Do czego są modele?

Wprowadzenie do kursu na temat użycia modeli.

Cześć, nazywam się Scotty Page. Jestem profesorem systemów złożonych, nauk

politycznych i ekonomii na Uniwersytecie Michigan w Ann Arbor. Chciałbym

was powitać na tym bezpłatnym kursie online zatytułowanym Myślenie Modelowe. W tym otwierającym cykl

wykładzie, chciałbym zrobić cztery rzeczy. Po pierwsze chciałbym

dlaczego uważam, że to dobry pomysł

ale też i dobra zabawa, rozpocząć naukę na kursie dotyczącym modeli. Po drugie,

chciałbym przedstawić zarys tematyki tego kursu. Jak np. co zostanie omówione,

oraz jaki będzie podział materiału. Po trzecie, chciałbym opowiedzieć

trochę o specyfice kursu online, nigdy wcześniej nie prowadziłem kursu online,

a wiele z Was prawdopodobnie nigdy wcześniej się na takim kursie nie uczyła. Dlatego omówię pokrótce

organizację kursu, jaka będzie jego struktura, co jest dostępne w Sieci

i tym podobne kwestie. Jako ostatnie omówię

w jaki sposób będą zorganizowane poszczególne sekcje tematyczne. Każda sekcja skupi się na pojedynczym modelu

albo klasie modeli. Chciałbym dać Ci ogólne pojęcie na temat jak dokładnie rozpakujemy

wszystkie te tematy, przeanalizujemy i będziemy o nich myśleć. Okej, zaczynajmy.

Po co tworzyć modele? Po pierwsze, myślę, żeby być inteligentnym

obywatelem świata, myślę, że trzeba rozumieć modele. Dlaczego tak uważam?

Pomyślmy np. o wykształceniu humanistycznym, myślę, że niektórzy z nas, rozumieją je jako

jakby jakąś długą półkę klasycznych książek,

które każdy powinien poznać. A kiedy utworzono ten wykaz wielkich książek

i powiem o tym więcej w następnym wykładzie, większość wiedzy zgromadzonej przez ludzkość

nie miała w sobie modeli. Modele to względnie nowa dziedzina. Tak więc, jeśli

weźmy na przykład, wybierasz ten kurs na studiach z antropologii czy zoologii, czy cokolwiek pomiędzy a i z.

kiedy idziesz do college-u, możesz być zaskoczony, że uczysz się o modelach na

swoim kierunku. A za moment powiemy o kilku powodach dlaczego używamy modeli.

Modele są wszechobecne, powszechne. I żeby móc

prowadzić rozmowę, jest obecnie istotne, aby rozumieć

modele. Powód numer dwa. Powód, że modele są wszechobecne, powód

że są wszędzie od antropologii do zoologii, to dlatego, że modele są lepsze.

One w pewien sposób pomagają nam myśleć jaśniej i lepiej. W każdym przypadku kiedy ktoś porównywał rezultaty

ludzi używających modeli i ich nieużywających, to ludzie

używający modeli do podejmowania decyzji, wypadali lepiej. Więc modele

po prostu czynią cię lepszym myślicielem. Powodem dlaczego tak się dzieje, jest to że w pewnym sensie usuwają

logiczne niespójności. Modele to jakby tory, bo

zazwyczaj przychodzą nam różne myśli do głowy, trudno jest przejść przez wszystkie logiczne

konsekwencje. Modele, tak jakby przywiązują nas do masztu podczas takiej burzy myśli, sprowadzają na właściwy tor. I dzięki temu

myślimy lepiej. Jesteśmy lepsi w tym co robimy. Powód numer trzy, żeby używać i

rozumieć dane. Jest tyle danych wokół nas. Kiedy zostałem

naukowcem społecznym. Wtedy zebranie zbiory danych

było prawdziwym wyzwaniem. Teraz danych jest całe mnóstwo. Lubię myśleć o tym jak o wężu strażackim

z danymi, natomiast moi znajomi naukowcy IT, używają określenia bezoar danych,

ponieważ to wszystko jest pomieszane i pogmatwane. Natomiast modele

biorą te dane i szeregują je albo porządkuje je tworząc informację,

a później tą informację zamieniają w wiedzę. Dlatego bez modeli, te wszystkie dane to tylko

całe mnóstwo liczb. Dzięki modelom dostajemy informację,

wiedzę, a ostatecznie może nawet i mądrość. No przynajmniej możemy mieć na to nadzieję. Okej.

Powód numer cztery: ostatnia część powodu głównej kategorii. A propos, kolejne

cztery wykłady będą omawiały bardziej szczegółowo każdy

z tych czterech powodów. W tym wykładzie chciałbym je przedstawić bardziej ogólnie.

Wracając do powodu numer cztery, używamy modeli, aby: podejmować decyzje, tworzyć strategie i projektować.

