Vũ khí bí mật chống dịch bệnh

Bác sỹ và chuyên gia hàng đầu về chính sách y tế - Georges C. Benjamin - cho rằng dịch virus corona sẽ không phải là đại dịch cuối cùng để thử thách các hệ thống y tế trên thế giới. Ông nêu chi tiết những điều cần thiết để dẫn dắt chúng ta chiến thắng dịch bệnh và ngăn ngừa chúng trong tương lai -- bao gồm một cơ quan y tế chính phủ mạnh mẽ có công nghệ tối tân và nhân lực được đào tạo tốt -- và giải thích cách công dân, doanh nghiệp, và các lãnh đạo chính trị có thể đóng góp để đặt y tế công cộng lên hàng đầu. (Cuộc trò chuyện trực tuyến này, tổ chức bởi phụ trách khoa học David Biello và người đứng đầu TED Chris Anderson, được ghi lại vào ngày 20 tháng Năm năm 2020.)

David Biello: Tôi rất vinh dự

được giới thiệu Tiến sĩ Georges Benjamin,

giám đốc điều hành
Hiệp Hội Y Tế Công Cộng Mỹ,

người có sự nghiệp dài lâu và thành công

về cả y học và y tế công cộng.

Xin hãy chào mừng nồng nhiệt
Tiến sĩ Georges Benjamin.

Georges Benjamin:
Chào David, anh có khỏe không?

DB: Tôi khỏe. Anh thì sao?

GB: Tôi đang ở đây. (Cười)

DB: Anh ở nguyên đó nhé. Tốt.

GB: Tôi đang ở đây.

DB: Theo tôi, chúng ta biết
chủ đề hiện tại là tái mở cửa.

Chúng ta mới nghe tới một khả năng,

nhưng hẳn là

nhiều nước đã tái mở cửa
theo cách này hay cách khác

và tôi tin, tới nay,

50 bang của Mỹ đã mở cửa theo cách nào đó.

Làm sao để làm điều đó
một cách khôn ngoan và an toàn?

GB: Phải, chúng ta cần
tái mở cửa an toàn và thận trọng,

nghĩa là chúng ta không được quên
các biện pháp y tế công cộng

trước đó đã giúp giảm tỷ lệ nhiễm bệnh.

Và nghĩa là những điều như

che mũi và miệng khi bạn ho hoặc hắt hơi,

đeo khẩu trang, rửa tay,

giữ khoảng cách tối thiểu với người khác.

Nhìn vào những điều chúng ta làm,

bạn biết đấy,
trước khi ta đi làm vào buổi sáng,

khi ta đang ở văn phòng.

Và hãy cẩn thận như tất cả chúng ta
đã và đang làm

trong hai tháng gần đây,

khi chúng ta đi tiếp ba tháng tới đây,

vì bệnh dịch chưa hết hẳn.

DB: Đúng vậy.

Có thể sẽ có những đợt bùng phát khác,
như Uri [Alon] đã nói.

Có vẻ đây là phận sự của tất cả chúng ta

khi coi y tế công cộng là nghề thứ hai.

Phải không anh?

GB: Anh biết đấy, tôi đã tranh luận nhiều

rằng tất cả mọi người giờ đây
thực sự biết y tế công cộng là gì,

rằng ai cũng cần nhận thức được
nghề tay trái của họ là y tế công cộng,

cho dù người đó đi thu rác
hay làm trong hàng tạp hóa,

hay người đó là tài xế xe buýt,

hay người đó, anh biết đấy,
làm về y tế công cộng,

một bác sỹ hay y tá,

ai cũng cần đưa y tế công cộng

vào điều họ làm mỗi ngày.

DB: Anh nghĩ sao,

khi giờ chúng ta đều là
chuyên gia về y tế công cộng,

anh nghĩ sao về trật tự bình thường mới
ta có thể liệu trước

khi các nước tái mở cửa?

Nó sẽ như thế nào,

hay anh mong nó sẽ ra sao, với góc nhìn
một chuyên gia y tế công cộng?

GB: Nếu tôi có thể vẩy một cây đũa thần,

tôi sẽ thấy

người ta sẽ làm nhiều hơn những điều
đã tuyên truyền về y tế công cộng,

trong việc rửa tay

và suy nghĩ về những điều họ làm
để giữ an toàn khi đi ra ngoài.

Anh biết đấy, không lâu trước đây

ta vào ô tô và không thắt dây an toàn.

Ngày nay ta tuân thủ,

và ta không nghĩ về nó nữa.

Hầu hết chúng ta không hút thuốc,

vì ta biết điều đó có hại.

Hầu hết chúng ta nhìn sang hai bên
trước khi sang đường.

Hầu hết chúng ta, anh biết đấy,

sửa sang dọn dẹp nhà để tránh vấp ngã.

