Lý do 1,5 tỷ người dùng đũa để ăn

Tác giả Jennifer 8. Lee lý giải văn hóa dùng đũa được lan truyền từ phương Đông sang phương Tây như thế nào -- và cách đôi đũa được thiết kế để giúp bạn ăn thật ngon lành.

Nó là một phần vô cùng quan trọng

trong từ điển nấu ăn,
nếu nói về dụng cụ nhà bếp.

Và thật là thú vị khi biết rằng

ngoài kia có người sống mà không cần đũa.

(nhạc sôi động)

[Đồ vật nhỏ. Ý tưởng lớn.]

Đũa là một cặp hai que dài

dùng để ăn thức ăn bằng một tay.

Cách cầm đũa khá giống
với cách cầm một cây bút chì,

trừ việc có tới tận hai chiếc

và bạn sử dụng chúng
như một chiếc gọng kìm.

Phần lớn đũa được làm từ gỗ.

Chúng cũng có thể được làm từ nhựa, tre,
ngọc bích, vàng, bạc, và cả ngà voi,

dù tôi nghĩ nó không còn tuyệt nữa.

Đũa được thiết kế chuyên dụng
để gắp những mẩu thức ăn nhỏ.

Chúng phù hợp để gắp mì.

Nếu có kỹ năng, bạn có thể gắp cơm,

gắp há cảo, hay miếng thịt nhỏ.

Cũng có vài điều cấm kỵ khi dùng đũa.

Bạn không nên dùng đũa làm dùi trống,

dù tôi biết điều đó rất khó cưỡng lại.

Không cắm đũa thẳng đứng trong bát cơm.

Lý do là vì nó trông như
một bát nhang hương vậy,

gợi cho người ta về cái chết.

Đũa được dùng ở nhiều nơi trên thế giới.

Ở châu Á, có khoảng
1,5 tỷ người sử dụng đũa.

Các nền văn hóa khác nhau
có các kiểu đũa khác nhau.

Đũa Trung Quốc thường dài và tròn,

đũa Hàn Quốc thì dẹp và làm từ kim loại,

còn đũa ở Nhật Bản
thường dài và rất rất nhọn.

Mặc dù hiện nay đũa
được dùng rất phổ biến ở Mĩ,

vào khoảng cuối thế kỷ 19,

có quan niệm cho rằng đàn ông châu Á,

vì họ ăn cơm với que đũa,

có phẩm chất khác với đàn ông nước Mĩ,

những người ăn thịt với dao và nĩa.

Nhưng khi Trung Quốc và Mĩ

bắt đầu quan hệ ngoại giao
trong thập niên 1970,

Richard Nixon, Henry Kissinger
đã phải làm quen với việc ăn bằng đũa.

Một điều rất thú vị là

khi ẩm thực châu Á di chuyển
từ phương Đông sang phương Tây,

văn hóa dùng đũa cũng trở thành
một phần của trải nghiệm.

Có bằng chứng cho rằng
đũa xuất hiện từ triều đại nhà Thương,

khoảng 3000 năm trước,

và người dân thời nhà Thương
rất thích các vạc ba chân.

Khi nấu ăn với vạc ba chân,

đũa lại khá là hữu dụng

vì bạn có thế khuấy và gắp đồ
mà tránh bị bỏng

khi nước đang sôi sùng sục
trong cái vạc lớn này.

Văn hóa Trung Quốc có dao và nĩa

dùng trong nhiều trường hợp nấu nướng.

Nhưng nếu nói về
dụng cụ ăn uống thông dụng,

đó chính là đôi đũa.

Một điểm đặc biệt về ẩm thực châu Á là

thức ăn thường là những miếng nhỏ.

Tôi nghĩ một phần lý do là vì

ta thực sự tiết kiệm được
nhiều năng lượng hơn

vì các miếng nhỏ thì nấu nhanh chóng hơn,

và cũng không cần phải cắt chúng ra nữa.

Thế là bạn có một vòng tuần hoàn,

khi mà các kiểu món ăn
cho phép ta sử dụng đũa

và việc dùng đũa ảnh hưởng đến
kiểu món ăn mà ta có thể nấu.

Đồng thời, đũa cũng phản ánh
bản chất chung của việc ăn uống.

Có nhiều đĩa thức ăn ở giữa bàn,

một bữa ăn gia đình đúng nghĩa.

Bạn dùng đũa gắp một miếng
và đặt trên bát cơm của mình,

rồi bạn ăn từng thứ riêng biệt.

Có một giai thoại khá nổi tiếng là

có những đôi đũa rất rất dài,

quá dài để con người có thể
tự gắp thức ăn cho mình.

Và thế là ở địa ngục, con người chết đói

vì họ không thể gắp thức ăn
và bỏ vào miệng.

Còn ở thiên đường, con người
dùng cùng loại đũa đó

và đút thức ăn cho nhau.