Return to Video

Η αληθινή ιστορία της Ρόζα Παρκς -- και γιατί χρειάζεται να αντιμετωπίσουμε τους μύθους που αφορούν τη μαύρη ιστορία

  • 0:02 - 0:07
    Είμαι υπερήφανος πατέρας
    δύο πανέμορφων παιδιών,
  • 0:07 - 0:12
    τον Ελάιτζα, 15 και την Οκτάβια, 12.
  • 0:12 - 0:16
    Όταν ο Ελάιτζα ήταν στην τετάρτη τάξη,
  • 0:16 - 0:17
    ήρθε σε μένα,
  • 0:17 - 0:20
    ήρθε σπίτι από το σχολείο
    γεμάτος ενθουσιασμό
  • 0:20 - 0:25
    για το τι είχε μάθει εκείνη τη μέρα
    για την αφροαμερικάνικη ιστορία.
  • 0:25 - 0:30
    Είμαι Αφροαμερικανός και
    καθηγητής σπουδών Πολιτισμού,
  • 0:30 - 0:32
    κι έτσι, όπως μπορείτε να φανταστείτε,
  • 0:32 - 0:35
    η αφροαμερικάνικη κουλτούρα
    είναι κάτι σοβαρό στο σπίτι μου.
  • 0:35 - 0:39
    Έτσι, ήμουν πολύ περήφανος που ο γιος μου
    ήταν ενθουσιασμένος για ό,τι είχε μάθει
  • 0:39 - 0:40
    εκείνη τη μέρα στο σχολείο.
  • 0:40 - 0:42
    Έτσι του είπα, «Τι έμαθες;»
  • 0:42 - 0:46
    Μου είπε, «Έμαθα για τη Ρόζα Πάρκς».
  • 0:46 - 0:49
    Είπα, «Εντάξει, τι έμαθες
    για τη Ρόζα Πάρκς;»
  • 0:49 - 0:54
    Είπε, «Έμαθα ότι η Ρόζα Παρκς ήταν
    μια ευπαθής ηλικιωμένη μαύρη γυναίκα
  • 0:55 - 0:56
    τη δεκαετία του 1950
  • 0:56 - 0:59
    στο Μοντγκόμερι της Αλαμπάμα.
  • 0:59 - 1:01
    Και έκατσε στο λεωφορείο,
  • 1:01 - 1:03
    και τα πόδια της πονούσαν
  • 1:03 - 1:08
    και όταν ο οδηγός τής είπε να δώσει
    τη θέση της σε έναν λευκό,
  • 1:08 - 1:11
    αρνήθηκε επειδή τα πόδια της πονούσαν.
  • 1:11 - 1:12
    Ήταν μια δύσκολη μέρα,
  • 1:12 - 1:14
    και ήταν κουρασμένη από την καταπίεση,
  • 1:14 - 1:16
    και δεν έδινε τη θέση της.
  • 1:16 - 1:18
    Και έκανε πορεία
    με τον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ,
  • 1:18 - 1:20
    και πίστευε στη μη βία».
  • 1:20 - 1:23
    Και υποθέτω πως πρέπει
    να κοίταξε το πρόσωπό μου
  • 1:23 - 1:28
    και να είδε πως ήμουν κάτι
    λιγότερο από εντυπωσιασμένος
  • 1:28 - 1:29
    από αυτό
  • 1:29 - 1:31
    ...εμ...
  • 1:31 - 1:32
    το μάθημα ιστορίας.
  • 1:32 - 1:37
    Και έτσι σταμάτησε και είπε
    «Μπαμπά τι συμβαίνει; Τι κατάλαβα λάθος;»
  • 1:37 - 1:39
    Είπα, «Γιε μου,
    δεν κατάλαβες τίποτα λάθος,
  • 1:39 - 1:42
    αλλά νομίζω πως η δασκάλα σου
    κατάλαβε πολλά πράγματα λάθος».
  • 1:42 - 1:43
    (Γέλια)
  • 1:43 - 1:44
    Είπε, «Λοιπόν, τι εννοείς;»
  • 1:44 - 1:48
    Είπα, «Η Ρόζα Παρκς δεν ήταν κουρασμένη.
  • 1:49 - 1:51
    Δεν ήταν ηλικιωμένη.
  • 1:51 - 1:54
    Και σίγουρα δεν πονούσαν τα πόδια της».
  • 1:54 - 1:56
    Εκείνος είπε, «Τι;»
  • 1:56 - 1:57
    Εγώ είπα, «Ναι!
  • 1:57 - 1:59
    Η Ρόζα Πάρκς ήταν μόνο 42 ετών» --
  • 2:00 - 2:03
    Ναι, σοκαριστήκατε, σωστά;
    Δεν το είχατε ακούσει ποτέ αυτό.
  • 2:03 - 2:05
    «Η Ρόζα Παρκς ήταν μόνο 42 ετών,
  • 2:05 - 2:09
    είχε δουλέψει μόνο έξι ώρες
    εκείνη τη μέρα, και ήταν μοδίστρα
  • 2:09 - 2:12
    και τα πόδια της ήταν μια χαρά.
