Gezegenin iklim geleceğini nasıl değiştirebiliriz
-
0:01 - 0:03İklim değişikliğiyle ilgili
konuşmak için buradayım. -
0:03 - 0:06Fakat gerçek bir çevreci değilim.
-
0:06 - 0:10Aslında doğa insanı olduğumu
hiç düşünmedim. -
0:10 - 0:13Hiç kamp yapmadım, doğa yürüyüşü yapmadım,
-
0:13 - 0:15evcil hayvanım bile olmadı.
-
0:16 - 0:17Tüm hayatımı şehirlerde yaşadım,
-
0:17 - 0:19aslında sadece bir şehirde yaşadım.
-
0:19 - 0:22Doğayı ziyaret etmek için gezerken
-
0:22 - 0:25hep başka bir yerde bir şey
olduğunu düşünürdüm. -
0:25 - 0:27Bu, uzakta, modern hayatın tamamının
-
0:27 - 0:32bütün güçlerine karşı bir
kale olmasıyla ilgiliydi. -
0:33 - 0:34Diğer bir deyişle,
-
0:34 - 0:37tanıdığım herkes gibi,
-
0:37 - 0:40hayatımı kayıtsız yaşadım.
-
0:40 - 0:42Küresel ısınmadan kaynaklanan
-
0:42 - 0:44tehdit hakkında kandırılmıştım.
-
0:44 - 0:47Bana yavaş gerçekleşiyormuş gibi geldi,
-
0:47 - 0:49uzakta oluyor gibi.
-
0:49 - 0:54Yaşadığım hayat biçimine küçük bir tehdit
oluşturuyormuş gibi geldi. -
0:55 - 0:57Bu yolların her birinde,
-
0:57 - 1:00çok hatalıydım.
-
1:01 - 1:04Çoğu insan, size iklim
değişikliğini anlatıyorsa -
1:04 - 1:06gelecek hakkında hikâye anlatacaklardır.
-
1:06 - 1:08Bu hikâyeyi ben anlatsaydım
şöyle derdim: -
1:08 - 1:10"BM'ye göre, rotayı değiştirmezsek
-
1:10 - 1:12yüzyılın sonuyla,
-
1:12 - 1:14yaklaşık 4 derece ısınma elde edeceğiz."
-
1:14 - 1:17Yani, bazı bilim insanları inanıyor ki
-
1:17 - 1:19bu, iki kat daha fazla savaş demek,
-
1:19 - 1:20gıdanın yarısı demek,
-
1:22 - 1:24muhtemelen GSYİH'nin
iklim değişimi olmadan -
1:24 - 1:27yüzde 20 daha düşük olması demek.
-
1:27 - 1:30Bu Büyük Buhran'dan daha derin bir etki
-
1:30 - 1:32ve kalıcı olurdu.
-
1:33 - 1:36Ancak bu etkiler, aslında 2100'den
çok daha hızlı gerçekleşiyor. -
1:36 - 1:382050'e kadar, tahmin ediliyor ki
-
1:38 - 1:42Güney Asya ve Orta Doğu'daki
birçok büyükşehir -
1:42 - 1:45yazın neredeyse tamamen
yaşanılmaz derecede sıcak olacak. -
1:46 - 1:48Bu şehirler günümüzde
-
1:48 - 1:5310, 12,15 milyon insana
ev sahipliği yapıyor. -
1:53 - 1:55Sadece otuz yıl içinde
-
1:55 - 1:58güneş çarpması veya muhtemel
bir ölüm riski olmadan -
1:58 - 2:01bu şehirler içerisinde
yürüyemez hale gelebilirdiniz. -
2:01 - 2:04Bugün gezegenimiz,
endüstrileşme öncesinden -
2:04 - 2:071.1 derece daha sıcak.
-
2:07 - 2:09Kulağa fazla gelmiyor olabilir
-
2:09 - 2:13ama bu durum aslında bizi bütün
dünya tarihini kapsayan -
2:13 - 2:15derece aralıklarının dışında bırakıyor.
