1
00:00:16,264 --> 00:00:19,569
असं समजा, की तुम्ही समारंभाला जाण्यासाठी 
तयारी करत आहात.

2
00:00:19,799 --> 00:00:22,923
तुम्हाला उत्साह वाटतो आहे, 
तशीच थोडीशी चिंताही वाटते आहे.

3
00:00:22,924 --> 00:00:25,476
पोटात गोळा आला आहे धाकधूक वाटते आहे.

4
00:00:25,477 --> 00:00:27,845
हृदयाच्या धडधडीसारखी.

5
00:00:28,860 --> 00:00:34,030
तुमचं मन तुम्हांला मागे खेचतं आहे.

6
00:00:34,656 --> 00:00:36,494
"थांब. इतका आनंद वाटू देऊ नकोस.

7
00:00:36,495 --> 00:00:41,562
जरा सावध रहा, काहीतरी विपरीत घडू शकतं."

8
00:00:41,938 --> 00:00:46,168
तुम्हांला प्रश्न पडतो, 
"समारंभात मी कोणाशी बोलू?

9
00:00:46,169 --> 00:00:52,078
माझ्याशी कोणी बोललं नाही तर? 
लोक मला विक्षिप्त समजले तर?"

10
00:00:53,464 --> 00:00:55,062
तुम्ही समारंभात पोहोचता.

11
00:00:55,063 --> 00:00:58,533
कोणीतरी तुमच्याजवळ येतं 
आणि तुमच्याशी बोलू लागतं.

12
00:00:58,534 --> 00:01:00,232
आणि त्याचवेळी

13
00:01:00,233 --> 00:01:04,917
तुमचं मन सैरभैर होतं. 
हृदयाचे ठोके वाढतात.

14
00:01:05,429 --> 00:01:06,798
तुम्हांला घाम फुटतो.

15
00:01:06,799 --> 00:01:10,781
आपण स्वतःपासून विलग झालो आहोत, 
असं वाटू लागतं.

16
00:01:10,782 --> 00:01:15,479
जणु तुम्ही तुमच्या शरीरात नसून, 
बाहेरून स्वतःलाच बोलताना पाहत आहात.

17
00:01:16,499 --> 00:01:20,611
"भानावर ये." तुम्ही स्वतःला सांगता, 
पण तसं करू शकत नाही.

18
00:01:20,612 --> 00:01:23,171
चिंतेची तीव्रता वाढत जाते.

19
00:01:24,171 --> 00:01:26,076
काही क्षण बोलून झाल्यावर

20
00:01:26,077 --> 00:01:28,838
ती व्यक्ती निघून जाते.

21
00:01:28,839 --> 00:01:31,735
आता तुम्हांला पूर्णपणे 
पराभव झाल्यासारखं वाटू लागतं.

22
00:01:33,344 --> 00:01:38,696
बऱ्याच काळापासून, समाजात मिसळताना 
तुम्हाला असेच अनुभव येताहेत.

23
00:01:39,051 --> 00:01:43,074
किंवा कल्पना करा, की 
आपण गर्दीच्या ठिकाणी आहोत.

24
00:01:43,075 --> 00:01:46,470
तुम्हाला भीती वाटू लागते.

25
00:01:46,471 --> 00:01:48,787
आजूबाजूला पुष्कळ लोक असणाऱ्या ठिकाणी,

26
00:01:48,788 --> 00:01:53,800
उदाहरणार्थ, बसमध्ये 
तुम्हाला अस्वस्थ वाटू लागतं.

27
00:01:54,769 --> 00:01:56,932
ते टाळण्यासाठी तुम्ही
बाहेर जाणं टाळता.

28
00:01:56,933 --> 00:02:02,951
मग त्यामुळे एकटेपणा जाणवतो.

29
00:02:03,816 --> 00:02:08,122
या दोन्ही उदाहरणांतील व्यक्तींना

30
00:02:08,124 --> 00:02:10,408
चिंताविकार जडला आहे.

31
00:02:10,949 --> 00:02:14,583
आपल्या समजुतीपेक्षा कितीतरी जास्त लोकांना

32
00:02:14,584 --> 00:02:17,473
चिंताविकार जडलेला असतो.