  • 2:12 - 2:13
    (Γέλια)
  • 2:13 - 2:16
    Για το μόνο πράγμα που ήταν κουρασμένη,
  • 2:16 - 2:18
    ήταν η ανισότητα.
  • 2:18 - 2:20
    Ήταν κουρασμένη από την καταπίεση».
  • 2:20 - 2:21
    Και ο γιος μου είπε,
  • 2:21 - 2:25
    «Τότε, γιατί η δασκάλα μου
    να μου πει αυτό το πράγμα;
  • 2:25 - 2:27
    Αυτό με μπερδεύει».
  • 2:27 - 2:31
    Επειδή αγαπούσε τη δασκάλα του
    και ήταν καλή δασκάλα,
  • 2:31 - 2:34
    μια νεαρή λευκή γυναίκα 20-κάτι χρονών
  • 2:34 - 2:37
    πραγματικά έξυπνη, που τον βοηθούσε,
    οπότε μου άρεσε κι εμένα.
  • 2:38 - 2:40
    Αλλά ήταν μπερδεμένος.
    «Γιατί να μου το πει αυτό;» είπε.
  • 2:41 - 2:44
    Είπε, «Μπαμπά, πες μου περισσότερα.
    Πες μου περισσότερα για τη Ρόζα Παρκς».
  • 2:44 - 2:47
    Και είπα, «Γιε μου,
    θα κάνω κάτι καλύτερο».
  • 2:47 - 2:48
    Είπε, «Τι;»
  • 2:48 - 2:50
    Είπα, «Θα αγοράσω την αυτοβιογραφία της
  • 2:50 - 2:52
    και θα σε αφήσω
    να τη διαβάσεις μόνος σου».
  • 2:52 - 2:55
    (Γέλια)
  • 2:56 - 2:58
    Έτσι, όπως μπορείτε να φανταστείτε,
  • 2:58 - 3:03
    ο Ελάιτζα δεν ήταν ενθουσιασμένος
    γι' αυτή τη μακροσκελή ανάθεση εργασίας
  • 3:03 - 3:07
    που του είχε μόλις δώσει ο πατέρας του,
    αλλά την πήρε ζεστά.
  • 3:07 - 3:11
    Και επέστρεψε αφού τη διάβασε,
  • 3:11 - 3:15
    και ήταν ενθουσιασμένος
    γι' αυτά που είχε μάθει.
  • 3:15 - 3:22
    Είπε, «Μπαμπά, δεν ήταν μόνο
    η Ρόζα Παρκς ενάντια στη βία,
  • 3:22 - 3:26
    αλλά κι ο παππούς της Ρόζα Πάρκς,
    που βασικά τη μεγάλωσε
  • 3:26 - 3:29
    και ήταν αρκετά ανοιχτόχρωμος
    για να μοιάζει με λευκός,
  • 3:29 - 3:33
    συνήθιζε να περπατά στην πόλη
    με το όπλο του στη θήκη,
  • 3:33 - 3:38
    και όλοι ήξεραν πως αν έμπλεκες
    με τα παιδιά και τα εγγόνια του Κου Παρκς,
  • 3:38 - 3:43
    θα έβαζε μια τάπα στον πισινό τους».
  • 3:43 - 3:44
    (Γέλια)
  • 3:44 - 3:45
    Σωστά;
  • 3:45 - 3:47
    Δεν ήταν κάποιος που
    θα τα έβαζες μαζί του.
  • 3:48 - 3:54
    Και είπε, «Επίσης έμαθα ότι η Ρόζα Πάρκς
    παντρεύτηκε έναν άντρα στο Ρέιμοντ
  • 3:54 - 3:57
    που έμοιαζε πολύ με τον παππού της».
  • 3:58 - 3:59
    Oργάνωνε.
  • 3:59 - 4:02
    Ήταν ένας ακτιβιστής
    για τα πολιτικά δικαιώματα.
  • 4:02 - 4:05
    Oργάνωνε εκδηλώσεις
  • 4:05 - 4:10
    και μερικές φορές οι εκδηλώσεις
    γίνονταν στο σπίτι της Ρόζα Παρκς.
  • 4:10 - 4:12
    Και μια φορά η Ρόζα Παρκς σχολίασε
  • 4:12 - 4:15
    πως υπήρχαν τόσα πολλά όπλα στο τραπέζι,
  • 4:15 - 4:18
    γιατί προετοιμάζονταν μήπως κάποιος
    έρθει σπάζοντας την πόρτα
  • 4:18 - 4:21
    και ήταν έτοιμοι για οτιδήποτε
    επρόκειτο να συμβεί,
  • 4:21 - 4:23
    που η Ρόζα Παρκς είπε, «Υπήρχαν
    τόσα όπλα στο τραπέζι
  • 4:23 - 4:26
    που ξέχασα να τους προσφέρω
    καφέ ή φαγητό».
  • 4:27 - 4:29
    Αυτή ήταν η Ρόζα Πάρκς.