-
2:16 - 2:21Bu da demek oluyor ki
bir tür olarak bildiğimiz her şey, -
2:22 - 2:24insan denen hayvanın evrimi,
-
2:24 - 2:26tarımın gelişimi,
-
2:26 - 2:28ilkel uygarlığın gelişimi,
-
2:28 - 2:31modern ve endüstriyel uygarlığın gelişimi,
-
2:31 - 2:36kendimiz hakkında bildiğimiz her şey;
biyolojik varlıklar olarak, -
2:36 - 2:39sosyal varlıklar olarak,
politik varlıklar olarak, -
2:39 - 2:42bütün bunların tamamı,
-
2:42 - 2:44geride bıraktığımız
iklim koşullarının bir sonucu. -
2:46 - 2:50Sanki tamamen farklı bir gezegene
ayak basmışız, -
2:50 - 2:53tamamen farklı bir iklimle.
-
2:53 - 2:54Şimdi çözmemiz gerekense
-
2:54 - 2:57kendimizle getirdiğimiz bu uygarlığın
-
2:57 - 3:00ne kadarı bu yeni koşullara dayanabilir,
-
3:00 - 3:02ne kadarı dayanamaz.
-
3:03 - 3:05Her şey buradan daha kötüye gidecek.
-
3:06 - 3:08Uzun bir zaman boyunca,
-
3:08 - 3:11bize iklim değişikliğinin
yavaş bir destan olduğu anlatıldı. -
3:11 - 3:14Endüstri devrimiyle başladı.
-
3:14 - 3:15Bize düşense
-
3:15 - 3:17büyükanne ve büyükbabalarımızın
-
3:17 - 3:19torunlarımız sonuçlarıyla uğraşmasın diye
-
3:19 - 3:21bize bıraktığı kirliliği temizlemekti.
-
3:21 - 3:23Bu, yüzlerce yıllık bir hikâye.
-
3:23 - 3:26Aslında, bütün insanlık tarihinde
-
3:26 - 3:29fosil yakıtların yanması
sonucu ortaya çıkan -
3:29 - 3:32emisyonların yarısı
-
3:32 - 3:35son 30 yılda üretildi.
-
3:35 - 3:38Bu, Al Gore'un küresel ısınmayla ilgili
-
3:38 - 3:40ilk kitabının yayımlanmasından
beri gelinen durum. -
3:40 - 3:44Bu, BM'nin IPCC iklim değişikliği kurulunu
kurmasından beri gelinen durum. -
3:44 - 3:46Biz, o zamandan beri
daha fazla zarar verdik. -
3:46 - 3:50Öncesindeki yüzlerce yıl
ve binlerce yıldan daha fazla. -
3:50 - 3:52Ben 37 yaşındayım.
-
3:52 - 3:55Demek ki benim hayatım
bütün bu hikayeyi kapsıyor. -
3:56 - 4:00Ben doğduğumda gezegenin iklimi
sabit görünüyordu. -
4:01 - 4:03Bugün ise
-
4:03 - 4:06felaketin eşiğindeyiz.
-
4:07 - 4:11İklim krizi, atalarımızın mirası değil.
-
4:11 - 4:14Bu, tek bir neslin eseri.
-
4:16 - 4:17Bizim neslimizin.
-
4:17 - 4:20Bu durumun tamamı kulağa kötü
haber gibi geliyor olabilir, -
4:20 - 4:22ki gerçekten kötü haber.
-
4:22 - 4:25Ama bence, biraz iyi haber de içeriyor,
-
4:25 - 4:27en azından görece konuşacak olursak.
-
4:27 - 4:30Bu etkiler, korkunç düzeyde geniş.
-
4:30 - 4:34Bence aynı zamanda heyecan verici de.
-
4:34 - 4:41Çünkü bunlar, iklim üzerinde bizim
ne kadar gücümüz olduğunun yansıması. -
4:42 - 4:44Eğer korkunç senaryolar
seviyesine gelirsek -
4:44 - 4:47bunun sebebi, bunları biz
yaptığımız için olacaktır, -
4:47 - 4:50bunları biz yapmayı
seçtiğimiz için olacaktır. -
4:51 - 4:55Bu demektir ki, biz başka senaryoları
gerçekleştirmeyi de seçebiliriz. -
4:56 - 4:59Şimdi bu, inanmak için
aşırı umut dolu görünebilir. -
4:59 - 5:02Siyasal engeller aslında devasa.
