0:00:00.708,0:00:01.976
(Оливер Џеферс)

0:00:02.000,0:00:03.833
(Ода за живеењето на Земјата)

0:00:05.333,0:00:06.601
Здраво.

0:00:06.625,0:00:09.601
Сигурен сум додека [br]да ја завршам реченицава,

0:00:09.625,0:00:11.101
со начинот на кој зборувам,

0:00:11.125,0:00:13.976
сите ќе имате сфатено дека [br]доаѓам од место наречено

0:00:14.000,0:00:15.268
планета Земја.

0:00:15.292,0:00:17.018
Земјата е прилично одлична.

0:00:17.042,0:00:18.875
Таа е нашиот дом.

0:00:20.125,0:00:21.393
И на микробите.

0:00:21.417,0:00:23.726
Тие мали (бип) се во позадината[br]за времетраењето,

0:00:23.750,0:00:26.726
затоа што верувајте или не, [br]не дејствуваат само тие.

0:00:26.750,0:00:29.393
Планетата е дом и на[br]автомобили, прокељ,

0:00:29.417,0:00:32.018
тие чудни рибести нешта[br]со сопствени фарови;

0:00:32.042,0:00:33.518
уметност, оган,

0:00:33.542,0:00:34.809
противпожарни апарати,

0:00:34.833,0:00:36.934
закони, гулаби, шишиња пиво,

0:00:36.958,0:00:38.226
лимони и сијалици;

0:00:38.250,0:00:39.893
Пино ноар и парацетамол;

0:00:39.917,0:00:42.476
духови, комарци, фламингоси, цвеќиња,

0:00:42.500,0:00:44.059
укулелето, лифтови и мачки,

0:00:44.083,0:00:45.559
видеа со мачки, интернетот;

0:00:45.583,0:00:47.351
железни греди, згради и батерии,

0:00:47.375,0:00:49.851
целата генијалност и светли идеи,[br]целиот познат живот

0:00:49.875,0:00:51.518
и многу други работи.

0:00:51.542,0:00:54.059
Скоро сѐ што знаеме[br]и за сѐ што сме чуле.

0:00:54.083,0:00:56.059
Всушност, тоа ми е омиленото место.

0:00:56.083,0:00:57.643
Оваа мала сфера,

0:00:57.667,0:01:00.208
што лебди во студен и осамен[br]дел од космосот.

0:01:01.375,0:01:04.434
А, акцентот е од Белфаст, [br]патем, што е...

0:01:04.458,0:01:05.726
тука.

0:01:05.750,0:01:07.000
Отприлика.

0:01:07.875,0:01:10.226
Можеби мислиш дека ја знаете оваа[br]планета Земја,

0:01:10.250,0:01:11.518
затоа што си од тука.

0:01:11.542,0:01:12.809
Но, постојат шанси дека

0:01:12.833,0:01:15.500
ти можеби немаш размислено [br]за основите долго време.

0:01:15.524,0:01:16.934
Јас мислев дека ги знам.

0:01:16.958,0:01:18.393
Дури мислев дека сум експерт.

0:01:18.417,0:01:21.351
Сѐ додека требаше да го објаснам[br]целото место,

0:01:21.375,0:01:22.851
како треба да работи

0:01:22.875,0:01:25.518
на некој што никогаш не бил тука.

0:01:25.542,0:01:26.809
Не тоа што го помисли,

0:01:26.833,0:01:29.018
иако татко ми секогаш велеше

0:01:29.042,0:01:31.059
дека знакот на паметен[br]живот таму некаде

0:01:31.083,0:01:33.476
е тоа што не се потрудиле[br]да нѐ контактираат.

0:01:33.500,0:01:37.143
Всушност сакав да ги објаснам работите[br]на мојот новороден син.

0:01:37.167,0:01:38.809
Никогаш не сме биле родители,

0:01:38.833,0:01:40.101
мојата жена и јас,

0:01:40.125,0:01:43.726
и се однесувавме со него како гостите[br]кога тој дојде дома за прв пат,

0:01:43.750,0:01:45.018
со тура низ домот.

0:01:45.042,0:01:46.643
Тука живееш, сине.

0:01:46.667,0:01:48.351
Во оваа соба правиме храна.

0:01:48.375,0:01:51.684
Во оваа соба ја чуваме колекцијата[br]на столици и така натаму.

0:01:51.708,0:01:52.976
Освежувачки е,

0:01:53.000,0:01:55.684
објаснувајќи како работи планетата[br]на 0 годишно дете.

