Return to Video

မြစ်တစ်စင်းနဲ့ ကျွန်မရဲ့ မြို့ကို ပြန်လည်အသက်သွင်းခဲ့ပုံ။

  • 0:01 - 0:02
    ဒီနေ့ ရှင်တို့နဲ့ မျှဝေချင်တာက
  • 0:02 - 0:04
    ဗိသုကာပညာဆိုင်ရာ ကျွန်မရဲ့
    ချဉ်းကပ်ပုံနဲ့ လက်တွေ့
  • 0:04 - 0:06
    လုပ်ကိုင်ပုံ ပြောင်းလဲလိုက်တဲ့ ပရောဂျက်၊
  • 0:06 - 0:09
    Fez မြစ် ပြန်လည်ထူထောင်ရေး ပရောဂျက်ပါ။
  • 0:09 - 0:12
    medina လို့ခေါ်တဲ့ ကမ္ဘာမှာ အကြီးဆုံး
  • 0:12 - 0:15
    တံတိုင်းခတ်ထားတဲ့ အလယ်ခေတ်
    မြို့လို့ ဝင့်ကြွားတဲ့ Morocco က
  • 0:15 - 0:18
    ကျွန်မရဲ့ ဇာတိမြို့ Fez ဟာ
    မြစ်ဝှမ်းတစ်ခုမှာ တည်ရှိပါတယ်
  • 0:18 - 0:22
    တစ်မြို့လုံးဟာ UNESCO
    ကမ္ဘာ့ အမွေအနှစ် နေရာတစ်ခုပါ။
  • 0:22 - 0:26
    ၁၉၅၀ လွန်နှစ်တွေကစပြီး
    မြို့လူဦးရေတိုးလာတာနဲ့
  • 0:26 - 0:28
    စိမ်းလန်းတဲ့ နေရာလွတ်တွေနဲ့
    အညစ်အကြေးလို
  • 0:28 - 0:30
    မြို့ပြ အခြေခံအဆောက်အအုံတွေဟာ
    လျင်မြန်စွာ
  • 0:30 - 0:35

    ပြောင်းလဲကာ မြင့်မားစွာ ဖိစီးသွားခဲ့တယ်။
  • 0:35 - 0:38
    အကြီးမားဆုံး နစ်နာခဲ့ရတဲ့ နေရာတစ်ခုက
  • 0:38 - 0:42
    Fez မြစ်ပါ၊ မြို့ကို အလယ်ကနေ
    ထက်ပိုင်းပိုင်းထာပြီး
  • 0:42 - 0:45
    ရာစုနှစ်များစွာ မြို့ရဲ့ ဝိဉာဉ်လို့
  • 0:45 - 0:48
    မှတ်ယူခံထားပါတယ်။
  • 0:48 - 0:50
    တကယ်တော့ မြို့တစ်ဝှမ်းလုံးက ကိုယ်ပိုင်နဲ့
  • 0:50 - 0:53
    အများပိုင် ရေးပန်းတွေလိုနေရာတွေမှာ
  • 0:53 - 0:54
    မြစ်ရဲ့ ကျယ်ပြန့်တဲ့
  • 0:54 - 0:58
    ရေပြင်ကွန်ယက် တည်ရှိမှုကို
    မျက်မြင်တွေ့နိုင်ပါတယ်။
  • 0:58 - 1:02
    ကံဆိုးချင်တော့
    ညစ်ညမ်းမှုကြောင့် မြစ်ပြင်ဟာ
  • 1:02 - 1:04
    ၁၉၅၂ ကစပြီး တစ်စတစ်စနဲ့
  • 1:04 - 1:07
    ကွန်ကရစ်ချပ်တွေနဲ့ ဖုံးလွှမ်းသွားပါတယ်။
  • 1:07 - 1:11
    ဖယ်ဖျက်ခြင်းရဲ့ ဒီဖြစ်စဉ်က
  • 1:11 - 1:13
    စက်အစိတ်အပိုင်းတွေကို
  • 1:13 - 1:14
    မြို့ရဲ့ ကျဉ်းမြောင်းတဲ့
  • 1:14 - 1:16