Vậy nên đối với dịch bệnh,

tôi mong mọi người sẽ chú ý nhiều hơn

đến những điều có thể
khiến chúng ta bị lây nhiễm.

Ví dụ như làm sạch đồ vật,
khử trùng đồ vật.

Quan trọng hơn,
không đến công ty khi bạn ốm.

Tôi mong các doanh nghiệp
sẽ cho nhân viên nghỉ ốm hưởng lương,

để mọi người có thể ở nhà.

Đúng là điều đó tốn thêm chi phí,

nhưng tôi có thể nói chúng ta đã học được

rằng cái giá khi không làm điều đó

là hàng tỷ tỷ tỷ đô la.

Nghỉ ốm hưởng lương rẻ hơn nhiều.

DB: Phải, tôi nghĩ chúng ta,
những người ở Mỹ đang ghen tị

với các quốc gia

có hệ thống y tế toàn diện hơn chúng ta.

Anh có đồng ý rằng
khẩu trang là một biểu tượng

của việc mang ý thức

“chuyên gia y tế công cộng
là nghề tay trái”?

GB: Điều này khá buồn cười.

Các đồng nghiệp châu Á của chúng tôi
đeo khẩu trang,

có văn hóa đeo khẩu trang
trong hàng nhiều năm.

Và anh thấy đó,
chúng ta cười nhạo điều đó.

Khi tôi đi nước ngoài,

tôi luôn cười khi
thấy có người đeo khẩu trang.

Và dĩ nhiên, khi dịch khởi phát,

chúng ta chỉ khuyến khích
người bệnh đeo khẩu trang,

hoặc đương nhiên,
nhân viên y tế,

những người được cho là
trong môi trường rủi ro cao.

Nhưng tôi nghĩ đeo khẩu trang

sẽ trở thành văn hóa của chúng ta.

Ta đã thấy nó có lẽ sẽ không trở thành
văn hóa đi biển của chúng ta,

mặc dù giờ điều đó nên được áp dụng.

Nhưng tôi thực lòng nghĩ ta sẽ thấy
ngày càng nhiều người đeo khẩu trang

trong nhiều hoàn cảnh.

Và tôi thấy hợp lý.

DB: Phải, đeo khẩu trang để cho thấy
ta quan tâm đến người khác.

Và ta có điều có thể gọi là
tinh thần y tế công cộng.

Vậy nói đến châu Á,

nước nào đã làm tốt?

Trên thế giới, anh trong nghề đã lâu

và đã trao đổi với nhiều đồng môn,

nước nào đã làm tốt

và ta có thể học gì từ những ví dụ tốt đó?

GB: Hàn Quốc là tấm gương
về nhiều lĩnh vực.

Trung Quốc, nói cho cùng,

cũng làm khá tốt.

Nhưng bí mật của tất cả những nước này

khi có ít người bệnh và chết hơn chúng ta

nằm ở việc họ xét nghiệm rất sớm,

họ truy tìm nguồn tiếp xúc,
cô lập và cách ly,

đó là nền tảng
của nghiệp vụ y tế công cộng.

Họ làm sớm, họ làm nhiều,

và nhân đây,
mặc dù họ đang tái mở cửa xã hội,

và họ bắt đầu thấy các đợt dịch cục bộ,

họ liền quay lại với
các biện pháp y tế công cộng

về xét nghiệm, cô lập, truy nguồn tiếp xúc

và minh bạch với cộng đồng khi có thể,

vì cộng đồng nhất thiết phải biết
có bao nhiêu trường hợp nhiễm,

dịch nằm ở đâu,

nếu ta muốn có
sự tuân thủ trong cộng đồng.

DB: Vậy xét nghiệm,
truy nguồn tiếp xúc, và cô lập.

Nói theo kiểu cũ thì nghe
không viễn tưởng như khoa học tên lửa nhỉ.

Tại sao điều này với một số nước
lại khó thực hiện?

Điều ngăn cản chúng ta,

có phải là hồ sơ y tế điện tử,

hay một thứ gì quá đắt tiền,

hay đơn giản là quá ngạo mạn,

dựa trên những thành tựu y tế công
trong vòng 100 năm trở lại?

GB: Anh biết đấy, chúng ta là xã hội
cậy vào thuốc thang.

Ta nghĩ có thuốc cho tất cả các bệnh.

Nếu tôi không thể kê thuốc cho bạn,

thì tôi có thể phẫu thuật bạn
và chữa bệnh.

Anh thấy đó, ngừa bệnh có tác dụng.

Và chúng ta hoàn toàn thiếu đầu tư
vào ngừa bệnh.

Chúng ta hoàn toàn thiếu đầu tư vào
một hệ thống y tế công cộng

mạnh mẽ và có tính đàn hồi.

