1
00:00:01,137 --> 00:00:03,135
Bunun ne olduğunu tahmin edebilir misiniz?

2
00:00:04,083 --> 00:00:08,226
Ya size camdan yaratıkların
olduğu bir yer var desem?

3
00:00:08,250 --> 00:00:11,268
Ya da bizim göremediğimiz
yaşam formları olduğunu

4
00:00:11,292 --> 00:00:14,309
ama astronotların onları hep gördüğünü?

5
00:00:14,333 --> 00:00:18,559
Bu görünmez cam yaratıklar
uzak gezegenlerdeki uzaylılar değiller.

6
00:00:18,583 --> 00:00:20,226
Onlar su yosunları:

7
00:00:20,250 --> 00:00:23,893
fotosentetik, tek hücreli yosun
oksijen üretiminden sorumlu,

8
00:00:23,917 --> 00:00:27,184
gezegensel ölçekte 
bulut tohumlarına yardım eden

9
00:00:27,208 --> 00:00:30,893
ve karmaşık olarak şekillenmiş geometrik 
dış kabuk, hammaddesi --

10
00:00:30,917 --> 00:00:32,417
cam, elbette.

11
00:00:32,950 --> 00:00:36,898
Uzaydan, okyanus yüzeyinde renkli
girdaplar yaptıklarını görebilirsiniz.

12
00:00:36,898 --> 00:00:37,976
Öldüklerinde ise

13
00:00:38,000 --> 00:00:40,476
onların cam girdapları 
okyanusların dibine batar,

14
00:00:40,500 --> 00:00:41,841
havadaki karbonu alarak

15
00:00:41,841 --> 00:00:43,310
onlarla birlikte dibe gömülür.

16
00:00:43,310 --> 00:00:47,726
Okyanuslarda meydana gelen önemli miktarda
karbonun ayrışmasından sorumludur.

17
00:00:47,750 --> 00:00:50,018
Yabancı bir gezegende yaşıyoruz.

18
00:00:50,042 --> 00:00:52,518
Dünya'da araştırmak için
çok fazla tuhaf hayat var

19
00:00:52,542 --> 00:00:56,101
ve bunların çoğu dünyamızın,

20
00:00:56,125 --> 00:00:58,934
görüşümüzün ve 
anlayışımızın uçlarında yaşıyorlar.

21
00:00:58,958 --> 00:01:01,250
Bu uç kısımlardan birisi Antartika'dır.

22
00:01:02,083 --> 00:01:04,143
Ne zaman Antartika'yı düşünsek çoğunlukla

23
00:01:04,167 --> 00:01:06,518
verimsiz, birkaç penguen haricinde

24
00:01:06,542 --> 00:01:08,559
yaşam olmayan bir yer sanarız.

25
00:01:08,583 --> 00:01:11,158
Ama Antarktika sayısız canlıya 
ev sahipliği yapan

26
00:01:11,158 --> 00:01:15,070
son derece büyüleyici bir 
kutupsal yaşam vahası olarak bilinmeli.

27
00:01:15,875 --> 00:01:19,143
Öyleyse neden güncel
doğa belgesellerinde onları görmedik?

28
00:01:19,167 --> 00:01:22,101
Pekala, kar ve buzun altında

29
00:01:22,125 --> 00:01:24,184
adeta bize görünmemek için saklanıyorlar.

30
00:01:24,208 --> 00:01:25,768
Onlar mikroplar:

31
00:01:25,792 --> 00:01:29,226
buzulların içine gömülü,
deniz buzulunun altında

32
00:01:29,250 --> 00:01:31,089
ve buzul üstündeki göletlerde yaşayan

33
00:01:31,089 --> 00:01:32,934
küçük hayvanlar ve bitkiler.

34
00:01:32,958 --> 00:01:35,684
Ve de doğa belgesellerinde
görmeye alışkın olduğunuz

35
00:01:35,708 --> 00:01:38,292
büyük faunadakilerden
daha az çekici değiller.

36
00:01:39,333 --> 00:01:43,684
Peki insanları göremedikleri şeyleri 
keşfetmeye nasıl zorlarsınız?

37
00:01:43,708 --> 00:01:46,872
Kısa zaman önce Antarktika'da
özünde mikrobiyal ölçekte

38
00:01:46,872 --> 00:01:51,059
bir yaban filmi yapımcısı olmak amacıyla
5 haftalık keşif gezisine liderlik ettim.

