[Script Info]
Title: 
[Events]
Format: Layer, Start, End, Style, Name, MarginL, MarginR, MarginV, Effect, Text
Dialogue: 0,0:00:01.17,0:00:02.62,Default,,0000,0000,0000,,Kun je raden wat dit is?
Dialogue: 0,0:00:04.08,0:00:08.23,Default,,0000,0000,0000,,Wat als ik je vertelde dat er een plek is\Nwaar wezens gemaakt zijn van glas?
Dialogue: 0,0:00:08.25,0:00:11.27,Default,,0000,0000,0000,,Of dat er levensvormen zijn \Ndie voor ons onzichtbaar zijn,
Dialogue: 0,0:00:11.29,0:00:14.31,Default,,0000,0000,0000,,maar die astronauten vaak zien?
Dialogue: 0,0:00:14.33,0:00:18.56,Default,,0000,0000,0000,,Deze onzichtbare glazen schepsels\Nzijn geen aliens op een verre exoplaneet.
Dialogue: 0,0:00:18.58,0:00:20.23,Default,,0000,0000,0000,,Het zijn diatomeeën:
Dialogue: 0,0:00:20.25,0:00:23.89,Default,,0000,0000,0000,,fotosynthetische, eencellige algen\Ndie zuurstof produceren
Dialogue: 0,0:00:23.92,0:00:27.18,Default,,0000,0000,0000,,en helpen om regen te maken\Nop planetaire schaal,
Dialogue: 0,0:00:27.21,0:00:30.89,Default,,0000,0000,0000,,met complex gevormde, \Ngeometrische exoskeletten van...
Dialogue: 0,0:00:30.92,0:00:32.42,Default,,0000,0000,0000,,...ja, glas.
Dialogue: 0,0:00:32.95,0:00:36.52,Default,,0000,0000,0000,,Je kunt ze vanuit de ruimte zien \Nin kleuren op het oppervlak van de oceaan.
Dialogue: 0,0:00:36.52,0:00:37.72,Default,,0000,0000,0000,,En als ze doodgaan,
Dialogue: 0,0:00:37.72,0:00:40.19,Default,,0000,0000,0000,,zinken hun glazen huizen\Ndiep in de oceanen
Dialogue: 0,0:00:40.19,0:00:41.88,Default,,0000,0000,0000,,en nemen ze koolstof uit de lucht
Dialogue: 0,0:00:41.88,0:00:43.21,Default,,0000,0000,0000,,mee naar hun graf,
Dialogue: 0,0:00:43.25,0:00:47.21,Default,,0000,0000,0000,,wat zorgt voor een behoorlijke hoeveelheid\Nkoolstofvastlegging in de oceanen.
Dialogue: 0,0:00:47.75,0:00:50.02,Default,,0000,0000,0000,,We wonen op een exotische planeet.
Dialogue: 0,0:00:50.04,0:00:52.52,Default,,0000,0000,0000,,Er is op aarde zo veel vreemd leven\Nom te bestuderen,
Dialogue: 0,0:00:52.54,0:00:56.10,Default,,0000,0000,0000,,en zo veel ervan woont \Naan de randen van onze wereld,
Dialogue: 0,0:00:56.12,0:00:58.93,Default,,0000,0000,0000,,van ons zicht en van ons begrip.
Dialogue: 0,0:00:58.96,0:01:01.25,Default,,0000,0000,0000,,Een van die randen is Antarctica.
Dialogue: 0,0:01:01.93,0:01:04.17,Default,,0000,0000,0000,,Als we aan Antarctica denken, \Ndenken we meestal
Dialogue: 0,0:01:04.17,0:01:06.52,Default,,0000,0000,0000,,aan een plek die onvruchtbaar \Nen levenloos is...
Dialogue: 0,0:01:06.54,0:01:08.56,Default,,0000,0000,0000,,...behalve een paar pinguïns.
Dialogue: 0,0:01:08.58,0:01:12.27,Default,,0000,0000,0000,,Maar Antarctica zou bekend moeten staan\Nals een polaire oase van leven
Dialogue: 0,0:01:12.29,0:01:15.00,Default,,0000,0000,0000,,met ontelbare wezens\Ndie ontzettend fascinerend zijn.
Dialogue: 0,0:01:15.82,0:01:19.15,Default,,0000,0000,0000,,Dus waarom hebben we ze niet gezien\Nin de recentste natuurdocumentaire?
Dialogue: 0,0:01:19.17,0:01:22.10,Default,,0000,0000,0000,,Ze schuilen onder de sneeuw en het ijs,
Dialogue: 0,0:01:22.12,0:01:24.18,Default,,0000,0000,0000,,praktisch onzichtbaar voor ons.
