Θυμός, συμπόνια, και τι σημαίνει να είσαι δυνατός | Ράσελ Κολτς | TEDxOlympia

Αυτή η ομιλία δόθηκε στα πλαίσια μιας εκδήλωσης TEDx χρησιμοποιώντας την μορφή του συνεδρίου TED αλλά διοργανώθηκε ανεξάρτητα από μια τοπική κοινότητα.
Μάθετε περισσότερα στο http://ted.com/tedx

Αν και ο θυμός μπορεί συγκλονίζει το σώμα μας, πολλοί από εμάς χρησιμοποιούν συμπεριφορές θυμού για να αποφύγουν να αντιμετωπίσουν τα πράγματα που μας κάνουν να νιώθουμε άβολα. Η συμπόνια μας βοηθά να είμαστε δυνατοί και να αντιμετωπίζουμε με θάρρος τα πράγματα που μας τρομάζουν -σχετικά με τον κόσμο, και τους εαυτούς μας- και βοηθά να τα κάνουμε καλύτερα.

Ο Ράσελ είναι ένας αδειούχος κλινικός ψυχολόγος και Καθηγητής Ψυχολογίας στο Eastern Washington University, όπου και διδάσκει τα τελευταία 16 χρόνια και έχει πολλές σημαντικές διακρίσεις συμπεριλαμβανόμενου του ότι για δύο φορές έχει ονομαστεί ο συνεργάτης του φοιτητικού σώματος της Σχολής της Χρονιάς. Ο Δρ. Κολτς έχει γράψει και συγγράψει διάφορα βιβλία και επιστημονικά περιοδικά, συμπεριλαμβανομένων των Compassionate Mind Guide to Managing Your Anger, An Open Hearted Life: Transformative Lessons for Compassionate Living from a Clinical Psychologist and a Buddhist Nun (με τον Θάμπτεν Κόντρον), και το αναμενόμενο Buddhist Psychology and CBT: A Practitioner's Guide (με τους Ντένις Τερτζ και Λόρα Σίλμπερσταϊν). Ο Δρ. Κολτς είναι από τους πρωτοπόρους στην εφαρμογή της Θεραπείας Εστίασης στην Συμπόνια (ΘΕΣ) για τη θεραπεία του προβληματικού θυμού και συχνά διεξάγει εκπαιδεύσεις και εργαστήρια στην ΘΕΣ.

Λοιπόν, είμαι ψυχολόγος.

(Γέλια)

Και στη δουλειά μου πολύ συχνά εφαρμόζω
θεραπεία εστιαζόμενη στη συμπόνια

για ανθρώπους που έχουν προβλήματα
με συναισθήματα όπως ο θυμός.

Ο θυμός είναι συναίσθημα
που αντιμετωπίζεται δύσκολα

επειδή είναι δυνατόν
να είναι πέρα από τις δυνάμεις μας.

Έτσι ακόμη όταν βλέπουμε
ότι ο εκτός ελέγχου θυμός μας

μας προκαλεί διάφορα προβλήματα
στις ζωές και στις σχέσεις μας,

μπορεί να είμαστε απρόθυμοι
να τον εγκαταλείψουμε.

Μας αρέσει να αισθανόμαστε ισχυροί.

Μας αρέσει να αισθανόμαστε δυνατοί.

Και για αυτό πιστεύω

ότι για να μπορέσουμε πραγματικά

να αποφασίσουμε να δουλέψουμε
με συναισθήματα όπως ο θυμός,

χρειάζεται να ανακαλύψουμε
νέους τρόπους για να είμαστε δυνατοί

και εκεί έρχεται η συμπόνια.

Εγώ άρχισα να χρησιμοποιώ τη συμπόνια
ως εργαλείο για να δουλέψω με τον θυμό μου

όταν γεννήθηκε ο γιός μου,

και όταν είδα τον αντίκτυπο
του δικού μου θυμού στην οικογένειά μου.

Βλέπετε, μπορείτε να πείτε ότι έχω
μια κάπως οξύθυμη ιδιοσυγκρασία.

Μια θεωρία που εξηγεί την ιδιοσυγκρασία

είναι ότι μερικοί εκ γενετής μπορούν
να βιώνουν ευκολότερα κάποια συναισθήματα.

