Return to Video

Ki sa k rive kò nou lè n mouri?

  • 0:07 - 0:08
    Lanmò dwòl!
  • 0:11 - 0:14
    Bon, n ap kontan konnen
    sa k rive kò nou lè nou mouri.
  • 0:14 - 0:15
    Nou pral montre w sa kounye a.
  • 0:15 - 0:18
    Ou pa bezwen pè, li pap fè w pè... twòp.
  • 0:18 - 0:20
    Depi yon moun sispann respire,
  • 0:20 - 0:23
    selil ki nan kò l yo
    sispann jwenn oksijèn,
  • 0:23 - 0:25
    men selil yo kontinye viv
    pandan plizyè minit
  • 0:25 - 0:27
    yo vin ap pwodui diyoksid.
  • 0:27 - 0:29
    Diyoksid kabòn gen asid ladan l,
  • 0:29 - 0:32
    yo vin miltipliye, e yo fè
    yon pakèk ti sak nan selil yo.
  • 0:33 - 0:35
    Sak sa yo gen anzim ladan yo
  • 0:35 - 0:38
    ki kòmanse manje selil yo
    anndan kou deyò.
  • 0:38 - 0:42
    Sa vin fè yon likid
    ki rich ak vitamin.
  • 0:42 - 0:44
    Apre yon semèn konsa, vitamin sa yo
  • 0:44 - 0:46
    vin ap nouri yon lame bakteri ak chanpiyon
  • 0:46 - 0:49
    sa ki fè tout ògàn yo ak mis tounen dlo.
  • 0:49 - 0:50
    Mikwòb ki atake tisi po yo
  • 0:50 - 0:54
    pwodui plis pase 400 kalite
    sibstans chimik ak gaz.
  • 0:54 - 0:56
    Pami yo gen freyon.
  • 0:56 - 0:58
    Se sa, freyon se gaz ki nan frijidè yo.
  • 0:58 - 1:01
    Bennzin, youn nan sibstans ki nan gazolin.
  • 1:01 - 1:04
    Souf, ki gen move sant,
    tankou sant ze pouri.
  • 1:04 - 1:08
    Ak molekil yo rele
    Kabòn Tetraklorid,
  • 1:08 - 1:11
    yo te konn itilize l nan
    ekstenktè ak dray klinin,
  • 1:11 - 1:13
    jiskaske syantifik yo te vin wè
    se yon gwo pwazon.
  • 1:13 - 1:15
    Nan pwen sa a,
    prèske pa ret chè sou zo yo,
  • 1:15 - 1:18
    paske jan w konn sa deja...
  • 1:18 - 1:20
    vè ak skarabe manje chè yo.
  • 1:20 - 1:22
    Ti bèt sa yo kite zo yo sèlman.
  • 1:23 - 1:27
    Alalong, pwoteyin zo yo
    dekonpoze tou,
  • 1:27 - 1:30
    Yo jis kite mineral zo yo
    ki rele idroksiyapatit,
  • 1:30 - 1:33
    apre sa, yo vin tounen poud.
  • 1:33 - 1:35
    N ap kontan konnen
  • 1:35 - 1:37
    tout sibstans sa yo, pwodui
    chimik sa yo, menm pousyè yo,
  • 1:37 - 1:40
    yo vrèman bon pou tè a,
    yo fè bon fimye,
  • 1:41 - 1:43
    sa ki fè plant yo grandi
    e sa fè gen lavi
  • 1:43 - 1:45
    apre lavi pa nou fini.
  • 1:46 - 1:49
    Sann tounen nan sann,
    pousyè tounen pousyè.
  • 1:53 - 1:56
    [Ekriven ak naratè: Mark Fischetti]
    [Èd editè: Kathryn Free]
  • 1:57 - 2:00
    [Prodiksyon, edisyon &
    animasyon: Eric R. Olson]
标题：
Ki sa k rive kò nou lè n mouri?
描述：

Kèlkeswa kwayans nou, sanble pifò moun dakò lè nou mouri, nou kite kò nou ki se yon pil zo ak chè. Men, ki sa k rive bagay sa yo lè n mouri? Nou kapab di se lanati k ap fè travay li, paske lè n mouri, kò nou antre nan yon pwosesis dekonpozisyon ki ka pran ant de semèn pou rive dezan konsa.
more » « less
Video Language:
English
Team:
Scientific American
项目：
Instant Egghead
Duration:
02:11

Creole, Haitian subtitles

修订 Compare revisions