0:01:55.708,0:01:56.976
Но по насмевките,

0:01:57.000,0:02:00.184
и кога големината на тоа дека новите луѓе[br]не знаат апсолутно ништо

0:02:00.208,0:02:03.226
ќе ја сфатиш и колку малку и ти[br]знаеш,

0:02:03.250,0:02:06.393
објаснувањето ја целата планета [br]станува застрашувачко.

0:02:06.417,0:02:07.809
Но, пробав како и да е.

0:02:07.833,0:02:10.893
Како што се шетав тие први неколку недели,

0:02:10.917,0:02:13.226
раскажувајќи го светот како што го гледав,

0:02:13.250,0:02:16.393
започнав да бележам [br]какви смешни работи кажував.

0:02:16.417,0:02:18.726
Забелешките се претвораа во писмо

0:02:18.750,0:02:21.059
наменето за син ми [br]кога ќе научи да чита.

0:02:21.083,0:02:22.559
И тоа писмо прерасна во книга

0:02:22.583,0:02:25.268
за основните принципи[br]на тоа да се биде човек

0:02:25.292,0:02:28.226
што живее на Земјата во 21 век.

0:02:28.250,0:02:30.726
Некои работи се многу очигледни.

0:02:30.750,0:02:32.684
Па, планетата е направена од два дела:

0:02:32.708,0:02:35.101
копно и вода.

0:02:35.125,0:02:38.393
Некои помалку очигледни[br]сѐ додека не размислиш за нив.

0:02:38.417,0:02:40.184
Како времето.

0:02:40.208,0:02:43.208
Работите понекогаш се движат[br]бавно на Земјата.

0:02:44.042,0:02:46.601
Но многу почесто, се движат брзо.

0:02:46.625,0:02:49.375
Па добро искористи го времето,[br]ќе го снема пред да сфатиш.

0:02:50.417,0:02:51.976
Или луѓето.

0:02:52.000,0:02:55.559
Има луѓе во различна форма,[br]големина и боја.

0:02:55.583,0:02:56.976
Сите изгледаме различно

0:02:57.000,0:02:59.101
се однесуваме и звучиме различно,

0:02:59.125,0:03:00.393
но не се залажувај.

0:03:00.417,0:03:01.684
Сите сме луѓе.

0:03:01.708,0:03:04.934
Не ме изненадува што од [br]сите места во универзумот,

0:03:04.958,0:03:06.226
луѓето живеат на Земјата,

0:03:06.250,0:03:07.851
и можат да живеат само на [br]Земја.

0:03:07.875,0:03:10.059
И дури тогаш,[br]само на некои од сувите делови.

0:03:10.083,0:03:12.934
Има само мал дел од[br]површината на нашата планета

0:03:12.958,0:03:14.934
што е наменет за живеење на луѓе,

0:03:14.958,0:03:17.309
и собрани тука[br]ние живееме.

0:03:17.333,0:03:20.143
Лесно е да се заборави [br]кога си блиску до нечистотијата,

0:03:20.167,0:03:22.518
камењата, зеленилото,[br]бетонот на нашите земји,

0:03:22.542,0:03:25.684
колку е лимитиран просторот[br]за маневрирање.

0:03:25.708,0:03:28.143
Од сет затворени очи до земјата,

0:03:28.167,0:03:30.684
хоризонтот личи како да е бесконечен.

0:03:30.708,0:03:32.601
Покрај сѐ, не е секојдневен ритуал

0:03:32.625,0:03:35.018
да размислуваме каде сме[br]на топката од планетата

0:03:35.042,0:03:37.018
и каде таа топка е во вселената.

0:03:37.042,0:03:39.976
Не сакав да му ја кажам на син ми[br]истата приказна за држави

0:03:40.000,0:03:42.893
која мене ми ја кажуваа додека растев[br]во Северна Ирска.

0:03:42.917,0:03:44.768
Дека сме од една мала парохија,

0:03:44.792,0:03:47.143
која го игнорира животот[br]вон најблиските потреби.

0:03:47.167,0:03:50.809
Сакав да се почувствувам [br]како е да ја гледам нашата планета

0:03:50.833,0:03:53.184
како еден систем, како еден објект,

0:03:53.208,0:03:54.643
стоејќи во вселената.