33
00:02:17,474 --> 00:02:21,165
आजमितीला, जगात दर १४ व्यक्तींमागे

34
00:02:21,166 --> 00:02:23,589
एका व्यक्तीला हा विकार आहे.

35
00:02:23,590 --> 00:02:28,864
दरवर्षी, या विकारावरच्या उपचारांसाठी

36
00:02:28,865 --> 00:02:32,844
४२ दशकोटी डॉलर्सहूनही जास्त खर्च होतो.

37
00:02:32,845 --> 00:02:36,097
चिंताविकारामुळे आयुष्यावर 
काय परिणाम होऊ शकतात

38
00:02:36,098 --> 00:02:37,378
ते सांगते..

39
00:02:37,379 --> 00:02:43,524
नैराश्य, शिक्षण सोडून देणे, 
आत्महत्येचे विचार मनात येणे.

40
00:02:44,904 --> 00:02:49,129
या विकारामुळे ध्येयाकडे वाटचाल करणं, 
आणि नोकरी टिकवणं कठीण जातं.

41
00:02:49,619 --> 00:02:52,589
नातेसंबंध तुटू शकतात.

42
00:02:52,989 --> 00:02:55,023
हे अनेक लोकांना ठाऊक नसतं.

43
00:02:55,024 --> 00:02:59,084
त्यामुळे ते हा विकार दडवून ठेवतात.

44
00:02:59,085 --> 00:03:04,696
ही एक प्रकारची भीती आहे, आणि त्यावर 
मात करणं शक्य आहे असं मानलं जातं.

45
00:03:05,146 --> 00:03:07,385
पण या विकारात भीतीहूनही जास्त 
असं काहीतरी असतं.

46
00:03:08,705 --> 00:03:11,856
हा विकार फारसा महत्त्वाचा मानला जात नाही,

47
00:03:11,857 --> 00:03:14,226
कारण त्याचं नेमकं स्वरूप 
लोकांना ठाऊक नसतं.

48
00:03:14,227 --> 00:03:21,227
हा स्वभावाचा भाग आहे का? आजार आहे का? 
की नैसर्गिक भावना? काय आहे हे?

49
00:03:22,831 --> 00:03:26,072
म्हणूनच, सर्वसाधारण चिंता आणि चिंताविकार

50
00:03:26,073 --> 00:03:30,488
यातला फरक जाणणं महत्त्वाचं आहे.

51
00:03:32,277 --> 00:03:35,571
सर्वसाधारण चिंता ही एक सामान्य भावना आहे.

52
00:03:35,572 --> 00:03:38,035
तणावाच्या परिस्थितीत 
अशी चिंता वाटणं साहजिक आहे.

53
00:03:38,036 --> 00:03:41,688
उदाहरणार्थ, कल्पना करा, की 
तुम्ही जंगलात आहात,

54
00:03:41,689 --> 00:03:45,376
आणि तुमच्यासमोर एक अस्वल आलं.

55
00:03:46,650 --> 00:03:50,184
यामुळे कदाचित तुम्हांला थोडी चिंता वाटेल.

56
00:03:50,185 --> 00:03:53,668
तिथून पळून जावंसं वाटेल.

57
00:03:54,354 --> 00:04:00,404
या प्रकारची चिंता वाटणं चांगलंच, 
कारण त्यामुळे तुमचा जीव वाचेल.

58
00:04:00,405 --> 00:04:03,886
तुम्ही ताबडतोब तिथून पळून जाल.

59
00:04:03,887 --> 00:04:08,410
तसं पाहिलं तर अस्वल पाहून पळत सुटणं
ही काही तितकीशी चांगली कल्पना नाही.

60
00:04:08,650 --> 00:04:11,249
अस्वलापेक्षा जलद कोणी पळू शकेल, 
असं मला वाटत नाही.

61
00:04:13,592 --> 00:04:16,935
नोकरीच्या ठिकाणी, 
चिंतेमुळे आपण दिलेल्या मुदतीत कामं करतो,

62
00:04:16,935 --> 00:04:19,841
आयुष्यात येणाऱ्या आणीबाणीच्या प्रसंगांचा
सामना करतो.