-
5:03 - 5:04Ancak şu basit bir gerçek ki
-
5:04 - 5:07küresel ısınmanın ana faktörü
insan eylemi: -
5:07 - 5:09Atmosfere ne kadar karbon yaydığımız.
-
5:09 - 5:11Şalterler bizim elimizde.
-
5:11 - 5:16Gezegenin iklim geleceğinin hikayesini
biz kendimiz yazabiliriz. -
5:16 - 5:19Sadece yazabiliriz değil,
yazıyoruz da aslında. -
5:19 - 5:22Harekete geçmemek de
bir tür eylem olduğundan -
5:22 - 5:26beğensek de beğenmesek de bu
hikâyeyi kendimiz yazıyor olacağız. -
5:27 - 5:28Bu herhangi bir hikâye değil,
-
5:29 - 5:33hepimiz gezegenin geleceğini
avucumuzun içinde tutuyoruz. -
5:34 - 5:38Bu hikâye, mitoloji veya teolojiden
-
5:38 - 5:40tanıdığımız türden bir hikâye.
-
5:40 - 5:41İnsanlığın geleceğini
-
5:41 - 5:44şüpheye düşüren tek bir nesil,
-
5:44 - 5:48şimdi yeni bir geleceği güvence
altına almakla görevli. -
5:50 - 5:51Peki bu neye benzerdi?
-
5:52 - 5:55Gezegeni çevreleyen güneş enerjisi
düzeneği demek olabilirdi. -
5:55 - 5:58Gerçekten her yerde görebildiğiniz
bir düzenek olabilirdi. -
5:58 - 6:01Daha iyi bir teknoloji geliştirseydik
bu kadar geniş biçimde bunları -
6:01 - 6:04konuşlandırmamıza bile gerek
kalmazdı demek. -
6:04 - 6:08Çünkü Sahra Çölü'nün sadece bir şeritlik
kısmının, tüm dünyanın enerji ihtiyacını -
6:08 - 6:11karşılayacak kadar yeterli güneş
enerjisini absorbe ettiği tahmin ediliyor. -
6:11 - 6:14Muhtemelen gücünün üçte ikisini kullanarak
ısı harcamayan türden -
6:14 - 6:17yeni bir elektrik enerji
şebekesine ihtiyacımız olurdu. -
6:17 - 6:19Bugün ABD'de olan durum da böyle.
-
6:19 - 6:22Belki biraz daha nükleer enerji
kullanabilirdik. -
6:22 - 6:26Gerçi bunun tamamen farklı bir tür
nükleer enerji olması gerekirdi. -
6:26 - 6:29Çünkü bugünkü teknoloji, maliyeti çok
hızlı düşen yenilenebilir enerjiyle, -
6:29 - 6:32maliyet açısından tamamen
rekabet edebilir düzeyde değil. -
6:32 - 6:34Yeni bir çeşit uçağa ihtiyacımız olurdu.
-
6:34 - 6:37Çünkü tüm dünyaya hava
ulaşımını bırakmasını söylemenin -
6:37 - 6:39özellikle uygulanabilir
olduğunu düşünmüyorum. -
6:39 - 6:42Özellikle küresel güneyin
mali olarak bunu ilk kez -
6:42 - 6:45karşılayabilecek duruma geldiği için
uygun olduğunu sanmıyorum. -
6:45 - 6:47Karbon üretmeyen uçaklara
ihtiyacımız var. -
6:47 - 6:49Yeni bir tür tarıma ihtiyacımız var.
-
6:49 - 6:52Çünkü insanlara, eti tamamen bırakıp
vegan olmalarını söyleyemeyiz. -
6:53 - 6:55Bu tamamen farklı biçimde
et yetiştirmek demek olurdu. -
6:55 - 6:57Ya da belki eski usül olurdu.