0:03:54.667,0:03:55.934
За да го направам ова,

0:03:55.958,0:03:58.434
треба да преминам од [br]цртежи за книги,

0:03:58.458,0:03:59.976
во 3Д скулптури на улица,

0:04:00.000,0:04:01.809
и би ми биле потребни 200 јарди,

0:04:01.833,0:04:03.268
населба во Њујорк Сити,

0:04:03.292,0:04:05.559
за да направам голем модел на Месечината,

0:04:05.583,0:04:07.809
Земјата и ние.

0:04:07.833,0:04:11.024
Овој проект се случи [br]на Њујоршкиот хајлајн парк

0:04:11.048,0:04:12.268
претходната зима

0:04:12.292,0:04:15.309
на 50 годишнината[br]од мисијата на Аполо 11 околу Месечината.

0:04:15.333,0:04:16.684
По нејговата инсталација

0:04:16.708,0:04:19.226
Успеав да ставам вселенски шлем[br]со син ми,

0:04:19.250,0:04:22.184
и да лансирам, како Аполо 11[br]пред половина век,

0:04:22.208,0:04:24.018
кон Месечината.

0:04:24.042,0:04:25.309
Кружевме наоколу

0:04:25.333,0:04:27.809
и погледавме назад кон нас.

0:04:27.833,0:04:29.309
Почувствував

0:04:29.333,0:04:31.809
осаменост таму во темницата.

0:04:31.833,0:04:33.559
А само се преправав.

0:04:33.583,0:04:35.101
Месечината е единствен објект

0:04:35.125,0:04:37.351
на помала близина до нас.

0:04:37.375,0:04:39.268
И во рамката на проектов,

0:04:39.292,0:04:41.309
каде планетата беше 10 јарди во дијаметар,

0:04:41.333,0:04:43.893
следната планета, Марс[br]ќе биде колку јога топка

0:04:43.917,0:04:46.434
и неколку милји оддалечена.

0:04:46.458,0:04:48.643
Иако границите не се [br]видливи од вселената,

0:04:48.667,0:04:49.976
на мојата скулптура

0:04:50.000,0:04:51.572
секоја граница беше впишана.

0:04:51.596,0:04:54.601
Но наместо да пишувам имиња на[br]држави на изградена земја,

0:04:54.625,0:04:56.476
Напишав насекаде

0:04:56.500,0:04:59.268
„луѓе живеат тука, луѓе живеат тука.“

0:04:59.292,0:05:01.684
„Луѓе живеат тука.“

0:05:01.708,0:05:04.184
А на Месечината беше напишано,

0:05:04.208,0:05:05.976
„Никој не живее тука. “

0:05:06.000,0:05:07.601
Често, очигледните работи

0:05:07.625,0:05:10.684
не се толку очигледни [br]сѐ додека не помислиш на нив.

0:05:10.708,0:05:13.184
Гледајќи од [br]доволно голема дистанца

0:05:13.208,0:05:14.643
менува сѐ,

0:05:14.667,0:05:16.893
како што искусиле многу астронаути.

0:05:16.917,0:05:19.309
И човековите очи[br]ја виделе нашата Земја

0:05:19.333,0:05:21.184
само од далечина на Месечината.

0:05:21.208,0:05:22.476
Има многу долги патишта

0:05:22.500,0:05:24.934
пред да стигнеме до аглите[br]на нашиот Сончев Систем.

0:05:24.958,0:05:28.351
И дури до другите ѕвезди,[br]другите соѕвездија.

0:05:28.375,0:05:31.518
Има една точка [br]во целиот космос

0:05:31.542,0:05:34.393
што ја има во сите[br]соѕвездија и ѕвезди,

0:05:34.417,0:05:36.684
и тоа присуство е

0:05:36.708,0:05:39.059
тука, планетата Земја.

0:05:39.083,0:05:41.703
Тие фотографии што сме ги направиле[br]од клопчињата ѕвезди

0:05:41.727,0:05:45.144
прават смисла само[br]од оваа гледна точка тука долу.

0:05:46.500,0:05:48.684
Тие приказни имаат смисла[br]само на Земјата.

0:05:48.708,0:05:51.184
И само на нас.

0:05:51.208,0:05:52.559
Луѓето.

0:05:52.583,0:05:55.268
Ние сме суштества од приказни.

0:05:55.292,0:05:56.893
Ние сме приказните за кажување

0:05:56.917,0:05:59.143
ние сме приказните што ги кажуваме.

0:05:59.167,0:06:03.018
Па, приказната за човековата[br]цивилизација на Земјата.