Nếu nhìn vào nước Mỹ ngày nay,

ta có thể thấy ngay

cái gì đang bán chạy tại cửa tiệm tạp hóa,

Amazon biết tất cả mọi điều về bạn,

nhưng bác sỹ của bạn
không có những công cụ đó.

Vào ba giờ sáng,

thật khó để lấy biểu đồ điện tim,

hay hồ sơ y tế của bạn,
hay danh sách các thứ bạn dị ứng,

nếu bạn không cho nhân viên y tế biết
bạn có gì.

Và chúng ta đã không đầu tư
vào các hệ thống linh hoạt.

Một trong những điều thú vị
về đại dịch này

là nó đã tạo ra một môi trường

trong đó chúng ta phụ thuộc vào
khám chữa bệnh từ xa,

điều đã tồn tại
trong vài năm gần đây,

nhưng chúng ta không thích nó.

Nhưng giờ nó sẽ là chuẩn mực mới.

DB: Nhưng dường như,

hiển nhiên,

những nước có hệ thống y tế mạnh mẽ,

như Đài Loan, đã làm tốt,

nhưng dường như những nước được coi là

có hệ thống y tế kém hơn,
như Ghana ở châu Phi,

cũng làm tốt.

Có điều bí mật gì nằm ở
những nước đó?

GB: Vẫn còn khá sớm
để các nước đó phơi nhiễm,

và mong rằng
họ sẽ không có đợt sóng tiếp theo,

đó vẫn là một khả năng,

nhưng cuối cùng thì,

tôi nghĩ, về mặt thực hiện
các biện pháp y tế công cộng

hợp lý và hiệu quả,

tất cả các nước đã làm tốt

đều đã thực hiện điều đó.

Giờ chúng ta là một nước lớn,
một nước phức tạp.

Và đúng, chúng ta ngay từ đầu
đã không xét nghiệm tốt.

Nhưng ta không được lặp lại sai lầm
trong ba tháng gần đây,

vì ta vẫn còn nhiều tháng nữa phía trước.

Và giờ vì ta biết ta sai điều gì,

tôi khuyến khích chúng ta
làm đúng vào lần tới.

DB: Nghe thật thông minh.

GB: Và lần tới là ngày mai.

DB: Phải.

Nó đã bắt đầu.

Ý tôi là, với tôi,
cho phép tôi ví von thế này,

một vài nước dường như

đã có kháng thể trong hệ thống của họ,

vì họ đã từng tiếp xúc với
Ebola hoặc virus SARS đầu tiên.

Phơi nhiễm từ trước có phải là chìa khóa

cho những khủng hoảng y tế công cộng
kiểu này không?

GB: Đây là một virus rất khác.

Và mặc dù có một số bằng chứng
chưa rõ ràng

rằng MERS và SARS-1,

có thể bảo vệ chúng ta phần nào,

có những nghiên cứu ban đầu
tìm hiểu điều đó,

đó không phải giải pháp.

Chìa khóa ở đây là
biện pháp y tế công cộng

vững chắc và hiệu quả.

Đó là chìa khóa.

Ta sẽ không tìm kiếm bất cứ điều gì,
bất cứ điều thần bí nào,

hay ai đó đến cứu ta
với một loại thuốc đặc biệt.

Tất cả nằm ở biện pháp y tế công cộng
vững chắc và hiệu quả,

vì, nhân đây, hãy nhìn xem,

con virus này tệ,

nhưng nó không phải là con cuối.

Vì vậy ta cần chuẩn bị
cho đợt dịch cực lớn sau.

Ta nghĩ dịch này khủng khiếp,
nhưng hãy tưởng tượng

việc Ebola hay MERS

lây nhiễm qua hơi nước trong không khí.

Ví dụ, hãy chọn một phim truyền hình.

Dù đó là phim dở,

nhưng chúng ta vẫn sợ
một phim thực sự còn dở hơn vào lúc này.

DB: Phải, Hội chứng Hô hấp Trung Đông
không phải chuyện đùa,

và ta nên biết ơn rằng
nó đã không lây dễ hơn

như SARS-CoV.

Điều này có phải --

Vậy những bệnh này
do động vật truyền sang người,

tức là từ
các động vật sẵn ngoài kia.

Hiển nhiên, loài người xâm lấn thiên nhiên

theo cách ngày càng khẩn trương,

cho dù trên phương diện biến đổi khí hậu
hay vào rừng, những thứ như vậy.

Đây có phải là thực trạng bình thường mới,

nói cách khác, ta có nên trông đợi
dịch bệnh đến thường xuyên không?

GB: Dịch đến thành đợt,

đây không phải đợt dịch đầu tiên,
phải không nào?

Ta đã qua một vài đại dịch,

100 năm trước, dịch cúm năm 1918,

SARS là một đợt lớn,

mặc dù SARS-1 không tệ như bây giờ.