  • 4:29 - 4:34
    Και στην ουσία, όταν η Ρόζα Παρκς
    καθόταν στο λεωφορείο εκείνη τη μέρα,
  • 4:34 - 4:37
    περιμένοντας τους αστυνομικούς να φθάσουν
  • 4:37 - 4:40
    και χωρίς να ξέρει τι επρόκειτο
    να συμβεί σε εκείνη,
  • 4:40 - 4:42
    δεν σκεφτόταν καθόλου
    τον Μάρτιν Λούθερ Κίνγκ,
  • 4:42 - 4:44
    τον οποίο μετά δυσκολίας γνώριζε.
  • 4:44 - 4:46
    Δεν σκεφτόταν τη μη βία ή τον Γκάντι.
  • 4:46 - 4:48
    Σκεφτόταν τον παππού της,
  • 4:48 - 4:52
    έναν οπλοφόρο που δε σήκωνε πολλά.
  • 4:52 - 4:56
    Αυτόν σκεφτόταν η Ρόζα Πάρκς.
  • 4:56 - 5:00
    Ο γιός μου ήταν μαγεμένος
    από τη Ρόζα Παρκς,
  • 5:00 - 5:03
    και ήμουν περήφανος γι' αυτόν
    βλέποντας αυτόν τον ενθουσιασμό.
  • 5:03 - 5:05
    Αλλά είχα ακόμη ένα πρόβλημα.
  • 5:05 - 5:08
    Επειδή έπρεπε να πάω στο σχολείο του
  • 5:08 - 5:10
    και να συζητήσω το θέμα
    με τη δασκάλα του,
  • 5:10 - 5:13
    επειδή δεν ήθελα να συνεχίσει
    να διδάσκει στα παιδιά
  • 5:13 - 5:16
    μια προφανώς ψευδή ιστορία.
  • 5:16 - 5:17
    Έτσι, είχα ιδιαίτερη αγωνία,
  • 5:17 - 5:21
    αρχικά επειδή καταλάβαινα,
    ως Αφροαμερικανός άνδρας,
  • 5:21 - 5:23
    πως όταν μιλάς στους λευκούς
    περί ρατσισμού
  • 5:23 - 5:25
    ή οτιδήποτε που είναι
    φυλετικά ευαίσθητο,
  • 5:25 - 5:27
    συνήθως είναι δύσκολο.
  • 5:27 - 5:33
    Η λευκή κοινωνιολόγος Ρόμπιν Ντι Άντζελο
    το ονομάζει «λευκή ευθραυστότητα».
  • 5:33 - 5:35
    Υποστηρίζει ότι, στην ουσία,
  • 5:35 - 5:39
    επειδή οι λευκοί έχουν τόσο
    μικρή εμπειρία στο να προκαλούνται
  • 5:39 - 5:41
    για το λευκό τους προνόμιο
  • 5:41 - 5:44
    που ακόμη και μια μικρή
    πρόκληση να βρεθεί μπροστά τους
  • 5:44 - 5:46
    συνήθως κλαίνε,
  • 5:46 - 5:47
    θυμώνουν
  • 5:47 - 5:48
    ή τρέχουν.
  • 5:48 - 5:49
    (Γέλια)
  • 5:49 - 5:52
    Και τα έχω βιώσει όλα αυτά.
  • 5:52 - 5:58
    Και έτσι, όταν σκεφτόμουν
    να μιλήσω στη δασκάλα του,
  • 5:58 - 6:00
    δεν ήμουν χαρούμενος γι' αυτό,
  • 6:00 - 6:02
    αλλά το έβλεπα ως αναγκαίο κακό
  • 6:02 - 6:06
    της προσπάθειας μου να μεγαλώσω
    παιδιά ως μαύρος γονέας.
  • 6:06 - 6:08
    Έτσι φώναξα τον Ελάιτζα
    και του είπα,
  • 6:08 - 6:12
    «Ελάιτζα, πρόκειται να κανονίσω
    ένα ραντεβού με τη δασκάλα σου
  • 6:12 - 6:14
    και να προσπαθήσω
    να το διορθώσω αυτό
  • 6:14 - 6:16
    και ίσως και με τον διευθυντή.
  • 6:16 - 6:17
    Τι γνώμη έχεις;»
  • 6:17 - 6:18
    Και ο Ελάιτζα είπε,
  • 6:18 - 6:20
    «Μπαμπά έχω μια καλύτερη ιδέα».
  • 6:20 - 6:23
    Και είπα, «Αλήθεια;
    Ποια είναι η ιδέα σου;»
  • 6:23 - 6:28
    Και απάντησε, «Έχουμε
    μια εργασία με δημόσια ομιλία,
  • 6:28 - 6:30
    γιατί να μην χρησιμοποιήσω
    αυτή τη δημόσια ομιλία
  • 6:30 - 6:34
    για να καταρρίψω τους μύθους
    σχετικά με τη Ρόζα Πάρκς;»
  • 6:35 - 6:36
    Και είπα,
  • 6:37 - 6:39
    «Λοιπόν, αυτή είναι μια καλή ιδέα».
  • 6:40 - 6:43
    Έτσι, ο Ελάιτζα πάει στο σχολείο,
  • 6:43 - 6:45
    κάνει την παρουσίασή του,
  • 6:45 - 6:46
    γύριζει πίσω σπίτι,
  • 6:46 - 6:49
    και μπορούσα να δω ότι
    είχε συμβεί κάτι θετικό.