63
00:04:19,841 --> 00:04:24,287
पण कधीकधी ही चिंतेची भावना 
पराकोटीला पोहोचते.

64
00:04:24,952 --> 00:04:29,231
ज्या घटनांपासून खराखुरा धोका उद्भवत नाही, 
त्याही वेळी ती निर्माण होते.

65
00:04:29,232 --> 00:04:32,851
अशावेळी हा चिंताविकार असू शकतो.

66
00:04:32,852 --> 00:04:36,481
उदाहरणार्थ, सार्वत्रिक चिंताविकार.
(Generalized Anxiety Disorder)

67
00:04:36,482 --> 00:04:41,871
या विकारात सतत सर्व गोष्टींबद्दल
पराकोटीची चिंता वाटते.

68
00:04:41,872 --> 00:04:46,552
ही चिंता आटोक्यात ठेवणं कठीण जातं.

69
00:04:47,745 --> 00:04:52,235
याबरोबर भीती, अस्वस्थता 
अशी लक्षणंसुद्धा जाणवतात.

70
00:04:52,630 --> 00:04:58,490
रात्री झोप लागत नाही. 
कामावर लक्ष केंद्रित करता येत नाही.

71
00:04:59,595 --> 00:05:05,974
चिंता, मग ती कोणत्याही प्रकारची असो,

72
00:05:05,975 --> 00:05:09,734
तिची तीव्रता कमी करण्यासाठी 
उपाय उपलब्ध आहेत.

73
00:05:09,735 --> 00:05:13,715
ते उपयुक्त आहेत, 
आणि अतिशय सोपे आहेत.

74
00:05:15,051 --> 00:05:18,500
बरेचदा, मानसिक विकारांसाठी 
औषधं दिली जातात.

75
00:05:18,501 --> 00:05:21,020
पण ती दीर्घकाळ उपयोगी पडत नाहीत.

76
00:05:21,021 --> 00:05:25,021
कालांतराने लक्षणं पुन्हा दिसू लागतात, 
आणि विकार पुन्हा पहिल्या अवस्थेत जातो.

77
00:05:25,560 --> 00:05:28,359
म्ह्णून हा एक वेगळा विचार 
करून पाहण्यासारखा आहे.

78
00:05:28,360 --> 00:05:33,249
आपण समस्यांना कशा प्रकारे तोंड देतो,

79
00:05:33,250 --> 00:05:37,250
त्यावर आपल्या चिंतेचं प्रमाण 
अवलंबून असतं.

80
00:05:37,473 --> 00:05:43,383
समस्या हाताळण्याची पद्धत जराशी बदलली, 
तर चिंतेचं प्रमाण कमी होऊ शकतं.

81
00:05:45,523 --> 00:05:47,862
केम्ब्रिज विद्यापीठातल्या 
आमच्या पाहणीनुसार,

82
00:05:47,863 --> 00:05:51,032
गरीब वस्तीतल्या स्त्रियांना 
चिंताविकार होण्याची शक्यता

83
00:05:51,033 --> 00:05:55,362
सधन वस्तीतल्या स्त्रियांपेक्षा 
जास्त असते.

84
00:05:55,363 --> 00:05:59,492
हा निष्कर्ष तसा धक्कादायक वाटला नाही. 
पण सखोल अभ्यासातून निराळं काही जाणवलं.

85
00:05:59,493 --> 00:06:02,542
गरीब वस्तीतल्या स्त्रियांना

86
00:06:02,543 --> 00:06:06,382
समस्या सोडवण्याची एक खास पद्धत ठाऊक असेल,

87
00:06:06,383 --> 00:06:08,382
तर त्यांना चिंतेचा त्रास होत नाही.

88
00:06:08,383 --> 00:06:13,842
पण ती पद्धत ठाऊक नसेल, तर त्यांना

89
00:06:13,843 --> 00:06:15,153
चिंताविकार सतावतो.

90
00:06:16,078 --> 00:06:17,477
इतर काही पाहण्यांनुसार,

91
00:06:17,478 --> 00:06:21,137
ज्या लोकांना ही पद्धत ठाऊक होती,

92
00:06:21,138 --> 00:06:25,267
त्यांचं मानसिक आरोग्य

93
00:06:25,268 --> 00:06:27,927
युद्ध किंवा नैसर्गिक आपत्तीसारख्या

94
00:06:27,928 --> 00:06:31,838
खडतर परिस्थितीतसुद्धा उत्तम राहिलं.