Dialogue: 0,0:01:24.21,0:01:25.77,Default,,0000,0000,0000,,Het zijn microben:
Dialogue: 0,0:01:25.79,0:01:29.23,Default,,0000,0000,0000,,minuscule plantjes en diertjes \Ndie binnen in gletsjers wonen,
Dialogue: 0,0:01:29.25,0:01:30.56,Default,,0000,0000,0000,,onder het zee-ijs
Dialogue: 0,0:01:30.58,0:01:32.93,Default,,0000,0000,0000,,en die zwemmen in meren \Nonder het gletsjerijs.
Dialogue: 0,0:01:32.96,0:01:35.68,Default,,0000,0000,0000,,Ze zijn niet minder charismatisch\Ndan de megafauna
Dialogue: 0,0:01:35.71,0:01:38.29,Default,,0000,0000,0000,,die je meestal \Nin een natuurdocumentaire ziet.
Dialogue: 0,0:01:39.33,0:01:43.49,Default,,0000,0000,0000,,Maar hoe motiveer je mensen\Nom te ontdekken wat ze niet kunnen zien?
Dialogue: 0,0:01:43.49,0:01:46.58,Default,,0000,0000,0000,,Ik heb pas nog een expeditie\Nvan vijf weken naar Antarctica geleid
Dialogue: 0,0:01:46.58,0:01:51.06,Default,,0000,0000,0000,,om een fauna-documentairemaker \Nte worden op de schaal van microben.
Dialogue: 0,0:01:51.08,0:01:52.96,Default,,0000,0000,0000,,Met 84 kilo aan appparatuur
Dialogue: 0,0:01:52.96,0:01:55.06,Default,,0000,0000,0000,,ging ik aan boord \Nvan een militair vliegtuig
Dialogue: 0,0:01:55.08,0:01:56.98,Default,,0000,0000,0000,,en bracht ik microscopen met me mee
Dialogue: 0,0:01:57.00,0:02:00.14,Default,,0000,0000,0000,,om deze microscopische extremofielen\Nte filmen en onderzoeken,
Dialogue: 0,0:02:00.14,0:02:03.48,Default,,0000,0000,0000,,zodat we bekender kunnen worden\Nmet een weinig begrepen ecosysteem
Dialogue: 0,0:02:03.48,0:02:05.43,Default,,0000,0000,0000,,waar we hier op aarde mee leven.
Dialogue: 0,0:02:06.17,0:02:08.56,Default,,0000,0000,0000,,Om deze onzichtbare wezens \Nin actie te filmen,
Dialogue: 0,0:02:08.58,0:02:10.68,Default,,0000,0000,0000,,moest ik zien waar ze thuis zijn.
Dialogue: 0,0:02:10.71,0:02:13.21,Default,,0000,0000,0000,,Ik moest me onder het ijs wagen.
Dialogue: 0,0:02:13.88,0:02:18.39,Default,,0000,0000,0000,,Ieder jaar verdubbelt het zee-ijs \Nbijna de grootte van Antarctica.
Dialogue: 0,0:02:18.39,0:02:21.13,Default,,0000,0000,0000,,Om iets te zien onder\Nhet bijna drie meter dikke ijs,
Dialogue: 0,0:02:21.13,0:02:23.31,Default,,0000,0000,0000,,liet ik me zakken\Nin een lange, metalen buis
Dialogue: 0,0:02:23.31,0:02:24.89,Default,,0000,0000,0000,,die in het zee-ijs was gestoken
Dialogue: 0,0:02:24.92,0:02:28.48,Default,,0000,0000,0000,,om een verborgen ecosysteem \Nvol leven te zien,
Dialogue: 0,0:02:28.50,0:02:32.75,Default,,0000,0000,0000,,hangend tussen de zeebodem\Nen het verlichte ijsplafond.
Dialogue: 0,0:02:34.04,0:02:36.18,Default,,0000,0000,0000,,Zo zag dat er van de buitenkant uit.
Dialogue: 0,0:02:36.21,0:02:38.38,Default,,0000,0000,0000,,Het was ontzettend magisch.
Dialogue: 0,0:02:39.67,0:02:43.06,Default,,0000,0000,0000,,Sommige beestjes die ik vond,\Nwaren geweldige dingen als mosselkreeftjes
Dialogue: 0,0:02:43.08,0:02:46.19,Default,,0000,0000,0000,,en er waren nog veel meer mooie,\Ngeometrische diatomeeën.
Dialogue: 0,0:02:46.19,0:02:49.10,Default,,0000,0000,0000,,Toen ging ik nog verder \Nom te verblijven in de Droge Valleien
Dialogue: 0,0:02:49.10,0:02:51.02,Default,,0000,0000,0000,,voor een aantal weken.