0:06:03.042,0:06:05.601
Раскажува за генијалност, елеганција,

0:06:05.625,0:06:07.934
дарежлива и негувaчка природа на еден вид

0:06:07.958,0:06:10.768
кој е и фокусиран на себеси, ранлив

0:06:10.792,0:06:12.601
и пркосно заштитнички настроен.

0:06:12.625,0:06:15.559
Ние, луѓето, го штитиме[br]пламенот на нашето постоење

0:06:15.583,0:06:18.268
од сировите, широки елементи[br]надвор од наша контрола,

0:06:18.292,0:06:20.268
големата широчина.

0:06:20.292,0:06:23.292
Но, секогаш гледаме кон пламенот.

0:06:24.458,0:06:26.059
„Сѐ што знаеме,“

0:06:26.083,0:06:27.351
кажано како изјава,

0:06:27.375,0:06:30.143
го означува збирот на целото знаење.

0:06:30.167,0:06:31.601
Но кажано на друг начин,

0:06:31.625,0:06:33.559
„сѐ што знаеме,“

0:06:33.583,0:06:36.393
значи дека ништо не знаеме.

0:06:36.417,0:06:40.518
Ова е убавата,[br]кршлива драма на цивилизацијата.

0:06:40.542,0:06:42.851
Ние сме актери и гледачи [br]на космичка претстава

0:06:42.875,0:06:44.518
што премногу ни значи нам,

0:06:44.542,0:06:46.684
но не значи ништо на друго место.

0:06:46.708,0:06:48.976
Дури не значи ни толку многу[br]тука, долу.

0:06:49.000,0:06:51.684
Ако навистина помисливме на[br]врската со нашиот брод,

0:06:51.708,0:06:52.976
со нашата Земја,

0:06:53.000,0:06:55.875
би било повеќе приказна [br]на незнаење и алчност.

0:06:57.208,0:06:59.226
Како случајот со Фаусто,

0:06:59.250,0:07:01.143
човек кој верувал дека имал сѐ

0:07:01.167,0:07:03.726
и тргнал да бара што било негово.

0:07:03.750,0:07:06.101
Тој лесно добива сопственост на цвет,

0:07:06.125,0:07:08.684
овца, дрво и поле.

0:07:08.708,0:07:11.059
Езерото и планината [br]се потешки за освојување,

0:07:11.083,0:07:13.101
но и тие се предаваат.

0:07:13.125,0:07:15.309
Пробувајќи да го освои отвореното море

0:07:15.333,0:07:17.768
каде неговата алчност му ги отвара очите,

0:07:17.792,0:07:19.851
кога, во борба со ароганцијата

0:07:19.875,0:07:22.851
се качува на палубата[br]да се покаже пред морето.

0:07:22.875,0:07:24.601
Но тој не сфаќа,

0:07:24.625,0:07:27.458
паѓа помеѓу брановите,[br]тоне на дното.

0:07:28.333,0:07:29.601
Морето тажеше по него

0:07:29.625,0:07:31.750
но продолжи да биде море.

0:07:32.917,0:07:35.393
Како и на сите објекти[br]во негова сопственост,

0:07:35.417,0:07:38.458
судбината на Фаусто[br]не им е важна ним.

0:07:39.583,0:07:43.351
За сето тоа мислиме дека[br]е важно во космосот,

0:07:43.375,0:07:45.018
би немале ништо

0:07:45.042,0:07:46.601
ако не е на Земјава.

0:07:46.625,0:07:49.059
Додека таа среќно би се вртела,

0:07:49.083,0:07:51.101
несвесно без нас.

0:07:51.125,0:07:53.375
На оваа планета, има луѓе.

0:07:54.292,0:07:55.643
Ни поминуваат деновите,

0:07:55.667,0:07:57.726
понекогаш гледаме горе и надвор,

0:07:57.750,0:08:00.893
најчесто гледаме долу и внатре.

0:08:00.917,0:08:03.934
Гледајќи горе и цртајќи линии[br]помеѓу светлата на небото,

0:08:03.958,0:08:06.726
пробавме да направиме[br]смисла од хаосот.

0:08:06.750,0:08:10.268
Гледајќи долу, цртавме линии[br]низ земјата за да знаеме каде припаѓаме

0:08:10.292,0:08:11.559
а каде не припаѓаме.

0:08:11.583,0:08:14.393
Често забораваме дека линиите[br]што ги спојуваат ѕвездите

0:08:14.417,0:08:16.184
и линиите што ја делат земјата

0:08:16.208,0:08:18.518
постојат само во нашите глави.

0:08:18.542,0:08:21.018
И тие се приказни.

