Return to Video

Asalak solucanların sonunu getirmek

  • 0:00 - 0:02
    Bunlar solucan.
  • 0:02 - 0:05
    Toprakta sürünenlerden değil.
  • 0:05 - 0:07
    Bunlar asalak solucanlar.
  • 0:07 - 0:09
    İnsanların bağırsaklarında yaşıyorlar.
  • 0:09 - 0:12
    Ayrıca bu solucanların her biri
    30 cm uzunluğa ulaşabiliyor.
  • 0:12 - 0:15
    Bu kavanozda ise bir sebepten ötürü
    onlardan 200 tane var.
  • 0:15 - 0:17
    Nedeni ise enfeksiyon kapmış bir çocuğun
  • 0:17 - 0:19
    karnındaki ortalama solucan
    sayısının bu kadar olması.
  • 0:19 - 0:22
    Solucan enfeksiyonları
    binlerce yıldır hayatımızda;
  • 0:22 - 0:24
    savaşların sonuçlarını etkilediler
  • 0:24 - 0:26
    ve insan sağlığına uzun
    süredir zarar vermekteler.
  • 0:26 - 0:30
    Asalak kurtlar, kancalı kurtlar
    kamçılı kurtlar, şistozomiyazlar.
  • 0:30 - 0:33
    Bu türlerin enfeksiyonları
    acı verici ve rahatsız edici olur.
  • 0:33 - 0:35
    Vücuttan besinleri ve enerjiyi sömürürler.
  • 0:35 - 0:37
    Fiziksel ve zihinsel büyümeye
    engel olurlar.
  • 0:37 - 0:40
    Çoğu durumda, bu kurtlar ölümcül değildir.
  • 0:40 - 0:42
    Fakat çelişkili bir şekilde, sorun da bu.
  • 0:42 - 0:47
    Yani birçok ülke tedaviyi
    öncelikli hâle getiremiyor.
  • 0:47 - 0:48
    Bunun da sosyal bir bedeli var:
  • 0:48 - 0:53
    Bu haşerelerden kurtulamayan çocukların
    okula gitme oranları daha düşük oluyor.
  • 0:53 - 0:55
    Bu hastalıkla büyüyen yetişkinler ise
  • 0:55 - 0:58
    daha az üretken oluyor
    ve daha az kazanç sağlıyor.
  • 0:58 - 1:00
    Bağırsak solucanlarının
    tam olarak yaptığı şey ise
  • 1:00 - 1:01
    potansiyeli kısıtlamak.
  • 1:01 - 1:05
    Şu an dünyada solucanlar yüzünden
    risk altında olan 1,7 milyar insan var.
  • 1:05 - 1:08
    600 milyonu ise Afrika'da.
  • 1:08 - 1:12
    Solucan enfeksiyonunu kontrol altına
    almak için yatırım yapılan her 1 dolar,
  • 1:12 - 1:15
    ekonomiye 42 dolar olarak geri dönüyor.
  • 1:15 - 1:18
    Güzel haberse bu hastalığın
    tedavisi oldukça kolay.
  • 1:18 - 1:21
    1-2 yılda bir alınan birkaç ilaç
  • 1:21 - 1:24
    bir çocuktaki solucan sayısını
    200'den 0'a indirmek
  • 1:24 - 1:26
    ve ömür boyu koruma sağlamak için yeterli.
  • 1:26 - 1:30
    Solucanların çok yaygın olduğu toplumlarda
    tedavi okulda bile yapılabilir.
  • 1:31 - 1:33
    Tedavi süreci çok hızlı ve basit.
  • 1:33 - 1:38
    Örneğin Etiyopya'da, birkaç hafta içinde
    milyonlarca çocuk tedavi ediliyor.
  • 1:38 - 1:42
    Dünya, bu hastalık için ilaç tedarik
    etme konusunda çok iyi bir yol katetti.
  • 1:42 - 1:45
    Ve Afrika hükûmeti bunun
    daha da artmasını istiyor.
  • 1:45 - 1:48
    Şimdiyse onların isteklerini
    gerçekleştirme zamanı.
  • 1:48 - 1:50
    END Fund, solucanlardan kaynaklanan
  • 1:50 - 1:54
    hastalık yükünü büyük ölçüde azaltmak için
    hükûmetlerle birlikte çalışmalar yapacak.
  • 1:54 - 1:59
    Hastalığı tedavi ve koruma etme hizmetini
    herkese sunmak için birlikte çalışacaklar.
  • 1:59 - 2:01
    Hatta END Fund'ın bu konuda
    iddialı bir projesi var:
  • 2:01 - 2:06
    Bizim neslimizin, solucan enfeksiyonlarını
    sonsuza kadar yok edeceğimize inanıyorlar.
  • 2:06 - 2:09
    Amacımız sıfırdan
    yeni programlar kurmak değil.
  • 2:09 - 2:12
    Şu an hizmet edenleri de güçlendirmek.
  • 2:12 - 2:16
    END Fund, solucanların hastalıkları
    nasıl bulaştırdığını teşhis ederek
  • 2:16 - 2:19
    geliştirebileceğimiz
    beş önemli madde belirledi.
  • 2:20 - 2:22
    İlk madde: Tedavinin maliyetini düşürmek.
  • 2:22 - 2:26
    Birçok eczacılık şirketi
    ücretsiz ilaç tedariki teklif ediyor.
  • 2:26 - 2:29
    END Fund da doğru ortaklarla çalışarak
    ilaçların teslim edilmesi için çalışıyor.
  • 2:29 - 2:32
    Daha fazla risk altındaki insanlar için
  • 2:32 - 2:34
    güvenli ilaç bağışı
    hizmetine de devam edecek.
  • 2:35 - 2:39
    Yıllık, her çocuk için 25 sentten