Và ta đã trải qua cúm gà,
một thử thách,

và cúm lợn.

Ta đã trải qua Zika.

Vậy nên ta đã trải qua
những đợt dịch mới bùng phát.

Những đợt dịch nổi lên này
xảy ra thường xuyên,

và theo nhiều cách,

ta đã may mắn
có thể xác định chúng từ sớm

và ngăn chặn chúng.

Nhưng giờ ta đang ở trong bối cảnh

mà mọi người có thể tạo ra chúng.

Giờ, điều này đã không xảy ra,
như ta đã biết, nó không phải nhân tạo.

Nó không đi ra từ rò rỉ
trong phòng thí nghiệm.

Nhưng ta biết, khi tôi còn đi học,

để nuôi một con côn trùng,
ta cần kỹ thuật rất tinh vi.

Nhưng giờ không vậy nữa.

Và ta cần tự bảo vệ mình
trước những lây nhiễm đến từ tự nhiên

và nhân tạo.

DB: Thêm nữa, ta có nhiều
nhân tố khuếch đại rủi ro,

ví dụ như biến đổi khí hậu,

làm những đại dịch thế này tệ hơn.

GB: Tôi đã nói biến đổi khí hậu
là mối nguy lớn nhất cho nhân loại

trước dịch.

Nhưng dịch này
thách thức cả điều đó.

Nhưng hãy để tôi nói,

thử thách lớn mà ta có hiện nay

là ta có một đại dịch,

mà ta chưa ngăn chặn được,

khi ta vào mùa bão,

và ta có biến đổi khí hậu,

điều này gia tăng độ khủng khiếp
của các cơn bão chúng ta sẽ đối mặt.

Vậy, anh thấy đấy, ta chuẩn bị
có một mùa hè thú vị.

DB: Và đây là Chris với một câu hỏi
từ khán giả.

Chris Anderson:
Nhiều câu hỏi thì đúng hơn.

Mọi người rất quan tâm
đến điều anh nói, Georges.

Đây là câu hỏi đầu tiên từ Jim Young:

“Chúng ta làm thế nào với những người
không tin rằng dịch nghiêm trọng?”

GB: Anh biết đấy, ta cần tiếp tục
truyền thông sự thực cho những người đó.

Một trong những đặc điểm của dịch này

là nó không chừa ai cả.

Nó không phân biệt đảng chính trị,

không phân biệt địa lý,

và ta có rất nhiều người,
đặc biệt ở những vùng quê,

không biết nó, vì nó chưa đến với họ,

và họ không nghĩ nó có thực.

Và giờ rất nhiều cộng đồng như vậy
bị tàn phá bởi dịch.

Và vì vậy chúng ta phải --

Anh biết đấy, thật không hay để nói
“Tôi đã bảo mà.”

Nói như thế này thì hợp lý:
“Đây, bạn đã thấy nó,

hãy tham gia và giúp chúng tôi
giải quyết những vấn đề này.”

Nhưng dịch này
sẽ còn tồn tại một thời gian.

Và nếu nó trở nên tràn lan,

tức là nó luôn hiện diện ở mức độ thấp,

ai cũng sẽ phải nếm trải bệnh tật.

CA: Cảm ơn anh.

Đây là câu hỏi của Robert Perkowitz.

“Ta có vẻ như đã bỏ qua và
cấp không đủ vốn cho y tế công cộng,

và chúng ta chuẩn bị kém cho virus này.”

Hãy chờ câu hỏi hiện lên,

nó sẽ hiện lên theo cách kỳ diệu nào đó.

“Ưu tiên hiện tại của chúng ta là gì

để chuẩn bị cho
một khủng hoảng y tế công cộng tiếp theo?”

GB: Ta cần đảm bảo chúng ta đã
chuẩn bị đầy đủ vốn,

nguồn lực, đào tạo, nhân lực.

Và nhân đây,
khủng hoảng y tế công cộng tiếp theo

không phải là 10 hay 20 năm nữa,

mà là khả năng đồng loạt nổi lên

của cúm mùa, mà ta biết
sẽ xảy ra vào mùa thu này,

vì nó xảy ra hàng năm,

hoặc tiếp nối COVID,
hoặc bùng lên trong dịch COVID.

Và ta sẽ trải qua một quá trình dịch

với những vấn đề tương tự,

và ta sẽ cần phân biệt COVID với cúm mùa.

Vì ta có vắc-xin cho cúm mùa,

chứ chưa có vắc-xin cho COVID.

Ta hy vọng sẽ có một vắc-xin
trong vòng một năm tới.

Nhưng đó chỉ là hy vọng.

DB: Vậy ta cần tiêm vắc-xin cúm mùa.

CA: Chính xác.

Thật vậy, David Collins
cũng hỏi về điều này.

“Xác suất có vắc-xin trước đợt dịch kế
là bao nhiêu?”