95
00:06:32,093 --> 00:06:36,822
पण ज्यांना ही पद्धत ठाऊक नव्हती,

96
00:06:36,823 --> 00:06:41,483
त्यांना याच खडतर परिस्थितीमुळे 
मानसिक विकार जडले.

97
00:06:42,979 --> 00:06:47,878
तर मग, काय आहेत या 
समस्या हाताळण्याच्या पद्धती?

98
00:06:47,879 --> 00:06:52,229
त्यांचा वापर करून चिंताविकाराची तीव्रता 
कमी कशी करता येईल?

99
00:06:53,275 --> 00:06:55,294
त्याबद्दल सांगण्याअगोदर,

100
00:06:55,295 --> 00:06:58,914
एक रोचक गोष्ट सांगते. 


101
00:06:58,915 --> 00:07:05,915
या पद्धती तुम्ही स्वतःच तयार करू शकता.

102
00:07:05,955 --> 00:07:08,355
तुमच्या स्वतःच्या वागण्यातून.

103
00:07:09,077 --> 00:07:12,316
तुमच्या चिंताविकारावर ताबा मिळवून
त्याची तीव्रता कमी करू शकता.

104
00:07:12,317 --> 00:07:14,877
स्वतःला सक्षम करणारी ही गोष्ट आहे.

105
00:07:17,015 --> 00:07:20,604
आज मी अशा प्रकारच्या 
तीन पद्धतींविषयी बोलणार आहे.

106
00:07:20,605 --> 00:07:25,435
पहिली, आपल्या आयुष्यावर 
आपलं नियंत्रण आहे, असे समजणे.

107
00:07:27,057 --> 00:07:31,436
आपलं आयुष्य आपल्या नियंत्रणाखाली आहे 
असं समजणाऱ्या लोकांचं

108
00:07:31,437 --> 00:07:33,477
मानसिक आरोग्य चांगलं असतं.

109
00:07:33,869 --> 00:07:36,868
तसं तुम्हांला वाटत नसेल, तर

110
00:07:36,869 --> 00:07:38,498
नियंत्रणात असलेल्या गोष्टी करून

111
00:07:38,499 --> 00:07:42,669
तो अनुभव घ्यावा, 
असं संशोधन सांगतं.

112
00:07:43,505 --> 00:07:45,295
माझं म्हणणं स्पष्ट करून सांगते.

113
00:07:46,048 --> 00:07:50,207
अजून पूर्ण तयारी झाली नाही, अशा समजुतीने

114
00:07:50,208 --> 00:07:52,908
तुम्ही एखादं काम सुरु करणं 
लांबणीवर टाकता का?

115
00:07:53,733 --> 00:07:55,842
आज कोणते कपडे घालावेत?
कोणाबरोबर डेटला जावं?

116
00:07:55,843 --> 00:08:01,693
कोणती नोकरी घ्यावी?
असे निर्णय तुम्हांला कठीण वाटतात का?

117
00:08:02,819 --> 00:08:05,818
काय करावं हा निर्णय घेण्यात 
तुमचा इतका वेळ वाया जातो,

118
00:08:05,819 --> 00:08:09,819
की तुम्ही काहीच करू शकत नाही?

119
00:08:11,973 --> 00:08:16,763
अनिर्णायक अवस्था, नियंत्रणाबाहेरची 
परिस्थिती, यावर उपाय म्हणजे

120
00:08:16,979 --> 00:08:19,139
ती गोष्ट चुकीची का होईना, पण करणे.

121
00:08:20,630 --> 00:08:24,459
जी. के. चेस्टरटन हे एक कवी आणि लेखक आहेत. 
ते म्हणतात,

122
00:08:24,460 --> 00:08:30,760
जी गोष्ट करण्यासारखी असेल, ती पहिल्या वेळी
चुकीच्या पद्धतीने करायला हरकत नाही.

123
00:08:32,003 --> 00:08:34,361
ही युक्ती चांगली लागू पडते, 
कारण यामुळे

124
00:08:34,363 --> 00:08:39,792
अनिर्णायक अवस्था संपते, आणि तुम्ही 
कृतीच्या अवस्थेत ढकलले जाता.