39
00:01:51,083 --> 00:01:53,018
85 kiloluk teçhizat ile birlikte

40
00:01:53,042 --> 00:01:55,059
askeri uçağa atladım

41
00:01:55,083 --> 00:01:57,976
ve mikroskobik ekstremofilleri 
kaydetmek ve araştırmak için

42
00:01:57,976 --> 00:02:00,143
mikroskoplar ile birlikte alana indim,

43
00:02:00,167 --> 00:02:02,076
böylece Dünya'da birlikte yaşadığımız

44
00:02:02,076 --> 00:02:05,042
yeterince anlaşılmamış ekosistemle 
daha içli dışlı olabiliriz.

45
00:02:06,167 --> 00:02:08,673
Bu görünmez canlıları
hareket halinde çekebilmek için

46
00:02:08,673 --> 00:02:10,684
onların nereye ev dediklerini görmem --

47
00:02:10,708 --> 00:02:13,208
buzun altına girmem gerekiyordu.

48
00:02:13,875 --> 00:02:18,476
Her yıl, deniz buzu Antarktika'nın
tüm büyüklüğünü iki katına çıkarır.

49
00:02:18,500 --> 00:02:21,268
Üç metrelik buzun altına göz atmak

50
00:02:21,292 --> 00:02:24,893
ve gizli ekosistemin tüm hayatına
tanık olmak için

51
00:02:24,917 --> 00:02:28,476
deniz tabanı ile buzun aydınlık 
tavanı arasında asılı kalırken

52
00:02:28,500 --> 00:02:32,750
deniz buzuna yerleştirilmiş,
uzun bir metal tüpten aşağı indim.

53
00:02:34,041 --> 00:02:36,184
İşte dışardan nasıl göründüğü.

54
00:02:36,208 --> 00:02:38,375
Kesinlikle büyüleyiciydi.

55
00:02:39,667 --> 00:02:43,059
Bulduğum bazı varlıklar ostrakodlar

56
00:02:43,083 --> 00:02:46,351
ve çok daha güzel olan
geometrik su yosunları gibi hoş şeylerdi.

57
00:02:46,375 --> 00:02:49,385
Daha sonra, birkaç haftalığına 
kuru vadilerde kamp yapmak için

58
00:02:49,385 --> 00:02:51,018
daha da uzaklara gittim.

59
00:02:51,042 --> 00:02:54,268
Antarktika'nın yüzde 98'i
buz ile kaplanmış

60
00:02:54,292 --> 00:02:58,102
ve Kuru Vadiler,
kıtanın aslında tüm buzun altında

61
00:02:58,126 --> 00:03:01,643
nasıl göründüğünü görebileceğiniz 
en büyük alandır.

62
00:03:01,667 --> 00:03:04,112
Kan Şelaleleri'nden, 
10 yıldan biraz fazladır

63
00:03:04,112 --> 00:03:07,601
tamamıyla cansız olduğu düşünülen
demir oksit fışkırtan

64
00:03:07,625 --> 00:03:12,018
bir su altı göleti olan doğa harikasından 
bakteri örneği aldım.

65
00:03:12,042 --> 00:03:15,226
Bir buzulun içine inmek,

66
00:03:15,250 --> 00:03:18,960
buz katmanlarının arasında gömülü şekilde
yaşayan pek çok ekstrem varlıkları

67
00:03:18,960 --> 00:03:20,792
ortaya çıkarmak için yukarı tırmandım.

68
00:03:21,583 --> 00:03:23,577
Kriyokonit delikleri olarak bilinen

69
00:03:23,577 --> 00:03:26,315
küçük koyu renkli 
toprak parçalarından oluşan

70
00:03:26,315 --> 00:03:27,559
buzulun üstüne püsküren

71
00:03:27,583 --> 00:03:31,434
ve sonra donup kalacağı sulu deliklerde
eriyerek akmaya başlayan

72
00:03:31,458 --> 00:03:34,393
buzulun içinde toprak disklerinin
yüzlercesini bulunduran

73
00:03:34,417 --> 00:03:36,309
küçük ada evrenleri gibi

74
00:03:36,333 --> 00:03:39,184
her biri kendi eşsiz
ekosistemiyle birlikte.

75
00:03:39,208 --> 00:03:41,520
Bulduğum bazı yaratıkları
belki tanıyabilirsiniz,

76
00:03:41,520 --> 00:03:43,101
tıpkı bu şirin tardigrade gibi --

77
00:03:43,125 --> 00:03:44,807
ben kesinlikle ona bayılıyorum,

78
00:03:44,807 --> 00:03:46,934
pençeli küçük jelibon ayılar gibiler.

79
00:03:46,958 --> 00:03:48,684
Su ayısı olarak da bilinirler,

80
00:03:48,708 --> 00:03:50,860
süper güçlere
sahip oldukları için ünlüdürler,

81
00:03:50,860 --> 00:03:53,518
bu onların ekstrem şartlarda
hayatta kalmalarını sağlar,

82
00:03:53,542 --> 00:03:56,018
uzay boşluğu da buna dahil.

