-
ინტერნეტი / მავთულები, სადენები და უკაბელო
ინტერნეტი
-
მე ვარ ტეს უინლოკი, გუგლის პროგრამული უზრუნველყოფის
ინჟინერი
-
თქვენთვის კითხვა მაქვს: როგორ ვაგზავნით სურათს,
მესიჯს ან იმეილს ერთ მოწყობილობიდან მეორემდე?
-
მაგია არაფერ შუაშია, ამას ინტერნეტით ვაკეთებთ.
ინფორმაციის მამოძრავებელი ხელშესახები, ფიზიკური სისტემა
-
ინტერნეტი ფოსტას გავს, მაგრამ
ფიზიკური ამანათები ცოტა უფრო სხვანაირია.
-
ყუთებისა და კონვერტების მაგივრად, ინტერნეტი
ორობით ინფორმაციას აგზავნის.
-
ინფორმაცია ბიტებისგან შედგება. ბიტი
საწინააღმდეგოების წყვილია: ჩართული და გამორთული,
-
კი და არა. 1-ით, როგორც წესი, ჩართვას ვგულისხმობთ,
0-ით - გამორთვას. ბიტს სულ ორი შესაძლო
-
მდგომარეობა აქვს, ამიტომ, მას ორობითი კოდი ჰქვია.
8 ბიტი 1 ბაიტია. 1000 ბაიტი - კილობაიტი.
-
1000 კილობაიტი მეგაბაიტია. ერთი სიმღერა
დაახლოებით 3-4 მეგაბაიტითაა
-
კოდირებული. სულ ერთია, სურათია, ვიდეო,
სიმღერა თუ - რა, ინტერნეტში ყველაფერი
-
ბიტებითაა წარმოდგენილი.
ეს ინფორმაციის ატომებია.
-
ცხადია, ჩვენ ფიზიკურად კი არ ვაგზავნით
1-ებს და 0-ებს ერთ ადგილიდან მეორემდე
-
ან ადამიანიდან ადამიანამდე. იკითხავთ: აბა,
რას ვგზავნით მავთულებით და ავიახაზებით?
-
აი, დავაკვირდეთ ამ მაგალითს,
სადაც ადამიანები ფიზიკურ კავშირს ამყარებენ
-
და ერთ ბიტ ინფორმაციას გზავნიან. ვთქვათ,
-
შეგვილია, შუქის ჩართვით ვანიშნებთ 1-ს, გამორთვით -
0-ს. ან მორზეს კოდით სასაუბროთ ზარებს ან მსგავს
-
რამეებს ვიყენებთ. ეს მეთოდები მუშაობს,
მაგრამ ნელია, შეცდომების შანსი დიდია და
-
ადამიანებზეა დამოკიდებული. ჩვენ მანქანა გვინდა.
წლების მანძილზე ბევრი ისეთი სისტემა ავაგეთ,
-
რომელსაც ორობითი ინფორმაციის გაგზავნა
სხვადასხვა ფიზიკური ქმნილების მეშვეობით შეულია.
-
დღეს ბიტებს ელექტრობით, სინათლითა და რადიო
ტალღებით ვგზავნით. ბიტის ელექტრობით გასაგზავნად
-
წარმოდგინეთ სპილენძის მავთულით შეეთებული ორი
ნათურა. თუ ერთი ნათურის მმართველი რთავს შუქს,
-
ნათურა ინთება. თუ შუქი არ არის, ნათურაც არ
ინთება.
-
თუ ორივე მმართველი თანხმდება, რომ ანთება ნიშნავს
1-ს და ჩაქრობა - 0-ს, გვექნება
-
ბიტების გაგზავნის სისტემა ერთი ადამიანიდან
მეორემდე ელექტრობის მეშვეობით.
-
მაგრამ პრობლემა გვაქვს: თუ გვინდა, რომ 0
ზედიზედ 0-ჯერ გავგზავნოთ, მეორე
-
ადამიანი როგორ დათვლის 0-ების რაოდენობას?
-
გამოსავალია საათის ან წამზომის შემოღება.
მმართველები შეთანხმდებიან, რომ თითოეული
-
წამში მხოლოდ 1 ბიტს გაგზავნის. ისინი დასხდებიან
და ჩაინიშნავენ თითოეულ
-
წამს და ბიტს. ზედიზედ ხუთი 0-ის გაგზავნა
მარტივია - გამორთავ შუქს,
-
დაიცდი 5 წამი, მეორე მმართველი 5
წამს ჩაინიშნავს.
-
ზედიზედ ხუთი 1-იანისთვის ჩართავ შუქს,
დაიცდი 5 წამი, ჩაინიშნავ წამებს. ცხადია, გვინდა,
-
რაღაცები უფრო სწრაფად გავგზავნოთ, ვიდრე
ბიტი/წამში სიჩქარით. უნდა გავზარდოთ ჩვენი
-
გამტარუნარიანობა - გაგზავნის მაქსიმალური უნარი.
გამტარუნარიანობა ბიტური სიჩქარით იზომება,
-
ანუ, ბიტების რაოდენობით, რომლის გაგზავნაც
წამებით გაზომილ რაღაც დროში შეგვიძლია.
-
სიჩქარის კიდევ ერთი საზომია ლატენტურობა,
დრო, რომელიც ბიტს ერთი ადგილიდან
-
მეორემდე მისასვლელად გვჭირდება,
საწყისიდან მომთხოვნ მოწყობილობამდე.