125
00:08:39,793 --> 00:08:42,472
नाहीतर काय करावं, कसं करावं,

126
00:08:42,472 --> 00:08:45,932
या विचारात

127
00:08:45,933 --> 00:08:47,693
तासनतास फुकट जाऊ शकतात,

128
00:08:48,091 --> 00:08:53,221
तुमची शक्ती नष्ट होते, आणि 
ते काम सुरु करण्याची भीती वाटू लागते.

129
00:08:54,492 --> 00:08:59,331
बरेचदा, आपल्याला बिनचूक काम करायचं असतं. 
पण आपण काहीच करू शकत नाही.

130
00:08:59,332 --> 00:09:01,871
कारण आपण स्वतःसमोर 
इतके उच्च आदर्श ठेवतो, की

131
00:09:01,872 --> 00:09:05,051
त्यांचीच आपल्याला भीती वाटते.

132
00:09:05,052 --> 00:09:09,051
या तणावामुळे आपण काम पुढे ढकलत राहतो,

133
00:09:09,052 --> 00:09:13,052
किंवा करतच नाही.

134
00:09:14,716 --> 00:09:17,786
चुकीच्या पद्धतीने करण्याची मुभा मिळाल्यावर
कृती मोकळेपणाने घडते.

135
00:09:18,420 --> 00:09:20,259
तुम्हांला हे ठाऊक आहे.

136
00:09:20,260 --> 00:09:24,979
अनेकदा, काम बिनचूक हवं, या भीतीपोटी 
आपण ते सुरूच करत नाही.

137
00:09:24,980 --> 00:09:28,980
योग्य वेळी करू, योग्य क्षमता आली की करू, 
असं म्हणतो.

138
00:09:29,768 --> 00:09:33,768
यामुळे ताण तणाव निर्माण होऊ शकतात.

139
00:09:34,027 --> 00:09:37,416
त्यापेक्षा त्या कामात झटकन उडी घेऊन 
ते करूनच टाकलं तर?

140
00:09:37,417 --> 00:09:39,907
ते चांगलं होतंय की नाही, 
याची चिंता कशाला?

141
00:09:40,392 --> 00:09:43,961
या विचारामुळे काम सुरु करणं सोपं जातं.

142
00:09:43,962 --> 00:09:47,072
मग चुकीच्या पद्धतीने का होईना, 
ते करून संपतं.

143
00:09:47,440 --> 00:09:48,669
नंतर मागे वळून पाहताना

144
00:09:48,670 --> 00:09:53,810
आपल्या लक्षात येतं, की 
ते काही तितकंसं चुकीचं नव्हतं.

145
00:09:56,007 --> 00:09:58,196
माझ्या एका जवळच्या मैत्रिणीला 
चिंताविकार आहे.

146
00:09:58,197 --> 00:10:01,937
तिने हा मंत्र वापरायला सुरुवात केली आहे.

147
00:10:03,142 --> 00:10:07,511
ती म्हणते, "या मंत्रामुळे 
माझं आयुष्य बदलून गेलं.

148
00:10:07,512 --> 00:10:12,732
आता मी पूर्वीपेक्षा कमी वेळात कामं उरकते.

149
00:10:13,887 --> 00:10:20,297
चुकीची मुभा असल्यामुळे मी 
धोका पत्करते, काही वेगळं करून पाहते.

150
00:10:20,818 --> 00:10:25,598
या वेगळ्या पद्धतीमुळे कामातली मजा अनुभवते.

151
00:10:26,562 --> 00:10:32,472
या मंत्रामुळे चिंतेची जागा 
उत्साहाने घेतली आहे. "

152
00:10:34,113 --> 00:10:41,063
चुकीच्या पद्धतीने काम करा, आणि 
करता करता कामात सुधारणा करा.

153
00:10:42,589 --> 00:10:46,119
आता यावर विचार करा पाहू..

154
00:10:46,333 --> 00:10:53,333
आजपासून तुम्ही हा मंत्र वापरला, 
तर तुमच्या आयुष्यात काय बदल घडेल?