GB: Vắc-xin được tạo ra nhanh nhất
là vắc-xin ngừa sởi,

và thời gian làm ra là bốn năm.

Giờ nhiều thứ đã khác, phải không?

Chúng ta đã bắt đầu làm
vắc-xin chống SARS-1.

Nó đã qua nhiều thí nghiệm trên động vật,

và đã dùng trong
một số thí nghiệm sơ khai trên người.

Như anh đã thấy, ta mới có một số công bố

rằng ít nhất vắc-xin có tác dụng lên khỉ,
khỉ redut,

và có một số bằng chứng
rằng nó có thể có tác dụng và an toàn

với một số lượng người rất nhỏ.

Khi tôi nói số lượng người rất nhỏ,

đó là con số rất ít ỏi.

Còn giờ vắc xin đang được thí nghiệm
đợt hai và đợt ba.

Vậy, phải, [David] đã giơ hai tay lên,

số người đã thử nghiệm vắc-xin rất nhỏ.

Điều đó nghĩa là những người đó
cực kỳ may mắn,

hoặc vắc-xin có tác dụng.

Và ta sẽ không biết cho đến lúc đưa nó
đến tay hàng triệu người khác.

CA: Đây là một câu hỏi quan trọng
từ một thành viên TED:

“Làm thế nào để dạy người khác
về ý nghĩa của y tế công cộng?

Đặc biệt là với những người

không tin rằng họ có trách nhiệm
với “cộng đồng”?"

GB: À, tôi nhắc họ

rằng khi y tế công cộng
được áp dụng đúng cách,

không có điều gì xảy ra.

Và dĩ nhiên, khi không có gì xảy ra,
không ai khen chúng ta.

Lý do tất cả mọi người trong đất nước này

không cần dậy mỗi sáng và tự đun sôi nước

là nhờ y tế công cộng.

Lý do khi bạn bị tai nạn xe cộ,

bạn biết đấy, bị va chạm xe hơi,

và bạn đeo dây an toàn, bạn có túi khí,

và bạn không bị chết trong tai nạn,

chính bởi vì y tế công cộng.

Lý do không khí an toàn để thở,

thức ăn an toàn để ăn,

là nhờ y tế công cộng.

Lý do con bạn không mặc quần áo dễ cháy

vì chúng ta có quần áo chống cháy.

Và đó là một tiêu chuẩn.

Lý do bạn không ngã khi đi xuống cầu thang

vì chúng tôi đã kiểm tra
cách xây cầu thang

để người ta không ngã
khi đi lên hay đi xuống.

Đó chính là một can thiệp
của y tế công cộng.

Vậy nên môi trường đã được xây dựng,

thuốc, những thứ tương tự,

vắc-xin, tất cả đều là y tế công cộng,

và đó là lý do y tế công cộng tồn tại,

và bạn có thể không tin
rằng nó quan trọng,

nhưng chúng ta không thể sống thiếu nó.

CA: Một ngày nào đó có lẽ ta sẽ vẽ được
một hệ thống y tế ở Mỹ

thực sự đưa ra khuyến khích

hướng tới y tế công cộng.

Điều đó thật tốt.

David, chúng ta sẽ tiếp tục
với một số câu hỏi nữa, nếu được,

vì chúng đang đổ về đây.

Có một câu của Jacqueline Ashby.

Quan trọng cho tất cả các bậc phụ huynh.

“Anh có khuyến nghị gì về việc
đưa trẻ em trở lại trường?”

GB: À, tôi cũng đang băn khoăn điều này,
tôi có ba đứa cháu.

Tin tốt là cháu tôi
giỏi công nghệ hơn tôi nhiều,

và giờ chúng đang học từ xa.

Sẽ là một thử thách

khi đưa trẻ em trở lại trường học.

Ta sẽ cần thật sự biết
trẻ em dễ lây đến mức nào

và chúng có thể chống chọi ra sao
khi nhiễm bệnh.

Hiện giờ, có vẻ như

ngoại trừ một số trẻ mắc bệnh cực hiếm,

trẻ em chống chọi với dịch khá tốt.

Nhưng câu hỏi trọng tâm là,

những đứa trẻ đó sẽ lây bao nhiêu virus
cho bạn

và cho ông bà chúng.

Đó là điều quan trọng.

Và bạn thấy đấy,
cố gắng yêu cầu một đứa trẻ lên tám

không chơi với bạn bè,

thực sự khó.

Nhân đây, cố gắng bảo
một thanh niên 17 tuổi không chơi với bạn

cũng thật khó.

Vậy nên ta sẽ cần
giáo dục những đứa trẻ thật tốt,

ta cần biết cách làm sao
kéo dài thời khóa biểu của chúng.