Υποθέτω λοιπόν ότι μερικοί από εσάς
είναι πολύ χαλαροί,

γενικά αντιμετωπίζουν τα προβλήματα ήρεμα,

και δεν εκνευρίζονται πολύ
όταν συναντούν επιπλοκές.

Και αν σας αρέσει αυτό, μπράβο σας.

(Γέλια)

Είναι καλό, είναι ένας καλός
τρόπος να υπάρχεις.

Ωστόσο, κάποιοι άλλοι έχουμε
πολύ διαφορετική εμπειρία της ζωής.

Για παράδειγμα, μερικοί μπορεί να έχετε
μια πολύ πιο αγχώδη ιδιοσυγκρασία.

Θα παρατηρείτε ότι αισθήματα άγχους
γεννούνται μέσα σας

πολύ εύκολα, πολύ συχνά,
και μερικές φορές με μεγάλη ένταση.

Αν παρεμπιπτόντως σας αρέσει αυτό,
μην κατηγορείτε τον εαυτό σας για αυτό.

Δεν είναι δικό σας λάθος.

Και το εννοώ, δεν είναι δικό σας λάθος.

Βλέπετε, δεν επιλέγουμε εμείς
την ιδιοσυγκρασία μας.

Αλλά αν θέλουμε να έχουμε
ευτυχισμένες ζωές και καλές σχέσεις,

χρειάζεται να αναλάβουμε την ευθύνη
να δουλέψουμε με ό,τι έχουμε.

Και κατά μέρος, εγώ έπρεπε να δουλέψω
με τον θυμό και την οξυθυμία.

Αυτό το συνειδητοποίησα πλήρως
όταν ο γιός μου ήταν περίπου τριών μηνών,

και μια μέρα ήμουν σπίτι και τον φρόντιζα,

και ήταν μια μέρα που είχα
πάρα πολύ δουλειά να ολοκληρώσω.

Όσοι είστε γονείς δεν θα εκπλαγείτε
ακούγοντας ότι τη συγκεκριμένη μέρα

ο γιός μου χρειάστηκε μιάμιση ώρα
πάνω από το συνηθισμένο

για να αποκοιμηθεί εκείνο το πρωί.

Θυμάμαι, τελικά αποκοιμιέται,

τον βάζω απαλά στην κούνια και βγαίνω
στις μύτες των ποδιών έξω από το δωμάτιο,

και ακριβώς όταν μπαίνω στο άλλο δωμάτιο
και κάθομαι να δουλέψω, αρχίζει να κλαίει.

Και μόλις άκουσα το κλάμα,
κατακλύστηκα από θυμό.

Χρειάστηκαν όλες οι δυνάμεις μου

να μην τρέξω στο άλλο δωμάτιο
και να μην φωνάξω πάνω από την κούνια,

«Έλεος πια, γιατί δεν κοιμάσαι;»

Ευτυχώς, αυτό δεν συνέβη,
αλλά κάτι άλλο συνέβη.

Η ένταση του θυμού που ένιωσα
για το βρέφος γιο μου

που απλώς δεν κοιμόταν

αυτή τη συγκεκριμένη στιγμή
που εγώ ήθελα να κοιμηθεί,

με συγκλόνισε,

και κατάλαβα ότι
αν πραγματικά ήθελα να γίνω

το είδος του πατέρα
που θα ήθελα να έχει ο γιος μου,

έπρεπε να κάνω κάτι με τον θυμό μου.

Και αποδεικνύεται ότι στην πραγματικότητα

ότι υπάρχουν αρκετές αποτελεσματικές
στρατηγικές διαχείρισης του θυμού.

Πράγματι, αν αντιμετωπίζετε
δυσκολίες με τον θυμό,

υπάρχουν μερικά ισχυρά εργαλεία
που μπορείτε να χρησιμοποιήσετε.

Το δύσκολο είναι να πείσεις τους ανθρώπους
να χρησιμοποιήσουν αυτά τα εργαλεία.

Δεν είναι ούτε εύκολο ούτε ωραίο
να παραδεχθείς ότι έχεις προβλήματα θυμού

και να δεσμευτείς να τα αντιμετωπίσεις.