0:08:21.042,0:08:23.393
Ги правиме дневните рутини[br]и ритуали

0:08:23.417,0:08:25.476
според приказните во [br]кои веруваме,

0:08:25.500,0:08:27.977
и денеска, приказната[br]се менува како што ја пишуваме.

0:08:28.001,0:08:30.143
Има многу страв во[br]денешнава приказна,

0:08:30.167,0:08:31.434
и до неодамна,

0:08:31.458,0:08:33.643
приказните кои[br]имаат најмногу моќ

0:08:33.667,0:08:34.934
се оние од горчина,

0:08:34.958,0:08:38.101
за тоа како се влошиле работите[br]индивидуално и колективно.

0:08:38.125,0:08:41.434
Многу е инспиративно да се види[br]како најдоброто доаѓа од најлошото.

0:08:41.458,0:08:44.226
Како луѓето се будат[br]во ова време на глобална пресметка

0:08:44.250,0:08:47.726
сфаќајќи дека врските еден со друг

0:08:47.750,0:08:48.821
се најважните работи.

0:08:49.917,0:08:51.184
Враќајќи се назад.

0:08:51.208,0:08:52.643
За сѐ што жалиме,

0:08:52.667,0:08:55.684
поминуваме малку време[br]ценејќи ја работата

0:08:55.708,0:08:57.643
што е добра за нас.

0:08:57.667,0:08:59.393
Што сме тука воопшто,

0:08:59.417,0:09:00.684
што сме воопшто живи.

0:09:00.708,0:09:02.268
Што сме сѐ уште живи.

0:09:02.292,0:09:05.226
Милион и половина години [br]по наоѓање на кутијата со чкорчиња,

0:09:05.250,0:09:08.184
не сме ја изгореле целата куќата.

0:09:08.208,0:09:09.476
Сѐ уште.

0:09:09.500,0:09:11.726
Шансите да бидеме тука[br]се бесконечни.

0:09:11.750,0:09:13.018
И еве сме.

0:09:13.042,0:09:14.351
Со опасностите.

0:09:14.375,0:09:16.768
Никогаш немало повеќе[br]луѓе на Земјата.

0:09:16.792,0:09:18.226
Користејќи повеќе работи.

0:09:18.250,0:09:20.768
И станува очигледно [br]дека многу стари системи

0:09:20.792,0:09:22.726
што сме ги измислиле за себе

0:09:22.750,0:09:24.018
се застарени.

0:09:24.042,0:09:25.976
И сме изградиле нови.

0:09:26.000,0:09:27.434
Ако не беа микробите,

0:09:27.458,0:09:30.559
нашиот заеднички оган[br]би нѐ загушил многу рано.

0:09:30.583,0:09:33.643
Додека ги гледаме тркалата[br]на индустријата како запираат,

0:09:33.667,0:09:35.726
машинеријата на напредокот стишува,

0:09:35.750,0:09:38.143
ги имаме најлудите можности

0:09:38.167,0:09:40.059
да го притиснеме копчето за ресетирање.

0:09:40.083,0:09:41.934
Да одбереме друг пат.

0:09:41.958,0:09:44.434
Ние сме тука на Земјата.

0:09:44.458,0:09:47.059
И живеењето на Земјата е прекрасна работа.

0:09:47.083,0:09:48.351
Личи голема, Земјава,

0:09:48.375,0:09:50.226
но има многу од нас тука.

0:09:50.250,0:09:52.809
Седум ипол милијарди,

0:09:52.833,0:09:55.601
со многу повеќе секој ден.

0:09:55.625,0:09:56.893
Дури и тогаш,

0:09:56.917,0:09:58.643
има доволно за сите,

0:09:58.667,0:10:00.000
ако делиме по нешто.

0:10:01.000,0:10:02.684
Па те молам,

0:10:02.708,0:10:03.958
биди фин.

0:10:05.125,0:10:06.768
Ако размислиш поинаку,

0:10:06.792,0:10:09.018
Земјата е единственото место[br]каде луѓето живеат

0:10:09.042,0:10:12.250
и е всушност најсоцијалното[br]место во универзумот.

0:10:13.375,0:10:15.601
Има многу луѓе што те сакаат,

0:10:15.625,0:10:17.684
и многу луѓе за сакање.

0:10:17.708,0:10:19.809
Потребни сме еден на друг.

0:10:19.833,0:10:21.750
Го знаеме тоа сега, повеќе од кога било.

0:10:22.958,0:10:24.208
Добра ноќ.