Ý tưởng của Uri cho thị trường lao động

có thể là một ý hay cho trường học,

vì ý tưởng này là
giảm số học sinh trong lớp học.

Nhân đây, khi có lớp học bé hơn,
ta có giáo dục tốt hơn.

Tức là ta cần có đủ giáo viên,

đây là khó khăn của phương pháp này.

CA: Đây là câu hỏi cuối cùng tại lúc này
của [Steven] Petranek.

Khẩu trang.
Các lời khuyên về khẩu trang --

Tôi mới tắt nó, ta hãy tiếp tục.

Các lời khuyên về khẩu trang
có vẻ như đã thay đổi.

“Hầu hết người Mỹ sống và làm việc
tại các thành phố

có nên đeo khẩu trang

để giảm các hạt ô nhiễm không khí

mà họ gặp hàng ngày?”

GB: Chắc chắn nó
sẽ có tác dụng phần nào.

Nhưng hãy để tôi nói về
điều ta nên ngừng lại hơn:

đốt nhiên liệu hóa thạch,

và làm tất cả những điều tồi tệ

mà ta đang làm dẫn đến phá hủy khí hậu.

Anh thấy đấy, ai cũng nói về việc

ta đã giảm mức CO2 một cách đáng kinh ngạc

vì ta không lái xe.

Tôi muốn nói,

đây là bằng chứng tốt nhất về
việc biến đổi khí hậu là do con người.

Tất cả những người
hoài nghi về biến đổi khí hậu,

những người không tin
nó diễn ra là do con người,

chúng ta đã chứng kiến
một minh chứng toàn cầu

về việc con người đã làm gì
tạo nên biến đổi khí hậu.

Vì vậy điều ta cần là ngừng lại

và chuyển sang một nền kinh tế xanh.

DB: Đây, đây.

CA: Cảm ơn anh,

tôi sẽ quay lại vào phút cuối
với một số câu hỏi nữa.

Cảm ơn anh.

DB: Vậy chúng ta đang đón chào khẩu trang.

Nhưng đồng thời, một trong những điều

trở nên rõ ràng từ mùa dịch

là COVID-19 không phải là cán cân
công bằng như một vài người đã hy vọng.

Một số cộng đồng
đang có trải nghiệm tồi tệ hơn

so với những cộng đồng khác.

Vì sao lại thế?

GB: Ta đang chủ yếu nói đến
người Mỹ gốc Phi

và người Latino

dường như đang bị ảnh hưởng quá mức
khi mắc bệnh.

Và đó chủ yếu là do phơi nhiễm.

Các cộng đồng đó

làm nhiều việc
tiếp xúc với nhiều người.

Những người như tài xế xe buýt,

nhân viên tạp hóa,

làm ở các trung tâm y tế dài hạn,

các nhà dưỡng lão,

trong các lò giết mổ, nông trang gà.

Đó là lý do họ bị
phơi nhiễm với dịch bệnh.

Sự mẫn cảm.

Nhiều bệnh kinh niên.

Ta thấy người Mỹ gốc Phi đặc biệt hay mắc

các bệnh tiểu đường, bệnh tim,

bệnh phổi,

và bởi các bệnh kinh niên đó,

ta đã phát hiện từ sớm là virus này

nguy hiểm hơn
với các nhóm mắc các bệnh đó.

Và đó là vấn đề lớn ở đây.

Đây là điều dẫn đến các khác biệt

và nó là một thử thách,

vì trên nhiều diện,

đó là những người

chúng ta coi là đội ngũ cốt yếu

cần phải đi làm.

DB: Phải.

Vậy theo anh,
các can thiệp của y tế công cộng

để bảo vệ đột ngũ cốt yếu đó là gì,

anh có gợi ý gì cho vấn đề này?

GB: Có chứ.

Chúng tôi đã bắt đầu bằng một chiến lược
xét nghiệm dựa trên triệu chứng.

Giờ khi đã có đủ xét nghiệm,

ta cần đảm bảo người được xét nghiệm
không chỉ vì lý do khám chữa,

và người có triệu chứng,

mà còn bắt đầu ưu tiên
những người tiếp xúc nhiều với người khác,

thành phần đội ngũ cốt yếu.

Họ chắc chắn bao gồm những người làm việc
tại các nhà dưỡng lão, bệnh viện, v.v.

nhưng ngoài ra còn tài xế xe buýt, bảo vệ,

nhân viên tạp hóa.

Họ đều cần xét nghiệm,

và họ cần xét nghiệm thường xuyên

để bảo vệ họ, gia đình,

và cho mọi người niềm tin

rằng họ sẽ không nhiễm bệnh

và ta sẽ không làm họ nhiễm bệnh.

Những người trong các lò mổ,

ví dụ vậy.

Và ta đã nhìn thấy thảm kịch

tại các lò mổ,

vì họ làm việc
trong một môi trường vai kề vai.