Επιτρέψτε μου να κάνω μια ερώτηση:

Έχετε ποτέ πει ή κάνει κάτι εν μέσω θυμού

που προκάλεσε τρομερό πόνο
στους ανθρώπους που αγαπάτε περισσότερο;

Και εγώ.

Πώς αισθάνεστε
που το παραδέχεστε στον εαυτό σας;

Βρίσκετε τον εαυτό σας
να έλκεται προς αυτή την εμπειρία,

ή δεν βλέπετε την ώρα να την απωθήσετε;

Και είναι κάτι αρκετά μοναχικό να είσαι
κάποιος που έχει προβλήματα θυμού.

Σκεφτείτε λίγο αυτό:

Όταν βλέπουμε κάποιον που είναι αγχωμένος,
τι θέλουμε να κάνουμε;

Θέλουμε να τον προσεγγίσουμε
και να τον καθησυχάσουμε.

Όταν δούμε κάποιον λυπημένο

θέλουμε να τον προσεγγίσουμε
και να τον παρηγορήσουμε.

Τι θέλετε να κάνετε εσείς όταν δείτε
κάποιον που είναι θυμωμένος κι εχθρικός;

Θέλετε να σηκωθείτε φύγετε, σωστά;
Φυσικά, όλοι το κάνουμε.

Είναι μια από τις συνέπειες του θυμού -

απωθεί τους ανθρώπους.

Αλλά αυτό σημαίνει

ότι εσείς ή κάποιος άλλος
που αντιμετωπίζει προβλήματα θυμού

μπορεί να συνηθίσει στο θέαμα
ότι οι άλλοι άνθρωποι να τον αποφεύγουν

επειδή δεν θέλουν να είναι κοντά του.

Και αυτό είναι δύσκολο.

Για εμένα, αν και αισθάνθηκα το συναίσθημα
του θυμού πολύ δυνατό μέσα μου,

όταν το παρατήρησα προσεκτικά,

ανακάλυψα ότι πίσω από εκείνον τον θυμό

υπήρχαν πολύ περισσότερα
συναισθήματα ευαλωτότητας:

ο φόβος ότι δε θα μπορούσα
να ελέγξω τα δικά μου αισθήματα,

η λύπη για το ότι η συμπεριφορά μου
ήταν τόσο διαφορετική

από αυτή του άντρα που θα ήθελα να είμαι,

και η ντροπή του να βλέπω
τους ανθρώπους που αγαπώ περισσότερο

να κινούνται επιφυλακτικά γύρω μου

φοβούμενοι ότι θα πουν ή θα κάνουν
κάτι τυχαίο που θα με εκνευρίσει.

Και μπροστά σε όλα αυτά τα τρομακτικά
πράγματα, έκανα αυτό που κάνουν πολλοί.

Χρησιμοποιήσα την αποφυγή.

Προσπάθησα απλά να μην τον αισθάνομαι,
να αποσπώ τον εαυτό μου,

να ρίχνω το φταίξιμο στους άλλους,
να τον εκλογικεύω - τέτοια πράγματα.

Και με την πάροδο του χρόνου,
ανακάλυψα μέσα από την εμπειρία μου

-και που αποδεικνύεται από πλήθος ερευνών-

ότι το να προσπαθείς να αντιμετωπίσεις
δύσκολα συναισθήματα αποφεύγοντάς τα

δεν φέρνει αποτέλεσμα
και συχνά κάνει τα πράγματα χειρότερα.

Το να είμαι καλός πατέρας ήταν
όμως σημαντικό για εμένα,

έτσι, σε αυτό το σημείο
με αποφασιστικότητα ανέλαβα δράση,

όπως το κάνουμε εμείς οι ακαδημαϊκοί:

Ξεκίνησα να διαβάζω.
(Γέλια)

Διάβασα κι ένα βιβλίο
σχετικά με τον Δαλάι Λάμα του Θιβέτ.

Και σε αυτό το βιβλίο, είδα ένα όραμα
του τύπου του άντρα που θα ήθελα να είμαι,

τον τύπο του πατέρα
που ήλπιζα να γινόμουν.