  • 6:49 - 6:51
    Είπα, «Λοιπόν, τι συνέβη γιε μου;»
  • 6:51 - 6:53
    Είπε, «Λοιπόν, αργότερα εκείνη τη μέρα,
  • 6:53 - 6:55
    η δασκάλα με πήρε στην άκρη,
  • 6:55 - 7:00
    και μου απολογήθηκε γιατί
    έδωσε λάθος πληροφορίες».
  • 7:01 - 7:04
    Και μετά κάτι άλλο θαυμάσιο
    συνέβη την επόμενη μέρα.
  • 7:04 - 7:08
    Στην ουσία δίδαξε ένα νέο μάθημα
    για τη Ρόζα Παρκς,
  • 7:08 - 7:12
    γεμίζοντας τα κενά που είχε αφήσει
    και διορθώνοντας τα λάθη που είχε κάνει.
  • 7:12 - 7:17
    Και ήμουν τόσο, τόσο περήφανος
    για τον γιο μου.
  • 7:18 - 7:21
    Αλλά μετά το σκέφτηκα.
  • 7:22 - 7:23
    Και θύμωσα.
  • 7:24 - 7:25
    Και θύμωσα πραγματικά.
  • 7:26 - 7:28
    Γιατί; Γιατί να θυμώσω;
  • 7:29 - 7:34
    Επειδή ο εννιάχρονος γιος μου
    έπρεπε να μορφώσει τη δασκάλα του
  • 7:34 - 7:35
    για την ιστορία του,
  • 7:35 - 7:38
    έπρεπε να μορφώσει τη δασκάλα του
    για τη δική του ανθρωπιά.
  • 7:38 - 7:40
    Είναι εννέα χρονών.
  • 7:41 - 7:44
    Θα έπρεπε να σκέφτεται
    για το μπάσκετ ή το ποδόσφαιρο
  • 7:44 - 7:46
    ή την πρόσφατη κινηματογραφική ταινία.
  • 7:47 - 7:51
    Δε θα έπρεπε να σκέφτεται
    το να πρέπει να πάρει την ευθύνη
  • 7:51 - 7:53
    της μόρφωσης της δασκάλας του,
  • 7:53 - 7:56
    των συμμαθητών του,
  • 7:56 - 7:59
    για τον εαυτό του, για την ιστορία του.
  • 7:59 - 8:01
    Αυτό ήταν ένα βάρος που κουβαλούσα.
  • 8:01 - 8:02
    Αυτό ήταν ένα βάρος που κουβαλούσαν
  • 8:02 - 8:04
    οι γονείς μου και οι γενιές
    πριν από αυτούς.
  • 8:04 - 8:09
    Και τώρα έβλεπα τον γιο μου
    να έχει πάρει αυτό το βάρος επίσης.
  • 8:10 - 8:14
    Βλέπετε, γι' αυτό η Ρόζα Παρκς
    έγραψε την αυτοβιογραφία της.
  • 8:14 - 8:16
    Γιατί κατά τη διάρκεια της ζωής της,
  • 8:16 - 8:18
    αν μπορείτε να φανταστείτε,
  • 8:18 - 8:22
    κάνετε αυτό το φανταστικό πράγμα,
  • 8:22 - 8:26
    είστε ζωντανοί και μιλάτε για ακτιβισμό
    των πολιτικών δικαιωμάτων,
  • 8:26 - 8:28
    και μια ιστορία αναδύεται
  • 8:28 - 8:31
    στην οποία κάποιος λέει στον κόσμο
  • 8:31 - 8:34
    ότι ήσουν ηλικιωμένη και κουρασμένη
  • 8:34 - 8:36
    και ήσουν απλώς ακτιβίστρια κατά λάθος,
  • 8:36 - 8:40
    όχι ότι είχες υπάρξει ακτιβίστρια
    έως τότε για 20 χρόνια,
  • 8:40 - 8:43
    όχι ότι το μποϊκοτάζ
    είχε σχεδιαστεί για μήνες,
  • 8:44 - 8:48
    όχι πως δεν ήσουν καν η πρώτη
    ή ακόμη η δεύτερη ή ακόμη η τρίτη γυναίκα
  • 8:48 - 8:50
    που είχε συλληφθεί κάνοντάς το αυτό.
  • 8:51 - 8:56
    Γίνεσαι μια τυχαία ακτιβίστρια,
    ακόμη και όσο ήταν ζωντανή.
  • 8:56 - 8:59
    Έτσι έγραψε την αυτοβιογραφία
    για να διορθώσει τις πληροφορίες,
  • 8:59 - 9:02
    επειδή αυτό που ήθελε
    να θυμίσει στους ανθρώπους
  • 9:03 - 9:06
    ήταν πως έτσι
  • 9:06 - 9:07
    ήταν
  • 9:08 - 9:11
    το 1950
  • 9:11 - 9:14
    το να προσπαθείς να είσαι
    μαύρος στην Αμερική
  • 9:14 - 9:16
    και να πολεμάς για τα δικαιώματά σου.