Có nhiều điều họ cần làm

để tìm ra cách cách ly vật lý
trên băng chuyền làm việc,

đó là điều quan trọng.

Nhưng tóm lại, ý tưởng của Uri không tồi

để đất nước này cân nhắc,

để những ngành đó xem xét.

DB: Phải, ta cần đảm bảo những người đó

được coi là đội ngũ cốt yếu, không phải
đội ngũ hy sinh, như tôi nhận thấy.

Và hẳn là điều này
không giới hạn trong nước Mỹ.

GB: Chắc chắn rồi.

Ta thấy điều bất công đó không chỉ ở Mỹ,

mà còn ở những nước khác.

Và nó liên quan đến chủng tộc và giai cấp

và loại việc bạn làm,

nghề bạn làm.

Thật lòng mà nói,

ta đã nên nghĩ về điều này
vào lần đầu khi xem dữ liệu

cho thấy rằng ở Trung Quốc,

người mắc bệnh kinh niên có rủi ro cao hơn

và có kết quả sức khỏe tồi tệ hơn.

Ta đã cần tăng tốc
với các biện pháp ngay lập tức,

vì, nhìn xem, điều đó xảy ra
với tất cả các bệnh dịch mới

đã đến với đất nước này.

DB: Có vẻ như điều này
quay lại với khả năng --

đây không phải lời đùa cợt,

y tế công cộng là nghề tay trái
của mọi người,

và ta cần tuân thủ điều đó.

Ở góc nhìn của anh,

một cấu trúc y tế công cộng linh hoạt
trông như thế nào?

Nó sẽ như thế nào?

GB: Anh biết đấy,

mỗi khi một mối đe dọa sức khỏe
xâm nhập cộng đồng,

ta cần nhanh chóng phát hiện nó,

cô lập nó,

và nếu ta có thể giảm thiểu,
chắc chắn vậy,

và loại bỏ nó nếu có thể,

và đặt ra những biện pháp phòng ngừa

ta đã có.

Tức là ta cần có một đội ngũ
y tế công cộng chính phủ đông đảo,

được đào tạo tốt,

như ta đã có với cảnh sát, cứu hỏa,
dịch vụ y tế khẩn cấp EMS.

Điều đó nghĩa là
họ cần được trả lương cao,

và có đủ nguồn lực cần thiết.

Anh thấy đấy, ta vẫn còn
những người truy nguồn tiếp xúc

dùng giấy và bút.

Và ghi nhận số liệu trên bảng tính excel.

Không, ta cần những công nghệ mạnh mẽ

mà những người ở, anh biết đấy,

bất kỳ các nhà bán lẻ nào đang sử dụng,
dù là Amazon, v.v.

Ta vẫn đọc dữ liệu chậm hai năm

để đưa ra các quyết định từ dữ liệu.

Ta cần đưa ra quyết định nhanh chóng.

Nhân đây, Đài Loan,

anh đã nhắc đến từ trước,

tôi nhớ khi ở Đài Loan

tôi xem các số liệu về dịch bệnh dễ lây,
theo thời gian thực,

từ hệ thống dữ liệu y tế điện tử của họ.

Vậy anh thấy đó, ta có thể làm điều này,
có công nghệ cho nó.

DB: Hãy nghĩ mà xem.

Ồ, thông tin y tế theo thời gian thực,

điều này có thể làm nên
sự khác biệt lớn cỡ nào.

Anh nghĩ công nghệ
có thể hỗ trợ chúng ta ở đây không,

cho dù là hợp tác giữa Google-Apple
hay thứ gì đi nữa?

GB: Công nghệ có thể giúp ta,

nhưng không thay thế được chúng ta.

Ta không ở viễn cảnh mà ta có thể
ngồi ung dung một chỗ

và để ảnh đại diện làm việc cho ta.

Nhưng công nghệ có thể bỏ xa điều ta làm.

Nó có thể cho ta nhận thức về bối cảnh.

Có có thể cho ta thông tin
theo thời gian thực.

Nó cho phép ta gửi thông tin từ A tới B

để phân tích dữ liệu.

Nó cho ta hoài nghi,

khi ta vẽ ra các mô hình,

nó cho người khác
kiểm chứng số liệu của ta ngay lập tức.

Vậy nên nó có thể tăng tốc
nghiên cứu của chúng ta.

Nhưng ta cần đầu tư vào nó,

và ta cần tiếp tục,

vì sự lỗi thời luôn là điều nguy hiểm
ở công nghệ.

DB: Có vẻ như Chris đã quay lại
với các câu hỏi tiếp theo.

CA: Tôi nghĩ ta đã gần đến hồi kết,

nhưng những câu hỏi vẫn được gửi đến.

Đây là câu hỏi của Neelay Bhatt.