-
6:57 - 7:00Çünkü geleneksel otlatma uygulamalarının
-
7:00 - 7:02büyükbaş hayvan çiftliklerini,
-
7:02 - 7:04karbondioksit üreten
karbon kaynaklarından, -
7:04 - 7:08bunları absorbe eden karbon yutaklarına
dönüştürebildiğini zaten biliyoruz. -
7:08 - 7:10Teknolojik bir yöntem tercih ederseniz
-
7:10 - 7:12belki bu etin birazını
laboratuvarda üretebiliriz. -
7:12 - 7:16Muhtemelen, bazı büyükbaşları deniz
yosunuyla da besleyebiliriz. -
7:16 - 7:19Çünkü bu, metan emisyonlarını yüzde
95 ile yüzde 99 oranında keser. -
7:19 - 7:22Muhtemelen bunların hepsini
yapmak zorunda kalırdık. -
7:22 - 7:25Çünkü bu yapbozun
her bir yönüyle olduğu gibi, -
7:25 - 7:28bu sorun, tek bir sihirli değnek
yoluyla çözülmek için -
7:28 - 7:31çok geniş ve karmaşık.
-
7:32 - 7:35Ne kadar çözüm uygularsak uygulayalım,
-
7:35 - 7:38muhtemelen, karbonu zamanında
atmosferden çıkaramayacağız. -
7:38 - 7:41Bu, karşı karşıya olduğumuz
korkunç bir matematik. -
7:42 - 7:45İklim değişikliğini yenemeyeceğiz.
-
7:45 - 7:47Sadece bununla yaşayıp
sınırlandırabileceğiz. -
7:47 - 7:50Bu demektir ki karbonu
atmosferden dışarı çıkarma denilen -
7:50 - 7:52negatif emisyona da
-
7:52 - 7:55aynı zamanda biraz ihtiyacımız olurdu.
-
7:55 - 7:58Milyarlarca yeni ağaca, belki trilyonlarca
yeni ağaca ihtiyacımız olurdu. -
7:58 - 8:02Tamamı karbon yakalayan makinelerden
oluşan tarlalara ihtiyacımız olurdu. -
8:02 - 8:05Belki günümüzdeki
yakıt ve petrol işletmelerinin -
8:05 - 8:08iki veya dört katı büyüklüğünde
bir endüstriye ihtiyacımız olurdu. -
8:08 - 8:11Geçtiğimiz on yıllarda bu işletmelerin
verdiği zararları geri almak için -
8:11 - 8:14buna ihtiyacımız olurdu.
-
8:14 - 8:17Farklı bir betonla dökülmüş yeni
bir tür altyapıya ihtiyacımız olurdu. -
8:17 - 8:19Çünkü bugün beton, bir ülke olsaydı
-
8:19 - 8:22dünyanın en büyük üçüncü
karbon yayıcısı olurdu. -
8:22 - 8:25Çin'in üç yılda bir döktüğü beton,
-
8:25 - 8:28ABD'nin 20. yüzyılın tamamında
döktüğü beton kadar. -
8:28 - 8:31Kıyıda yaşayan insanları korumak için
-
8:31 - 8:34dalgakıran ve su setleri
inşa etmemiz gerekirdi. -
8:34 - 8:37bu insanların çoğu, bunları
yapamayacak kadar fakir. -
8:37 - 8:43Bu yüzden, bu durum, dünyanın başka
yerlerinde yaşayanların -
8:43 - 8:45dertlerini kabul etsek bile
-
8:45 - 8:47önemsiz olarak tanımlamamıza izin veren
-
8:47 - 8:50bu güç bela milliyetçi jeopolitiğe
bir son demek olmalı. -
8:50 - 8:53Böylesine kolay bir gelecek
kolay olmayacak. -
8:53 - 8:56Fakat yegane engel, insani engeller.
-
8:56 - 8:59İnsan vahşeti ve kayıtsızlığıyla ilgili
-
8:59 - 9:02bildiklerimi biliyorsanız
bu pek de rahatlık olmayabilir. -
9:02 - 9:05Bunun, diğer seçenekten daha iyi
olduğuna dair size söz verebilirim. -
9:05 - 9:07Bilim bizi harekete
geçmekten alıkoymuyor. -
9:07 - 9:09Ne de teknoloji bunu yapıyor.
-
9:10 - 9:13Bugün başlamak için işe yarar
araçlara sahibiz. -
9:13 - 9:17Elbette küresel yoksulluğu bitirmek için
ihtiyacımız olan araçlara da sahibiz. -
9:17 - 9:19Salgın hastalıkları
-
9:19 - 9:21ve kadın tacizlerini de.