    daha ucuza hizmet sağlıyor.
  • 2:39 - 2:42
    İkinci madde: Önlem odaklı olmak.
  • 2:42 - 2:46
    END Fund, insanların; tuvalet kullanımı
    ve el yıkamak gibi alışkanlıklarını
  • 2:46 - 2:48
    değiştirmek için, temizlik
    ve hijyen konusunda
  • 2:48 - 2:51
    toplumlara eğitim vererek tekrar
    enfeksiyon kapmalarını önlemek için
  • 2:51 - 2:53
    doğru partnerlerle çalışacak.
  • 2:53 - 2:56
    Üçüncü madde: Yeniliğe yatırım yapmak.
  • 2:56 - 2:59
    END Fund, doğrudan insanları hedef alan
    ve etkili bir tedavi sunan
  • 2:59 - 3:02
    yenilikçi teknikleri insanlara tanıtarak
    tedaviye katkı sağlayacak.
  • 3:02 - 3:04
    Yeni teslimat yöntemleri deneyecekler,
  • 3:04 - 3:07
    parazitlerin geliştikleri
    çevreleri hedef alacaklar
  • 3:07 - 3:09
    ve insanların davranışlarını
    değiştirecekler.
  • 3:09 - 3:11
    Dördüncü madde: Gözlemlemek
    ve değerlendirmek.
  • 3:11 - 3:14
    END Fund düzenli olarak
    program verilerini detaylı bir şekilde
  • 3:14 - 3:17
    toplayacak ve iyileştirmek için
    çalışmalar yapacak.
  • 3:17 - 3:20
    Beşinci madde: Yerel sahipliği arttırmak.
  • 3:20 - 3:22
    Sürecin bütün aşamalarında
  • 3:22 - 3:25
    END Fund, haşerelerden kurtulma çabasını
    destekleyen finansman taahhütlerini
  • 3:25 - 3:29
    teşvik etmek için hükûmetlerle
    ve hissedarlarla çalışacak.
  • 3:29 - 3:32
    Ayrıca taşın altına elini sokmak isteyen
    hayırseverler ve kurumsal liderlerle de
  • 3:32 - 3:34
    iş birliği yapacak.
  • 3:34 - 3:37
    Önümüzdeki on yıl ve sonrasında
    hastalıklardan kurtulmak amacıyla
  • 3:37 - 3:41
    iş birliği yapmak ve yeni bir sistem
    kurmak için inanılmaz bir fırsat var.
  • 3:41 - 3:43
    END Fund'a bağışlanan
    paranın bir kısmı
  • 3:43 - 3:47
    doğrudan ihtiyaç sahibi olan toplumlara
    tedaviyi ulaştırmak için kullanılacak.
  • 3:47 - 3:50
    Diğer bir kısmı ise programların
    yerel mülkiyete aktarılmasını
  • 3:50 - 3:51
    kolaylaştırmak için kullanılacak.
  • 3:51 - 3:54
    Bu çabaların hepsi bir araya geldiğinde
  • 3:54 - 3:57
    uzun yıllar boyunca sürecek tedavi
    ve koruma programları oluşacak.
  • 3:57 - 4:01
    Eğer bu program önümüzdeki 6 yıl boyunca
    tam olarak finanse ettirilirse
  • 4:01 - 4:05
    on milyonlarca insan tedavi edilebilecek.
  • 4:05 - 4:10
    Bununla birlikte, ülkeler her anlamda
    hastalığın bulaşmasını engellemiş
  • 4:10 - 4:14
    ve daha da önemlisi, insanlar
    zihinsel, fiziksel ve sosyal sağlıklarında
  • 4:14 - 4:17
    çok önemli gelişmeler kaydetmiş olacak.
  • 4:17 - 4:19
    İnsanların hastalık için
    endişe etmek yerine
  • 4:19 - 4:22
    enerjilerini böyle şeylere
    harcadıkları zaman
  • 4:22 - 4:25
    ortaya çıkacak potansiyeli
    bir düşünsenize.
  • 4:25 - 4:27
    (Öğrencilerin karışık sesleri)
  • 4:27 - 4:30
    (Alkışlar ve şarkı sesleri)
  • 4:30 - 4:33
    (Neşeli sesler)
Title:
Asalak solucanların sonunu getirmek
Speaker:
Ellen Agler
Description:

Hastalıklara neden olan ve insanın potansiyelini sınırlandıran asalak solucanların tarihi binlerce yıl öncesine dayanıyor. Fakat bugün, asalak solucanlara karşı, etkili bir tedavi için yılda yalnızca bir veya iki defa ilaç içmek yeterli oluyor. Enfeksiyon kapma ihtimali olan 1,7 milyar insanla birlikte, END Fund'da çalışan Ellen Agler ve ekibi, solucanlardan kaynaklanan hastalıkların bulunmadığı bir dünya için çalışıyor. Bu videoda END Fund'ın, tedavi fiyatlarını düşürmek, korumayı arttırmak, hükûmetleri desteklemek ve yerel öncülüğü geliştirmek için nasıl yollar izledikleri hakkında daha çok bilgi edineceksiniz. İnsanlar için umut dolu olan bu plan, TED'in ilham vermek ve küresel bir değişim için ödenek olması amacıyla başlattığı The Audacious Project'in bir parçasıdır. (Ama Adi-Dako tarafından seslendirilmiştir.)

more » « less
Video Language:
English
Team:
closed TED
Project:
TEDTalks
Duration:
04:48

Turkish subtitles

Revisions