  • 9:16 - 9:20
    Στη διάρκεια του χρόνου
    που κράτησε το μποϊκοτάζ,
  • 9:21 - 9:24
    υπήρξαν πάνω από τέσσερις
    βομβαρδισμοί εκκλησιών.
  • 9:24 - 9:27
    Το σπίτι του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ
    βομβαρδίστηκε δύο φορές.
  • 9:27 - 9:31
    Τα σπίτια αρχηγών πολιτικών δικαιωμάτων
    βομβαρδίστηκαν στο Μπέρμινγκχαμ.
  • 9:32 - 9:37
    Ο άνδρας της Ρόζα Παρκς
    κοιμόταν τη νύχτα με ένα όπλο,
  • 9:37 - 9:39
    επειδή λάμβαναν συνεχείς απειλές θανάτου.
  • 9:39 - 9:42
    Στην ουσία, η μητέρα
    της Ρόζα Παρκς ζούσε μαζί τους,
  • 9:42 - 9:44
    και μερικές φορές περίμενε
    πάνω από το τηλέφωνο για ώρες
  • 9:44 - 9:48
    έτσι ώστε να μην τηλεφωνήσει
    κανείς με απειλές θανάτου,
  • 9:48 - 9:50
    γιατί ήταν συνεχές και επίμονο.
  • 9:50 - 9:52
    Στην ουσία, υπήρξε τόση ένταση,
  • 9:52 - 9:55
    υπήρξε τόση πίεση,
    υπήρξε τόση τρομοκρατία,
  • 9:55 - 9:58
    που η Ρόζα Παρκς και ο σύζυγός της,
    έχασαν τις δουλειές τους,
  • 9:58 - 9:59
    και έμειναν άνεργοι
  • 9:59 - 10:03
    και τελικά έπρεπε να φύγουν
    και να μετακομίσουν μακριά από το Νότο.
  • 10:06 - 10:09
    Αυτή είναι η πραγματικότητα
    των πολιτικών δικαιωμάτων
  • 10:09 - 10:13
    που η Ρόζα Παρκς ήθελε να σιγουρευτεί
    ότι οι άνθρωποι θα καταλάβαιναν.
  • 10:14 - 10:20
    Έτσι λέτε, «Λοιπόν, Ντέιβιντ,
    τι έχει αυτό να κάνει με εμένα;
  • 10:20 - 10:22
    Είμαι ένα καλοπροαίρετο άτομο.
  • 10:22 - 10:23
    Δεν είχα ποτέ σκλάβους.
  • 10:23 - 10:25
    Δεν προσπαθώ να καλύψω
    τα λάθη στην ιστορία.
  • 10:25 - 10:27
    Είμαι καλό παιδί. Είμαι καλό άτομο».
  • 10:28 - 10:30
    Αφήστε με να σας πω
    τι έχει να κάνει με εσάς,
  • 10:30 - 10:33
    και θα σας το πω λέγοντάς σας μια ιστορία
  • 10:33 - 10:36
    για έναν καθηγητή μου,
    έναν λευκό καθηγητή,
  • 10:37 - 10:41
    όταν ήμουν στο πανεπιστήμιο,
    ο οποίος ήταν εξαιρετικό άτομο.
  • 10:41 - 10:42
    Θα τον πούμε «Φρεντ».
  • 10:43 - 10:48
    Και ο Φρεντ έγραφε την ιστορία
    για το κίνημα των πολιτικών δικαιωμάτων,
  • 10:48 - 10:50
    αλλά έγραφε ειδικά για ένα περιστατικό
  • 10:50 - 10:52
    που του συνέβη στη Βόρεια Καρολίνα
  • 10:52 - 10:56
    όταν ένας λευκός άνδρας πυροβόλησε
    εν ψυχρώ έναν μαύρο άνδρα σε ανοιχτό χώρο
  • 10:56 - 10:58
    και δεν καταδικάστηκε ποτέ.
  • 10:59 - 11:01
    Και έτσι ήταν αυτό το εξαιρετικό βιβλίο,
  • 11:01 - 11:04
    και φώναξε ένα ζευγάρι φίλων καθηγητών
  • 11:04 - 11:09
    και κάλεσε εμένα να διαβάσω
    ένα προσχέδιο πριν την τελική υποβολή.
  • 11:09 - 11:11
    Και ήμουν κολακευμένος που με κάλεσε
  • 11:11 - 11:13
    Ήμουν απλώς ένας απόφοιτος φοιτητής τότε.
  • 11:13 - 11:16
    Αισθανόμουν ωραία. Σκεφτόμουν, «ΟΚ, ναι».
  • 11:16 - 11:19
    Κάθομαι γύρω από διανοούμενους,
  • 11:19 - 11:24
    και διαβάζω το προσχέδιο του βιβλίου.