155
00:10:57,743 --> 00:11:01,743
चिंताविकाराचा सामना करण्याचं दुसरं धोरण, 
स्वतःला क्षमा करणे.

156
00:11:02,216 --> 00:11:05,116
हे फार प्रभावी आहे.

157
00:11:06,381 --> 00:11:09,620
चिंताग्रस्त लोक आपल्या चुका, 
काळज्या, दुःखभावना

158
00:11:09,621 --> 00:11:15,941
याबद्दल अति विचार करतात.

159
00:11:16,815 --> 00:11:22,285
समजा, तुमचा एक मित्र 
सतत तुमच्या चुका शोधून काढून

160
00:11:22,453 --> 00:11:25,242
त्या तुम्हांला सांगतो आहे.

161
00:11:25,243 --> 00:11:28,722
तुमच्या आयुष्यात जे जे काही 
वाईट घडलं असेल, ते सर्व.

162
00:11:28,723 --> 00:11:30,092
या माणसाला

163
00:11:30,093 --> 00:11:33,243
ताबडतोब हाकलून द्यावं, 
असं तुम्हांला वाटेल, हो ना?

164
00:11:34,639 --> 00:11:40,219
चिंताग्रस्त लोक दिवसभर स्वतःलाच 
हा त्रास देत असतात.

165
00:11:40,505 --> 00:11:42,595
ते स्वतःशी फारसे चांगुलपणाने वागत नाहीत.

166
00:11:42,939 --> 00:11:46,939
तर आता, स्वतःशी जरा दयाळूपणे वागून पहा.

167
00:11:47,473 --> 00:11:50,313
स्वतःच स्वतःचा आधार व्हा.

168
00:11:50,834 --> 00:11:54,283
हे कसं करायचं?
स्वतःच्या चुकांबद्दल

169
00:11:54,284 --> 00:11:55,733
स्वतःला क्षमा करायची.

170
00:11:55,734 --> 00:11:58,414
मग त्या अगदी नुकत्याच केलेल्या चुका असोत,

171
00:11:58,766 --> 00:12:00,876
किंवा भूतकाळातल्या.

172
00:12:02,221 --> 00:12:05,180
पूर्वी कधीतरी भीतीने ग्रस्त झाल्याची 
शरम वाटत असेल,

173
00:12:05,181 --> 00:12:06,741
तर त्याबद्दल स्वतःला क्षमा करा.

174
00:12:07,231 --> 00:12:10,171
तुम्हांला कोणाशी तरी बोलावंसं वाटलं असेल,

175
00:12:10,509 --> 00:12:12,648
पण तसा धीर झाला नसेल,

176
00:12:12,649 --> 00:12:14,559
तर चिंता करू नका, स्वतःला क्षमा करा.

177
00:12:14,947 --> 00:12:17,946
या सगळ्या गोष्टींबद्दल 
स्वतःला क्षमा करा.

178
00:12:17,947 --> 00:12:22,467
मग तुम्हांला स्वतःविषयी 
जरा जास्त करुणा वाटेल.

179
00:12:23,547 --> 00:12:26,667
हे केल्याशिवाय तुमच्या मनाच्या जखमा 
भरून येणार नाहीत.

180
00:12:28,094 --> 00:12:31,044
आता शेवटची, पण महत्त्वाची गोष्ट.

181
00:12:32,081 --> 00:12:34,920
आपल्या आयुष्याला

182
00:12:34,921 --> 00:12:37,871
काहीतरी हेतू किंवा अर्थ असणं.

183
00:12:39,238 --> 00:12:43,328
आपण आयुष्यात कोणतंही काम केलं,

184
00:12:43,915 --> 00:12:46,034
कितीही पैसा कमावला,

185
00:12:46,035 --> 00:12:51,185
तरीही कोणालातरी आपण हवे आहोत, 
या भावनेशिवाय आपण सुखी होऊ शकत नाही.

186
00:12:51,799 --> 00:12:55,428
आपल्या कृतीमुळे कोणाचं तरी भलं व्हावं,

187
00:12:55,429 --> 00:12:58,089
किंवा आपल्या प्रेमाचा कोणाला तरी 
आधार वाटावा.