    ခြေကျင်လမ်း ကွန်ယက်ထဲကို ဝင်လို့ရဖို့
  • 1:16 - 1:21
    ကမ်းပါးတွေတစ်လျှောက်က အိမ်ခြေများစွာ
    ပျက်ဆီးခြင်းနဲ့ ပူးတွဲပါလာတယ်။
  • 1:21 - 1:24
    ဒီမြို့ပြ ကွက်လပ်တွေဟာ အလျင်အမြန်ပဲ
    တရားမဝင် ကားရပ်ရာ
  • 1:24 - 1:26
    ( သို့) အမှိုက်ကွင်းတွေ ဖြစ်လာတယ်။
  • 1:26 - 1:28
    တကယ်တော့ မြို့ထဲကို မဝင်ခင် မြစ်ရဲ့
  • 1:28 - 1:32
    အခြေအနေဟာ တော်တော်ကို ကောင်းတာပါ။
  • 1:32 - 1:34
    ညစ်ညမ်းမှုက ထိခိုက်မှုကို ဖြစ်စေတာပါ၊
  • 1:34 - 1:36
    အဓိကကတော့ မပြုပြင်ထားတဲ့ မိလ္လာကြောင့်နဲ့
  • 1:36 - 1:40
    လုပ်ငန်းတွေက သားရေနယ်တာလို
    ဓါတု စွန့်ပစ်မှုတွေ ပုံချတာတွေကြောင့်ပါ။
  • 1:40 - 1:42
    တစ်ချိန်မှာတော့ ဒီလောက် မြို့ရဲ့အရေးပါတဲ့
  • 1:42 - 1:44
    အပိုင်း မြစ်ရဲ့ ပျက်စီးတာကို
  • 1:44 - 1:46
    ကျွန်မ သည်းမခံနိုင်တော့တာနဲ့ အရေးယူ
  • 1:46 - 1:48
    ဆောင်ရွက်ဖို့ ဆုံးဖြတ်လိုက်တယ်။
  • 1:48 - 1:50
    အထူးသဖြင့် မြို့ကို ရေဆိုးတွေကို
  • 1:50 - 1:53
    လမ်းကြောင်းပြောင်းပြီး ပြုပြင်ဖို့
    ခွင့်ပြုမိန့်ကျတာ
  • 1:53 - 1:55
    ကြားပြီးနောက်မှာပါ။
  • 1:55 - 1:57
    သန့်စင်တဲ့ရေနဲ့ ရုတ်တရက်ပဲ
  • 1:57 - 1:59
    မြစ်ကိုပြန်ဖော်ရေးဟာ ဖြစ်နိုင်ခြေရှိလာတယ်။
  • 1:59 - 2:02
    ကံကောင်းတာနဲ့ တကယ်တော့
    တွန်းအားအများကြီးနဲ့
  • 2:02 - 2:05
    အဖော် Takako Tajima နဲ့ ကျွန်မဟာ
  • 2:05 - 2:08
    မြစ်ကို ပြန်ဖော်ဖို့ အင်ဂျင်နီယာအဖွဲ့နဲ့
    တွဲလုပ်ဖို့
  • 2:08 - 2:10
    မြို့ကနေ တာဝန်ပေးခံရတယ်။
  • 2:10 - 2:12
    ဒါပေမဲ့ ကျွန်မတို့ဟာ မဝံ့မရဲနဲ့ပါ၊
  • 2:12 - 2:14
    ထပ်ပြီး အဆိုပြုခဲ့တာက
  • 2:14 - 2:18
    မြစ်ကမ်းတွေကို ခြေကျင်သွားလမ်းတွေ
    အဖြစ်ပြောင်းပြီး
  • 2:18 - 2:20
    ဒီလမ်းတွေကို မြို့အစိတ်အပိုင်းဆီ
  • 2:20 - 2:22
    ပြန်ဆက်ကာ
  • 2:22 - 2:24
    နောက်ဆုံး မြစ်ကမ်းပါးတွေတစ်လျှောက်က
  • 2:24 - 2:28