  • 11:24 - 11:26
    Και υπήρξε μια στιγμή στο βιβλίο
  • 11:26 - 11:28
    που βρήκα βαθιά προβληματική,
  • 11:28 - 11:29
    και έτσι είπα,
  • 11:29 - 11:33
    «Φρεντ», καθώς καθόμασταν
    συζητώντας για το προσχέδιο,
  • 11:33 - 11:38
    είπα, «Φρεντ, έχω ένα πραγματικό
    πρόβλημα με αυτή τη στιγμή που μιλάς
  • 11:38 - 11:41
    για την υπηρέτριά σου στο βιβλίο σου».
  • 11:41 - 11:48
    Και μπορούσα να δω τον Φρεντ
    να σφίγγεται λίγο.
  • 11:48 - 11:51
    Είπε, «Τι εννοείς; Αυτή είναι
    μια εξαιρετική ιστορία».
  • 11:51 - 11:53
    Συνέβη όπως ακριβώς την περιέγραψα».
  • 11:53 - 11:56
    Είπα, «Μμμ...μπορώ να σου δώσω
    ένα άλλο σενάριο;»
  • 11:57 - 11:58
    Τώρα, ποια είναι η ιστορία;
  • 11:58 - 12:00
    Ήταν 1968.
  • 12:01 - 12:04
    Ο Μάρτιν Λούθερ Κίνγκ
    μόλις είχε δολοφονηθεί.
  • 12:04 - 12:09
    Η υπηρέτριά του, «εσωτερική»--
    θα την πούμε «Μέημπελ»,
  • 12:09 - 12:10
    ήταν στην κουζίνα.
  • 12:11 - 12:12
    Ο μικρός Φρέντ ήταν οκτώ χρονών.
  • 12:12 - 12:14
    Ο μικρός Φρεντ έρχεται στην κουζίνα,
  • 12:15 - 12:21
    και η Μέημπελ, που την είχε δει μόνο
    γελαστή, εξυπηρετική και χαρούμενη,
  • 12:21 - 12:23
    είναι σκυμμένη στον νιπτήρα,
  • 12:23 - 12:25
    και κλαίει
  • 12:26 - 12:27
    με λυγμούς,
  • 12:28 - 12:30
    απαρηγόρητη.
  • 12:31 - 12:35
    Και ο μικρός Φρεντ έρχεται κοντά της
    και λέει, «Μέημπελ, τι συμβαίνει;»
  • 12:36 - 12:38
    Η Μέημπελ γυρίζει και λέει,
  • 12:38 - 12:43
    «Τον σκότωσαν! Σκότωσαν τον αρχηγό μας.
    Σκότωσαν τον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ.
  • 12:43 - 12:46
    Είναι νεκρός! Είναι τέρατα».
  • 12:47 - 12:49
    Και ο μικρός Φρεντ λέει,
  • 12:49 - 12:52
    «Θα είναι εντάξει, Μέημπελ.
    Θα είναι εντάξει, θα είναι εντάξει».
  • 12:52 - 12:55
    Και τον κοίταξε και του λέει,
    «Όχι, δεν πρόκειται να είναι καλά.
  • 12:55 - 12:57
    Δεν άκουσες τι σου είπα;
  • 12:57 - 13:00
    Σκότωσαν τον Μάρτιν Λούθερ Κινγκ».
  • 13:01 - 13:03
    Και ο Φρεντ,
  • 13:03 - 13:04
    γιος ενός ιερέα,
  • 13:06 - 13:08
    κοιτάζει την Μέημπελ και λέει,
  • 13:08 - 13:13
    «Μα, Μέημπελ, ο Ιησούς δεν πέθανε
    στον σταυρό για τις αμαρτίες μας;»
  • 13:14 - 13:15
    Δεν ήταν αυτό καλό αποτέλεσμα;
  • 13:15 - 13:19
    Ίσως να είναι κι αυτό ένα καλό αποτέλεσμα.
  • 13:19 - 13:23
    Ίσως ο θάνατος του Μάρτιν Λούθερ Κινγκ
    να οδηγήσει σε καλό αποτέλεσμα».
  • 13:24 - 13:26
    Και καθώς ο Φρεντ λέει την ιστορία,
  • 13:26 - 13:30
    λέει ότι η Μέημπελ κάλυψε
    το στόμα της με το χέρι της,
  • 13:31 - 13:34
    έσκυψε και έδωσε
    στον μικρό Φρεντ μια αγκαλιά,
  • 13:35 - 13:38
    και μετά πλησίασε το παγοδοχείο,
  • 13:38 - 13:40
    και πήρε δύο αναψυκτικά,
  • 13:40 - 13:41
    του έδωσε ένα
  • 13:41 - 13:44
    και τον έστειλε να παίξει
    με τα αδέρφια του.
  • 13:45 - 13:47
    Και εκείνος είπε,
  • 13:47 - 13:52
    «Αυτή ήταν η απόδειξη πως στις πιο
    βασανιστικές στιγμές του φυλετικού αγώνα
  • 13:52 - 13:55
    δύο άνθρωποι μπορούσαν
    να ξεπεράσουν τις ρατσιστικές γραμμές
  • 13:55 - 13:58
    και να μοιραστούν την ανθρωπιά τους
  • 13:58 - 14:00
    σύμφωνα με την αγάπη και τη στοργή».