Dialogue: 0,0:02:51.04,0:02:54.27,Default,,0000,0000,0000,,98 procent van Antarctica\Nis bedekt met ijs
Dialogue: 0,0:02:54.29,0:02:56.91,Default,,0000,0000,0000,,en de Droge Valleien\Nzijn het grootste gebied
Dialogue: 0,0:02:56.91,0:03:01.53,Default,,0000,0000,0000,,waar je kunt zien hoe het continent\Ner onder al dat ijs uitziet.
Dialogue: 0,0:03:01.53,0:03:03.63,Default,,0000,0000,0000,,Ik monsterde bacteriën \Nbij de Bloedwaterval,
Dialogue: 0,0:03:03.63,0:03:07.60,Default,,0000,0000,0000,,een natuurlijk fenomeen: een meer onder\Neen gletsjer waar ijzeroxide uit gutst,
Dialogue: 0,0:03:07.62,0:03:12.02,Default,,0000,0000,0000,,waarvan men tot tien jaar geleden\Ndacht dat er niets leefde.
Dialogue: 0,0:03:12.04,0:03:15.23,Default,,0000,0000,0000,,En ik beklom een gletsjer\Nom erin te boren,
Dialogue: 0,0:03:15.25,0:03:18.73,Default,,0000,0000,0000,,waarbij ontelbare, stoere beestjes\Ntevoorschijn kwamen die hun ding deden
Dialogue: 0,0:03:18.75,0:03:20.79,Default,,0000,0000,0000,,wonend in lagen ijs.
Dialogue: 0,0:03:21.59,0:03:22.90,Default,,0000,0000,0000,,Cryoconietkuiltjes ontstaan
Dialogue: 0,0:03:22.92,0:03:25.85,Default,,0000,0000,0000,,wanneer kleine stukjes donkere aarde
Dialogue: 0,0:03:25.88,0:03:27.56,Default,,0000,0000,0000,,op de gletsjer waaien,
Dialogue: 0,0:03:27.58,0:03:31.43,Default,,0000,0000,0000,,beginnen te smelten in gaten\Ndie dan weer dichtvriezen,
Dialogue: 0,0:03:31.43,0:03:34.39,Default,,0000,0000,0000,,waarbij honderden stukjes aarde\Nin de gletsjer bewaard blijven,
Dialogue: 0,0:03:34.42,0:03:36.31,Default,,0000,0000,0000,,als kleine eilanduniversa,
Dialogue: 0,0:03:36.33,0:03:39.18,Default,,0000,0000,0000,,elk met zijn eigen unieke ecosysteem.
Dialogue: 0,0:03:39.21,0:03:41.36,Default,,0000,0000,0000,,Sommige beestjes die ik vond\Nzul je herkennen,
Dialogue: 0,0:03:41.36,0:03:42.98,Default,,0000,0000,0000,,zoals deze schattige tardigrada --
Dialogue: 0,0:03:42.98,0:03:44.39,Default,,0000,0000,0000,,ik hou van ze,
Dialogue: 0,0:03:44.42,0:03:46.93,Default,,0000,0000,0000,,ze lijken op kleine \Ngummibeertjes met klauwtjes.
Dialogue: 0,0:03:46.96,0:03:48.68,Default,,0000,0000,0000,,Ze worden ook beerdiertjes genoemd
Dialogue: 0,0:03:48.71,0:03:50.73,Default,,0000,0000,0000,,en staan bekend om hun superkrachten
Dialogue: 0,0:03:50.75,0:03:53.52,Default,,0000,0000,0000,,waardoor ze kunnen overleven\Nonder extreme omstandigheden,
Dialogue: 0,0:03:53.54,0:03:55.82,Default,,0000,0000,0000,,inclusief het vacuüm in de ruimte.
Dialogue: 0,0:03:55.82,0:03:59.44,Default,,0000,0000,0000,,Maar je hoeft niet naar de ruimte of\Nnaar Antarctica te gaan om ze te vinden.
Dialogue: 0,0:03:59.44,0:04:02.02,Default,,0000,0000,0000,,Ze leven in mos op heel de planeet,
Dialogue: 0,0:04:02.04,0:04:04.23,Default,,0000,0000,0000,,van scheuren in de stoep tot parken.
Dialogue: 0,0:04:04.25,0:04:08.27,Default,,0000,0000,0000,,Je loopt elke dag waarschijnlijk langs \Nveel van deze onzichtbare dieren.
Dialogue: 0,0:04:08.27,0:04:11.09,Default,,0000,0000,0000,,Andere kunnen je bekend voorkomen\Nmaar nog vreemder zijn,
Dialogue: 0,0:04:11.09,0:04:12.52,Default,,0000,0000,0000,,zoals rondwormen.