    မြို့ပြကွက်လပ်တွေကို Medina of Fez မှာ
  • 2:28 - 2:30
    မရှိတဲ့ အများသုံးနေရာတွေ
    အဖြစ် ပြောင်းဖို့ပါ။
  • 2:30 - 2:32
    အခု ဒီအများသုံးနေရာတွေထဲက
  • 2:32 - 2:35
    နှစ်ခုကိုအတိုချုပ် ပြသပါမယ်။
  • 2:35 - 2:38
    ပထမတစ်ခုက Rcif Plaza ပါ၊
  • 2:38 - 2:41
    မြစ်ရဲ့ထိပ်ပိုင်းတည့်တည့်မှာ တည်ရှိပြီး
  • 2:41 - 2:44
    ဒီမှာ အစက်မျဉ်းတွေထဲမှာ တွေ့နိုင်ပါတယ်။
  • 2:44 - 2:48
    ဒီပလာဇာဟာ တကယ်က
    မြို့ရဲ့ မြို့ပြ ဂုဏ်သိက္ခာ ပါဝင်တဲ့
  • 2:48 - 2:49
    ဖရိုဖရဲ သယ်ယူပို့ဆောင်ရေး
  • 2:49 - 2:52
    ဗဟိုတစ်ခုဖြစ်ဖူးတယ်၊ ကမ္ဘာမှာ အကြီးဆုံး
  • 2:52 - 2:54
    ခြေကျင်လမ်း ကွန်ယက်ရှိပါတယ်။
  • 2:54 - 2:58
    ဒီမှာတွေ့ရတဲ့ သမိုင်းဝင်တံတားအလွန်၊
  • 2:58 - 2:59
    ပလာဇာနဲ့ ကပ်လျက် တည့်တည့်မှာ
  • 2:59 - 3:02
    မြစ်ဟာ အမှိုက်မြစ်တစ်ခုလိုမျိုး
  • 3:02 - 3:04
    တွေ့နိုင်ပါတယ်။
  • 3:04 - 3:06
    ဒီအစား ကျွန်မတို့ အဆိုပြုခဲ့တာက
  • 3:06 - 3:08
    ပလာဇာကို လုံးဝ ခြေကျင်လမ်းအဖြစ်လုပ်ဖို့၊
  • 3:08 - 3:11
    ဒါကို သားရေ ပေါင်းမိုးတွေနဲ့ ကာပြီး
  • 3:11 - 3:15
    မြစ်ကမ်းတွေနဲ့ ဆက်ဖို့ပါ။
  • 3:15 - 3:17
    ဝင်စွက်ဖက်ခဲ့တဲ့ ဒုတိယနေရာကလည်း
  • 3:17 - 3:20
    မြစ်ကမ်းတွေတစ်လျှောက်က
    မြို့ပြနေရာလွတ်ပါပဲ၊
  • 3:20 - 3:22
    တရားမဝင် ကားရပ်ရာ တစ်ခုဖြစ်ခဲ့ဖူးပြီး
  • 3:22 - 3:24
    ဒါကို မြို့ထဲမှာ ပထမဆုံး
  • 3:24 - 3:27
    ကစားကွင်းအဖြစ် ပြောင်းဖို့ အဆိုပြုခဲ့တယ်။
  • 3:27 - 3:31
    ကစားကွင်းဟာ ပြန်သုံးထားတဲ့
    တာယာတွေနဲ့ ဆောက်ထားပြီး
  • 3:31 - 3:33
    ဒါကလည်း မြစ်ရေကို သန့်ရှင်းရုံမက
  • 3:33 - 3:36
    ရေကြီးတဲ့အခါ ထိန်းထားဖို့
    ဖန်တီးထားတဲ့
  • 3:36 - 3:39
    စိမ့်မြေတစ်ခုနဲ့ တွဲဖက်ပါလာပါတယ်။
  • 3:39 - 3:42
    ပရောဂျက်က တိုးတက်လာပြီး
    ဒီဇိုင်းဆုတွေ အများကြီးရလာတော့
  • 3:42 - 3:45
    ရှယ်ရာရှင် အသစ်တွေဝင်လာပြီး