  • 14:00 - 14:04
    Και είπα, «Φρεντ, αυτά είναι αηδίες».
  • 14:04 - 14:06
    (Γέλια)
  • 14:07 - 14:08
    (Χειροκρότημα)
  • 14:08 - 14:11
    Ο Φρεντ είπε,
  • 14:11 - 14:15
    «Μα, δεν καταλαβαίνω, Ντέιβιντ.
    Αυτή είναι η ιστορία».
  • 14:15 - 14:17
    Είπα, «Φρεντ, άσε με
    να σου κάνω μια ερώτηση»
  • 14:18 - 14:24
    Είπα, «Ήσουν στη Βόρεια Καρολίνα το 1968.
  • 14:24 - 14:27
    Αν η Μέημπελ είχε πάει
    στην κοινότητά της --ήσουν οχτώ χρονών--
  • 14:27 - 14:31
    πώς νομίζεις ότι τα οχτάχρονα
    Αφροαμερικάνικα παιδιά θα τη φώναζαν;
  • 14:31 - 14:33
    Νομίζεις θα τη φώναζαν
    με το μικρό της όνομα;»
  • 14:33 - 14:35
    Όχι, θα τη φώναζαν «Κυρία Μέημπελ».
  • 14:35 - 14:38
    ή θα τη φώναζαν «Κυρία Τζόνσον»
    ή «Θεία Τζόνσον».
  • 14:38 - 14:41
    Δεν θα τολμούσαν να τη φωνάξουν
    με το μικρό της όνομα,
  • 14:41 - 14:43
    επειδή αυτό θα ήταν
    η ύψιστη έλλειψη σεβασμού.
  • 14:43 - 14:46
    Και παρόλα αυτά, τη φώναζες
    με το μικρό της όνομα
  • 14:46 - 14:48
    κάθε μέρα που δούλευε,
  • 14:48 - 14:50
    και ποτέ δεν το σκέφτηκες αυτό».
  • 14:50 - 14:53
    Είπα, «Να σου κάνω άλλη μια ερώτηση:
    Η Μέημπελ ήταν παντρεμένη;
  • 14:53 - 14:55
    Είχε παιδιά;
  • 14:55 - 14:56
    Σε ποιά εκκλησία πήγαινε;
  • 14:56 - 14:59
    Ποιο ήταν το αγαπημένο της γλυκό;»
  • 15:01 - 15:05
    Ο Φρεντ δεν μπορούσε να απαντήσει
    καμία από αυτές τις ερωτήσεις.
  • 15:05 - 15:09
    Είπα, «Φρεντ, αυτή η ιστορία
    δεν είναι για τη Μέημπελ.
  • 15:09 - 15:11
    Αυτή η ιστορία είναι για σένα»
  • 15:11 - 15:14
    Είπα, «Αυτή η ιστορία έκανε
    εσένα να νιώσεις καλά,
  • 15:14 - 15:16
    αλλά αυτή η ιστορία
    δεν είναι για τη Μέημπελ.
  • 15:16 - 15:18
    Η πραγματικότητα είναι,
  • 15:18 - 15:20
    πως αυτό που συνέβη ήταν,
    πως η Μέημπελ έκλαιγε,
  • 15:20 - 15:22
    το οποίο δεν ήταν κάτι
    που συνήθιζε να κάνει,
  • 15:22 - 15:24
    και άφησε τις άμυνές της.
  • 15:25 - 15:26
    Και μπήκες στην κουζίνα,
  • 15:26 - 15:30
    και τη βρήκες σε μια αδύναμη στιγμή
    όπου είχε χάσει τις άμυνές της.
  • 15:30 - 15:34
    Και επειδή σκεφτόσουν τον εαυτό σου
    σαν κάποιο από τα παιδιά της,
  • 15:34 - 15:38
    δεν αναγνώρισες πως ήσουν
    στην ουσία το παιδί του αφεντικού της.
  • 15:39 - 15:41
    Και άρχισε να σου φωνάζει.
  • 15:41 - 15:43
    Και μετά έπιασε τον εαυτό της,
  • 15:43 - 15:45
    να συνειδητοποιεί ότι «Αν του φωνάζω
  • 15:45 - 15:48
    και πάει και το πει στους γονείς του,
  • 15:48 - 15:50
    θα μπορούσα να χάσω τη δουλειά μου».
  • 15:51 - 15:53
    Και έτσι συγκράτησε τον εαυτό της και --
  • 15:53 - 15:58
    παρόλο που χρειαζόταν συμπαράσταση --
    κατέληξε να συμπαραστέκεται σε εσένα
  • 15:58 - 15:59
    και να σου λέει να φύγεις,
  • 16:00 - 16:03
    ίσως γιατί μετά θα μπορούσε
    να τελειώσει τον θρήνο της με ησυχία».
  • 16:04 - 16:06
    Και ο Φρεντ ήταν έκπληκτος.
  • 16:06 - 16:10
    Και συνειδητοποίησε πως είχε
    παρερμηνεύσει εκείνη τη στιγμή.
  • 16:10 - 16:14
    Και βλέπετε, αυτό κάνανε στη Ρόζα Παρκς.