Μην με παρεξηγήσετε, δεν φιλοδοξώ να γίνω
ηγέτης κάποιας παγκόσμιας θρησκείας,

αλλά μου έκανε εντύπωση το θάρρος,
η σοφία, η καλοσύνη, η συμπόνια του.

Βλέπετε, η συμπόνια επιτρέπει
να αφήνουμε τους εαυτούς μας

να συγκινούνται από τον πόνο
των άλλων ανθρώπων,

και ακόμη και από τον δικό μας πόνο.

Και να βιώνουμε μια δέσμευση
και μια επιθυμία να βοηθήσουμε

ώστε να ανακουφίσουμε αυτόν τον πόνο.

Η συμπόνια ξεκινά με το θάρρος,

το θάρρος να αντιμετωπίσουμε τα πράγματα
που μας κάνουν να νιώθουμε άβολα,

και μερικές φορές,
το θάρρος να αντιμετωπίσουμε

τα πράγματα που μας τρομάζουν
περισσότερο στους εαυτούς μας.

Η συμπόνια μου έδωσε ένα τρόπο
να δουλέψω με το δικό μου θυμό,

όχι στρεφόμενος μακριά του
και αποφεύγoντάς τον

αλλά στρεφόμενος προς το μέρος του,

όχι καταδικάζοντας αλλά με καλοσύνη
και με δέσμευση να γίνω καλύτερος.

Και με την πάροδο του χρόνου ανακάλυψα

ότι όταν έπαψα να κατηγορώ
τους άλλους για τον θυμό μου

ή να αυτοτιμωρούμαι γι' αυτόν,

μπόρεσα να χρησιμοποιήσω πολλά
από τα δυνατά εργαλεία διαχείρισης θυμού

που σας ανέφερα προηγουμένως,

και με το καιρό, μπόρεσα να βοηθήσω
και άλλους να κάνουν το ίδιο.

Επιπλέον, αν αυτό σας ακούγεται εύκολο,
σας διαβεβαιώ ότι δεν ήταν.

Για εμένα, η παραδοχή ότι είχα προβλήματα
θυμού που έπρεπε να αντιμετωπίσω,

ήταν σαν να ήμουν ο Φρόδο
που περπατούσε στο Μόρντορ.

(Γέλια)

Ήταν άσχημο και τρομακτικό.
Πολλές φορές έλεγα ότι δε θα τα κατάφερνα.

Αλλά με την πάροδο του χρόνου ανακάλυψα

ότι όσο πιο πολύ μετακινείσαι προς αυτό,
τόσο ευκολότερο γίνεται,

και γίνεσαι πιο δυνατός.

Και μετά από λίγο,

όλα αυτά τα τρομακτικά συναισθήματα
απλώς έπαψαν να είναι τόσο τρομακτικά

και έγιναν απλά ανθρώπινα συναισθήματα
που μπορούμε να διαχειριστούμε.

Ας δοκιμάσουμε μια άσκηση
πολύ γρήγορα αν θέλετε.

Θα ήθελα να ανακαλέσετε ένα πρόβλημα
με το οποίο πρόσφατα παλέψατε.

Μπορεί κάποια στιγμή που νιώσατε
δυνατά αισθήματα θυμού,

λύπης, ή φόβου, ντροπής
ή με οτιδήποτε παλέψατε.

Καθώς βλέπετε την εκδοχή του εαυτού σας
να αγωνίζεται σε αυτήν την κατάσταση,

προσπαθήστε να τον δείτε με συμπόνια.

Όπως θα προσεγγίζατε κάποιον
που νοιάζεστε και θέλετε να βοηθήσετε.

Προσπαθήστε αν είναι δυνατό να δείτε

τα έντονα συναισθήματα και σκέψεις
που είχατε εκείνη την στιγμή,

όχι ως κάτι που ήταν λάθος σας

αλλά ως κανονικές ανθρώπινες αντιδράσεις
που έχουμε εν όψει δυσχερειών.