“Anh nghĩ các công viên, đường đi,
và các không gian mở

có vai trò gì trong việc hỗ trợ
các mục tiêu y tế công cộng?”

GB: Anh biết đấy,
không gian xanh rất cần thiết

và việc có thể đi ra ngoài,
đi bộ, và tập thể dục,

có vỉa hè để ta có các cộng đồng
có thể đi bộ,

đi xe đạp, và là không gian xanh
cho mọi lứa tuổi,

nó tốt cho sức khỏe tinh thần
và thể chất của chúng ta.

Và tôi luôn nói với mọi người,

đó là nơi tuyệt vời để đến
khi ai đó làm bạn cáu.

CA: Thật vậy.

Ta có một câu hỏi ẩn danh.

Nếu có thể, xin đừng ẩn danh,

vì chúng ta là bạn khi mọi thứ kết thúc.

Chắc ai đó... Mà thôi.

Hãy xem, đây là một câu hỏi hay.

“Có nhiều người nghi ngại những gì
những chuyên gia thực sự nói.

Anh thấy điều gì có thể
giúp những người nghi ngờ

trở nên bớt nghi ngại và tin tưởng hơn?”

GB: Nói thật.

Nếu bạn mắc sai lầm, hãy thừa nhận
và sửa nó ngay.

Hãy chính trực.

Và đừng nói những điều ngu ngốc.

Thường thì những điều như vậy luôn xảy ra.

Và bạn ạ, một trong số những điều thú vị,

chúng ta đã nói đến khi bàn luận
về khẩu trang.

Thường thì ta chỉ có người đeo khẩu trang

khi họ có bệnh dễ lây,

hoặc họ ở trong một môi trường y tế

có rủi ro mắc bệnh cao.

Và ta nói,

không, ai đeo khẩu trang cũng tốt.

Đó là vì ta đã hiểu,

và đã tin hơn

vào bằng chứng rằng chúng ta có thể lây
mà không có biểu hiện bệnh.

Nhưng chúng ta đã truyền thông không tốt.

Ta nói, không, chúng tôi nghĩ lại,
ai cũng có thể đeo khẩu trang,

sau khi khuyên mọi người không làm thế.

Và chúng ta không dành đủ thời gian
giải thích nguyên do.

Thế nên ta mất lòng tin.

Vì vậy ta cần làm tốt hơn.

Và những lãnh đạo của chúng ta

cần cẩn thận về lời nói
khi lời nói của họ có ảnh hưởng.

Và nhân đây,
tôi đã gây một số sai lầm,

tôi nói những điều hoàn toàn sai trên TV,

vì tôi đã sai.

Và tôi đã cố gắng sửa chữa chúng

nhanh nhất có thể.

Chúng ta ai cũng vậy,

nhưng ta cần đủ mạnh mẽ

và có cá tính đủ mạnh
để thừa nhận mình sai

và sau đó sửa nó.

Vì cuối cùng, một khi mất lòng tin,

ta đánh mất tất cả.

CA: Nếu tôi có thể nói,

theo cách anh đang đối thoại bây giờ,

với tôi, đây là cách trao đổi

nuôi dưỡng lòng tin.

Tôi không biết
anh có phương cách bí mật gì,

nhưng những lời anh nói rất thuyết phục.

Cảm ơn anh.

David, anh còn gợi ý gì nữa không?

GB: Tôi đã phạm nhiều sai lầm.

DB: Không, chúng tôi rất vui

vì anh đã tham gia,
và cảm ơn anh vì điều đó.

Tôi còn một câu hỏi nữa, nếu được.

Anh đã làm việc này một thời gian,

điều gì cho anh hy vọng để đi tiếp?

GB: Để tôi kể điều này.

Một điều cho tôi hy vọng

là khi tôi thấy mọi người quan tâm
đến bạn bè và người nhà.

Ví dụ như tổ chức tiệc sinh nhật
bằng cách lái xe qua nhà nhau.

Tôi thấy điều đó trên thời sự hôm nay.

Mọi người gọi điện cho bạn bè.

Tôi đã nghe điện từ những người
không nói chuyện từ lâu,

họ gọi chỉ để nói,

“Lâu lắm tôi không nói chuyện với anh.
Anh ổn chứ?”

Và nhiều chuyện như thế.

Và lòng tin ta có ở nhau,

tình yêu ta bộc lộ,
đó là những điều tuyệt vời

mang lại hy vọng cho tôi.

DB: Con người cuối cùng sẽ chiến thắng.

GB: Phải.

DB: Cảm ơn Tiến sĩ Benjamin

đã tham gia và chia sẻ hiểu biết của anh.

GB: Tôi rất vui được ở đây.

CA: Cảm ơn anh.

GB: Mọi người an toàn nhé.

Chúc gia đình mọi người cũng an toàn.

DB: Cảm ơn, chúc anh cũng thế.