  • 3:45 - 3:48
    ပရောဂျက်ရဲ့ ရည်မှန်းချက်တွေနဲ့
    ပုံစံကို ပြောင်းခဲ့ပါတယ်။
  • 3:48 - 3:51
    အစောက ပရာဂျက်ရဲ့
    ရည်ရွယ်ချက်တွေကို ဆောင်ကျဉ်းဖို့
  • 3:51 - 3:55
    တစ်ခုတည်းသော လုပ်နိုင်တာက ကျွန်မတို့အတွက်
  • 3:55 - 3:57
    ဗိသုကာက အမြဲလုပ်လေ့မရှိတဲ့
  • 3:57 - 3:59
    အရမ်းထူးဆန်းတာ တစ်ခုခု လုပ်ရုံပါ။
  • 3:59 - 4:02
    ကျွန်မတို့အတွက်
    ကျွန်မတို့ ဒီဇိုင်း လက္ခဏာနဲ့
  • 4:02 - 4:04
    လက်ရာရှင် သဘောကိုယူကာ
  • 4:04 - 4:06
    ဒါကို နောက်တန်းပို့ပြီး
  • 4:06 - 4:08
    လှုပ်ရှားသူတွေအဖြစ်ကို အဓိကအာရုံထားကာ
  • 4:08 - 4:10
    ရှယ်ရာရှင်တွေရဲ့ အစီအစဉ်တွေကို
  • 4:10 - 4:12
    ပေါင်းစည်း၊ ပရောဂျက်ရဲ့ အဓိက
  • 4:12 - 4:15
    ရည်ရွယ်ချက်တွေကို
    အာရုံစိုက်ဖို့ ကြိုးစားခြင်းပါ။
  • 4:15 - 4:18
    ဆိုလိုတာက မြစ်ကို
    ဖော်ထုတ်ဖို့၊ ရေကို ပြုပြင်ပြီး
  • 4:18 - 4:20
    အများသုံးနေရာတွေ ထောက်ပံ့ဖို့ပါ။
  • 4:20 - 4:21
    တကယ်က ကျွန်မတို့ ကံကောင်းပြီး၊
  • 4:21 - 4:24
    ကျွန်မတို့ ရည်ရွယ်ချက်
    အများအပြား ဖြစ်ခဲ့တယ်၊ (သို့)
  • 4:24 - 4:25
    ဖြစ်နေတုန်းပါ။
  • 4:25 - 4:27
    ဥပမာ၊ ဟောဒီ Rcif Plaza ထဲမှာ မြင်ရပါတယ်။
  • 4:27 - 4:30
    ဒါဟာ လွန်ခဲ့တဲ့ ခြောက်နှစ်ခန့်က
    မြင်ခဲ့ရပုံမျိုးပါ။
  • 4:30 - 4:32
    ဒါက ယနေ့ မြင်ရတဲ့ ပုံပါ။
  • 4:32 - 4:34
    ဒါက ဆောက်နေတုန်းပါ။
  • 4:34 - 4:35
    ဒါပေမဲ့ တကယ်တော့ ဒေသ လူဦးရေက
  • 4:35 - 4:37
    အင်တိုက်အားတိုက် သုံးတာပါ။
  • 4:37 - 4:40
    နောက်ဆုံး ဒါက Rcif Plaza ဟာ
    ပြီးသွားတဲ့အခါ
  • 4:40 - 4:42
    ဘယ်ပုံပေါက်လာမယ် ဆိုတာပါ။
  • 4:42 - 4:46
    ဒါက ဖုံးခံထားရတဲ့၊ အမှိုက်ကွင်းအဖြစ်
    အသုံးခံရတဲ့ မြစ်ပါ။
  • 4:46 - 4:48
    နောက် နှစ်များစွာ လုပ်ပြီးတဲ့နောက်မှာ
  • 4:48 - 4:50
    ကြည်လင်တဲ့ရေ၊ မဖုံးကွယ်တဲ့ မြစ်ပေါ့။
  • 4:50 - 4:52