Kiedy potrzebujemy podjąć decyzję, niezależnie od tego czy jesteś

prezydentem USA, czy prowadzisz tylko lokalne stowarzyszenie

pomocnym jest zbudować albo ustrukturyzować informację w taki sposób

aby podejmować lepsze decyzje. Dlatego nauczymy się o takich rzeczach jak drzewa decyzyjne czy

modele teorii gier, itp. tylko po to, aby pomóc sobie w podejmowaniu lepszych decyzji

i tworzyć lepsze strategie. Na samym końcu kursu, omówimy również wyzwania

związane z projektowaniem. Modeli można również używać do projektowania instytucji,

polityk itp. Modele po prostu są lepsze do robienia wyborów,

podejmowaniu działań. Tak się przedstawia wielka czwórka powodów. Pomówmy teraz trochę

o tym jak zbudowany jest kurs, jakie są jego części składowe. To nie będzie typowy kurs

i nie tylko dlatego, że jest to kurs online, ale również dlatego, że budowa kursu

różni się znacznie od standardowych kursów. Większość kursów, jak na przykład kurs z matematyki, jest zbudowana taki sposób,

że zaczyna się w jakimś momencie i przesuwa do przodu poprzez kolejne tematy, wykorzystując w każdym kolejnym temacie wiedzę zdobytą w poprzednim.

Trudnością w takim kursie jest to, że jak się przegapi jakiś temat,

to taki jakby wypada się z całego kursu. Gubi się, ponieważ

do zrozumienia treści wykładu numer sześć, konieczna jest znajomość treści z wykładu numer pięć.

A do zrozumienia wykładu numer pięć, musisz znać wykład numer cztery. Za to ten kurs będzie wyglądał zupełnie

inaczej. Ten kurs będzie trochę jak wycieczka do zoo.

Będziemy się na przykład uczyć o żyrafach, a później poznamy

nosorożce, a następnie przejdziemy do klatki lwa. Tak więc, jeśli nie do końca zrozumiałeś

nosorożce, nie przeszkodzi to za bardzo w poznawaniu lwów.

Dlatego będzie to raczej przechodzenie od jednego do drugiego tematu. Tematy są w pewien sposób połączone,

bo wszystkie dotyczą zwierząt, ale nie musisz wiedzieć wszystkiego o żyrafach,

żeby uczyć się o nosorożcach, ale spokojnie, nie będziemy się na tym kursie uczyć o żyrafach

i nosorożcach, ale będziemy poznawać modele. Jakie w takim razie modele? Będziemy

poznawać modele takie jak modele zachowań grupowych. To takie modele, w których jednostki

muszą decydować ile wnieść na rzecz jakiegoś celu, którym jest dobro publiczne.

Będziemy uczyć się o mądrości tłumów. O tym jak to jest, że grupy

ludzi mogą być bardzo mądre? Poznamy modele z takimi fantazyjnymi nazwami jak

modele Lyapunov-owa i modele Markov-a. To modele procesów.

To pewnie w tej chwili brzmi nieco strasznie, ale tak naprawdę są fajne i

interesujące. Poznamy modele teorii gier. Poznamy coś co nosi nazwę

gry Pułkownika Blotto (gra o sumie stałej? przp. tłum.) gdzie trzeba zdecydować to tym jaką część zasobów

przydzielić na poszczególnych frontach. To można uznać za bardzo ciekawy

model wojny. Można to odnieść również do modelowania konkurencji

rynkowej albo w sporcie, albo obrony w sądzie, itp. Zatem będziemy mówić

o całym mnóstwie najróżniejszych tematów. O wszystkim poczynając od wzrostu gospodarczego, a na

Punktach Przełomowych skończywszy. A pomiędzy całe mnóstwo innych tematów. Także powinno to być bardzo dobrą intelektualną rozrywką.

Okej, w jakim to wszystko będzie podane formacie? Jak to będzie działać? Jak w ogóle

wygląda kurs online? Zastanówmy się. Po pierwsze,

Mamy te wykłady w postaci filmików wideo. Jeden z nich właśnie oglądasz. Postaram się utrzymać ich długość

pomiędzy ośmioma i piętnastoma minutami. Może się zdarzyć,

że będę mówił szesnaście minut, ale zasadniczo będę się starał nie przekraczać piętnastu. W trakcie wykładów wideo

będą pojawiały się pytania sprawdzające. Będzie to wyglądało tak, że ni stąd ni zowąd wideo może zostać zatrzymane

a na ekranie pojawi się pytanie np. jakie miasto jest stolicą stanu Delaware? Tak naprawdę tego pytania nie będzie, ale

będą pytania odnoszące się do istoty danego wykładu. Tak wiec,

kurs będzie się składał z tych wykładów wideo od ośmiu do piętnastu minut, każda sekcja kursu będzie

się składać z trzech do sześciu takich wykładów. Oprócz tego,

będą materiały do czytania. Na stronie kursu znajdziecie odsyłacze do różnych materiałów.