83
00:03:56,042 --> 00:04:00,045
Fakat bunlar bulmak için ne uzaya
ne de Antarktika'ya gitmenize gerek var.

84
00:04:00,045 --> 00:04:02,018
Kaldırım çatlaklarından parklara kadar,

85
00:04:02,042 --> 00:04:04,226
gezegenin her yerinde
yosun içinde yaşarlar.

86
00:04:04,250 --> 00:04:08,268
Her gün muhtemelen tonlarca 
görünmez hayvanın yanından yürüyorsunuz.

87
00:04:08,292 --> 00:04:09,739
Diğerleri tanıdık görünebilir,

88
00:04:09,739 --> 00:04:12,582
lakin yuvarlak solucanlar gibi
hala yabanclı olanlar da var.

89
00:04:12,582 --> 00:04:14,101
Ne yılan ne de toprak solucanı,

90
00:04:14,125 --> 00:04:16,748
yuvarlak solucanlar
kendi başlarına birer yaratık.

91
00:04:16,748 --> 00:04:20,402
Toprak solucanları gibi kendilerini
yenileyemez veya yılan gibi sürünemezler,

92
00:04:20,402 --> 00:04:23,390
ama bazılarının ağızlarının içinde,
avlarını zıpkınla avlamak

93
00:04:23,390 --> 00:04:27,125
ve iç kısımlarını emmek için kullandıkları
ince ve hançer gibi iğneleri vardır.

94
00:04:27,708 --> 00:04:29,684
Bu gezegendeki her insan başına

95
00:04:29,708 --> 00:04:32,583
57 milyar adet yuvarlak solucan bulunur.

96
00:04:33,875 --> 00:04:36,464
Ve bazı yaratıkları
hiç tanıyamayabilirsiniz

97
00:04:36,464 --> 00:04:39,183
yine de aynı derecede
büyüleyici hayatlar yaşarlar,

98
00:04:39,247 --> 00:04:43,184
süpürge gibi bir ağıza dönüşen şaşırtıcı
taca sahip olan tekerlekli hayvanlar gibi

99
00:04:43,208 --> 00:04:47,351
sindirim sistemli silliler gibi o kadar 
transparan ki sizi rahatsız edecek

100
00:04:47,375 --> 00:04:51,958
ve parti konfetisi petri kabında patlamış
gibi görünen siyanobakteri.

101
00:04:52,833 --> 00:04:55,059
Birçok kez popüler medyada gördüklerimiz

102
00:04:55,083 --> 00:04:58,976
elektron mikroskobu tarafından taranmış
korkunç canavarlar gibi görünen

103
00:04:59,000 --> 00:05:01,184
mikro organizma fotoğrafları.

104
00:05:01,208 --> 00:05:04,601
Dışarıda ayak attığımız her yerin dibinde
yaşamalarına rağmen

105
00:05:04,625 --> 00:05:07,934
hareket ettiklerini görmeden
hayatları bizim için anlaşılmaz kalıyor.

106
00:05:07,958 --> 00:05:09,684
Günlük hayatları nasıl?

107
00:05:09,708 --> 00:05:12,184
Kendi çevreleri ile
nasıl etkileşimde bulunuyorlar?

108
00:05:12,208 --> 00:05:15,976
Eğer sadece hayvanat bahçesinde
bir penguen fotoğrafı görüp

109
00:05:16,000 --> 00:05:19,518
paytak paytak yürüken 
ve buzun üzerinde süzülürken görmeseydiniz

110
00:05:19,542 --> 00:05:22,226
penguenleri tam olarak anlamayacaktınız.

111
00:05:22,250 --> 00:05:24,392
Mikro yaratıkları hareket halinde görerek

112
00:05:24,392 --> 00:05:28,101
başka türlü bize görünmez olacak
yaşamlarının iç yüzünü daha iyi anlıyoruz.

113
00:05:28,125 --> 00:05:32,476
Antarktika'daki görünmez yaşamı 
ve kendi arka bahçelerimizi belgelemeden

114
00:05:32,500 --> 00:05:36,101
dünyamızı kaç yaratıkla
paylaştığımızı anlamıyoruz.

115
00:05:36,125 --> 00:05:38,476
Bu da demek oluyor ki
garip ve tuhaf dünyamızın

116
00:05:38,500 --> 00:05:41,518
tam görüntüsüne henüz sahip değiliz.

117
00:05:41,542 --> 00:05:43,250
Teşekkür ederim.