  • 16:14 - 16:19
    Επειδή είναι πολύ ευκολότερο να χωνέψεις
    μια γιαγιά με πόδια που πονάνε,
  • 16:19 - 16:22
    η οποία δεν αντιστέκεται επειδή θέλει
    να αγωνιστεί για την ανισότητα,
  • 16:23 - 16:25
    αλλά γιατί της πονάνε
    τα πόδια της και η πλάτη της
  • 16:25 - 16:26
    και δούλευε όλη μέρα.
  • 16:27 - 16:30
    Βλέπετε, οι γιαγιάδες
    δεν είναι τρομακτικές.
  • 16:30 - 16:32
    Αλλά οι νέες, ριζοσπαστικές
    μαύρες γυναίκες
  • 16:32 - 16:34
    που δε σηκώνουν τίποτα από κανέναν
  • 16:34 - 16:36
    είναι πολύ τρομακτικές,
  • 16:36 - 16:38
    που αντιστέκονται στην εξουσία
  • 16:38 - 16:40
    και είναι πρόθυμες να πεθάνουν γι' αυτό --
  • 16:40 - 16:42
    εκείνες δεν είναι το είδος των ανθρώπων
  • 16:42 - 16:45
    που μας κάνουν να νοιώθουμε άνετα.
  • 16:47 - 16:48
    Έτσι εσείς λέτε,
  • 16:49 - 16:51
    «Τι θέλεις να κάνω, Ντέιβιντ;
  • 16:51 - 16:54
    Δεν ξέρω τι να κάνω».
  • 16:55 - 16:58
    Λοιπόν, αυτό που θα σας έλεγα είναι,
  • 16:58 - 17:00
    πως υπήρχε μια εποχή όπου,
  • 17:00 - 17:02
    αν ήσασταν Εβραίοι, δεν ήσασταν λευκοί,
  • 17:02 - 17:04
    αν ήσασταν Ιταλός, δεν ήσασταν λευκοί,
  • 17:04 - 17:06
    αν ήσασταν Ιρλανδοί, δεν ήσασταν λευκοί
  • 17:06 - 17:07
    σε αυτή τη χώρα.
  • 17:07 - 17:12
    Πήρε καιρό πριν οι Ιρλανδοί, οι Εβραίοι
    και οι Ιταλοί να γίνουν λευκοί.
  • 17:13 - 17:14
    Σωστά;
  • 17:14 - 17:16
    Υπήρχε μια εποχή
    στην οποία ήσασταν «άλλοι»,
  • 17:16 - 17:19
    όταν ήσασταν οι άνθρωποι εκτός.
  • 17:22 - 17:23
    Ο Τόνι Μόρισον είπε,
  • 17:23 - 17:27
    «Αν, για να είσαι εσύ ψηλός,
    εγώ θα πρέπει να πέσω στα γόνατα,
  • 17:27 - 17:28
    τότε έχεις σοβαρό πρόβλημα».
  • 17:28 - 17:31
    Λέει, «η Λευκή Αμερική
    έχει ένα σοβαρό πρόβλημα».
  • 17:33 - 17:38
    Ειλικρινά, δεν ξέρω αν οι φυλετικές
    σχέσεις θα βελτιωθούν στην Αμερική.
  • 17:38 - 17:40
    Αλλά ξέρω πως αν θα βελτιωθούν,
  • 17:40 - 17:44
    θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε
    αυτές τις προκλήσεις κατάμουτρα.
  • 17:45 - 17:47
    Το μέλλον των παιδιών μου
    εξαρτάται από αυτό.
  • 17:47 - 17:50
    Το μέλλον των παιδιών των παιδιών μου
    εξαρτάται από αυτό.
  • 17:50 - 17:52
    Και, είτε το ξέρετε είτε όχι,
  • 17:52 - 17:56
    το μέλλον των παιδιών σας
    και των παιδιών των παιδιών σας
  • 17:56 - 17:57
    εξαρτάται από αυτό, επίσης.
  • 17:58 - 17:59
    Ευχαριστώ.
  • 17:59 - 18:00
    (Χειροκρότημα)
Title:
Η αληθινή ιστορία της Ρόζα Παρκς -- και γιατί χρειάζεται να αντιμετωπίσουμε τους μύθους που αφορούν τη μαύρη ιστορία
Speaker:
Ντέιβιντ Άικαρντ
Description:

Η ιστορία των μαύρων που διδάσκεται στα αμερικάνικα σχολεία είναι συχνά αποδυναμωμένη, γεμάτη ανακρίβειες και απογυμνωμένη από το γενικό πλαίσιο και τις πλούσιες ιστορικές μορφές. Εξοπλισμένος με την αληθινή ιστορία της Ρόζα Παρκς, ο καθηγητής Ντέιβιντ Άικαρντ επισημαίνει πως το να καθιστούμε τις πραγματικότητες του φυλετικού ζητήματος πιο αγαθές και εύπεπτες μας βλάπτει όλους -- και δίνει έμφαση στη δύναμη και στη σημασία της ιστορικής ακρίβειας.

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
18:13

Greek subtitles

Revisions