Dialogue: 0,0:04:12.52,0:04:14.12,Default,,0000,0000,0000,,Geen slangen of aardwormen,
Dialogue: 0,0:04:14.12,0:04:16.60,Default,,0000,0000,0000,,maar heel andere wezens.
Dialogue: 0,0:04:16.62,0:04:20.02,Default,,0000,0000,0000,,Ze kunnen niet regenereren \Nals een aardworm of kruipen als een slang,
Dialogue: 0,0:04:20.04,0:04:22.98,Default,,0000,0000,0000,,maar ze hebben kleine, \Ndolkachtige naalden in hun mond
Dialogue: 0,0:04:23.00,0:04:27.12,Default,,0000,0000,0000,,dat sommige gebruiken om op hun prooi \Nte jagen en de ingewanden op te zuigen.
Dialogue: 0,0:04:27.71,0:04:29.68,Default,,0000,0000,0000,,Voor ieder mens op deze planeet
Dialogue: 0,0:04:29.71,0:04:32.58,Default,,0000,0000,0000,,zijn er 57 miljard rondwormen.
Dialogue: 0,0:04:33.76,0:04:36.02,Default,,0000,0000,0000,,En sommige beestjes \Nherken je misschien niet,
Dialogue: 0,0:04:36.02,0:04:38.15,Default,,0000,0000,0000,,maar die hebben net zo'n\Nfascinerend leven,
Dialogue: 0,0:04:38.15,0:04:43.18,Default,,0000,0000,0000,,zoals raderdieren met geweldige kronen\Ndie veranderen in stofzuigermonden,
Dialogue: 0,0:04:43.21,0:04:47.35,Default,,0000,0000,0000,,trilhaardiertjes met een verteringsstelsel\Ndat zo doorzichtig is dat je te veel ziet,
Dialogue: 0,0:04:47.38,0:04:51.96,Default,,0000,0000,0000,,en blauwalgen die eruit zien als confetti \Ndie geëxplodeerd is in een petrischaal.
Dialogue: 0,0:04:52.83,0:04:55.06,Default,,0000,0000,0000,,In de populaire media zien we vaak
Dialogue: 0,0:04:55.09,0:04:58.99,Default,,0000,0000,0000,,elektronmicroscopiebeelden \Nvan micro-organismen
Dialogue: 0,0:04:59.00,0:05:01.18,Default,,0000,0000,0000,,waarop ze enge monsters lijken.
Dialogue: 0,0:05:01.21,0:05:04.60,Default,,0000,0000,0000,,Als we ze niet zien bewegen,\Nblijft hun leven ongrijpbaar voor ons,
Dialogue: 0,0:05:04.62,0:05:07.93,Default,,0000,0000,0000,,ook al leven ze bijna overal\Nwaar we komen.
Dialogue: 0,0:05:07.96,0:05:09.68,Default,,0000,0000,0000,,Hoe ziet hun dagelijks leven eruit?
Dialogue: 0,0:05:09.71,0:05:12.18,Default,,0000,0000,0000,,Hoe gaan ze om met hun omgeving?
Dialogue: 0,0:05:12.21,0:05:15.98,Default,,0000,0000,0000,,Als je alleen maar een foto had gezien\Nvan een pinguïn in de dierentuin,
Dialogue: 0,0:05:16.00,0:05:19.52,Default,,0000,0000,0000,,maar je had er nooit een zien waggelen\Nen glijden over het ijs,
Dialogue: 0,0:05:19.54,0:05:22.15,Default,,0000,0000,0000,,dan zou je pinguïns \Nniet volledig begrijpen.
Dialogue: 0,0:05:22.15,0:05:24.10,Default,,0000,0000,0000,,Door minuscule schepsels te zien bewegen,
Dialogue: 0,0:05:24.10,0:05:28.10,Default,,0000,0000,0000,,krijgen we meer inzicht in hun leven\Ndat anders onzichtbaar is.
Dialogue: 0,0:05:28.14,0:05:32.49,Default,,0000,0000,0000,,Zonder het onzichtbare leven op\NAntarctica en in onze tuin vast te leggen,
Dialogue: 0,0:05:32.50,0:05:35.97,Default,,0000,0000,0000,,begrijpen we niet met hoe veel wezens \Nwe onze wereld delen.
Dialogue: 0,0:05:35.97,0:05:38.50,Default,,0000,0000,0000,,En dat betekent dat we \Nnog geen volledig beeld hebben
Dialogue: 0,0:05:38.50,0:05:41.52,Default,,0000,0000,0000,,van onze vreemde en grillige thuisplaneet.
Dialogue: 0,0:05:41.54,0:05:43.25,Default,,0000,0000,0000,,Dankjewel.