Αν ήσασταν στην καλύτερή σας εκδοχή

-καλοσυνάτοι, σοφότεροι, θαρραλέοι,
εξαιρετικά συμπονετικοί-

πώς θα εισπράττατε όσα συνέβαιναν εκεί;

Αν μπορούσατε να πάτε πίσω στον χρόνο

και να ψιθυρίσετε στο αυτί
της ευάλωτης εκδοχής σας

που βρισκόταν σε αυτή την κατάσταση,

τι υποστήριξη ή ενθάρρυνση θα προσφέρατε

για να βοηθήσετε τον εαυτό σας
να είναι καλύτερος τότε,

καθώς αντιμετωπίζατε τη δυσκολία;

Βλέπετε, αυτό είναι συμπόνια,

και αν ενδιαφέρεστε
να φέρετε αυτήν τη συμπόνια

σε κάθε στιγμή της καθημερινής ζωής σας,

μπορείτε να δοκιμάσετε τρία πράγματα -
είναι μια καλή αρχή.

Την επόμενη φορά που αισθανθείτε
τον εαυτό σας γεμάτο με θυμό, ντροπή,

ή κάποια άλλα συναισθήματα
με τα οποία παλεύετε,

αντί να πάτε και να ενεργήσετε
σε αυτό το συναίσθημα,

ή να το αρνηθείτε και να το αποφύγετε,
να κατηγορείτε τον εαυτό σας γι' αυτό,

τι θα γίνει αν πάρετε μια στιγμή

απλώς να αναγνωρίσετε με συμπόνια
τι συνέβαινε μέσα σας;

Να παρατηρήσετε,
«Ουάου, είμαι πολύ θυμωμένος τώρα.

Πραγματικά παλεύω,
αυτό είναι πραγματικά δύσκολο».

Αυτό είναι το νούμερο ένα.

Το δεύτερο πράγμα: εκείνη την στιγμή,

δείτε αν μπορείτε
να επιβραδύνετε τα πράγματα,

δώστε λίγο χρόνο απλώς
να επιβραδύνετε την αναπνοή σας.

Η επιβράδυνση του σώματος
βοηθάει στην επιβράδυνση του μυαλού.

Ο θυμός προσπαθεί να μας πείσει
ότι πρέπει να ενεργήσουμε άμεσα,

αλλά δε χρειάζεται να το πιστέψουμε -
μπορούμε να πάρουμε μια στιγμή

πρώτα να ισορροπήσουμε τα συναισθήματά μας
και μετά να δουλέψουμε με την κατάσταση.

Αν όμως αυτό ακούγεται σαν άπιαστο όνειρο,

επιτρέψτε μου να πω ότι έχω εφαρμόσει
τη θεραπεία εστίασης στη συμπόνια

για να δουλέψω με βαρυποινίτες
πολλοί από αυτούς για βίαια εγκλήματα.

Και ναι, όταν πήγα στη φυλακή με τέτοια
εμφάνιση και μιλώντας για συμπόνια,

αρχικά είδα να δυσανασχετούν από βαρεμάρα.

Αλλά με την πάροδο του χρόνου, αυτοί οι
άντρες ανακάλυψαν αυτό που είχα μάθει

ότι ο θυμός που ένιωθαν
τόσο έντονα μέσα τους

ήταν συχνά μια μέθοδος για να αποφύγουν

τα συναισθήματα ευαλωτότητας και
συναισθήματα όπως η λύπη ή η ντροπή,

και ότι η συμπόνια τους έδωσε
ένα τρόπο να δουλέψουν με όλα αυτά,

και αυτοί οι άντρες όχι μόνο
δε σταμάτησαν να δουλεύουν με τον θυμό,

αλλά και έψαξαν ενεργά τρόπους
να υποστηρίξουν ο ένας τον άλλο.

Κι έπειτα, κοίταξαν έξω στον κόσμο
και έθεσαν περισσότερες ερωτήσεις.

Ερωτήσεις όπως, πώς μπορούμε
να βοηθήσουμε ανθρώπους εκεί έξω;

Έτσι ώστε να μην καταλήξουν εδώ μέσα.

Ακόμη και από την φυλακή,
πώς μπορώ να βοηθήσω;

Και αν αυτοί μπορούν να το κάνουν,
μπορούμε και εμείς.

Αυτή είναι η αληθινή δύναμη.

Αυτό είναι η συμπόνια.

Ευχαριστώ.

(Χειροκρότημα)