32o'ylaymanki, agar biz buni
lotereya ekanligini tushunib yetsak, -
5:32 - 5:37bu hayotimizning deyarli har bir qismida
omad juda ham muhimligini -
5:37 - 5:39anglab yetishimizga yordam beradi.
-
5:39 - 5:42Misol uchun meni olaylik.
-
5:42 - 5:47Hayotimdagi deyarli barcha
eng muhim voqealar -
5:47 - 5:48asosan
-
5:48 - 5:51omad tufayli sodir bo'lgan.
-
5:51 - 5:54Men yettinchi sinfligimda
oilam bilan Nyu-Yorkdan ketib, -
5:54 - 5:57Vestchester okrugiga ko'chib o'tdik.
-
5:57 - 5:58O'quv yilining boshida
-
5:58 - 6:01men juda yoqimtoy qiz bilan tanishdim,
u mening do'stim bo'ldi, -
6:01 - 6:04keyin u mening
eng yaqin do'stimga aylandi, -
6:04 - 6:07undan so'ng esa sevgilim bo'ldi,
-
6:07 - 6:09va nihoyat u mening
turmush o'rtog'imga aylandi. -
6:09 - 6:11Baxtimga, 52 yildan buyon
-
6:11 - 6:13u mening umr yo'ldoshim, hozir ham.
-
6:13 - 6:18Bu voqeaga hech qanday aloqam yo'q edi.
Bu shunchaki omadli tasodif edi. -
6:18 - 6:20Men kollejga o'qishga kirdim,
-
6:20 - 6:25va birinchi semestrda,
psixologiyaga kirish kursiga yozildim. -
6:25 - 6:27Men hatto psixologiya
nimaligini bilmasdim, -
6:27 - 6:30lekin u mening jadvalimga va
talablarimga mos tushdi, -
6:30 - 6:31va shu kursni tanladim.
-
6:31 - 6:33Omadni qarangki, darsni
-
6:33 - 6:39mashhur afsonaviy psixologiya
o'qituvchisi o'tar edi. -
6:39 - 6:42Shu sababli men psixologiya fani
mutaxassisi bo'lib yetishdim. -
6:42 - 6:44Magistraturaga o'qishga kirdim.
-
6:44 - 6:46Men o'qishni tamomlash arafasida edim.
-
6:46 - 6:49Svartmorda dars beradigan do'stim
bundan buyog'iga -
6:49 - 6:51professor bo'lib ishlamaslikka
qaror qildi, -
6:51 - 6:55va tibbiyot maktabiga borish uchun
ishdan bo'shadi. -
6:55 - 6:58U egallab turgan ish o'rni bo'shadi,
-
6:58 - 7:00men unga ariza topshirib ishga kirdim,
-
7:00 - 7:03u umrim davomida ariza topshirgan
yagona ishim edi. -
7:03 - 7:0645 yil Svartmorda dars berdim,
-
7:06 - 7:11u karyeram shakllanishiga juda katta
ta'sir ko'rsatgan institut edi. -
7:11 - 7:13Eng so'nggi misolni aytadigan bo'lsam,
-
7:13 - 7:17men Nyu-Yorkda ba'zi ishlarim haqida
ma'ruza o'qiyotgan edim, -
7:17 - 7:21ma'ruzadan so'ng tinglovchilarimdan
biri meni oldimga keldi. -
7:21 - 7:22U o'zini tanishtirdi.
-
7:22 - 7:24U "Mening ismim Kris.
-
7:24 - 7:27Siz TEDda ma'ruza o'qishni
istaysizmi?" dedi. -
7:27 - 7:31Men esa "TED nima?" deya javob qaytardim.
-
7:31 - 7:33Aytmoqchimanki, u menga
bu haqida aytib berdi, -
7:33 - 7:37va o'sha paytda TED hozirgidek emas edi.
-
7:37 - 7:39Ammo yillar davomida,
-
7:39 - 7:41mening TEDda qilgan ma'ruzalarimni
-
7:41 - 7:4420 milliondan ortiq odam tomosha qildi.
-
7:44 - 7:47Demak, xulosa shuki, men omadli insonman.
-
7:47 - 7:49Oila qurish borasida omadliman.
-
7:49 - 7:50Ta'lim olish borasida omadliman.
-
7:50 - 7:52Men kasb tanlash borasida omadliman.
-
7:52 - 7:59Va TEDda o'z o'rnim va ovozimga ega
bo'lish borasida ham omadliman. -
7:59 - 8:01Men erishgan muvaffaqiyatiga loyiqmidim?
-
8:01 - 8:03Albatta, siz loyiq bo'lganingiz kabi,
-
8:03 - 8:05men ham bu muvaffaqiyatga munosibman.