-
ადამიანისთვის ბიტი/წამში საკმაოდ
სწრაფი იყო, ადამიანს გაუჭირდებოდა კიდეც ამ
-
სიჩქარით მუშაობა. ვთქვათ, გინდათ, 3 მბ-იანი
სიმღერა 3 წამში გადმოწეროთ,
-
მეგაბაიტში 8 მილიონ ბიტია, ანუ, 8 მილიონი ბიტი
წამში სიჩქარე.
-
ცხადია, ადამიანს არ შეუძლია, წამში 8 მილიონი
ბიტი გაგზავნოს ან მიიღოს, მანქანისთვის
-
კი ეს არ იქნება პრობლემა. საკითხავი ისაა,
როგორი მავთულით უნდა გავაგზავნოთ
-
ასეთი მესიჯები და რა სიჩქარით მივა
სიგნალი. ეთერნეთის მავთულით, ისეთით,
-
როგორიც სახლებში, ოფისებში, სკოლაში
გაქვთ, რამდენიმე ასეულ ფუტზე დიდ მანძილზე
-
სიგნალი იკარგება ან იფარება. იმისთვის,
რომ ინტერნეტმა მთელ მსოფლიოში იმუშაოს,
-
ბიტების დიდ მანძილზე გასაგზავნად სხვა
მეთოდი გვჭირდება. სიგნალმა, ვთქვათ, ოკეანის
-
მეორე ნაპირამდე უნდა მიაღწიოს. რა ვიღონოთ?
რა მოძრაობს მავთულში ელექტრობაზე
-
სწრაფად? სინათლე. შეგვიძლია, ბიტები
სინათლის სხივების სახით გავგზავნოთ
-
ოპტიკურ-ბოჭკოვანი კაბელით. ოპტიკურ-ბოჭკოვანი
კაბელი შუშის ძაფია, რომელიც შუქს ირეკლავს.
-
შუქის სხვის კაბელში რომ გზავნით, სხივი
კაბელში ზემოთ-ქვემოთ დახტის, სანამ
-
კაბელის მეორე ბოლომდე არ მივა. სხივი სხვადასხვა
კუთხით დახტის, ამიტომ, შეგვიძლია,
-
ერთდროულად რამდენიმე ბიტი გავგზავნოთ,
თითოეული სინათლის სიჩქარით.
-
ბოჭკოვანი მეთოდი ძალიან სწრაფია. რაც მთავარია,
სიგნალი დიდ მანძილებზე არ წყდება.
-
წადით ათასობით მილის მოშორებით - ის არ
დაიკარგება. ოპტიკურ-ბოჭკოვანი კაბელით
-
რამდენიმე კონტინენტის დაკავშირება
შეგვიძლია.
-
2008 წელს ალექსანდრიასთან, ეგვიპტესთან
ასეთი კაბელი გადაჭრეს, ამიტომ,
-
შუა აღმოსავლეთსა და ინდოეთს ინტერნეტი თითქმის
აღარ მიეწოდებოდა. ჩვენ გვგონია, რომ ინტერნეტი
-
სულ გვექნება, არადა, ეს საკმაოდ არამდგრადი,
ფიზიკური სისტემაა. ბოჭკოვანი კაბელი მაგარია,
-
მაგრამ ეს საკმაოდ ძვირია და რთული სამარტავი.
სპილენძის მავთულს უფრო ხშირად შეხვდებით.
-
კაბელის გარეშე ინფორმაციას როგორღა ვგზავნით?
როგორ ვიღებთ რაღაცებს უკაბელოდ? რადიო.
-
ბიტების უკაბელოდ გაგზავნა რადიო სიგნალით
შეიძლება.
-
მანქანებს 1-იანები და 0-იანები განსხვავებული
სიხშირის რადიო ტალღებში გადაყავთ.
-
მიმღებ მანქანებს საპირისპირო პროცესის გაკეთება -
ინფორმაციის ორობით სისტემაში გადაყვანა
-
უწევთ. უკაბელო ინტერნეტის წყალობით ჩვენი
ინტერნეტი მობილური გახდა. რადიო სიგნალი
-
შეუფერხებლად ძალიან შორს ვერ მიდის.
ლოს-ანჯელესის რადიოსადგურს
-
ჩიკაგოში ვერ დაიჭერთ. კი, უკაბელო ინტერნეტი
მაგარია, მაგრამ ის ჯერ კიდევ
-
კაბელიან ინტერნეტს ემყარება. როდესაც კაფეში
უკაბელო ინტერნეტს იყენებთ, ბიტები ამ უკაბელო
-
როუტერში იგზავნება, შემდეგ კი ფიზიკური
მავთულით ძალიან შორს მოგზაურობს.
-
ბიტების გაგზავნის ფიზიკური მეთოდი
შეიძლება, მომავალში შეიცვალოს,
-
შეიძლება, მომავალში სატელიტებით ლაზერები
გავგზავნოთ, ბუშტებით - რადიოტალღები ან დრონები,
-
მაგრამ ინფორმაციის ორობით სისტემაში წარმოდგენა
და ინფორმაციის გაგზავნის პროტოკოლი
-
ჯერჯერობით არ შეცვლილა.
ინტერნეტზე ყველაფერი -
-
სიტყვები, იმეილები, სურათები, კატების ვიდეოები,
ცუგების ვიდეოები - 1-ებამდე და 0-ებამდე
-
დადის. მათ ელექტრონული პულსებით, სინათლის
სხივებით, რადიოტალღებით და დიდი სიყვარულით ვგზავნით.