188
00:12:59,744 --> 00:13:00,973
म्हणजे,

189
00:13:00,974 --> 00:13:04,553
कोणीतरी आपली स्तुती केली तर आपण सुखी होऊ, 
असं नव्हे.

190
00:13:04,554 --> 00:13:08,093
याचा अर्थ असा, की आपण दुसऱ्यांसाठी 
कधीच काही केलं नाही,

191
00:13:08,094 --> 00:13:11,804
तर मानसिक आरोग्य 
ढासळण्याची शक्यता असते.

192
00:13:13,642 --> 00:13:17,282
सुप्रसिद्ध न्यूरॉलॉजिस्ट 
डॉ. व्हिक्टर फ्रॅन्कल म्हणतात,

193
00:13:17,771 --> 00:13:21,380
"ज्यासाठी जगावं, असं काही उरलं नाही, किंवा

194
00:13:21,381 --> 00:13:24,551
आयुष्याकडून कसलीच अपेक्षा शिल्लक नाही,

195
00:13:24,742 --> 00:13:27,651
असं म्हणणाऱ्या व्यक्तींना समजवायला हवं,

196
00:13:27,652 --> 00:13:32,082
की तुम्ही जिवंत आहात, म्हणजे अजून 
तुमच्याकडून काहीतरी अपेक्षा आहे. "

197
00:13:35,601 --> 00:13:40,611
इतर कोणाच्या हितासाठी केलेली कृती 
आपल्याला कठीण समयी तारून नेते.

198
00:13:41,493 --> 00:13:44,192
जगायचं कशासाठी, 
हे त्यातून आपल्याला समजतं,

199
00:13:44,193 --> 00:13:50,133
आणि मग आपण कोणत्याही परिस्थितीचा
सामना करू शकतो. कोणत्याही.

200
00:13:52,771 --> 00:13:55,541
आता प्रश्न असा, की 


201
00:13:56,324 --> 00:14:00,154
केवळ दुसऱ्यासाठी अशी 
एक तरी कृती तुम्ही करता का?

202
00:14:01,127 --> 00:14:02,867
मग ते विनावेतन काम असेल,

203
00:14:03,682 --> 00:14:08,941
किंवा आज, इथे मिळालेलं हे ज्ञान 
इतरांना सांगणं असेल.

204
00:14:08,942 --> 00:14:11,372
खासकरून ज्यांना गरज असेल, त्यांना.

205
00:14:11,511 --> 00:14:15,230
आणि अशाच लोकांजवळ समुपदेशन घेण्यासाठी 
पैसे नसतात.

206
00:14:15,231 --> 00:14:16,730
आणि साधारणपणे अशाच लोकांमध्ये

207
00:14:16,731 --> 00:14:19,821
चिंताविकार मोठ्या संख्येने आढळतो.

208
00:14:20,232 --> 00:14:22,621
हे ज्ञान त्यांना द्या, सर्वांना द्या.

209
00:14:22,622 --> 00:14:26,352
कारण त्यामुळे तुमचं मानसिक आरोग्य 
खरोखर सुधारेल.

210
00:14:30,317 --> 00:14:32,857
आता आणखी एक विचार सांगून हे भाषण संपवते.

211
00:14:35,224 --> 00:14:39,423
इतरांच्या भल्यासाठी काहीतरी करण्याचा 
आणखी एक मार्ग म्हणजे

212
00:14:39,424 --> 00:14:44,244
पुढच्या पिढयांना ज्याचा उपयोग होईल, 
असं काही कार्य करणे.

213
00:14:45,614 --> 00:14:50,513
तुमचं हे कार्य त्यांना समजलं नाही,

214
00:14:50,514 --> 00:14:51,793
तरी हरकत नाही.

215
00:14:51,794 --> 00:14:57,113
कारण तुमचं कार्य तुम्हांला ठाऊक असेल.
त्यामुळे तुमच्या लक्षात येईल,

216
00:14:57,114 --> 00:15:01,904
की या बाबतीत आपण एकमेव आहोत, 
आणि हेच आपल्या आयुष्याचं महत्त्व आहे.

217
00:15:02,737 --> 00:15:04,016
धन्यवाद.

218
00:15:04,017 --> 00:15:05,347
(टाळ्या)