-
8:05 - 8:11Ammo bunday yutuqlarga ega bo'lmagan
ko'plab insonlar ham -
8:11 - 8:14biznikidek muvaffaqiyatlarga munosibdir.
-
8:14 - 8:16Xo'sh, ular o'zi loyiq bo'lgan
narsaga erishishadimi? -
8:16 - 8:19Jamiyat adolatlimi?
-
8:19 - 8:21Albatta, yo'q.
-
8:21 - 8:27Qattiq mehnat qilish va qoidalarga muvofiq
ish tutish hech narsani kafolatlamaydi. -
8:27 - 8:31Agar biz bunday adolatsizlikning
muqarrarligi va -
8:31 - 8:34omadning markaziyligini tushinib yetsak,
-
8:34 - 8:36o'zimizga bunday savol berishimiz mumkin:
-
8:36 - 8:38biz qahramon sifatida hurmat qilayotgan
-
8:38 - 8:44insonlarimizning oilasi hozirgi pandemiya
sharoitida o'gir kasallikka duchor bo'lsa, -
8:44 - 8:48ularning sog'lig'ini saqlab qolish va
-
8:48 - 8:52ularning hayoti kasallik bilan kurashish
evaziga barbod bo'lmasligi uchun -
8:52 - 8:56biz qanday choralar ko'ra olamiz?
-
8:56 - 8:59Kurashuvchan, qattiq mehnat qiladigan va
-
8:59 - 9:04bizdan omadsizroq insonlardan
qanday qarzimiz bor? -
9:04 - 9:06Taxminan yarim asr ilgari
-
9:06 - 9:10faylasuf Jon Rols "Adolat nazariyasi"
deb nomlangan kitob yozib, -
9:10 - 9:15unda "jaholat pardasi" degan
tushunchani taqdim etadi. -
9:15 - 9:16U bir savolni o'rtaga tashlaydi:
-
9:16 - 9:22Agar siz jamiyatdagi mavqeyingiz
qanday bo'lishini bilmasangiz, -
9:22 - 9:26o'zingiz qanday jamiyat
yaratishni istardingiz? -
9:26 - 9:28Va u shunday taklif bildiradi:
-
9:28 - 9:31biz jamiyatda yuqori yoki
quyi o'rinni egallashimizni -
9:31 - 9:33bilmay turgan paytimizda,
-
9:33 - 9:37jamiyatning shu qadar teng huquqli,
adolatli bo'lishini istaymizki, -
9:37 - 9:39natijada hattoki, omadsiz insonlar ham
-
9:39 - 9:43tartibli, mazmunli va shod
hayot kechira olsinlar. -
9:43 - 9:49Bu narsani jamiyatingizga qaytaring, siz
barchangiz omadli,muvaffaqiyatli insonsiz, -
9:49 - 9:56va biz kabi muvaffaqiyatga loyiq,
ammo omadli bo'lmagan insonlarni -
9:56 - 10:00hurmat qilishimiz va ularga
g'amxo'rlik qilishimiz uchun -
10:00 - 10:02barcha imkoniyatlarni ishga soling.
-
10:02 - 10:04Rahmat.
- Title:
- Sizning hayotingizda omad qanday rol o'ynaydi?
- Speaker:
- Barri Shvarts
- Description:
-
Imkoniyat hayotda biz o'ylaganimizdan ancha kattaroq rol o'ynaydi, deydi psixolog Barri Shvarts. Albatta, qattiq mehnat qilish va qoidalarga rioya etish sizni uzoqqa olib borishi mumkin, lekin qolgan hamma narsalar shunchaki oddiy omadga bog'liq bo'lib chiqishi mumkin. Shvarts omad, qadr-qimmat va muvaffaqiyat o'rtasidagi bizning e'tiborimizdan chetda qolgan aloqani o'rganib chiqadi va oddiygina kollejga kirish misolida imkoniyatlarni tenglashtirish uchun qiziqarli yechimni taklif qiladi.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 10:16
Nazarbek Nazarov approved Uzbek subtitles for What role does luck play in your life? | ||
Nazarbek Nazarov accepted Uzbek subtitles for What role does luck play in your life? | ||
Nazarbek Nazarov edited Uzbek subtitles for What role does luck play in your life? | ||
Nozima Rahmatullayeva edited Uzbek subtitles for What role does luck play in your life? | ||
Nozima Rahmatullayeva edited Uzbek subtitles for What role does luck play in your life? | ||
Nozima Rahmatullayeva edited Uzbek subtitles for What role does luck play in your life? | ||
Nozima Rahmatullayeva edited Uzbek subtitles for What role does luck play in your life? | ||
Nozima Rahmatullayeva edited Uzbek subtitles for What role does luck play in your life? |