Większość będzie pochodziła z moich własnych publikacji,

część z tych które dopiero planuję napisać, np. właśnie o tym kursie, a wszystko będzie

dostępne bez opłat. Dlatego dziękuję wydawnictwu Princeton University Press,

za zgodzę na wykorzystanie części z treści z moich książek. To wszystko będzie dostępne

do bezpłatnego pobrania, nie będzie trzeba wchodzić na stronę, żeby mieć do tego dostęp, będzie to można pobrać na swój komputer. Poza wykładami, będą też testy.

Zadania będą publikowane na stronie kursu. W menu będzie widoczny link do testów.

Chodzi o to, żeby umożliwić wam sprawdzanie czy podążacie z kursem.

Czy właściwie odbieracie przekazywaną wiedzę. Na koniec będą też egzaminy

podsumowujące większą ilość wykładów. Dające wam możliwość sprawdzenia, czy faktycznie dobrze odbieracie przekazywaną wiedzę.

Oglądacie mnie teraz i może myślicie sobie, tak, Scott rozumie modele ale nie o to tutaj chodzi,

chodzi o to, żebyście to wy zrozumieli modele. Tak więc będzie

parę sprawdzianów, ale wszystko w ramach dobrej zabawy. Okej, a na koniec

jest też forum dyskusyjne. Jest od 40 do 50,000 osób na tym kursie,

więc godziny konsultacji mogłyby nie wystarczyć. Dlatego będziemy mieli to forum dyskusyjne, gdzie

będzie można zadawać pytania. Na część odpowiem osobiście. Mam kilku studentów,

którzy odpowiedzą na dodatkowe kilka pytań. Inni studencie mogą odpowiadać na pytania, ale będzie to

miejsce dla wszystkich do dzielenia się pomysłami, przemyśleniami, wyrażania opinii

i powinno okazać się bardzo pomocne w takiej formie,

jaka będzie wygodna dla wszystkich. Jak to będzie wyglądało, na przykład jedna

z sekcji, których łącznie będzie 21. Więc taka przykładowa sekcja

będzie się skupiać na konkretnym modelu. Będziemy mówić o modelu

i czym jest model. Jakie są jego założenia? Jakie są jego części składowe? W jaki

sposób funkcjonuje? Jakie są najważniejsze wyniki? Jakie są jego zastosowania? Będziemy więc

mówili ogólnie rzecz biorąc o tym jak dany model działa. Następnie

przejdziemy do szczegółów technicznych. Czasem będą omówione w tym samym wykładzie co sam model.

Czasem w kolejnym wykładzie. Mowa tu o bardziej technicznych kwestiach. Odrobinę

bardziej matematycznych. Będę się starał też za każdym razem określić, czy zastosowana matematyka

jest prosta, średnio trudna, czy bardzo trudna. Postaram się za każdym razem was o tym uprzedzić.

Dam do zrozumienia, że coś na przykład wymaga znajomości wielu zagadnień z algebry, a coś innego jest raczej nieskomplikowane

i wymaga zasadniczo tylko logicznego rozumowania. Będę więc wyraźnie określał jak dużego wysiłku

będzie potrzeba, do przebrnięcia przez niektóre z przykładów. Będą też przykłady zadań,

nad którymi będziecie mogli pracować też sami. Kolejną rzeczą jaką będziemy omawiać w każdej

z tych sekcji kursu, będzie obszarach zastosowań modeli. Pamiętacie jak wspomniałem

o tym modelu Pułkownika Blotto, model który nadawał się dobrze do modelowania wojny albo

współzawodnictwa sportowego albo obrony podczas rozpraw sądowych. Większość z tych modeli została wymyślona

w jakimś konkretnym celu, dla konkretnego zastosowania, ale możemy je stosować również w innych przypadkach. Będziemy więc wiele mówić o

jak i gdzie można zastosować dany model o którym dopiero co się uczyliśmy.

Gdzie indziej będzie go można zastosować. To by było pokrótce

to jak ten kurs będzie wyglądał. Poznawanie modeli jest naprawdę ważne.

Czyni cię bardziej inteligentnym obywatelem, prawdopodobnie również

bardziej w pewnym sensie zaangażowaną w sprawy świata, światłą osobą. Ponieważ tak wiele z tego co ludzie myślą

i czynią jest obecnie oparte o modele. Znajomość modeli porządkuje i rozjaśnia sposób w jaki rozumujesz. Dlatego też

tak wiele osób używa modeli. To pomaga używać prawidłowo i odnajdywać sens w danych oraz

będzie pomagało również podejmować lepsze decyzje, lepiej planować, przyjmować lepsze strategie, lepiej projektować.

Wiedza zdobyta na tym kursie powinna więc być bardzo przydatna. Omówimy wiele

tematów. Niekoniecznie są ze sobą ściśle powiązane. Będzie też

kilka sprawdzianów i wykładów wideo itp. Będzie to przede wszystkim świetna zabawa.

To na tyle. Witajcie i zaczynajmy. Dziękuję za uwagę.