-
9:21 - 9:26Bu yüzden, yeni araçlardan daha çok,
yeni bir politikaya ihtiyacımız var. -
9:26 - 9:29Bütün bu insani engellerin üstesinden
gelebilmek için yeni bir yola. -
9:29 - 9:31Kültürümüzü, ekonomimizi,
-
9:31 - 9:32statüko ön yargımızı,
-
9:32 - 9:36bizi gerçekten korkutan her şeyi ciddiye
almaya karşı olan ilgisizliğimizi, -
9:36 - 9:38öngörüsüzlüğümüzü,
-
9:38 - 9:40kişisel çıkar anlayışımızı
-
9:40 - 9:43ve bir şeyleri değiştirmek için
en az isteği olan -
9:43 - 9:45dünyanın zengin
ve güçlülerinin bencilliğini -
9:45 - 9:47aşmak için yeni bir
yönteme ihtiyacımız var. -
9:47 - 9:49Onlar da bundan zarar görecekler.
-
9:49 - 9:52Ancak dünyanın en fakirleri kadar değil.
-
9:52 - 9:55Küresel ısınmanın ortaya çıkmasına
en az sebep olanlar onlar. -
9:55 - 9:57Bizi bu kriz noktasına
getiren süreçlerden -
9:57 - 9:59en az yarar sağlayanlar.
-
10:00 - 10:03Ama bu kişiler de önümüzdeki on yıllarda
en çok sorumlulukla yüklü olacak. -
10:03 - 10:04Yeni bir politika,
-
10:04 - 10:07bu yükü yönetme meselesini,
-
10:08 - 10:10nereye ve ne kadar ağır düşse bile,
-
10:10 - 10:13zamanımızın en büyük önceliği
haline getirecek. -
10:15 - 10:20Ne yaparsak yapalım, iklim değişikliği
modern hayatı dönüştürecek. -
10:20 - 10:26Küresel ısınmanın bir kısmı zaten
gerçekleşti ve kaçınılmaz. -
10:26 - 10:29Bu demektir ki, muhtemelen ayrıca
bir miktar dert daha kaçınılmaz. -
10:29 - 10:32Kökten harekete geçsek bile,
gerçekten korkunç olan -
10:32 - 10:35bu en kötü durum senaryolarının
bazılarından kaçınsak da -
10:35 - 10:39bu tamamen farklı bir gezegende
yaşıyoruz demek olurdu. -
10:39 - 10:42Yeni bir politikayla, yeni bir ekonomiyle,
-
10:42 - 10:44teknolojiyle yeni bir ilişkiyle
-
10:44 - 10:47ve doğayla yeni bir ilişkiyle,
-
10:47 - 10:49tamamen yeni bir dünya.
-
10:50 - 10:52Ama nispeten yaşanabilir olan.
-
10:53 - 10:55Nispeten refah içinde
-
10:56 - 10:57ve yeşil bir dünya.
-
10:58 - 11:01Neden bunu seçmeyelim?
-
11:02 - 11:03Teşekkürler.
-
11:03 - 11:08(Alkış)
- Title:
- Gezegenin iklim geleceğini nasıl değiştirebiliriz
- Speaker:
- David Wallace-Wells
- Description:
-
Yazar David Wallace-Wells, iklim krizinin sihirli bir değnekle çözülmek için çok geniş ve karmaşık olduğunu söylüyor. İhtiyacımız olansa, nasıl yaşadığımızı değiştirmek. Yazarın sunduğu, küresel ısınma çağında, yaşanabilir, refah içinde bir dünya inşa etmek için bizim yapabileceğimiz bazı kökten harekete geçme önerilerini izleyin.
- Video Language:
- English
- Team:
- closed TED
- Project:
- TEDTalks
- Duration:
- 11:21
Cihan Ekmekçi approved Turkish subtitles for How we could change the planet's climate future | ||
Cihan Ekmekçi edited Turkish subtitles for How we could change the planet's climate future | ||
Can Boysan accepted Turkish subtitles for How we could change the planet's climate future | ||
Can Boysan edited Turkish subtitles for How we could change the planet's climate future | ||
Seren Howard edited Turkish subtitles for How we could change the planet's climate future | ||
Can Boysan declined Turkish subtitles for How we could change the planet's climate future | ||
Can Boysan edited Turkish subtitles for How we could change the planet's climate future | ||
Seren Howard edited Turkish subtitles for How we could change the planet's climate future |