    နောက်ဆုံး ပရောဂျက် ပြီးသွားတဲ့အခါ
  • 4:52 - 4:55
    ဒီမှာ မြစ်ကို တွေ့နိုင်ပါတယ်။
  • 4:55 - 4:57
    ဒီတော့ သေချာတာက
    Fez မြစ် ပြန်လည်ဖေါ်ထုတ်ရေးဟာ
  • 4:57 - 5:00
    မြို့ရဲ့ လူမှုနိုင်ငံရေး မြင်ကွင်းကို
    ဆက်လက်ပြီး
  • 5:00 - 5:02
    ပြောင်းလဲ ပြင်ဆင်နေပါလိမ့်မယ်၊
  • 5:02 - 5:05
    ဒါပေမဲ့ ကျွန်မတို့ ခိုင်မာစွာ
    ယုံကြည်တာက ဗိသုကာရဲ့ကဏ္ဍနဲ့
  • 5:05 - 5:07
    လုပ်ဆောင်မှုကိူ ပြန်လည် စိတ်ကူးကြည့်ခြင်းက
  • 5:07 - 5:11
    ပရောဂျက်ရဲ့ အဓိက စိတ်ကူးကို ချမှတ်ပါတယ်။
  • 5:11 - 5:14
    ဆိုလိုတာက မိလ္လာတွေကနေ
    အများသုံးနေရာတွေအဖြစ်
  • 5:14 - 5:16
    မြစ်ကို ပြောင်းဖို့ပါ၊
  • 5:16 - 5:19
    ဒီနည်းနဲ့ Fez မြို့ဟာ နေထိုင်သူတွေ
    အတွက် ကျပ်စည်းထားတဲ့
  • 5:19 - 5:21
    အမွေအနှစ် ဆိုတာထက်
    ရှင်သန်နေတဲ့ မြို့အနေနဲ့
  • 5:21 - 5:23
    ရှင်ကျန်ဖို့ သေချာစေပါတယ်။
  • 5:23 - 5:25
    ကျေးဇူး အများကြီး တင်ပါတယ်။
  • 5:25 - 5:26
    (လက်ခုပ်သံများ)
Title:
မြစ်တစ်စင်းနဲ့ ကျွန်မရဲ့ မြို့ကို ပြန်လည်အသက်သွင်းခဲ့ပုံ။
Speaker:
Aziza Chaouni
Description:

Fez မြစ် ဟာ Morocco မှာရှိတဲ့ ကမ္ဘာ့ အမွေအနှစ်တည်ရာ တစ်ခုဖြစ်တဲ့ ဝင်္ကပါလိုဖြစ်နေတဲ့ အလယ်ခေတ်မြို့ Fez မြို့ကို ဖြတ်သန်းပြီး ရစ်ခွေစီးဆင်းနေပါတယ်။ တစ်ခါကတော့ ဒီကျော်ကြားလှတဲ့ မြို့ရဲ့ ဝိဉာဉ်လို့ မှတ်ယူခဲ့ဖူးတဲ့ မြစ်ဟာ မိလ္လာနဲ့ ညစ်ညမ်းမှုကို မလွန်ဆန်နိုင်ပဲ ၁၉၅၀ လွန်နှစ်တွေမှာတော့ ဘာမှမကျန်တော့တဲ့အထိ တစ်တိ၊တစ်တိနဲ့ ဖုံလွှမ်းခံလိုက်ရပါတယ်။ TED ဝိုင်းတော်သား Aziza Chaouni ဟာ ဒီမြစ်ကို ၎င်းရဲ့ အရင်ခေတ် ဂုဏ်ကျက်သရေကို ပြန်လည်ထိန်းသိမ်းဖို့နဲ့ သူမရဲ့မြို့ကို အစဉ်တကျ ပြောင်းလဲဖို့အတွက် အနှစ် ၂၀ ကြာ သူမရဲ့ အားထုတ်ခဲ့ပုံကို ပြန်လည်ပြောပြထားပါတယ်။
more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
05:39

Burmese subtitles

Revisions

Our website uses cookies for analysis purposes.